Η ανατομία ενός οικονομικού εγκλήματος, ένα βιβλίο του Γιάννη Δρόσου

Γιάννη Δρόσου (Εισαγωγή – Μετάφραση), Η ανατομία ενός οικονομικού εγκλήματος. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά Standard @ Poor’s (2008), Εκδόσεις Ευρασία, σελ. 230, τιμή 18 ευρώ.

Το βιβλίο δίνει μια ανατριχιαστική βαθύτερη ματιά στον τρόπο που δημιουργήθηκε και «έσκασε» το 2007-2008 η φούσκα των ακινήτων των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα παγκόσμια οικονομική κρίση. Αυτό το κάνει μέσα από την μετάφραση μιας καταγγελίας, με την οποία οι Αμερικανοί εισαγγελείς ζήτησαν από το δικαστήριο να επιβληθεί στον γνωστό παγκοσμίως (και στην Ελλάδα μετά την πρόσφατη αξιολόγησή της στην επενδυτική βαθμίδα) οίκο αξιολόγησης Standard @ Poor’s διοικητική κύρωση ύψους περίπου πεντέμισι δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η κατηγορία ήταν ότι η Standard @ Poor’s, εν γνώσει και για να βγάλει αθέμιτο οικονομικό όφελος, εξαπατούσε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δίνοντας ψευδώς υψηλές αξιολογήσεις σε ομόλογα που είχαν ως κάλυψη τις αποπληρωμές από εκατομμύρια στεγαστικά δάνεια που οι τράπεζες χορηγούσαν ουσιαστικά χωρίς κριτήρια. Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικοί οργανισμοί, συνταξιοδοτικά ταμεία (κάτι θυμίζουν και σε εμάς τα «δομημένα ομόλογα...» κλπ. αγόραζαν τα ομόλογα αυτά με βάση τις ψευδείς αξιολογήσεις και όταν αυτά κατέρρευσαν έχασαν τα χρήματά τους. Τελικά η Standard @ Poor’s παραδέχθηκε δημόσια ότι πράγματι εξέδιδε αυτές τις ψευδείς αξιολογήσεις και δέχθηκε, συμβιβαστικά, να καταβάλει 1,375 δισεκατομμύρια δολάρια ως διοικητικό πρόστιμο.

Το δικόγραφο της καταγγελίας μετάφρασε ο ομότιμος καθηγητής της Νομικής Αθηνών Γιάννης Δρόσος, ο οποίος και έγραψε μία αρκετά αναλυτική Εισαγωγή. Ο αναγνώστης θα βρει στην καταγγελία τον μαεστρικό τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί εισαγγελείς «έδεσαν» την υπόθεση. Το μεγάλο ενδιαφέρον του βιβλίου όμως είναι ότι εισάγει στον σκοτεινό κόσμο μιας χωρίς όρους και όρια κερδοσκοπίας, προϊόν της ασυδοσίας της αγοράς στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Η κατασκευή, η «πυραμίδα» των τοξικών ομολόγων ήταν βασικό εργαλείο για τη δημιουργία της φούσκας των ακινήτων. Αυτά κατασκευάστηκαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, συγκέντρωσαν ελπίδες και οικονομίες εκατομμυρίων ανθρώπων, και τελικά οδήγησαν κράτη και οικονομικά μεγαθήρια σε πτώχευση, εκατομμύρια οικογένειες σε όλο τον κόσμο σε απόγνωση -και σε άνω των δέκα τρισεκατομμυρίων δολαρίων κόστος για την παγκόσμια οικονομία.

Χωρίς διδακτισμούς ή ιδεοληψίες, η εξαιρετικά κατατοπιστική Εισαγωγή του Γιάννη Δρόσου κάνει απολύτως κατανοητό τον βάρβαρο κερδοσκοπικό μηχανισμό. Δίνει απλά (και με διαγράμματα) όλες τις βασικές διαστάσεις του θέματος, όπως τους μηχανισμούς κατασκευής των ομολόγων, την εσωτερική οργάνωση του οίκου αξιολόγησης, τις ανατριχιαστικές αμοιβές των πρωταγωνιστών στην δημιουργία της φούσκας, αλλά και χαρακτηριστικά δείγματα από τις αφοπλιστικές για την ευθύτητά τους διαπιστώσεις της σχετικής Έκθεσης του αμερικανικού Κογκρέσου, που περιγράφει πως προέκυψε η κρίση, αναφερόμενη και στην αντίστοιχη συμπεριφορά του άλλου μεγάλου οίκου αξιολόγησης, των Moody’s.

«Όπλα μαζικής καταστροφής» χαρακτηρίστηκαν τα ομόλογα αυτά. Το βιβλίο, Εισαγωγή και μετάφραση, μας δίνει μία συναρπαστική, και ταυτόχρονα απειλητική εικόνα για το πως τα όπλα αυτά έφεραν μαζική καταστροφή, και το κάνει με ρυθμό και όρους ενός γνήσιου θρίλερ.