Μάρτιν Σκορσέζε: Η μαγεία του σινεμά χάνεται στους αλγόριθμους του streaming

Ο Μάρτιν Σκορσέζε παίρνει θέση για την τρέχουσα κατάσταση στον κινηματογράφο, σε σχέση με τις υπηρεσίες streaming, και μιλά για τα περίπλοκα συναισθήματα που έχει για τις κινηματογραφικές ταινίες αυτή τη στιγμή. Ενώ ο σκηνοθέτης κλασικών ταινιών, μεταξύ άλλων των «Raging Bull» (Οργισμένο Είδωλο) και «Taxi Driver» (Ο Ταξιτζής) θα προτιμούσε να κυκλοφορήσουν σε κινηματογραφικές αίθουσες οι ταινίες του, το πιο πρόσφατο φιλμ του «Ο Ιρλανδός» δεν θα είχε φτάσει ποτέ στην οθόνη, αν δεν είχε την οικονομική υποστήριξη του Netflix.

Εν τω μεταξύ, η απρόβλεπτη πανδημία έχει οδηγήσει ταινίες της χρονιάς που άξιζαν να προβληθούν σε κινηματογράφους να παρακολουθούνται σε τηλεοπτικές οθόνες. Τις σκέψεις του αυτές μοιράζεται με το κοινό ο Μάρτιν Σκορσέζε σε δοκίμιό του με τίτλο «Il Maestro» που έγραψε για το Harper’s Bazaar, στο οποίο επίσης αναφέρεται στον διάσημο Ιταλό σκηνοθέτη, Φεντερίκο Φελίνι.

Ο Σκορσέζε χρησιμοποιεί τον Ιταλό θρυλικό δημιουργό ταινιών για να υποστηρίξει την άποψη ότι η μαγεία του κινηματογράφου χάνεται τώρα από την επέλαση του περιεχομένου που κυκλοφορεί από στούντιο ταινιών και εταιρείες streaming. «Η τέχνη του κινηματογράφου υποτιμάται συστηματικά, παραμερίζεται, υποβαθμίζεται και μειώνεται στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή με τον όρο "περιεχόμενο"» εκτιμά ο Μάρτιν Σκορσέζε.

Η λέξη «περιεχόμενο», εξηγεί ο σκηνοθέτης, έχει μπει στη δημόσια συνείδηση, αλλά πιστεύει ότι είναι σημαντικό να περιγράφονται διαφορετικοί τύποι περιεχομένου. «Μόλις πριν από 15 χρόνια, ο όρος "περιεχόμενο" ακούστηκε όταν οι άνθρωποι συζητούσαν για τον κινηματογράφο σε σοβαρό επίπεδο σε αντιπαραβολή και σε σύγκριση με τη "φόρμα"», γράφει ο Σκορσέζε.

«Στη συνέχεια, σταδιακά, άρχισε να χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο από τους ανθρώπους που ανέλαβαν εταιρείες μέσων ενημέρωσης, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν γνώριζαν τίποτα για την ιστορία της τέχνης. Η λέξη "περιεχόμενο" έγινε επιχειρηματικός όρος για όλες τις κινούμενες εικόνες: μια ταινία του Ντέιβιντ Λιν, ένα βίντεο με γάτες, μια διαφήμιση του Super Bowl, μια συνέχεια ταινιών με υπερήρωρες, ένα επεισόδιο σειράς. Συνδέθηκε, φυσικά, όχι με την κινηματογραφική εμπειρία, αλλά με την προβολή στο σπίτι, στις πλατφόρμες ροής που έχουν φτάσει να αφήνουν πίσω την εμπειρία του κινηματογράφου, όπως ακριβώς η Amazon ξεπέρασε τα φυσικά καταστήματα. Από τη μία πλευρά, αυτό ήταν καλό για τους δημιουργούς ταινιών, όπως και για μένα. Από την άλλη πλευρά, έχει δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία τα πάντα παρουσιάζονται στον θεατή σε ίσους όρους ανταγωνισμού, η οποία ακούγεται δημοκρατική αλλά δεν είναι. Εάν η περαιτέρω προβολή “προτείνεται” από αλγόριθμους με βάση αυτό που έχετε ήδη δει και οι προτάσεις βασίζονται μόνο σε θέμα ή είδος, τότε τι κάνει αυτό στην τέχνη του κινηματογράφου;» τονίζει.

Σύμφωνα με τον Σκορσέζε, η επιμέλεια περιεχομένου «δεν είναι αντιδημοκρατική ή "ελιτίστικη", ένας όρος που χρησιμοποιείται τώρα τόσο συχνά ώστε γίνεται ανούσιος. Είναι μια πράξη γενναιοδωρίας - μοιράζεστε ό,τι αγαπάτε και αυτό που σας ενέπνευσε. (Πλατφόρμες streaming, όπως το Criterion Channel και το MUBI βασίζονται στην επιμέλεια). Οι αλγόριθμοι, εξ ορισμού, βασίζονται σε υπολογισμούς που αντιμετωπίζουν τον θεατή ως καταναλωτή και τίποτα άλλο», επισημαίνει.

Ο Μάρτιν Σκορσέζε - όπως αναφέρει το ΑΠΕ - χρησιμοποιεί τον Φελίνι ως παράδειγμα της αναγκαιότητας «να τελειοποιήσουμε τις αντιλήψεις μας για το τι είναι ο κινηματογράφος και τι δεν είναι». Ο Φεντερίκο Φελίνι είναι ένα καλό σημείο για να ξεκινήσετε. Μπορείτε να πείτε πολλά πράγματα για τις ταινίες του Φελίνι, αλλά εδώ υπάρχει ένα πράγμα που είναι αδιαμφισβήτητο: είναι κινηματογράφος. Το έργο του Φελίνι πετυχαίνει να αποτελεί τον ορισμό της συγκεκριμένης μορφής τέχνης, σημειώνει.