Προδημοσίευση από το βιβλίο της Τούνμπεργκ: Σκηνές από έναν πλανήτη σε κρίση

Tην ερχόμενη Δευτέρα (2/12) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, το νέο βιβλίο της Γκρέτα Τούνμπεργκ με τίτλο «Σκηνές από μια οικογένεια και έναν πλανήτη σε κρίση». Το βιβλίο της οικογένειας Έρνμαν - Τούνμπεργκ δεν έχει σκοπό να αρέσει, αλλά να θυμίσει ότι ο άνθρωπος, εκτός από αντιφάσεις και εγωισμούς, κρύβει πάντα μέσα του την καλοσύνη.

Υπό το πρίσμα μιας αναπάντεχης κρίσης, που εκδηλώνεται αρχικά με την άρνηση της οκτάχρονης Γκρέτα να φάει και καταλήγει στη διάγνωση τόσο της Γκρέτα όσο και της Μπεάτα με σύνδρομο Άσπεργκερ, ξεδιπλώνεται ο αποφασιστικός αγώνας των γονιών να στηρίξουν την οικογένειά τους.

Η Μαλένα, ο Σβάντε, η Γκρέτα και η Μπεάτα γράφουν, κατ’ ουσίαν, για έναν κόσμο σε πλήρη σύγχυση και διανοητική αταξία. Θέτοντας με θάρρος τα εν οίκω εν δήμω, και χωρίς καμία διάθεση ωραιοποίησης, η αφήγησή τους ακολουθεί αποσπασματική, τεθλασμένη πορεία μέσα από ένα καλειδοσκόπιο προσωπικών στιγμιοτύπων και εντυπώσεων, που αντανακλούν σε μια ανθρωπότητα μπερδεμένη, λίγο πριν διαβεί το κρίσιμο σταυροδρόμι της ιστορίας της.

Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το βιβλίο:

Σκηνή 18: Εξισορρόπηση

Έπειτα από μισό χρόνο που μάθαμε τη διάγνωση της Γκρέτα, η ζωή μας έχει ισορροπήσει σε κάτι που μοιάζει καθημερινότητα και ρουτίνα. Είναι το 2015 και η Γκρέτα έχει αρχίσει να πηγαίνει σε ένα νέο σχολείο. Εγώ έχω εκπληρώσει τις προγραμματισμένες εμφανίσεις μου και δουλεύω ελάχιστα. 

Η Μπεάτα πηγαίνει στην τετάρτη τάξη. Αυτή ζει και αναπνέει μουσική και χορό. Είναι εντελώς συνεπαρμένη από το γυναικείο βρετανικό γκρουπ Little Mix και το δωμάτιό της είναι ταπετσαρισμένο με τις φωτογραφίες των μελών του γκρουπ − Πέρι, Τζέιντ, Τζέσι, Λι-Ανν. Η Μπεάτα είναι μία μικρή μουσική ιδιοφυΐα. Μπορώ να αποστηθίσω μία όπερα σε δύο ημέρες αν είναι απαραίτητο και δεν ξέρω κανέναν που να ανταποκρίνεται καλύτερα από εμένα – εκτός από την Μπεάτα. 

Έχει τραγουδήσει λάιβ μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους και ήταν σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση από το Σκάνσεν και τραγουδούσε σωστά τον κάθε τόνο χωρίς να είναι καθόλου νευρική. Δεν έχω ποτέ ακούσει ή δει κάποιον που να μαθαίνει μουσική γρηγορότερα από την Μπεάτα.

Αλλά ενώ είμαστε απασχολημένοι κατά τη διάρκεια του χρόνου για να ορθοποδίσουμε και να φροντίσουμε την Γκρέτα, οι εκρήξεις της Μπεάτα γίνονται ολοένα και περισσότερες. Η επιθετικότητά της εκτείνεται πέρα από τα φυσιολογικά όρια της εφηβείας, αν και είναι μόνο δέκα ετών. Καμία σχέση με αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί συνηθισμένος θυμός και πείσμα.

Στο σχολείο όλα λειτουργούν όπως πρέπει. Αλλά στο σπίτι όλα είναι χάλια, καταστροφικά. Δεν καταφέρνει να είναι καθόλου μαζί μας. 

Την ενοχλούν όλα όσα κάνουμε ο Σβάντε κι εγώ. Ίσως αυτό να σχετίζεται με το ότι μαζί μας μπορεί να χαλαρώσει και να αφήσει στην άκρη τον κοινωνικό της ρόλο. Είναι υπερευαίσθητη και μαζί μας έχει το ελεύθερο να χάσει τον έλεγχο και να εκφράσει τον θυμό της για ήχους, γεύσεις, ρούχα και οτιδήποτε άλλο παραείναι πολύ και κοπιαστικό για να το αφομοιώσει.

Η Μπεάτα δεν νιώθει καλά. Αλλά εμείς ακόμη δεν έχουμε αντιληφθεί με ποιον τρόπο. Ούτε είχαμε καταλάβει πως εξαντλούσαμε τον εαυτό μας στην προσπάθειά μας να κάνουμε λειτουργική την καθημερινότητα. Ή τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτή η κόπωση στην ευθυκρισία σου.

Σκηνή 19: Όταν ο πόλεμος μας χτύπησε την πόρτα 

Είναι φθινόπωρο και η Ευρώπη βιώνει τη μεγαλύτερη κρίση προσφύγων από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Αν και για τον πολύ κόσμο δεν ήταν τόσο μεγάλη κρίση − αν δεν δούλευε κανείς ως υπάλληλος της υπηρεσίας μετανάστευσης ή ως πυροσβέστης που έπρεπε να φεύγει κάθε δεύτερη νύχτα για να σβήσει φωτιές στις προσφυγικές εγκαταστάσεις.

Σκεφτόμαστε ότι τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο δεν την αντέχει καμία κοινωνία του κόσμου αν δεν ανασκουμπωθούμε εμείς οι πολίτες για να βοηθήσουμε. Έτσι, κάνουμε ό,τι μπορούμε. 

Η Μπεάτα και η Γκρέτα θέλουν να κάνουν κάτι περισσότερο κι έτσι προτείνουν να δανείσουμε το καλοκαιρινό μας σπίτι στο Ίνιαρε για να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία προσφύγων∙ τον Νοέμβριο εγκαταστάθηκε εκεί μία μικρή οικογένεια και εμείς φροντίσαμε να τους προμηθεύσουμε με κάρτες απεριόριστων διαδρομών στα ΜΜΣ και με φαγητό και να μείνουν εκεί έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ασύλου. Τα Σαββατοκύριακα τρώμε φαγητό Συρίας μαζί με όλους τους γείτονες και βλέπουμε εικόνες από τη Δαμασκό.

Η Γκρέτα μυρίζει μόνο το φαγητό. Σκύβει επάνω από τις κατσαρόλες και τα πιάτα. Η Μπεάτα κάθεται στον δανεικό μας καναπέ, με ίσια πλάτη και υποδειγματικό χαμόγελο στα χείλη. Κάνει προσπάθειες και δοκιμάζει τη συριακή κουζίνα. Ο Σβάντε κι εγώ προσπαθούμε να είμαστε ευχάριστοι καλεσμένοι. 

Αλλά παρόλο που ο πόλεμος έχει έρθει στο σπίτι μας –στρώνοντας στα κρεβάτια μας σεντόνια με μοτίβα της Disney χαρισμένα από την ανθρωπιστική οργάνωση για τους πρόσφυγες Refugees Welcome στη Σίκλα–, απέχουμε πολύ από το να καταλαβαίνουμε την κατάσταση.

Ανεξάρτητα από το πόσο πασχίζουμε, καταβάλλουμε υπερπροσπάθεια για να κάνουμε μικρά μικρά βήματα προς τα μπρος και δεν έχουμε δυνάμεις για κάτι άλλο, όσο και να το επιθυμούμε. Παραείμαστε κουρασμένοι.