Βραβείο Ευρωπαϊκού Μυθιστορήματος στον Χ. Α. Χωμενίδη

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

Με το βραβείο Ευρωπαϊκού Μυθιστορήματος (European Book Prize, Le Prix du Livre Europeen) τιμήθηκε ο συγγραφέας Χρήστος Α. Χωμενίδης για το βιβλίο του «Νίκη» (2014, εκδόσεις Πατάκη). Το βραβείο καθιερώθηκε το 2007 και σκοπός του είναι να προωθήσει τις ευρωπαϊκές αξίες και τη γνωριμία με τη σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή της Ευρώπης.

Η «Νίκη» φιλοτεχνεί το πορτρέτο της μητέρας του συγγραφέα και του παππού του Βασίλη Νεφελούδη, ο οποίος υπήρξε εμβληματικό πρόσωπο της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής Αριστεράς. Βουλευτής του ΚΚΕ και γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής όταν ο Νίκος Ζαχαριάδης ανέλαβε του κόμματος, ο Νεφελούδης (1906-2004) έγινε υπεύθυνος της κομματικής καθοδήγησης μετά τη σύλληψη του αρχηγού.

Λίγο αργότερα, ωστόσο, οι δυο τους θα βρεθούν σε διπλανά κελιά στις φυλακές της Κέρκυρας, όπου και θα διαφωνήσουν σφοδρά για τη στάση του ΚΚΕ απέναντι στη δικτατορία και τον επερχόμενο πόλεμο. Είναι η απαρχή μιας σύγκρουσης που θα οδηγήσει το 1945 στη διαγραφή του Νεφελούδη. Στα τέλη, εντούτοις, της δεκαετίας του 1950 ο Νεφελούδης θα επανακάμψει στα πατρώα εδάφη, χρηματίζοντας μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ όπως και βουλευτής της, ενώ κατά την πρώτη περίοδο της μεταπολίτευσης θα ενταχθεί στον ηγετικό πυρήνα της Ανανεωτικής Αριστεράς.

Ο Τζίμης στην Κυψέλη

Θυμίζουμε ότι ο Χρήστος Α. Χωμενίδης έχει κυκλοφορήσει, πρόσφατα, το νέο του βιβλίο με τίτλο «Ο Τζίμης στην Κυψέλη» από τις εκδόσεις Πατάκη. Η ιστορία εμπνέεται ευθέως από το σήμερα. Γράφει ένα –σχεδόν– ρεαλιστικό μυθιστόρημα, το οποίο διαδραματίζεται στην Αθήνα του 2021 και διαλαμβάνει ό,τι μας αγγίζει, μας συγκινεί, μας τρομάζει.

Ο κεντρικός του ήρωας, ο Τζίμης Παπιδάκης, παιδί των 60s και των 70s, γιος μιας θυρωρίνας, υιοθετημένος από έναν παλιό πρωταγωνιστή του Εθνικού Θεάτρου, βρίσκεται –στο κατώφλι των εξήντα του– ένα βήμα πριν από την εκπλήρωση του μεγάλου του ονείρου: να αναδειχθεί στον πρώτο και καλύτερο θεατρικό επιχειρηματία στην Ελλάδα. Το θέατρο που έχει κληρονομήσει στη Φωκίωνος Νέγρη και που –επί σαράντα σχεδόν χρόνια– ανέβαζε παραστάσεις τρίτης κατηγορίας, φτηνές φαρσοκωμωδίες και επιθεωρήσεις της συμφοράς να γίνει ο ομφαλός της θεατρικής Αθήνας.

Έχει αξιοποιήσει ο Τζίμης άριστα την πανδημία. Κατά την καραντίνα έχει ανακαινίσει εκ θεμελίων το θέατρό του. Έχει αγκαζάρει με γενναιόδωρες προκαταβολές την αφρόκρεμα των ηθοποιών, των συγγραφέων, των σκηνοθετών, των μουσικών… Όλους όσοι υπό κανονικές συνθήκες τον σνόμπαραν, τον θεωρούσαν παρακατιανό κληρονόμο ενός ένδοξου ονόματος.

Η παράσταση που προετοιμάζει, «Ο περονόσπορος», έχει όλες τις προδιαγραφές για να θριαμβεύσει. Ο Τζίμης διατελεί σε υπερδιέγερση. Λαχταρά όχι το επιχειρηματικό κέρδος, μα την υπαρξιακή δικαίωση. Ο Τζίμης Παπιδάκης, με το κιμπαριλίκι του, με τα ακριβά κοστούμια και με τις αρχοντικές χειρονομίες του, είναι ένας τύπος της πιάτσας. Συνάμα δε ένας ελαφροΐσκιωτος, όπως όλοι μας. Μέσα του ζει ο παιδικός εαυτός και οι πεθαμένοι του. Με εκείνους συνδιαλέγεται, σε εκείνους δίνει λογαριασμό. Κι ας επιμένει ότι απεχθάνεται τη νοσταλγικότητα.

Ο Τζίμης στην Κυψέλη

Μια ανάσα πριν από τον θρίαμβό του, εξαιτίας μιας τυχαίας συνάντησης με έναν απελπισμένο, αδίστακτο άνθρωπο, ο Τζίμης Παπιδάκης θα καταστραφεί. Θα τον συντρίψει η νέα πραγματικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των fake news, των δολοφονιών χαρακτήρων. Εν πλήρει συγχύσει αθώος, ανίκανος να υπερασπισθεί τον εαυτό του, θα δοθεί βορά σε ένα αφιονισμένο πλήθος που ηδονίζεται να κατασπαράζει. Που κοχλάζει μεταξύ οίκτου και οργής.

Ο Τζίμης Παπιδάκης είναι ένας αναλογικός άνθρωπος σε ένα ψηφιακό σύμπαν. Στο πρόσωπό του οι επερχόμενες γενιές παίρνουν αιματηρή εκδίκηση από τις προηγούμενες. Κανείς δικός του δεν μπορεί να προστατεύσει τον Τζίμη. Ούτε η δεκαεννιάχρονη κόρη του, που ανήκει στο μέλλον. Ούτε καν η Κυψέλη, η οποία αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και από πατρίδα του μεταμορφώνεται σε έναν άξενο για εκείνον τόπο.

Ο Τζίμης στην Κυψέλη είναι το ρέκβιεμ όσων ανεπαισθήτως μένουν πίσω, σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία. Η επί του φοβερού βήματος απολογία ενός καλού ανθρώπου που απλώς τον ξεπερνάει η εποχή.