Λευτέρης Ζαμπετάκης: Η ποιητική του συλλογή, «Ψυχής μου κύματα», δε θα μπορούσε να βγει καλύτερη στιγμή από το «τώρα» - Συνέντευξη στο ethnos.gr

«Ψυχής μου κύματα»

Επειδή ο Λευτέρης Ζαμπετάκης αγαπάει την τέχνη και κάποια στιγμή άλλαξε όλη τη ζωή του προκειμένου να ασχοληθεί ενεργά με αυτή, αρκεί η λέξη καλλιτέχνης για να τον περιγράψει κανείς. Πρόσφατα, παρουσίασε την πρώτη του ποιητική συλλογή «Ψυχής μου κύματα» που αποτελεί μία προσωπική κατάθεση ψυχής, με μια πορεία που περιελάμβανε και πόνο και αυτοκαταστροφή και που τελικά δικαίωσε το μικρό του όνομα και οδήγησε στο φως και την ελπίδα. Μιας ποιητικής συλλογής που χωρίς να κουνάει το δάχτυλο, εμπνέει. Το τι θέλει να πει ο ποιητής είναι ξεκάθαρο, το θέμα είναι ποιος είναι ο ποιητής και πώς ξεκίνησαν όλα ώστε να φτάσουμε στο τώρα. 

Αγαπημένη του λέξη, είναι η λέξη «αφουγκράζομαι». Η αγένεια, την οποία θεωρεί ανυπόφορη, μπορεί να τον φτάσει εκτός ορίων. Δεν συγχωρεί την αχαριστία και ο έρωτας για εκείνον είναι συνώνυμος με τον αντιπερισπασμό. Το ταλέντο, η συνέπεια, η πειθαρχία και η ευγνωμοσύνη θεωρεί ότι οδηγούν στην επιτυχία και το μεγαλύτερό του ελάττωμα είναι η υπερβολική ενσυναίσθηση - η οποία μπορεί και να τον γονατίσει ψυχικά. 

Λίγες ημέρες μετά την παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής στον Ιανό, που απετέλεσε πολύ σημαντικό γεγονός στα πολιτιστικά δρώμενα, παραχώρησε συνέντευξη στο Ethnos.gr προκειμένου να αφουγκραστούμε τόσο τις δεύτερες και τρίτες αναγνώσεις του ίδιου, όσο και της συλλογής του (το ίδιο πράγμα δηλαδή). 

Συνέντευξη του Λευτέρη Ζαμπετάκη στο ethnos.gr

Κύριε Ζαμπετάκη, από τα οικονομικά και το LA VERNE, σε θέατρο, τηλεόραση, ραδιόφωνο, κινηματογράφο και τώρα ποίηση, «ένας καμία σχέση δρόμος». Ήταν δύσκολη απόφαση σε οικονομικό, οικογενειακό, προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο να ακολουθήσετε τη διαδρομή του «Word» αντί του «Excel» και του «χτυπάω κάρτα»; Ή όλα ήρθαν εύκολα και αβίαστα;

Η ποίηση ήταν μονόδρομος για μένα, δεν υπήρχε άλλη επιλογή για να βγω στο φως. Παρόλα αυτά δεν είναι «καμία σχέση δρόμος». Το θέατρο η τηλεόραση το ραδιόφωνο κινηματογράφος είναι γεμάτα ποίηση με την οποία έχω μεγαλώσει, έχω μελετήσει όπως και οι περισσότεροι Έλληνες.

Γνωρίζοντας καλά από αριθμούς, τί ρόλο παίζουν στη ζωή σας; Σας επηρεάζει (και αν ναι πόσο), για παράδειγμα, το πόσο καλά θα πάει σε «νούμερα» -είτε μια παράσταση είτε η συλλογή σας και όλο το ενδιάμεσο με το οποίο εμπλέκεστε;

Από αριθμούς δεν ξέρω γι’ αυτό και δυσκολεύτηκα να ολοκληρώσω τις σπουδές μου στα οικονομικά. Τα μόνα νούμερα που ξέρω είναι οι επτά μέρες της εβδομάδας, οι 12 μήνες του χρόνου. Γιατί μέσα σ’ αυτά ζω και δημιουργώ. Τώρα τα νούμερα σε ό,τι αφορά το πόσο πουλάει και τι, αυτά με ενδιαφέρουν μόνο στο επίπεδο του πόσοι άνθρωποι αγαπάνε να ταυτίζονται με τα γραπτά μου, τις εκπομπές μου στο ραδιόφωνο ή ακόμα και τις θεατρικές μου επιλογές. Η παραγωγοί  μου, οι εκδότες μου και διευθυντές μου με ενημερώνουν για το αν «πάει» κάτι και αν έχει ανταπόκριση στο κοινό. Όχι σε νούμερα όμως, αλλά σε μέγεθος χαράς. Μου εκφράζουν με τον τρόπο που ξέρουν ό,τι με αφορά, πόσο ικανοποιημένοι είναι και πόσο χαρούμενος θα έπρεπε να είμαι για το ότι κάτι αρέσει. Δεν είναι αυτοσκοπός μου να αρέσουν αυτά που κάνω, όμως είναι καταπραϋντικό στην ψυχή μου να γνωρίζω ότι υπάρχει κι άλλος εκεί έξω που μπορεί να σκέφτεται και πάνω απ’ όλα να αισθάνεται όπως εγώ.

Χρόνος: Μία έννοια που έχει το δικό της ρόλο και στη συλλογή σας. Πόσο δύσκολο project είναι να τολμήσει κάποιος  ζήσει να στο «τώρα»; 

Έχω μεγάλο σεβασμό στο χρόνο και πολύ περισσότερο στην ωριμότητα που φέρνει. Έχει λειτουργήσει σε μεγάλο βαθμό καταλυτικά στην ποίηση μου γενικότερα. Άλλωστε, ο χρόνος και το «τώρα» του καθενός είναι σχετικό. Παρόλα αυτά οφείλω να σας πω ότι είναι μία πάρα πολύ απλή διαδικασία. Καταρχάς ξεκινά με μια απόφαση όπως έχει γίνει και στη δική μου περίπτωση. Αποφάσισα να κάνω κάτι με το «τώρα» μου όπως για παράδειγμα να εκδώσω τώρα τη συλλογή μου, να ζήσω τώρα τη στιγμή μου και να ζήσω τώρα τη ζωή που ήθελα και δεν τολμούσα.

Από το Νιου Τζέρσεϊ που γεννηθήκατε, στην Αθήνα όπου μεγαλώσατε, και από το LA VERNE στο Εθνικό και μετά πίσω στη Νέα Υόρκη με υποτροφία του Ωνάσειου ιδρύματος το 2004, για σπουδές υποκριτικής κινηματογράφου και χοροθεάτρου στο περίφημο Stella Adler Studio. Και από το «Γ4» και το Μπρούσκο, στο Δαχτυλίδι της φωτιάς και σε σίριαλ της κυπριακής τηλεόρασης. Η καλλιτεχνική φαρέτρα σας έχει τόσα πολλά στοιχεία τόσο σε τηλεόραση όσο και σε θέατρο που μπορούμε να μιλάμε για ώρα. Κάθε σας επιλογή, είναι αυτή που σάς έφερε στο σήμερα. Θα ήθελα να ρωτήσω, όμως, ποια στιγμή ο Λευτέρης «ελευθερώθηκε» απόλυτα επαγγελματικά και είπε «τώρα κάνω αυτό που θέλω απόλυτα και είμαι περισσότερο “εγώ”».

Τώρα είμαι ακριβώς εκεί που θέλω να είμαι. Επιλέγω να κάνω θέατρο υπό προϋποθέσεις και αυτές είναι: φίλοι, καλοί συνεργάτες και ένα καλό έργο. Το ραδιόφωνο απασχολεί περισσότερο από τον χρόνο μου -τόσο χρόνο όμως ώστε να μου δίνει την ελευθερία και την πολυτέλεια να γράφω. Πράγμα που με απελευθερώνει, με συναρπάζει, με ολοκληρώνει.

Σε βάθος χρόνου με ποια ιδιότητα θα θέλατε να μείνετε περισσότερο αποτυπωμένος στη συνείδηση του κόσμου; 

Ας θυμάται ο καθένας ό,τι θέλει, όποια ιδιότητα του ταίριαξε, με όποια με γνώρισε και με όποια ταυτίστηκε, αρκεί να με θυμάται με αγάπη και να κατάφερα με την όποια μου ιδιότητα να τον έκανα σε κάποια στιγμή της ζωής του να ελπίσει, να ονειρευτεί, να χαμογελάσει.

Όταν κατά το παρελθόν περνούσατε χρόνο σε βιβλιοπωλεία χαζεύοντας βιβλία ξέρατε μέσα πως κάποια στιγμή θα βρεθείτε και εσείς «μέσα»;

Ένιωθα σίγουρα ότι αυτός ο κόσμος των βιβλίων ήταν οικείος. Ένιωθα ασφάλεια και μου ταίριαζε. Περνούσα και περνάω ατέλειωτες ώρες στα βιβλιοπωλεία. Μυρίζω ακόμα τις σελίδες, ξεφυλλίζω, χαζεύω, νιώθω πανευτυχής και τώρα πια ευλογημένος που κατοικώ και εγώ μέσα σ’ αυτά.

Το «Ψυχής μου κύματα» από τις εκδόσεις «Διόπτρα» είναι η πρώτη σας ποιητική συλλογή που βασίζεται σε «προσωπική κατάθεση» με αυτοβιογραφικά στοιχεία. Τι θέλει να πει κυρίως ο ποιητής στον κόσμο αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό;

Μέσα από την προσωπική μου εμπειρία και πορεία, μέσα από τον πόνο που βίωνα και την αυτοκαταστροφή μου βρήκα ελπίδα και φως και είμαι πεπεισμένος -και αυτό προσπαθώ να πω στον κόσμο, ότι υπάρχει πίστεψέ με υπάρχει σωτηρία. Πολλά είναι τα δώρα που προκύπτουν μέσα από τα δύσκολα και τους πόνους και γίνονται παράσημα στην πορεία της ζωής μας.

Η παρουσίαση στον Ιανό απετέλεσε πολύ σημαντικό γεγονός στα πολιτιστικά δρώμενα πριν από λίγο καιρό. Πόσο σημαντική είναι για εσάς η ηθική επιβράβευση από ανθρώπους που έχουν διαγράψει μία λαμπρή πορεία στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών;

Ήταν μεγάλη τιμή και πάνω απ’ όλα συγκίνηση το ότι επέλεξαν να είναι εκεί για μένα δίπλα μου και δεν ήταν μόνο τη βραδιά της παρουσίασης αλλά και το προηγούμενο διάστημα της προετοιμασίας. Ήταν μαζί μου συνοδοιπόροι, συμβουλάτορες, φίλοι, οικογένεια, θα έλεγα όλοι που βρέθηκαν εκεί για μένα.

Το να «βουτήξουμε» σε «κύματα» και να βγούμε από ζώνες ασφαλείας είναι η πιο σημαντική απόφαση που μπορούμε να πάρουμε στη ζωή μας;  

Ω, ναι, είναι. Επίσης θα εκπλαγείτε γιατί θα διαπιστώσετε ότι το να βγούμε από τις ζώνες ασφαλείας είναι πολλές φορές ο ασφαλέστερος και σωστότερος τρόπος να σωθούμε από πράγματα. Πρέπει να ξε-κουνηθούμε λίγο και θα ανακαλύψουμε ότι το καλύτερο και το ευτυχές για μας ήταν το λίγο παραδίπλα κι όχι αυτό το οποίο είχαμε βολευτεί και είχαμε συνηθίσει.

Φοβόμαστε να είμαστε ευτυχισμένοι και πολλές φορές «ξερνάμε» τη χαρά και την ευτυχία;

Είναι αλήθεια αυτό και επίσης νιώθουμε ενοχή όταν νιώθουμε καλά ή ευτυχισμένοι. Έχω και ποίημα που μιλάω γι’ αυτό και σε ένα στίχο που λέει: «τι αλλεργία είναι αυτή στο ευχάριστο».

Ζούμε σε έναν άσχημο και κακό κόσμο που δεν χαίρεται μαζί μας και μας κάνει να νιώθουμε άσχημα. Αν είμαστε χαρούμενοι μάς τραβάνε προς τα κάτω, προς το μαύρο, και γι’ αυτό χαίρομαι γι αυτήν την ποιητική συλλογή γιατί κάνει ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθώ να αναρωτηθώ και μαζί μου να παρασύρω και εσάς στη χαρά, στο φως, στην ευτυχία.

Το γεγονός πως τα περισσότερα ποιήματά σας μέσα σε αυτή τη συλλογή ξεκινούν από άλφα είναι κάτι τυχαίο ή συνειδητά και ασυνείδητα ταυτίζουμε όλα τα άλφα με τα καλύτερα και τα χειρότερα της ζωής μας;

Ωραία που το επισημαίνετε, δεν το είχα προσέξει. Θα είμαι απόλυτα ειλικρινής: τυχαίο είναι εκτός αν το υποσυνείδητό μου το επέλεξε χωρίς να το αντιληφθώ.

Τι ρόλο παίζουν οι προστακτικές στη ζωή σας;

Δεν μου άρεσε να με προστάζουν. Τις απεχθανόμουν τις προστάχτηκες, όμως με την ωριμότητα του χρόνου και των βιωμάτων μου, σε μένα τώρα πια λειτουργούν- ειδικά όταν είναι προστακτικές από μένα προς τον εαυτό μου. Χρειάζεται καμιά φορά και λίγη αυστηρότητα. Να μην είμαστε τόσο επιεικείς και χαϊδεύουμε το «είναι» μας. Χρειάζεται να μας τραβήξουμε με βιαιότητα γιατί μόνο έτσι μπορεί να βγούμε από κάποιο συναισθηματικό πηγάδι.

«Αφιερωμένο στο φως μου»: Συμπληρώστε ό, τι θέλετε.

Θαυμαστικό (!)

Αν ασχοληθεί κανείς με την ποίηση υπάρχει «επιστροφή»;

Επιστροφή πού; Η ποίηση είναι ροή, γιατί να σταματήσεις τη ροή. Είναι ομορφιά, γιατί να την πάψεις. Είναι ζωή, γιατί να τη στερηθείς;

Κύριε Ζαμπετάκη, έχετε κάνει ποτέ από εκείνο το λάθος που είναι γραμμένο με ωμέγα; Είναι αυτό το Λάθως που συνειδητά θα ξανακάναμε.  

Συνειδητά όχι, λόγω αντιπερισπασμού ναι.