Ταινιοθήκη: Ο ακατάλληλος «Ηλεκτρικός άγγελος» και ο πρωτοποριακός ελληνικός κινηματογράφος

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδας ανέκαθεν διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην παρουσίαση ευρωπαϊκών και διεθνών ρευμάτων της πρωτοπορίας του μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών, στην χώρα μας, ενώ μέσω του Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου, που πέρυσι έκλεισε μια δεκαετία ζωής, συνεχίζει να επικεντρώνεται στην ανάδειξη της ιστορίας του μεταπολεμικού πειραματικού κινηματογράφου στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα ήταν απούσα από κάθε είδους πειραματισμού στον κινηματογραφικό χώρο την εποχή του μεσοπολέμου. Μεταπολεμικά διαμορφώθηκε μια γενιά σκηνοθετών-δημιουργών που λειτούργησε στα πλαίσια μιας αντιθετικής δημόσιας σφαίρας. Έπρεπε να ωριμάσουν οι διεργασίες της γνωριμίας και ζύμωσης με τον αμερικανικό πειραματικό και τον ευρωπαϊκό εικαστικό κινηματογράφο για να αναδυθεί μια ομάδα θαρραλέων σκηνοθετών/τριών που αψήφησαν τον έντονο συντηρητισμό της ελληνικής κινηματογραφικής σκηνής και επιδόθηκαν σε τολμηρά πειραματικά έργα.

Με αυτόν τον τρίτο κύκλο (Η Ταινιοθήκη στο Σπίτι ΙΙΙ), ο θεατής θα έχει μια σπάνια ευκαιρία να έρθει σε επαφή με ταινίες-ορόσημα από την πρώτη και τη δεύτερη γενιά εκπροσώπων του είδους αυτού, που γυρίστηκαν από τη δεκαετία του ’70 έως και σήμερα, ταινίες που ενώ βραβεύτηκαν σε ελληνικά και ξένα φεστιβάλ, και αποτέλεσαν συχνά διδακτέα ύλη για μεταπτυχιακά προγράμματα, εξακολουθούν να είναι άγνωστες στο μεγάλο κοινό των φίλων του κινηματογράφου.

Το ίδιο διάστημα, μέσω της ιστοσελίδας, θα μπορεί να μαθαίνει περισσότερες λεπτομέρειες για τις ταινίες αυτές. Πρόκειται για τέσσερις πρωτοποριακές/πειραματικές ταινίες από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του είδους όπως τον Κώστα Σφήκα, τον  Θανάση Ρεντζή, την Αντουανέττα Αγγελίδη και την Βουβούλα Σκούρα.

Η διαδικασία είναι η ίδια: κάθε ταινία κάνει την διαδικτυακή πρεμιέρα της μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα στην ανανεωμένη ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης (www.tainiothiki.gr) και είναι διαθέσιμη για τρία 24ωρα στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια τη σειρά της θα παίρνει επόμενη. Έναρξη νέου προγράμματος: Πέμπτη 14/5, 8 μ.μ. Οι προβολές θα συνεχιστούν έως τις 26 Μαϊου.

Οι ταινίες που θα προβληθούν το διάστημα 14-26 Μαϊου είναι οι εξής:

ΠΕΜΠΤΗ 14/5: Μοντέλο (Κώστας Σφήκας, 1974)

ΚΥΡΙΑΚΗ 17/5: Ηλεκτρικός Άγγελος (Θανάσης Ρεντζής, 1981)

ΤΕΤΑΡΤΗ 20/5: Τόπος (Αντουανέττα Αγγελίδη, 1985)

ΣΑΒΒΑΤΟ 23/5: The Red Bank. James Joyce: Τα Τετράδιά του, των Ελληνικών (Βουβούλα Σκούρα, 2013)

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 8 μ.μ.

Οι ταινίες θα είναι διαθέσιμες online για τρία 24ώρα.

Θυμίζουμε πως στην ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης υπάρχει ήδη ανεβασμένη (και θα είναι όλον τον μήνα προσβάσιμη) η μικρού μήκους ταινία Η Ρόδα (1964) του Θόδωρου Αδαμόπουλου, μια ταινία-περίπατος στην Αθήνα που θα απολαύσουμε ιδιαίτερα σήμερα. Πρόκειται για τις περιπέτειες μιας ρόδας αυτοκινήτου στην αττική γη. Η ρόδα τέθηκε απροσδόκητα εκτός μηχανής,περιπλανώμενη σε όλη την πόλη. Ηθοποιοί: Βαγγέλης Καζάν, Χρήστος Τσάγκας, Δημήτρης Παπανικολάου.

Δείτε το πρόγραμμα των ταινιών εδώ:

http://www.tainiothiki.gr/el/ekdiloseis/arxeio-ekdiloseon/295-i-tainiothiki-sto-spiti-iii

Οι ταινίες 

*Μοντέλο (Κώστας Σφήκας, 1974)

 Μια εικαστική σύλληψη ανατέμνει το DNA του καπιταλισμού.

Από το 1974 ο Σφήκας άρχισε να υλοποιεί ένα όνειρο του, να αποδώσει κινηματογραφικά την ιδέα του «Κεφαλαίου» του Καρλ Μαρξ. Έτσι δημιούργησε την ταινία «Mοντέλο» που απέσπασε το βραβείο καλύτερης καλλιτεχνικής ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1974) και μια κόπια του βρίσκεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Ζωρζ Πομπιντού στο Παρίσι. Με υφάδι τη μορφή του κινηματογραφικού χρόνου, ο Σφήκας δείχνει, χωρίς διδακτισμό και μεταφυσική, πώς ο χρόνος μας έχει αλλοτριωθεί και έχει γίνει «ο νόμος της αξίας» που ανακάλυψε ο Μαρξ.

*Ηλεκτρικός άγγελος (Θανάσης Ρεντζής, 1981)

Ένα οπτικοακουστικό ποίημα που με παιγνιώδη τρόπο  αναπαριστά την πολυμορφία του ερωτισμού.

Κατεξοχήν πειραματική και εικαστική  ταινία η οποία κάνει χρήση μεγάλης ποικιλίας οπτικο-ακουστικών τεχνικών και μεθόδων (κυρίως animation και live action), με στόχο την ανάπτυξη της πολυμορφίας του ερωτισμού, έτσι όπως μας τον κληροδότησε ο Ευρωπαϊκός αισθητισμός  του  20^ου  αιώνα. Η δομή της ταινίας είναι εξόχως χαλαρή, καθώς δεν υπάρχει ούτε κέντρο βάρους ούτε άξονας σύγκλισης, και τούτο συντελεί τα μέγιστα στην αίσθηση ενός ανοιχτού και δυνητικά επεκτεινόμενου έργου με κυρίαρχο το ρυθμικό στοιχείο.

H ταινία είναι ακατάλληλη για ηλικίες κάτω των 16 ετών.

*Τόπος (Αντουανέττα Αγγελίδη, 1985)

Η αποδόμηση των οπτικών απολαύσεων και η ανάδυση μιας καινούργιας εικονοποιητικής.

Μια παραβολή πάνω στο τόπο και το χρόνο. Ένα παιχνίδι μεταμορφώσεων. Πορεία μετά το θάνατο, ένας δεύτερος θάνατος. Μια γυναίκα γεννά και πεθαίνει. Τη στιγμή του θανάτου της, στιγμή μεταίχμιο, σαν την αρχή του ύπνου, το πρόσωπό της σκορπάει και παίρνει τις όψεις όσων παραστέκουν το θάνατό της. Το σώμα της σπαράσσεται από τις συγκρούσεις αυτών που το κατοικούν. Η φωνή της αναλύεται σε πολλές φωνές και πολλούς ρόλους. Ο «Τόπος» συνομιλεί με πίνακες του Uccello, του Carpaccio, του Cranach, του De Chirico και του Balthus σε μία προσπάθεια αποδόμησης των οπτικών απολαύσεων του παραδοσιακού κινηματογράφου αλλά και συγχρόνως την γέννηση μιας καινοτόμου  σαγηνευτικής εικονοποίας.

*The Red Bank. James Joyce: Τα Τετράδιά του, των Ελληνικών (Βουβούλα Σκούρα, 2013)

Ένα δοκίμιο και ένα οδοιπορικό στον κορυφαίο εικονοκλάστη του 20ου αιώνα  Τζέιμς Τζόυς.

Με πρόσκληση της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, η ταινία αυτή της Βουβούλας Σκούρα αναπτύσσεται με αφορμή τα «Τετράδια των Ελληνικών» του Τζέιμς Τζόυς. Η μη γραμμική αφήγηση του Βαγγέλη Ιντζίδη εικονοποιείται σαν παζλ, και τα γυρίσματά της έγιναν στην Τεργέστη, στην οποία έχει ζήσει ο Τζέιμς Τζόυς, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και στην Αθήνα.