Μ. Νάιτ Σιάµαλαν: O σκηνοθέτης του «Glass» μάς ξεναγεί στον κόσμο του

Ο Αμερικανοϊνδός σκηνοθέτης, Μ. Νάιτ Σιάµαλαν, μετρ των ταινιών μεταφυσικού μυστηρίου, μας ξεναγεί στον κόσμο και στους χαρακτήρες του «Glass».

Πόσες φορές νιώθετε ότι ξεφεύγετε από τα άγχη της καθηµερινότητας, µεταβάλλοντας την πραγµατικότητα γύρω σας µε τη δύναµη της φαντασίας;

Πατώντας στην ποπ κουλτούρα των κόµικς, τη σηµερινή αποθέωση των υπερηρώων Χόλιγουντ και στις σύγχρονες ανθρώπινες νευρώσεις, ο Μ. Νάιτ Σιάµαλαν ενώνει στον ίδιο κινηµατογραφικό χωρόχρονο τον αυτόκλητο τιµωρό Ντέιβιντ Νταν (Μπρους Γουίλις) και τον δολοφόνο Μίστερ Γκλας (Σάµιουελ Λ. Τζάκσον) του «Άφθαρτου» µε τον διαταραγµένο Κέβιν Γουέντελ Κραµπ (Τζέιµς ΜακΑβόι) του «∆ιχασµένου» στο ψυχολογικό θρίλερ «Glass», που προβάλλεται στις αίθουσες από τη Feelgood Entertainment.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθέτης της «Έκτης αίσθησης» εξηγεί το συναισθηµατικό δέσιµο που έχει µε τους ήρωές του, όπως και γιατί αποφάσισε να διασταυρώσει τόσο διαφορετικά τα κόµικς µε την ψυχανάλυση.

Έχετε σκηνοθετήσει µια τριλογία που δεν µοιάζει µε καµία άλλη. Κατ’ αρχάς, o «Άφθαρτος» (2000) και το «Glass» (2016) έχουν δύο δεκαετίες διαφορά, ενώ οι µεταξύ τους συνδέσεις δεν είναι τόσο ευδιάκριτες όσο σε άλλα κινηµατογραφικά φραντσάιζ. Πόσο συνειδητή ήταν αυτή η επιλογή;

Ήθελα κάθε ταινία να υφίσταται ως ξεχωριστή οντότητα, µε τον δικό της αφηγηµατικό κώδικα και, κατ’ επέκταση, η τριλογία να ξεπερνά το σύνολο των επιµέρους ιστοριών. Οι τρεις ταινίες σέβονται και συµπληρώνουν η µία την άλλη σαν αδέλφια. Αυτός ήταν ο στόχος. Και τα τρία φιλµ ασχολούνται τρόπον τινά µε τη δύναµη του νου να διαµορφώνει την πραγµατικότητα. Τα ψυχοσωµατικά βάσανα που αντιµετωπίζει κάθε χαρακτήρας ορίζουν τη ζωή του.

Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον σε αυτήν τη θεµατική;

Η ψυχολογία και η ψυχοθεραπεία είναι δύο τοµείς που µε ενδιέφεραν από τα φοιτητικά χρόνια µου. ∆ιαβάζοντας στον «∆ιχασµένο» για τη διαταραχή ταυτότητας, συνειδητοποίησα ότι ο ήρωας στον «Άφθαρτο» αντιµετώπιζε παρόµοιο πρόβληµα – ήταν η αφετηρία της ιστορίας του. Πέρασα µια περίοδο στη ζωή µου που χρειάστηκε να περάσω πολύ χρόνο σε κέντρο αποκατάστασης και να κάνω φυσικοθεραπεία έπειτα από ρήξη συνδέσµου και στα δύο µου γόνατα παίζοντας µπάσκετ. Αυτή η περιπέτεια µε οδήγησε να γράψω τον «Άφθαρτο».

Πώς είναι να επιστρέφεις ως σκηνοθέτης σε µια παλιότερη ταινία της καριέρας σου και να αναγεννάς τους ήρωές της;

Η εµπειρία ήταν πρωτόγνωρη. Με έκανε να νοσταλγήσω µια εποχή που αντιπροσώπευε πολύ µεγάλο µέρος της καριέρας µου. Εκτός από τη συναισθηµατική φόρτιση, ένιωσα ότι έπρεπε πάση θυσία το αποτέλεσµα να δικαιώσει τις προσδοκίες. Οι θεατές ανυποµονούν να δουν το «Glass» λόγω του θαυµασµού τους για τον «Άφθαρτο» ή για τον «∆ιχασµένο», και αυτό µε κάνει και εµένα να νιώθω παράξενα. Είναι µια σχέση µε το κοινό που δεν την έχω βιώσει ξανά. Συνήθως ο κόσµος έρχεται να δει µια ταινία µου παρακινηµένος από την πλοκή, χωρίς να γνωρίζει πολλά γι’ αυτήν. Όµως, αυτήν τη φορά οι θεατές έχουν την κυριότητα της ιστορίας. Οι προσδοκίες είναι πολλές και τις λαµβάνω σοβαρά υπόψη µου.

Μία από τις εκπλήξεις της ταινίας είναι ότι χρησιµοποιήσατε ανέκδοτο υλικό από τον «Άφθαρτο» σε σκηνές φλας µπακ.

Είναι σκηνές που κόπηκαν από το τελικό µοντάζ και δεν έφευγαν από το µυαλό µου. Ενθουσιάστηκα που µπόρεσα επιτέλους να τις χρησιµοποιήσω. Χωρίς τη συνδροµή των ψηφιακών εφέ βλέπεις τη µια στιγµή τον Σπένσερ Τριτ Κλαρκ σαν παιδί και την άλλη ως τριαντάρη 25 χρόνια µετά. Το ίδιο συµβαίνει και µε τον Μπρους Γουίλις, ο οποίος υποδύεται τον πατέρα του. Όταν βλέπεις κάποιον να γερνά ρεαλιστικά κατά 18 χρόνια σε ένα λεπτό µπροστά σου, η εντύπωση είναι ανεξίτηλη.

Αντίθετα µε τις υπερπαραγωγές των στούντιο, οι ταινίες σας δεν βασίζονται στον εντυπωσιασµό των οπτικών εφέ. Και όταν τα χρησιµοποιείτε, είναι αρµονικά ενταγµένα στη δράση. Φαίνεται ότι προτιµάτε να δουλεύετε κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Το κόστος του «Glass» αναλογεί στο 1/10 του προϋπολογισµού οποιασδήποτε άλλης ταινίας εµπνευσµένης από τον χώρο των κόµικς. Σαν καλλιτέχνης που καλείται να δηµιουργήσει πιστεύω στον µινιµαλισµό, όπως και στα όρια µας τα οποία οφείλουµε να αντιµετωπίζουµε. Θεωρώ ότι αποκαλύπτεται ο καλύτερος εαυτός µας όταν ερχόµαστε αντιµέτωποι µε συγκεκριµένες παραµέτρους: έχεις τέσσερα µολύβια, τι σχέδιο µπορείς να ζωγραφίσεις; Θέλαµε η ταινία να δείχνει γήινη και ταυτόχρονα να συναγωνίζεται σε επίπεδο θεάµατος µια περιπέτεια της Marvel, το περιεχόµενο της οποίας γνωρίζουν καλά οι σηµερινοί θεατές. Παροµοίως, στις δικές µου ταινίες, οι θεατές γνωρίζουν εκ πείρας ότι δεν θα παρακολουθήσουν το µεγάλο υπερθέαµα. Σε αυτό το φιλµ ξέρουν ότι θα δουν ένα ψυχολογικό θρίλερ. Αυτό µας δίνει ένα πλεονέκτηµα. Αν εκεί που οδηγείς µε 50 χιλιόµετρα την ώρα αλλάξεις ξαφνικά ταχύτητα στα 65 χιλιόµετρα την ώρα, αισθάνεσαι ότι πηγαίνεις µε 80. Με αυτόν τον τρόπο χρησιµοποιούµε τα ψηφιακά εφέ στο «Glass». Βασιζόµαστε σε αυτήν την ψευδαίσθηση, ώστε εκεί που παρακολουθείς ένα δράµα να νιώθεις ότι άξαφνα κάτι ελαφρά ασυνήθιστο σου ανοίγει την πόρτα σε έναν τελείως διαφορετικό κόσµο.