Οι ταινίες της εβδομάδας: Προβληματικοί υπερήρωες και ιδιοφυΐες με νευρώσεις

«Glass» του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν / **1/2

Τρεις εμβληματικοί χαρακτήρες από το εναλλακτικό υπερηρωικό σύμπαν του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν («Έκτη αίσθηση») που ανήκουν σε δύο πολύ δημοφιλείς ταινίες της φιλμογραφίας του, τον «Αφθαρτο» (2000) και τον «Διχασμένο» (2016), επανέρχονται σε ένα αποδομητικό της έννοιας του υπερηρωισμού φιλμ που υπόσχεται τη μεγάλη «αναμέτρηση» ανάμεσα στους ίδιους τους ήρωες αλλά κυρίως φέρνει σε σύγκρουση τον άλογο κόσμο των σούπερ ηρώων με τον λελογισμένο της απτής πραγματικότητας. Εδώ ο άφθαρτος σωματικά Ντέιβιντ Νταν (Μπρους Γουίλις), μοναδικός στα κινηματογραφικά χρονικά γήινος υπερήρωας, γερασμένος πλέον αλλά συνειδητός τιμωρός κακοποιών, δρα με τη βοήθειά του γιου του (o ενήλικας πια Σπένσερ Τριτ Κλαρκ) φορώντας το χαρακτηριστικό αδιάβροχο του Green Guard. Και – πιάνοντας το νήμα της ιστορίας από το φινάλε του «Διχασμένου» - ο Σιάμαλαν τον στέλνει στα χνάρια του Κτήνους (ο Τζέιμς ΜακΑβόι κλέβει ξανά την παράσταση σε ένα ερμηνευτικό κρεσέντο παραλογισμού), του κακοποιημένου στην παιδική του ηλικία αγοριού Κέντελ Γουέντελ Κραμπ με τις 24 διαφορετικές προσωπικότητες και το έτοιμο να εκραγεί «ζώο» μέσα του, που κρατά τέσσερις μαζορέτες σε εγκαταλειμένο εργοστάσιο.

Μόνο που η μεταξύ τους εντυπωσιακή μάχη τους στέλνει στο τρελάδικο όπου μια ειδικευμένη σε διαταραχές υπερηρωισμού ψυχίατρος τους καθίζει στο...ντιβάνι του ψυχαναλυτή μαζί με τον κύριος Γκλας (Σάμιουελ Λ. Τζάκσον), τον δαιμόνιο σίριαλ κίλερ, λάτρη των κόμικς, με την σπάνια ασθένεια των εύθραυστων κοκκάλων, που κινεί τα νήματα παρασκηνιακά. Αν το σύμπαν του «Αφθαρτου» πρόσφερε μια εκ βαθέων συλλογιστική πάνω στην έννοια του ηρωισμού στην κουλτούρα των κόμικ με όχημα τη μελαγχολία και το μυστήριο σε μια εποχή που τα χολιγουντιανά υπερηρωικά μπλοκμπάστερ ήταν στα σπάργανα και αν ο «Διχασμένος» έμπηξε το μαχαίρι στο κόκκαλο βάζοντας στην εξίσωση το θρίλερ τρόμου και την ψυχανάλυση, το «Glass» παρακολουθεί τα καμώματα των υπερηρώων ως γενικευμένη παθολογική νεύρωση από την οπτική του εξορθολογισμού των πράξεών τους.

Ωραίο το κόνσεπτ σε μια περίοδο που το κινηματογραφικό πήγαινε-έλα των υπερηρώων έχει διογκωθεί αλλά και τρομερά στομφώδες. Ξοδεμένες σε υπεραναλυτικούς διαλόγους σκηνές, υπερεξηγηματικές σεκάνς ως προς την φιλοσοφία των ηρωηικών ανδραγαθημάτων σεκάνς ροκανίζουν χρόνο, υπομονή και μαζί την υπόσχεση μιας γκράντε αναμέτρησης που δεν υλοποιείται ποτέ παρά μετουσιώνεται σε μια σεναριακή ανατροπή που κατεβάζει ρολά παστρικά και νομοτελειακά, με την κλασική σιαμαλανική συνταγή της «Έκτης αίσθησης», σε ένα ιδιότυπο (και αγαπητό πολύ) φιλμικό υβρίδιο. (2019).

Παίζουν: Μπρους Γουίλις, Σάμιουελ Λ. Τζάκσον, Τζέιμς ΜακΑβόι, Σάρα Πόλσον

«Στην πύλη της αιωνιότητας» («At Eternity’s Gate») του Τζούλιαν Σνάμπελ / ***

Βιογραφική προσέγγιση των τελευταίων χρόνων της ζωής του τυρρανισμένου από τους ψυχικούς του δαίμονες Βίνσεντ Βαν Γκογκ από τον Τζούλιαν Σνάμπελ («Το σκάφανδρο και η πεταλούδα») που πριν συγγράψει εδώ το σενάριο με τον διάσημο Ζαν-Κλοντ Καριέρ, είχε καταπιαστεί ξανά στο παρελθόν με βιογραφίες καλλιτεχνών («Basquiat», «Πριν πέσει η νύχτα»). Οι μέρες και τα έργα του Βαν Γκογκ στην Αρλ της Γαλλίας όπου φιλοτέχνησε διάσημους πίνακες δίνονται μέσα από την υποκειμενική κάμερα-ματιά του ίδιου του καλλιτέχνη στις περιηγήσεις του στη φύση και βύθισή του σε αυτή σε σκηνές λουσμένες με την χρωματική παλέτα των καμβάδων του. Οι έννοιες της διαχρονικής πολιτισμικής αξίας της τέχνης, της ματαιόδοξης, ανταγωνιστικής φύσης του ίδιου του καλλιτέχνη που πασχίζει για την τελειότητα και το πέρασμα του έργου του στην αιωνιότητα όπως περνά και το φυσικό «γύρω μας» εξερευνούνται στις συναντήσεις του Βαν Γκογκ με πρόσωπα σαν τον Γκογκέν και τον ιερέα του ψυχιατρικού ασύλου σε διαλογικά μπρα ντε φερ με έντονη όμως αίσθηση déjà vu όπως και η επεξηγηματική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο (ειδικά αν έχεις δει το εκστατικά αφιερωμένο στην τέχνη του Βαν Γκογκ «Loving Vincent»). Ο Γουίλεμ Νταφό, 25 χρόνια μεγαλύτερος από τον Βαν Γκογκ στο τέλος της ζωής του, συνθέτει ως το τραγικό φινάλε στην Ουβέρ σουρ Ουάζ, μια χαλιναγωγημένη στις εκρήξεις ερμηνεία της ευφυούς διαστροφής του δημιουργού, που του χάρισε βραβείο στο Φεστιβάλ Βενετίας και υποψηφιότητα Χρυσής Σφαίρας.

Παίζουν: Γουίλεμ Νταφόε, Ρούπερτ Φρεντ, Όσκαρ Αϊζακ

«Κάτω από το δέντρο» («Under The Tree») του Χάφστεϊν Γκούναρ Σίγουρδσον / ***

Στα προάστια του Ρεϊκιαβικ, ο Ατλι απομακρύνεται εν μία νυκτί από το σπίτι που μοιράζεται με την Αγκνες και την μικρή τους κόρη κατηγορούμενος για απιστία για να βρει «καταφύγιο» στο πατρικό του όπου η κόντρα των γονιών του με το ζευγάρι της διπλανής μονοκατοικίας θα οδηγήσει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις με ανεξέλεγκτη έκβαση. Ξεκινώντας από το οικογενειακό δράμα τούτο το μικρό ισλανδικό διαμαντάκι-έκπληξη βάζει μεθοδικά φωτιά σε ένα πολυεπίπεδο ψυχολογικό θρίλερ με στοιχεία μαύρης κωμωδίας που εισχωρεί βαθιά στις ανθρώπινες εμμονές και την αδυναμία μας να συνυπάρξουμε και να κοιτάξουμε κάτω από το δέρμα των καταστάσεων. 

Παίζουν: Σιγκούρδουρ Σιγκούρζονσον, Μπορστάιν Μπάχμαν

«Στους διαδρόμους» («In the aisles») του Τόμας Στούμπερ / **1/2

Ο μοναχικός Κρίστιαν βρίσκει δουλειά σε μεγάλο σούπερ μάρκετ δίπλα σε αυτοκινητόδρομο όπου εκτός από το να μάθει να διαχειρίζεται το μηχάνημα του γερανού ποτών θα αποκτήσει μια ιδιαίτερη φιλία με τον υπεύθυνο στον διάδρομο των ποτών καθώς και ένα ερωτικό πάθος για την μυστηριώδη συνάδελφό του Μαριόν. Στους υποφωτισμένους απρόσωπους διαδρόμους ενός τεράστιου σούπερ μάρκετ όπου το τελετουργικό της καθημερινότητας είναι ίδιο και απαράλλαχτο με αυτό της προηγούμενης ο Γερμανός Τόμας Στούμπερ συνθέτει ένα επιδέξιο μεν στόρι εσωτερικής αφύπνισης, ταυτόχρονα δε «εύκολο» σαν σημειολογική προσέγγιση της σύγχρονης μοναξιάς. Με βραβεία μεταξύ άλλων της Οικουμενικής Επιτροπής στην Μπερλινάλε.

Παίζουν: Φρανζ Ρογκόφσκι, Πέτερ Κουρθ, Σάντρα Ούλερ

«Περιμένοντας τη νονά» του Νίκου Ζαπατίνα / *

Ο Ηρακλής και ο Αγησίλαος, κολλητοί άνεργοι φίλοι, εγκαταλείπουν την Αθήνα για τη Νάξο μαθαίνοντας ότι η 90χρονη νονά του πρώτου είναι στα τελευταία της στη νέα κωμωδία του Νίκου Ζαπατίνα («Ένας κι ένας», «Στα καλά καθούμενα») που επιχειρεί να εκσυγχρονίσει το μοντέλο του αντιφατικού ανδρικού διδύμου στις ταινίες του. Περί διακωμώδησης ο λόγος της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας και «έξω καρδιάς» νοοτροπίας που θα θριαμβεύσει ωστόσο μετά από αλλεπάλληλες κουτρουβάλες και χοροπηδατά των Τσαλταμπάση και Ελευθερίου στις στο νησί όπου δοκιμάζουν όλα τα διάσημα ναξιώτικα επαγγέλματα σαν ενήλικοι «Μπόλεκ και Λόλεκ». Βεβιασμένο το χιούμορ, παλιομοδίτικης ραφής, με το σλάπστικ και την παιδαριώδη πλοκή σε μόνιμο φλερτ με την ανοησία. (2019)

Παίζουν: Θανάσης Τσαλταμπάσης, Λευτέρης Ελευθερίου, Demy

Πρεμιέρα στις αίθουσες κάνουν, επίσης, η δεύτερη στη σειρά του Αστερίξ, ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο «Αστερίξ: Tο μυστικό του μαγικού ζωμού» («Asterix: Le Secret de la Potion Magique») των Αλεξάντρ Αστιέρ και Λουί Κλισί, όπως και το δράμα «Η ιστορία της πράσινης γραμμής» (2016) του Παννίκου Χρυσάνθου.