Υelena Popovic για Μan of God: «Ο Άρης Σερβετάλης θα μπορούσε να είναι ένας Άγιος»

Σχεδόν εκατό χρόνια μετά τον θάνατo του, η γεμάτη δοκιμασίες, αλλά και αλτρουισμό ζωή του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, που έχει εμπνεύσει αμέτρητους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, μεταφέρεται για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη με τίτλο «Ο Ανθρωπος του Θεού» (Μan of God) από τη Feelgood. Η ταινία, η οποία βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας και στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες, υιοθετεί ένα ρεαλιστικό και προσωπικό τόνο προκειμένου το κοινό να παρακολουθήσει την ιστορία του και να ταυτιστεί με τον χαρακτήρα, τα βάσανα και τις δοκιμασίες του.

Στα τέλη του 2012, η Γέλενα Πόποβιτς (Υelena Popovic) επισκέφθηκε την πόλη όπου γεννήθηκε, το Βελιγράδι. Έπειτα από 19 χρόνια στο Λος Άντζελες, κατάφερε να πάρει την πράσινη κάρτα και μπορούσε να ταξιδέψει. Δεν είχε δει τον πατέρα της για δέκα χρόνια και πριν προλάβει να τον δει, έφυγε από τη ζωή. Δεν μπορούσε να παρευρεθεί στην κηδεία του, αλλά επιτέλους πήγαινε στο Βελιγράδι, για το μνημόσυνό του. «Ένα από τα πράγματα με τα οποία είμαι εξοικειωμένη είναι ο πόνος και η αδικία. Και η ελπίδα και η πίστη που είναι τα μόνα μέσα για να ζούμε και να προχωράμε μπροστά. Ποτέ δεν σκέφτηκα να φτιάξω μια ταινία για έναν Άγιο ή για ένα θρησκευτικό θέμα γενικά. Αγόρασα ένα βιβλίο για τον Άγιο Νεκτάριο, όταν ήμουν στο Βελιγράδι μετά τον θάνατο του πατέρα μου και όταν το διάβασα στο αεροπλάνο καθώς επέστρεφα στο Λος Άντζελες ήμουν κομμάτια και ανασυγκροτήθηκα την ίδια στιγμή. Με άγγιξε σ’ ένα πολύ προσωπικό επίπεδο κι ένιωσα ότι η ιστορία του Αγίου Νεκταρίου θα ήταν μια καλή ταινία» δηλώνει η ίδια στο ethnos.gr.

«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είχα πίστη. Δεν μου το έμαθε κανείς» μου λέει. «Οι γονείς μου δεν πήγαιναν στην εκκλησία ούτε ήταν θρήσκοι. Πάντα πίστευα στον Θεό, στον Δημιουργό, στον Πατέρα και πάντα ένιωθα ότι ήταν εκεί. Πρέπει να παραδεχτώ ότι ήταν εκεί κάθε στιγμή, όταν δεν υπήρχε ελπίδα αλλά μόνο πόνος και φόβος. Ομολογώ ότι στις πιο δύσκολες στιγμές ένιωθα δυνατή την παρουσία του και δεν θα ξεχάσω ποτέ το αίσθημα της αγάπης και της ηρεμίας που ένιωθα εκείνες τις στιγμές. Όταν έκλεισα τα 25 στο Λος Άντζελες άρχισα να πηγαίνω στην εκκλησία και ακόμα εξακολουθώ να το κάνω. Η πίστη μου και η σχέση μου με τον Θεό είναι κάτι πολύ προσωπικό. Πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να συνδεθεί με την πηγή της αγάπης και της γαλήνης και χρειάζεται να είναι κάτι ατομικό αφού όλοι είμαστε μοναδικοί» προσθέτει.

Για τη συγγραφή του σεναρίου η δημιουργός έκανε ενδελεχή έρευνα στο πρωτοποριακό έργο του Αγίου, που στάθηκε στο πλάι των γυναικών και των αδύναμων σε όλη του τη ζωή. «Υπήρξαν πολλές δυσκολίες. Εσωτερικές κι εξωτερικές. Η δημιουργία αυτής της ταινίας ήταν "επώδυνη" αλλά σίγουρα το άξιζε. Είχα εμπειρίες παρόμοιες με εκείνες του Αγίου. Υπήρχε πολύ πόνος και ταλαιπωρία που φυσικά πέρασε και στην ταινία. Ελπίζω ότι θα γίνει αντιληπτό».

Στη συνέχεια, τη ρωτάω αν οι σημειώσεις του Αγίου Νεκταρίου τη βοήθησαν ν’ αντιληφθεί καλύτερα τον τρόπο σκέψης του. «Φυσικά. Όταν διάβασα τα γραπτά του Αγίου Νεκταρίου, ειδικά τα γράμματά του προς τις καλόγριες στην Αίγινα και την αλληλογραφία του με το προσωπικό της Ριζαρείου σχολής, είχα μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τον χαρακτήρα του» απαντά. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς της, γνώρισε και κάποια μέλη από την οικογένειά του. «Ήταν μεγάλη ευλογία να συναντήσω μέλη από την οικογένεια του Αγίου Νεκταρίου. Ήταν πολύ ευγενικοί και με συγκίνησαν. Μάλιστα, ένα από τα μέλη της οικογένειάς του έχει ήδη δει την ταινία και είναι πολύ ευχαριστημένο με αυτήν. Αυτό σημαίνει πολλά για μένα» υπογραμμίζει.

Άρης Σερβετάλης

Η ολοκλήρωση του σεναρίου και η διαδρομή της ταινίας πριν από το γύρισμα, την έφερε κοντά στον πολυσχιδή ερμηνευτή Άρη Σερβετάλη, που επιλέχθηκε για να υποδυθεί τον Άγιο Νεκτάριο. «Ο Άρης κι εγώ είχαμε μια πολύ καλή επικοινωνία. Δουλέψαμε εξαιρετικά μαζί. Συνάντησα τον Άρη στα πρώτα στάδια της παραγωγής, όταν ένας άλλος ηθοποιός προοριζόταν για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Όταν συνάντησα τον Άρη για δεύτερη φορά ώστε να συζητήσουμε να παίξει έναν άλλο ρόλο, είδα ότι προοριζόταν να παίξει τον Άγιο Νεκτάριο. Χωρίς να πει ούτε λέξη, ο καθένας μπορεί να πιστέψει ότι θα μπορούσε να είναι ένας Άγιος. Τα πράγματα τελικά δούλεψαν και ήταν στο καστ για το πρωταγωνιστικό ρόλο. Δε θα μπορούσα να είμαι πιο χαρούμενη. Έκανε μια εξαιρετική δουλειά» λέει με ενθουσιασμό.

Μαζί του, επίσης, θα δούμε ένα εξαιρετικό καστ που αποτελείται από τους Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννη Στάνκογλου, Νικήτα Τσακίρογλου, Τόνια Σωτηροπούλου, Μάνο Γαβρά, Γιάννη Αναστασάκη, Μιχάλη Οικονόμου, Αλέξανδρο Μυλωνά, Παύλο Κουρτίδη, Αλεξάντερ Πετρόφ, αλλά και τον Μίκι Ρουρκ. «Στράφηκα στον Μίκι Ρουρκ για τον ρόλο του παράλυτου καθώς πίστευα έντονα ότι ήταν η τέλεια επιλογή. Μετά από αρκετή επιμονή και προσωπικές επαφές κατάφερα να τον βρω και να του δώσω να διαβάσει το σενάριο. Ταυτίστηκε με τον ρόλο σε προσωπικό επίπεδο και συμφώνησε να παίξει. Μαζί με τον Αλεξάντερ Πετρόφ ήταν ένα απ’ αυτά τα πράγματα που ο καθένας μπορεί να πει ότι σίγουρα ήταν γραφτό να γίνουν. Ήμουν στην Αθήνα για τη διανομή των ρόλων μαζί με τον υπεύθυνο για το καστ, τον Μάκη Γαζή. Καθώς σκεφτόμασταν ποιος θα μπορούσε να παίξει τον Κώστα απέναντι από τον Άρη, η ιδέα να προσθέσω έναν Ρώσο ηθοποιό φαινόταν τόσο καλή, αφού είχαμε ήδη τον Μίκι Ρουρκ στην ομάδα. Καθώς κοιτούσαμε την μπομπίνα του Αλεξάντερ Πετρόφ στο YouTube, ένας νέος ηθοποιός, ο Δημήτρης Γεωργιάδης, μπήκε στο δωμάτιο. Ο Μάκης αστειευόμενος ρώτησε τον Δημήτρη αν ήξερε τον Αλεξάντερ, αφού επισκεπτόταν τη Ρωσία συχνά και ο Δημήτρης απάντησε ότι τον ξέρει πολύ καλά. Στην αρχή νομίζαμε ότι αστειευόταν αλλά αποδείχτηκε ότι δεν ήταν έτσι. Μας έφερε σε επαφή με τον Αλεξάντερ και τον μάνατζερ του και σύντομα διάβασε το σενάριο και συμφώνησε να παίξει τον ρόλο. Όταν συνάντησα τον Αλεξάντερ στη Μόσχα μερικούς μήνες αργότερα συνδεθήκαμε εξαιρετικά καλά και δουλέψαμε πολύ καλά μαζί» αποκαλύπτει. Τη μουσική της ταινίας έχει αναλάβει ο πολυβραβευμένος μουσικοσυνθέτης Ζμπίγκνιου Πράισνερ, συνεργάτης του Κριστόφ Κισλόφσκι.

«Η ταινία δεν είναι μια προπαγάνδα για καμία συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα»

Για τις ανάγκες της ταινίας επιστρατεύτηκαν πάνω από 100 ηθοποιοί, πάνω από 500 κομπάρσοι και πάνω από 200 επαγγελματίες του κινηματογράφου. Γυρίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε μέρη που έζησε και έδρασε ο Άγιος Νεκτάριος, στην Αττική και φυσικά την Αίγινα, όπου ίδρυσε το φημισμένο μοναστήρι του, έναν τόπο προσκυνήματος για πιστούς από όλο τον κόσμο. Πώς είναι να κάνεις γυρίσματα με κορονοϊό και lockdown; Υπήρχαν αλλαγές στα αρχικά της σχέδια; «Ο κορονοϊός και η απαγόρευση κυκλοφορίας ήταν επιπλέον εμπόδια. Ήμασταν αρχικά έτοιμοι να ξεκινήσουμε να γυρίζουμε στις 16 Μαρτίου, αλλά λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας αρχίσαμε στις 8 Ιουνίου. Αντί να κάνουμε γυρίσματα για επτά βδομάδες συνεχόμενα, γυρίσαμε πέντε βδομάδες ασταμάτητα και τις δύο τελευταίες βδομάδες ενάμιση μήνα αργότερα. Θεώρησα αυτά τα έξτρα εμπόδια μια ευλογία κρυμμένη. Η ζωή του Αγίου Νεκταρίου ήταν πολύ δύσκολη και τα έξτρα εμπόδια που όλοι είχαμε να αντιμετωπίσουμε μας ενεργοποίησαν να τον παρουσιάσουμε αυτόν και την ζωή του πιο αυθεντικά» τονίζει.

Ποια είναι η αγαπημένη της σκηνή από την ταινία; «Είναι αρκετές, αλλά θα αναφέρω μία. Υπάρχει μια σκηνή ανάμεσα στον Άρη Σερβετάλη και στον Χρήστο Λούλη, την οποία, όταν τη γυρίζαμε, έβλεπα μια μαγεία αναμεσά τους. Είναι η τελευταία τους σκηνή στην ταινία». Τον ρόλο του αντίποδα του Αγίου Νεκταρίου, όσο δίδασκε στη Ριζάρειο Σχολή, υποδύεται ο Χρήστος Λούλης, που παίζει τον διευθυντή της Σχολής. Ενώ είναι και οι δύο αφοσιωμένοι στο καθήκον, η προσέγγισή τους είναι εκ διαμέτρου αντίθετη.

Η Γέλενα Πόποβιτς ένιωσε έντονα από την αρχή ότι η ιστορία του Αγίου Νεκταρίου θα έπρεπε να ειπωθεί σε διεθνές επίπεδο -γι' αυτό και η ταινία είναι σε αγγλική γλώσσα και όχι σε ελληνική- όπως δυνατά πιστεύει ότι η ιστορία του θα γοητεύσει τους ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας και διαφορετικής πίστης, περιλαμβάνοντας ανθρώπους που δεν είναι καθόλου θρήσκοι. «Η ταινία δεν είναι μια προπαγάνδα για καμιά συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Είναι μια πολύ αληθινή και προσωπική απεικόνιση ενός ανθρώπου, ο οποίος υπέφερε άδικα ενώ αγαπούσε τους ανθρώπους κι έκανε καλό. Ένας άνθρωπος, ο οποίος ήταν στόχος ενός καθεστώτος που είχε τυφλωθεί από την απληστία και τη δύναμη. Πολλοί θα ταυτιστούν με την ιστορία του» αναφέρει και συνεχίζει: «Ελπίζω το κοινό μετά το τέλος της ταινίας να συγκινηθεί, να εμπνευστεί και να έχει μια ψυχική ανάταση».

Όταν ακούτε τη λέξη «Ελλάδα», τι εικόνες σας έρχονται στο μυαλό;

Όμορφη θάλασσα. Αυτό είναι πιθανόν επειδή αγαπάω τη θάλασσα και αισθάνομαι να αναρρώνω και να εξαγνίζομαι από αυτή, είτε κολυμπάω το καλοκαίρι είτε πηγαίνω βόλτες τον χειμώνα. Για μένα, η επαφή με τη φύση είναι άκρως σημαντική.

Πώς θυμόσαστε τα παιδικά σας χρόνια; Πώς καταλήξατε στο Λος Άντζελες από τη Σερβία;

Οι πιο ζωντανές και θετικές αναμνήσεις μου είναι από τα καλοκαίρια που πέρασα στο Μαυροβούνιο. Έχω έναν ετεροθαλή αδελφό, ο οποίος είναι 18 χρόνια μεγαλύτερος από μένα. Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσονταν τα πράγματα καθώς μεγάλωνα ήταν σαν να ήμουν το μοναδικό παιδί. Ένα παιδί, το οποίο δεν μπορούσε παρά να ονειρεύεται, έτσι ονειρεύτηκα το δρόμο μου προς το Λος Άντζελες.

Ο ρατσισμός στις ΗΠΑ αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Εσείς έχετε αντιμετωπίσει ρατσιστικές συμπεριφορές ως μετανάστρια;

Ο ρατσισμός είναι ένα μεγάλο πρόβλημα στην Αμερική. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι μαύροι δεν είχαν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα στην Αμερική. Αυτό που βρήκα πολύ ενοχλητικό είναι ότι το θέμα της φυλής έχει χρησιμοποιηθεί και δυστυχώς πολιτικοποιηθεί. Ακόμη και αν στην πορεία του χρόνου κάποια πράγματα έχουν βελτιωθεί, υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα στον πυρήνα. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η πληγή ποτέ δεν επουλώθηκε από κατάλληλες πράξεις, όπως η αληθινή μετάνοια ενός μέρους εκείνων όσοι κακομεταχειρίστηκαν τους μαύρους. Όταν ένας άνθρωπος δεν μετανοεί πραγματικά για το λάθος που κάνει παραμένει τυφλός και αναπτύσσει μίσος γι’ αυτούς που έβλαψε για κάθε φορά που τους βλέπει υπενθυμίζεται το λάθος που έκανε. Ο ρατσισμός είναι μια πνευματική αρρώστια και αν δεν αντιμετωπιστεί ως τέτοια θα μεταλλάσσεται και θα  μεταμφιέζεται αλλά δεν θα φύγει. Εγώ προσωπικά είχα την εμπειρία της άσχημης μεταχείρισης από κακούς ανθρώπους. Δεν μπορώ να πω ότι συνέβη επειδή ήμουν μετανάστρια. Έχω επίσης μια εμπειρία πολύ καλή και τρυφερή μεταχείριση από ανθρώπους με καλή καρδιά.

Σε μικρή ηλικία χάσατε τον πατέρα σας. Πώς το διαχειριστήκατε; Μία τέτοια απώλεια ξεπερνιέται ποτέ;

Δεν είδα τον πατέρα μου για τουλάχιστον δέκα χρόνια και πέθανε. Αυτό ήταν ένα βαρύ χτύπημα για μένα. Παρ’ όλα αυτά με τον δικό μου τρόπο αισθάνομαι ότι είναι γύρω μου. Πιστεύω στην μεταθανάτιο ζωή και πιστεύω ότι μια μέρα όταν έρθει η σειρά μου ν’ αναχωρήσω από αυτόν τον κόσμο θα συναντήσει ο ένας τον άλλον.

Τι αναμνήσεις έχετε από εκείνον;

Ο πατέρας μου ήταν ένας καταπληκτικός άνθρωπος. Είμαι η κόρη του και το να το λέω ίσως ν’ ακούγεται κλισέ, αλλά σχεδόν όλοι όσοι τον ήξεραν λένε το ίδιο πράγμα. Ήταν ένας αξιότιμος και σοφός άνθρωπος. Δε μιλούσε πολύ, αλλά όταν έλεγε κάτι είχε την δύναμη να σε καθηλώσει. Όπως ο Άγιος Νεκτάριος, ήταν κατηγορούμενος επειδή ήταν τίμιος και δίκαιος. Ο σύζυγος της καλύτερης μου φίλης ισχυρίζεται ότι πριν συναντήσει τον πατέρα μου, δεν πίστευε ότι άνθρωποι σαν κι αυτόν υπήρχαν.

Θέλατε από μικρή να ασχοληθείτε με την υποκριτική και τη σκηνοθεσία;

Είχα σχέση με την υποκριτική από πολύ μικρή ηλικία. Όταν ήμουν στο Λος Άντζελες, προσπαθώντας να τα καταφέρω ως ηθοποιός, άρχισα να γράφω. Το 2013 τέλειωσα τη σκηνοθεσία μιας ταινίας που έγραψα και έπαιξα, αποκαλώντας την «L.A. Superheroes». Έγραψα μερικά σενάρια και το «Man of God» είναι η δεύτερη ταινία που κατάφερα να κάνω. Μετά την σκηνοθεσία του «Man of God» πρέπει να πω ότι αισθάνομαι πραγματικά καλά και άνετα να σκηνοθετώ. Ωρίμασα μέσα από αυτό σε αυτό τον χρόνο και ανυπομονώ να σκηνοθετήσω, άλλα έργα και ν’ αναπτυχθώ περισσότερο.

Ως γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα, χρειάστηκε ν' αναπτύξετε περισσότερο κάποια χαρακτηριστικά σας για να μπορέσετε να επιβιώσετε πιο εύκολα;

Όπως είπα, με ενθουσιάζει να σκηνοθετήσω μερικά άλλα έργα στο μέλλον. Ποτέ δε σκέφτηκα πολύ το ότι είμαι γυναίκα. Είμαι ένα ανθρώπινο ον, το οποίο υπέφερε και πάλευε. Μεγάλωσα χωρίς να κατηγορήσω τους άλλους για τις αποτυχίες μου και για τις αδυναμίες μου και αυτό είναι ακριβώς που μου έδωσε δύναμη. Έκανα πολλά λάθη, με κακομεταχειρίστηκαν πολλές φορές οι άνδρες, αλλά ό,τι και να έκαναν σε μένα το έκαναν πραγματικά στον εαυτό τους. Πιστεύω πως ό,τι κι αν σκεφτόμαστε για κάποιον άλλον το σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας, ό,τι λέμε για κάποιον άλλον το λέμε για τον εαυτό μας και ότι κάνουμε στους άλλους το κάνουμε στον εαυτό μας.

Τι σας κάνει ευτυχισμένη σήμερα;

Το να είσαι και να αισθάνεσαι ζωντανός και να έχεις το προνόμιο να χαρείς υγιή παιδιά και οικογένεια.

Σύνοψη

Η δημοτικότητα του Αγίου Νεκτάριου, τότε Μητροπολίτη Πενταπόλεως, προκαλεί τη ζηλοφθονία ορισμένων κληρικών στην Αλεξάνδρεια. Από φόβο ότι θα γίνει ο επόμενος Πατριάρχης Αλεξανδρείας, μέρος του κλήρου τον δυσφημίζει με αποτέλεσμα να εκδιωχθεί από την Αίγυπτο. Στην Αθήνα πια, χάρη στην εξελιγμένη παιδαγωγική του τακτική, γίνεται ξακουστός και κοσμαγάπητος και την ίδια εποχή επιδίδεται σε σπουδαίο συγγραφικό έργο.

Ο φόρτος εργασίας, όμως, τον καταπονεί και αποφασίζει να αποσυρθεί στην Αίγινα, όπου ξαναχτίζει ένα ερειπωμένο μοναστήρι με τα ίδια του τα χέρια, το οποίο χάρη στη φήμη του, μεγαλώνει. Η Μονή, όμως, δεν αναγνωρίζεται ποτέ, ενώ ο Άγιος Νεκτάριος κατηγορείται άδικα για ανηθικότητα. Στο Αρεταίειο νοσοκομείο, λίγο μετά το θάνατό του, θα κάνει το τελευταίο του θαύμα.

Συντελεστές

Σενάριο/Σκηνοθεσία: Yelena Popovic

Πρωταγωνιστούν: Άρης Σερβετάλης, Alexander Petrov, Mickey Rourke, Χρήστος Λούλης, Καριοφυλλιά Καραμπέτη, Νικήτας Τσακίρογλου, Γιάννης Στάνκογλου, Τάνια Τρύπη, Μαρθίλια Σβάρνα, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Γιάννης Αναστασάκης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Βασίλης Κουκαλάνι, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Μιχάλης Μητρούσης, Μιχάλης Οικονόμου, Τόνια Σωτηροπούλου, Κορίνα Άννα Γουγούλη, Μάνος Γαβράς, Σαράντος Γεωγλερής και Παναγιώτης Μαρίνος

Μουσική: Zbigniew Preisner

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Παναγιώτης Βασιλάκης

Μοντάζ: Λάμπης Χαραλαμπίδης

Κοστούμια: Εύα Νάθενα

Παραγωγή: Simeon Entertainment, View Master Films Παραγωγή – σε συνεργασία με: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος o Γραικός, Eurogroup Ltd

Mε την υποστήριξη των: Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Deep Dream, Ingenuity-FO, NP Ασφαλιστική, Ασφάλειαι Μινέττα, ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας), ΕΚΚ (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου)

*Η ταινία «Ο Ανθρωπος του Θεού» (Μan of God) προβάλλεται από σήμερα, Πέμπτη 26 Αυγούστου, στους κινηματογράφους, από τη Feelgood.