Ρόμπερτ Πεφάνης: «Ο Έλγιν ήταν ένας υπερόπτης με έμφυτο τον τυχοδιωκτισμό»

Ο Ρόμπερτ Πεφάνης, ο οποίος δραστηριοποιείται χρόνια στον τομέα του Marketing και της Επικοινωνίας, μας ξανασυστήνεται μέσα από μία νέα ιδιότητα, αυτή του συγγραφέα, αφού εδώ και μερικούς μήνες έχει κυκλοφορήσει το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο «Επιχείρηση: Elgin Express» από τις εκδόσεις Σταφυλίδη. Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από την αρπαγή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τον Λόρδο Έλγιν. Έχοντας εξαντλήσει κάθε διαπραγμάτευση για την νόμιμη επιστροφή των κλαπέντων αρχαιοτήτων, η ελληνική κυβέρνηση έχει πλέον μειώσει τη διπλωματική πίεση. Τα Ελγίνεια Μάρμαρα φαίνεται να έχουν ριζώσει στο Λονδίνο. Ένας δισεκατομμυριούχος εφοπλιστής χρηματοδοτεί μια ομάδα πρώην πρακτόρων, στρατιωτικών και τυχοδιωκτών, να αφαιρέσει τα Ελγίνεια Μάρμαρα από το Βρετανικό Μουσείο και να τα επιστρέψει στην πατρίδα τους. Με οποιοδήποτε κόστος. Ένα μοναδικό θρίλερ, με ιστορικές αναδρομές.

Πώς προέκυψε η ιδέα για το βιβλίο σας «Επιχείρηση: Elgin Express» και πόσο χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε τη συγγραφή του;

Ως έφηβος, στις αρχές του ’80 παρακολουθούσα με μεγάλο ενδιαφέρον τις προσπάθειες της τότε κυβέρνησης να αναδείξει το ζήτημα της επιστροφής. Είναι γεγονός, ότι είχε πετύχει να φέρει το θέμα πρωτίστως, στην προσοχή των Βρετανών, αλλά και αργότερα, της υφηλίου. Δεκαετίες πέρασαν όμως και τα Μάρμαρα παρέμεναν στο Λονδίνο. Άρχισε να σχηματίζεται λοιπόν, στο μυαλό μου ένα ακραίο σενάριο επιστροφής τους: η αφαίρεσή τους από μια ομάδα εκπαιδευμένων στρατιωτικών, πρακτόρων, τυχοδιωκτών Ελλήνων. Τον αρχικό μου ενθουσιασμό, διαδέχτηκε μια πολύμηνη έρευνα για την εύρεση του τρόπου με τον οποίον θα πραγματοποιείτο αυτή η επιχείρηση. Πως δηλαδή, θα αφαιρούνταν τα Μάρμαρα από την πιο φρουρούμενη πρωτεύουσα του κόσμου και πως τελικά, θα έφταναν στην πατρίδα μας. Το αποτέλεσμα είναι μια καθηλωτική περιπέτεια με ταχύτατες εναλλαγές, και διαρκές σασπένς μέχρι και τις τελευταίες σελίδες.

Το μυθιστόρημά σας δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να γνωρίσει πρόσωπα αλλά κυρίως γεγονότα, που οι νεότερες γενιές ίσως δεν γνωρίζουν. Πόσο σημαντική είναι η μελέτη των γεγονότων, των τόπων και των χαρακτήρων στη συγγραφή ενός βιβλίου; Στη συγκεκριμένη περίπτωση από πού αντλήσατε πληροφορίες;

Όντως, το θέμα του βιβλίου, θα επαναφέρει τη συζήτηση της επιστροφής και θα ρίξει φως σε πρόσωπα και γεγονότα που αγνοούν οι νεότεροι. Αφιέρωσα σημαντικό χρόνο αναζητώντας φερέγγυες πηγές τόσο για τον Λόρδο Έλγιν, όσο και για την κατάσταση στην Οθωμανική αυτοκρατορία εκείνη την εποχή. Ήθελα να αντιληφθώ τον χαρακτήρα και το κίνητρο του Έλγιν, ο οποίος φέρεται να χρεοκόπησε έχοντας ξοδέψει τεράστια ποσά για την εποχή για δωροδοκίες και για την μεταφορά των αρχαιοτήτων.

Πόσο δύσκολο ή εύκολο ήταν να κρατήσετε ισορροπία ανάμεσα στη μυθοπλασία και την Ιστορία και να «παντρέψετε» αυτά τα δύο;

Κάθε μεγάλη αλήθεια συνήθως εμπεριέχεται σε ένα ψέμα ή και αντίστροφα, όπως έγραφε ο Σοπενάουερ, αναφερόμενος στις θρησκείες και σε άλλα σημαντικά κείμενα. Έχουμε μεγαλώσει από παιδιά σε μια καθημερινότητα όπου δεν διακρίνονται τα όρια μεταξύ των δυο και πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι ο Άνθρωπος είναι το μόνο Όν με την έμφυτη δυνατότητα της μυθοπλασίας. Εν ολίγοις, ήταν εύκολο να κρατήσω την ισορροπία, αλλά και εξόχως διασκεδαστικό.

Θεωρείτε πως υπάρχει ελπίδα να επιστρέψουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα μια μέρα εδώ όπου ανήκουν;

Όλα είναι πιθανά, αλλά η επιστροφή τους θα δημιουργούσε ευνοϊκό νομικό προηγούμενο για αντίστοιχη αντιμετώπιση αρχαιοτήτων που βρίσκονται μακριά από την πατρίδα τους. Σκεφτείτε ότι η Αίγυπτος, η Συρία, το Ιράν και άλλες χώρες, θα απαιτούσαν την ίδια αντιμετώπιση και για τα δικά τους -κλεμμένα- μνημεία. Με απλά λόγια, το Βρετανικό Μουσείο σύντομα θα άδειαζε από εκθέματα. Και εν συνεχεία, το Μουσείο του Λούβρου και ούτω καθεξής.

Πώς προσεγγίσατε την προσωπικότητα του Έλγιν; Χρειάστηκε να επιστρατεύσετε και γνώσεις ψυχολογίας για να περιγράψετε ή να δικαιολογήσετε πράξεις και αποφάσεις;

Πράγματι, όπως σας είπα και νωρίτερα, η προσωπικότητα του Έλγιν με απασχόλησε πολύ. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, το κίνητρό του ήταν η διάσωση ενός σπουδαίου μνημείου, ενώ κατά άλλες, ήταν ένας υπερόπτης Βρετανός ευγενής με έμφυτο τον τυχοδιωκτισμό. Φυσικά, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να λάβουμε υπόψη τις συνθήκες που επικρατούσαν στα Βαλκάνια εκείνη την εποχή.

Μέσα από την έρευνά σας, μάθατε τους λόγους που ο Έλγιν αποφάσισε τελικά ν’ αφαιρέσει τα γλυπτά από τον Παρθενώνα, αλλά και πώς προέκυψαν να βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό μουσείο;

Σύμφωνα με μερικές από τις πηγές που μελέτησα, ο αρχικός στόχος του Έλγιν, ήταν να πουλήσει τα Μάρμαρα στη Βρετανική κυβέρνηση, η οποία όμως, δεν δέχτηκε να τα αγοράσει. Χρεωκοπημένος πλέον, μερικά χρόνια αργότερα, ο Έλγιν τα πούλησε στο Βρετανικό Μουσείο, το οποίο του προσέφερε τα μισά χρήματα από όσο του είχε στοιχίσει η αφαίρεση και μεταφορά των αρχαιοτήτων.

Ποια είναι η άποψή σας για τις ενέργειες που έχει κάνει η πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια για να επιστρέψουν τα μάρμαρα στην Ελλάδα;

Προφανώς, μόνο μέσω της διπλωματικής οδού και της κινητοποίησης της κοινής γνώμης δύναται να επιτευχθεί λύση. Δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι διεκδίκησης. Φυσικά, το σενάριο και η κατάληξη της «Επιχείρησης: Elgin Express», δημιουργεί την αίσθηση ηθικής αποκατάστασης υπέρ της Ελλάδας, κάτι που ένιωθα κι εγώ όταν έγραφα το βιβλίο!

Πανδημία, πόλεμος, #metoo, περιβαλλοντική κρίση… Ποια είναι η δική σας αίσθηση, οι φόβοι σας, ενδεχομένως, για όσα συμβαίνουν εντός και εκτός Ελλάδας;

Είμαι φύσει αισιόδοξος! Όπως έλεγε και ο Τσώρτσιλ, «δεν βλέπω λογική στο να είμαι το αντίθετο». Η ανθρώπινη εμπειρία είναι μια συνεχής αλληλουχία καλών και κακών γεγονότων. Αλλά, δεν παύει να είναι μια και μοναδική. Αντιμετωπίζοντας κάθε κρίση, γινόμαστε σοφότεροι και ειλικρινά, πιστεύω ότι μειώνεται το «Εγώ» προς όφελος του «Εμείς». Εν συντομία, πιστεύω πως όλα αντιμετωπίζονται και στο τέλος, επικρατεί το Καλό!

Ετοιμάζετε κάποιο νέο βιβλίο; Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;

Το επόμενο βιβλίο μου, με τίτλο «Πυρηνικός Χειμώνας» θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο. Στο βιβλίο αυτό, η Τουρκία αποκτά πυρηνικά όπλα. Η Ελληνική πολιτεία αποφασίζει να επέμβει ώστε να τερματιστεί η απειλή αυτή, στέλνοντας μια ομάδα να καταστρέψει τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται στα βάθη της Ανατολίας. Η κατάσταση ξεφεύγει, όταν εκδηλώνεται πραξικόπημα στην Τουρκία και σημειώνεται θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου και η Ανθρωπότητα φτάνει στα όρια πυρηνικού πολέμου. Τέλος, αυτή τη στιγμή γράφω μια συλλογή μικρών ιστοριών εμπνευσμένων από την καθημερινότητα, η οποία θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2023.