Γιώργος Λάνθιμος: Έρχεται τo πρώτο φωτογραφικό βιβλίο του με τίτλο «Dear God, the Parthenon is still broken»

To «Dear God, the Parthenon is still broken», το πρώτο φωτογραφικό εγχείρημα του διεθνώς αναγνωρισμένου σκηνοθέτη, Γιώργου Λάνθιμου, κυκλοφορεί σύντομα από τον εκδοτικό οίκο Void με την προπώληση να ξεκινά σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου.

Με τις λήψεις να έχουν τραβηχτεί στα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας «Poor Things» στη Βουδαπέστη, οι φωτογραφίες του βιβλίου συνθέτουν έναν παράλληλο κόσμο, αποκομμένο από τον τόπο και τον χρόνο. Οι εικόνες, αιωρούμενες ανάμεσα στο άσπρο, το μαύρο και το χρώμα, υφαίνουν μια ονειρική ατμόσφαιρα που ακροβατεί ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, ενώ πολλαπλά επίπεδα πραγματικότητας και φαντασίας ξεδιπλώνονται σταδιακά στα μάτια του θεατή. Η ταινία, τοποθετημένη στα τέλη του 19ου αιώνα, εκτυλίσσεται εν πλω αλλά και σε διάφορες πόλεις -συμπεριλαμβανομένου του Λονδίνου, της Λισαβόνας και της Μασσαλίας-, με όλες τις τις τοποθεσίες να έχουν αναδημιουργηθεί σε στούντιο στη Βουδαπέστη. Οι χαρακτήρες που κατοικούν τους φανταστικούς αυτούς κόσμους πλαισιώνονται από οθόνες, σκαλωσιές, εξέδρες, φώτα και τα μέλη του συνεργείου. Ο Λάνθιμος ανοίγει συνειδητά το κάδρο, ώστε να αποκαλύψει την πολυδιάστατη γοητεία της δημιουργίας και να αναδείξει μια νέα ιστορία μέσα στην ιστορία. Με έμπνευση από αυτή την προσέγγιση του δημιουργού, η έκδοση ακολουθεί τη λογική των αναδιπλώσεων (foldouts), όπου το περιφερειακό φόντο αποκαλύπτεται μέσα από τους χαρακτήρες και δημιουργώντας ένα νέο βιβλίο μέσα στο βιβλίο.

Σε αντίθεση με τους φρενήρεις ρυθμούς της κινηματογραφικής δημιουργίας, ο Λάνθιμος υιοθέτησε μια πιο αργή προσέγγιση στις φωτογραφίες του, χρησιμοποιώντας μια μηχανή μεγάλου φορμά και εστιάζοντας στην ακινησία, την τονικότητα και στο φως. Αφιερώνοντας χρόνο στη σύνθεση και επιτρέποντας στο φως να εκθέσει το φιλμ για όσο χρειαζόταν, η δημιουργία κάθε φωτογραφίας μετατράπηκε για τον Λάνθιμο σε μια άσκηση διαλογισμού και εστίασης. Η εμφάνιση των αρνητικών έγινε σε συνεργασία με την ηθοποιό Emma Stone, η οποία υποδύεται τη Bella Baxter στην ταινία και βραβεύτηκε με Όσκαρ για την ερμηνεία της, ενισχύοντας την καλλιτεχνική σύνδεση που έχουν αναπτύξει. Μετά από μια κουραστική ημέρα γυρισμάτων, η εμφάνιση των αρνητικών γινόταν σε έναν αυτοσχέδιο σκοτεινό θάλαμο σε ένα μπάνιο και η -σχεδόν- αλχημική αυτή πράξη λειτούργησε ως μια δημιουργική διέξοδος, πέρα από τα όρια και τους περιορισμούς της ταινίας.

«Η δημιουργική συνενοχή που έχω με την Emma λειτούργησε ως κινητήριος δύναμη»

«Η δημιουργική συνενοχή που έχω με την Emma λειτούργησε ως κινητήριος δύναμη για αυτό το εγχείρημα. Ο ένας παρακινούσε τον άλλον, όσο κουρασμένοι κι αν ήμασταν μετά από μια εξαντλητική ημέρα γυρισμάτων, για να εμφανίσουμε τα αρνητικά τα βράδια… Ήλπιζα ότι θα καταφέρω να έχω αρκετές αξιόλογες φωτογραφίες ώστε να δημιουργήσω ένα βιβλίο με αυτές – ένα έργο που θα μπορούσε είναι αυθύπαρκτο, ανεξάρτητο από την ταινία. Δεν ήξερα αν το πείραμα είχε επιτύχει, μέχρι που είδαμε τα πρώτα δοκιμαστικά τυπώματα και τη σύνθεσή τους σε μορφή βιβλίου», δηλώνει ο Γιώργος Λάνθιμος.

«Μια μέρα ρώτησα αν μπορούσα να προσπαθήσω να εμφανίσω μερικά αρνητικά στο μικρό αντίσκηνο που είχε στήσει ο Γιώργος, μετά προχώρησα στα χημικά και τελικά με έπιασε εμμονή. Η συγκέντρωση που απαιτεί αυτή η διαδικασία, που φτάνει σε μορφή υψηλού διαλογισμού, ήταν πολύ ιδιαίτερη: πρέπει να διατηρείς τον έλεγχο, δεν θέλεις να χαλάσεις τις φωτογραφίες, και μπορεί να είναι μόνο φωτογραφίες, αλλά είναι οι δικές του εικόνες, η δική του τέχνη, όχι η δική μου. Θυμάμαι μια φορά ότι έκοψα πολύ χαμηλά κατά λάθος ένα όμορφο πορτρέτο στο στάδιο του στεγνώματος και μέχρι σήμερα βλέπω τα σημάδια από αυτό. Ή όταν δεν τοποθέτησα σωστά το φιλμ με αποτέλεσμα μερικές φωτογραφίες να βγουν με μία μαύρη μπάρα, πάχους μερικών εκατοστών. Εστιάζω φυσικά σε αυτά γιατί ήταν λάθη. Είναι όμως μια στιγμιαία υπενθύμιση ότι όλα - φωτογραφίες, ταινίες, ζωή - είναι γεμάτα σφάλματα και ανθρώπινα λάθη που μπορεί επίσης να καταλήξουν σε κάτι πολύ όμορφο και ζωντανό», ανέφερε η Emma Stone.

Ο τίτλος του βιβλίου «Dear God, the Parthenon is still broken» προέρχεται από μια καρτ ποστάλ που ο χαρακτήρας της Bella Baxter προοριζόταν να στείλει στον πατέρα της, God, από την Αθήνα. Η σκηνή δεν συμπεριλήφθηκε στην τελική εκδοχή της ταινίας, αλλά έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο, το οποίο ξεκινά με ένα αδημοσίευτο ποίημα της Patti Smith, εμπνευσμένο από το «Poor Things».

Προπαραγγελία βιβλίου εδώ

Ο Γιώργος Λάνθιμος γεννήθηκε στην Αθήνα. Ένας πολυδιάστατος δημιουργός, ο οποίος πέραν των ταινιών του, έχει σκηνοθετήσει χορευτικά και μουσικά βίντεο, τηλεοπτικές διαφημίσεις και ταινίες μικρού μήκους, θεατρικές παραστάσεις ενώ έχει ασχοληθεί με τη δημιουργία φωτογραφικών editorials και καμπανιών μόδας. Η ευρεία αναγνώριση ήρθε με την ταινία «Κυνόδοντας» (2009), η οποία κέρδισε το βραβείο «Ένα κάποιο βλέμμα» στο Φεστιβάλ Καννών και έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ. Ο «Αστακός» (2015) απέσπασε το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στις Κάννες και τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου, ενώ η «Ευνοούμενη» (2018) χάρισε στην Ολίβια Κόλμαν ένα Όσκαρ. Η τελευταία του ταινία, «Poor Things», τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα της Βενετίας και τέσσερα Όσκαρ. Το «Dear God, the Parthenon is still broken», η πρώτη φωτογραφική μονογραφία του Λάνθιμου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Void.

Το Void είναι ένας ανεξάρτητος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στα βιβλία φωτογραφίας και στην εκπαίδευση, με ιδρυτές τη Μυρτώ Στείρου και τον Joao Linneu. Το Void συνεργάζεται με εδραιωμένους, αλλά και ανερχόμενους καλλιτέχνες, υποστηρίζοντας ενεργά τα πρώτα εγχειρήματα νέων φωτογράφων. Από την ίδρυσή του, τον Οκτώβριο του 2016, το Void έχει συνεργαστεί με πολλά διεθνή και αναγνωρισμένα καλλιτεχνικά ιδρύματα και το 2021 έγινε ένα από τα μέλη του Futures Photography. Με αφοσίωση και πάθος για τα έργα που αναλαμβάνει, το Void παρουσιάζει εκδόσεις με δυνατές αφηγήσεις, πρωτοποριακό design, μέσα από εκλεπτυσμένα, αλλά και πειραματικά υλικά. Η ομάδα του Void διοργανώνει, επίσης, εργαστήρια δημιουργίας βιβλίων που ονομάζονται Impromptu, μέσω των οποίων μοιράζεται, αλλά και διευρύνει το όραμά της για τα βιβλία φωτογραφίας με αναδυόμενα ταλέντα του χώρου.