Οι ταινίες της εβδομάδας: Γαλλικός Χρυσός Λέοντας και τρόμος «Κάτω από το Ηφαίστειο»

Σε πολύ καλά επίπεδα κινήθηκαν τα εισιτήρια την προηγούμενη εβδομάδα, με το σίκουελ του "Top Gun" να κερδίζει τη μερίδα του λέοντος, όπως αναμενόταν και να πηγαίνουν απρόσμενα ικανοποιητικά οι ποιοτικές ταινίες "Ανάμεσα σε Δύο Κόσμους" και "Θαύμα", όπως και το animation "Ίκαρος και Δαίδαλος". Από τις οχτώ ταινίες που βγαίνουν στους κινηματογράφους, έξι πρεμιέρες και δυο επανεκδόσεις, ξεχωρίζει το γαλλικό κοινωνικό δράμα "Το Γεγονός", που κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ στα αξιοσημείωτα και η επανεμφάνιση του βετεράνου Ντάριο Αρτζέντο, με την ταινία τρόμου "Μαύρα Γυαλιά". Όμως, οι ταινίες, που θα ευχαριστηθούν, με την καρδιά τους οι σινεφίλ μάς έρχονται από το παρελθόν. Πρόκειται για το δράμα του Τζον Χιούστον "Κάτω από το Ηφαίστειο", με έναν εκπληκτικό Άλμπερτ Φίνεϊ και την κωμική ηθογραφία "Οι Έρωτες μιας Ξανθιάς" του Μίλος Φόρμαν.

Το Γεγονός (L'evenement)

Κοινωνικό δράμα, γαλλικής παραγωγής του 2021, σε σκηνοθεσία Οντρέ Ντιγουάν, με τους Αναμαρία Βαρτολομέι, Κασέι Μοτέ-Κλέιν, Άννα Μουγκλαλίς, Λουανά Μπαζραμί, Λουίζ Ορί Ντικερό, Λουίζ Σεβιλότ κ.ά.

Αν και το θέμα της μοιάζει ξεπερασμένο, εύκολα και μάλιστα από τα πρώτα λεπτά καταλαβαίνεις γιατί αυτή η δεύτερη ταινία της Οντρέ Ντιγουάν παραμένει επίκαιρη και γιατί κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο περσινό φεστιβάλ Βενετίας.

Και αν το βραβείο βάλει κάποιους σε σκέψεις ότι πρόκειται απ' αυτές τις "φεστιβαλικές" ταινίες που αποθεώνει ένα κλειστό κύκλωμα και μετά ψάχνεις να βρεις "τι ήθελε να πει ο ποιητής", πάλι το φιλμ της Ντιγουάν θα τους διαψεύσει ευχάριστα. Και αυτό διότι μιλά απλά, με ειλικρίνεια και καθαρά για την κοινωνική αναλγησία και κυρίως για την αστική υποκρισία, αποφεύγοντας τον καταγγελτικό λόγο, τον στόμφο, τις υπερβολικές δραματοποιήσεις, αν και το στόρι μάς πάει στη δεκαετία του '60.

Έτσι, δίχως να ωραιοποιεί το παρελθόν ή να αναλώνεται σε νοσταλγικές πινελιές, η Ντιγουάν μας μεταφέρει το στόρι (βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Ανί Ερνό) που έχει να κάνει με μια φοιτήτρια λογοτεχνίας, λαϊκής καταγωγής, που μένει άθελά της έγκυος, σε μια εποχή που αυτό τιμωρείται με φυλάκιση και βεβαίως συνοδεύεται από την κοινωνική κατακραυγή. Τι θα κάνει η νεαρή κοπέλα, ενώ πλησιάζουν και οι εξετάσεις και φουσκώνει η κοιλίτσα; Ποιος αποφασίζει για τη ζωή της;

Η αγωνία της ηρωίδας, μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα, τις γυρισμένες πλάτες -ακόμη και από αυτούς που είναι έτοιμοι να σκίσουν τα ρούχα τους για την ελευθερία ή τα κοινωνικά δικαιώματα- θα δώσει την ευκαιρία στην Ντιγουάν να καυτηριάσει, όχι βεβαίως τη δεκαετία του '60, αλλά το σήμερα, χαμηλόφωνα και συνάμα με μαχητικό πνεύμα. Να δώσει τελικά ένα συνταραχτικό δράμα, που εκτός από ψυχή δίνει και όλα τα επιχειρήματα για την αντιμετώπιση όλων αυτών που τα βλέπουν όλα αφ' υψηλού, κρίνοντας, δικάζοντας και καταδικάζοντας. Και βεβαίως μιλώντας για τη θέση των γυναικών, που όσο πιο αδύναμες είναι, τόσο πιο πολύ πλήττονται από κοινωνικούς αυτοματισμούς και μοντέλα ανταγωνιστικότητας.

Η Ντιγουάν δείχνει να έχει μέλλον, παρότι ορισμένες φορές εμφανίζει μια αφηγηματική αφέλεια, ίσως και λόγω απειρίας, αλλά όλα αυτά καλύπτονται από την ψυχωμένη σκηνοθεσία της, τη φρέσκια ματιά της, και την ανάγκη της να αφυπνίσει για την πραγματικότητα εκατομμυρίων γυναικών που πρέπει να υποστούν μια βάναυση καθημερινότητα, για ένα μεροκάματο, την αυτοδιάθεση, ακόμη και για τα στοιχειώδη.

Η πρωταγωνίστρια Αναμαρία Βαρτολομέι δίνει μία σπαραχτική ερμηνεία, αποφεύγοντας τις υπερβολές και με μια ωριμότητα εντυπωσιακή για τα 23 χρόνια της, λιτά και αφοπλιστικά μαγνητίζει το βλέμμα και κερδίζει το δύσκολο στοίχημα θυμίζοντάς μας τις πραγματικές ηρωίδες τής ζωής, γυναίκες που αν μη τι άλλο αξίζουν τον σεβασμό μας.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Στη Γαλλία τη δεκαετία του '60 η άμβλωση ήταν παράνομη. Τις εφιαλτικές επιπτώσεις αυτού του νόμου βιώνει η 23χρονη ηρωίδα, μια ταλαντούχα φοιτήτρια λογοτεχνίας, όταν μένει απρόσμενα έγκυος. Τα έως τότε σχέδιά της ανατρέπονται και πλέον πρέπει να αποφασίσει εάν θα κρατήσει το παιδί ή θα ρισκάρει τη ζωή της για μια παράνομη έκτρωση.

18

Δραματική ταινία, ελληνικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Βασίλη Δούβλη, με τους Ιωσήφ Γαβριελάτο, Νικολάκη Ζεγκίνογλου, Αναστάση Λαουλάκο, Κλέλια Ανδριολάτου, Μαρίνα Ανυφαντή, Βασίλη Ντάρμα, Σταύρο Τσουμάνη, Γεωργία Ανέστη, Μαρίνα Ασλάνογλου, Αντώνη Τσαμουρά, Κίμων Κουρή κ.ά.

Σεβαστή προσπάθεια του Ηπειρώτη Βασίλη Δούβλη να μιλήσει για ένα καυτό θέμα που απασχολεί εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια την ελληνική κοινωνία, δηλαδή το πρόβλημα του ρατσισμού, τη διακίνηση φασιστικών νεοναζιστικών ιδεών ακόμη και στα σχολεία, τη βία και το μίσος.

Ταινία χαμηλού προϋπολογισμού, που γυρίστηκε σε δύσκολες συνθήκες, γιατί έπρεπε να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα της πανδημίας, καθώς τα γυρίσματα άρχισαν μέσα στην εποχή Covid-19. Ο Δούβλης επέλεξε να εντάξει την πανδημία στο σενάριο της ταινίας, με μια ντοκιμαντερίστικη προσέγγιση, δίνοντας ακόμη περισσότερο ρεαλιστικά τα όσα διαδραματίζονται σε μια λαϊκή γειτονιά της Αθήνας.

Μια παρέα νεαρών, σε ακόμη μια περίοδο κρίσης, βγάζει το μίσος της σε όποιον είναι διαφορετικός, αποκτά ρατσιστικές συμπεριφορές, γοητεύεται από την τοξικότητα του νεοναζισμού, θεωρώντας ότι ακόμη και για την πανδημία ευθύνονται οι μετανάστες, ενώ καταδιώκουν και όσους στέκονται απέναντί τους.

Η ταινία δεν κραυγάζει, δεν πατρονάρει τον θεατή, αλλά του αφήνει χώρο να σκεφτεί τα όσα βλέπει, για να επανεκτιμήσει τη στάση του ή την αδιαφορία του για όσα συμβαίνουν δίπλα μας, από τα παιδιά της διπλανής πόρτας.

Χρησιμοποιώντας νεαρούς "άβγαλτους" ηθοποιούς, που σε μεγάλο βαθμό στέκονται με επάρκεια, ο Δούβλης φρεσκάρει τον ελληνικό κινηματογραφικό μικρόκοσμο, βοηθώντας ως ένα βαθμό και τη ζωντάνια του φιλμ, εν αντιθέσει με ορισμένες αδυναμίες, όπως οι σκηνές που σε όλους κάτι θα θυμίσουν, τα γνωστά προβλήματα αφήγησης του εγχώριου σινεμά, αλλά και την όχι και τόσο πετυχημένη προσπάθεια να ισορροπήσει ανάμεσα στην πολιτική ορθότητα και τον αντισυμβατικό λόγο.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Σε μια λαϊκή γειτονιά στην Αθήνα της οικονομικής κρίσης, της αναζωπύρωσης του φασισμού και της πανδημίας, μια ομάδα δεκαοχτάχρονων μαθητών καταδιώκει μετανάστες, ομοφυλόφιλους, όλους όσοι είναι απλώς διαφορετικοί και δεν συμφωνούν με τις ιδέες τους. Ένας συμμαθητής τους που δεν κρύβει την αποστροφή του για τη δράση τους, θα γίνει σύντομα ο επόμενος στόχος τους.

Μαύρα Γυαλιά (Dark Glasses)

Ταινία τρόμου, ιταλογαλικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Ντάριο Αρτζέντο, με τους Ιλένια Παστορέλι, Άσια Αρτζέντο, Αντρέα Γκερπέλι, Άντρεα Ζανγκ

Η επιστροφή, μετά από μια δεκαετία, του 80άρη πια Ντάριο Αρτζέντο, που απέκτησε τεράστια φήμη και οπαδούς τις δεκαετίες του '70 και '80, ως "μετρ του τρόμου", με τις ταινίες "τζάλο" -ένα κινηματογραφικό είδος που γεννήθηκε στην Ιταλία- στις οποίες το αίμα ή ακόμη και τα σπλάχνα πλημμύριζαν τις αίθουσες σε συνδυασμό με μία ιδιάζουσα ίντριγκα, είναι περισσότερο μια υπενθύμιση εποχών, που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Ο Αρτζέντο, των καλτ πλέον ταινιών "Το Πουλί με τα Κρυσταλλένια Φτερά", "Suspiria", "Tenebre" κλπ, χωρίς να έχει χάσει, απ' ό,τι φαίνεται, το κέφι του, παραδίδει ακόμη ένα σλάσερ, με τα δικά του χαρακτηριστικά, αλλά είναι φανερό ότι έχει μπει και αυτός στο διεθνές γλωσσάρι του είδους, τα πρότυπα, τα συνηθισμένα κλισέ, στην αποφυγή των ακραίων λοξών εικόνων, που μπορεί να είχαν ατέλειες,, αλλά είχαν μια ξεχωριστή γοητεία και το βασικότερο, πολύ πλάκα.

Εδώ, έχουμε να κάνουμε με έναν κατά συρροή δολοφόνο που χτυπά ιερόδουλες, βάζει στο στόχαστρό του μία συνοδό πολυτελείας, η οποία γλυτώνει από τα νύχια του, αλλά χάνει την όρασή της. Όμως, η περιπέτειά της θα συνεχιστεί και με τη βοήθεια ενός ορφανού κινεζόπουλου (να και η πολιτική ορθότητα!) θα δώσει μάχη για τη ζωή της.

Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, η ταινία απευθύνεται στους εναπομείναντες φαν του Ιταλού βετεράνου σκηνοθέτη, αλλά και στους λάτρεις του είδους. Πρωταγωνιστεί η Ιλένια Παστορέλι και η κόρη του Αρτζέντο, Άσια.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ρώμη. Μια έκλειψη κρύβει τον ήλιο και οι ουρανοί μιας ζεστής καλοκαιρινής μέρας μαυρίζουν, ενώ το "σκότος" περιβάλλει την Νταϊάνα όταν ένας κατά συρροή δολοφόνος την επιλέγει ως θήραμα. Προσπαθώντας να αποφύγει τον διώκτη της, η γυναίκα τρακάρει με το αμάξι της και χάνει την όρασή της. Συνέρχεται από το αρχικό σοκ αποφασισμένη να παλέψει για τη ζωή της, μόνο που δεν είναι πια μόνη. Ο Τσιν, ένα μικρό αγόρι που επιβίωσε από το τροχαίο, την προστατεύει και γίνεται τα μάτια της. Αλλά ο δολοφόνος δεν θα εγκαταλείψει το θύμα του. Ποιος θα σωθεί;

Men

Ταινία τρόμου, βρετανικής και αμερικανικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Άλεξ Γκάρλαντ, με τους Τζέσι Μπάκλεϊ, Ρόρι Κινίαρ, Πάαπα Εσιέντου κ.ά.

Η δεύτερη ταινία τρόμου της εβδομάδας. Αυτή τη φορά από την αγγλοσαξονική "σχολή" και με την υπογραφή του Άλεξ Γκάρλαντ, ενός συγγραφέα, σεναριογράφου και τα τελευταία χρόνια, σκηνοθέτη, που είναι φανερό ότι ελκύεται από τις ιστορίες τρόμου.

Το φιλμ ξεκινά ενθαρρυντικά, αλλά πολύ γρήγορα αρχίζει να χάνει λάδια. Ο Γκάρλαντ, βγάζει τις λογοτεχνικές του επιρροές, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να παρουσιάσει κάτι πολύ μεγαλύτερο και απαιτητικότερο απ' αυτό που είναι η ταινία του, προσπαθώντας αποτυχημένα να την ανυψώσει, χωρίς να έχει ούτε τη βάση, ούτε όμως και την επάρκεια ή το κινηματογραφικό ταλέντο για να καλύψει τις τρύπες της ιστορίας του και την μανιέρα στην οποία καταλήγει.

Η ηρωίδα του, μια νεαρή χήρα που είδε τον άνδρα της να αυτοκτονεί, θα αποσυρθεί στην ειδυλλιακή αγγλική εξοχή για να ηρεμήσει, μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι καταδιώκεται από έναν παράφρονα.

Ψυχολογικός τρόμος, που διατηρεί το ενδιαφέρον του μέχρι να αρχίσουν τα παράξενα, τα υπερφυσικά και τα αποτρόπαια, τα οποία πολύ λίγο πείθουν, παρά τις αξιοπρόσεκτες ερμηνείες της Τζέσι Μπάκλεϊ και του Ρόρι Κινίαρ, που κλέβει την παράσταση με τους τρεις χαρακτήρες που υποδύεται.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μετά από μία προσωπική τραγωδία, η Χάρπερ αποσύρεται στην πανέμορφη αγγλική εξοχή για να θεραπεύσει το τραύμα της. Όμως κάτι ή κάποιος από το δάσος εμφανίζεται και την παρενοχλεί. Αυτό που ξεκινάει σαν αδιόρατος φόβος εξελίσσεται σε καθολικό εφιάλτη, που φιλοξενεί τις πιο σκοτεινές της αναμνήσεις.

Ελκάνο και Μαγκελάνος: Ο Πρώτος Περίπλους της Γης (Elcano & Magellan: The First Voyage Around the World)

Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, ισπανικής παραγωγής του 2022, σε σκηνοθεσία Χοσέ Αντόνιο και Γκαρμπίνε Λοσάντα.

Χορταστική παιδική περιπέτεια, ένα προσεγμένο animation από την Ισπανία, για την ιστορία των δυο ατρόμητων Πορτογάλων θαλασσοπόρων, του Μαγγελάνου και του Ελκάνο, που κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες, κατόρθωσαν να αλλάξουν την ιστορία, κάνοντας τον πρώτο περίπλου της γης.

Βεβαίως, πίσω από τη χαριτωμένη και περιπετειώδη ενδιαφέρουσα ιστορία της ταινίας, υπάρχει και η πραγματικότητα, απ' την οποία μένουν μακριά οι σκηνοθέτες, ανακυκλώνοντας τα στερεότυπα για βάρβαρους ιθαγενείς, που βρέθηκαν στο δρόμο των παράτολμων και "εμπνευσμένων" θαλασσοπόρων, αλλά και το κρυμμένο καλά πνεύμα της αποικιοκρατίας, το οποίο εξακολουθεί απ' ό,τι φαίνεται να στοιχειώνει τη Δύση.

Η ταινία θα προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά, με τις φωνές των Χάρη Αριστείδους, Μάρκου Δρουσιώτη, Μένιου Σωτηρέλλη, Άντονι Παπαμιχαήλ, Μαρίας Κάνθερ, Μαρίας Μαχλαμούζη, Λουκά Ζήκου κ.ά.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ένα ταξίδι στο άγνωστο που ξεκίνησε με επικεφαλής τον πασίγνωστο Φερδινάνδο Μαγγελάνο και ολοκληρώθηκε με τον Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο. Καταιγίδες, πείνα, εχθρικές φυλές… Πέντε πλοία ξεκινούν από τη Σεβίλλη. Τρία χρόνια μετά, επιστρέφει μόνο ένα, κάνει τον πλήρη περίπλου και αποδεικνύει ότι η Γη είναι στρογγυλή.

Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:

Βρώμικος Παράδεισος (After Blue)

Η νέα παραισθησιογόνα ταινία επιστημονικής φαντασίας του Μπερτράν Μαντικό μετά τα ενδιαφέροντα "Άγρια Αγόρια" που είδαμε πριν τέσσερα χρόνια. Με αβάν γκαρντ σκηνοθεσία, εικόνες που πληγώνουν και παραληρηματικό λόγο, όπως συνηθίζει ο Μαντικό, θα μας μεταφέρει στο μακρινό μέλλον και σε ένα πλανήτη, μακριά από τη γη που "είναι άρρωστη" και που κατοικείται αποκλειστικά από γυναίκες. Από κει και πέρα συμβαίνουν τα απίθανα, που όμως προκαλούν τρόμο, βλέποντας ότι μπορεί να γίνουν και πιθανά. Ιδιαίτερο φιλμ, με ενδιαφέρον, αλλά για αυτούς, η αλήθεια να λέγεται, που αντέχουν τον κινηματογράφο του Μπερτράν Μαντικό.

Κάτω Από το Ηφαίστειο (Under The Volcano)

Το εξαιρετικό, πλέον κλασικό, υπαρξιακό δράμα, που γύρισε στα τελευταία του ο περίφημος Τζον Χιούστον, έχοντας για πρωταγωνιστή, ίσως και στον ρόλο της ζωής του, τον ανεπανάληπτο Άλμπερτ Φίνεϊ. Το στόρι, που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάλκομ Λόουρι, αφορά τις τελευταίες μέρες ενός ξεπεσμένου αλκοολικού Βρετανού διπλωμάτη στο Μεξικό, όταν ξεσπά ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος κι ενώ τον επισκέπτεται η σύντροφός του, μετανιωμένη για την απιστία της. Η εναρκτήρια σεκάνς είναι απ' αυτές που έχουν μείνει στην ιστορία, με τον Φίνεϊ να τριγυρίζει, για να βρει ακόμη ένα ποτό, ανάμεσα στο πανηγύρι που έχουν στήσει οι Μεξικάνοι για την Ημέρα των Ζωντανών Νεκρών, και κλείνει με μία υπέροχη σκηνή, όταν ο διπλωμάτης πάει κατά μέτωπο εναντίον μιας συμμορίας που τα έχει βρει με τους Γερμανούς ναζιστές. Ουσιαστικά πρόκειται για την κατάβαση ενός ξέπνοου ανθρώπου στην κόλαση, καθώς δεν μπορεί να τον κρατήσει στη ζωή ούτε η ειλικρινής μετάνοια του έρωτα της ζωής του. Εκπληκτικός ο Φίνεϊ, ενώ η Ζακλίν Μπισέ και ο Άντονι Άντριους περνούν σχεδόν απαρατήρητοι μπροστά στον επιβλητικό πρωταγωνιστή. Ένα κινηματογραφικό διαμάντι, που προβάλλεται με αποκατεστημένη κόπια και αξίζει να απολαύσουν οι φίλοι του καλού σινεμά.

Οι Έρωτες Μιας Ξανθιάς (Loves of a Blonde)

Θαυμάσια κωμική ηθογραφία του 1965, της τσεχοσλοβακικής περιόδου του σημαντικότατου Μίλος Φόρμαν ("Στη Φωλιά του Κούκου"). Ανάλαφρη και συνάμα διεισδυτική ματιά με αφορμή τις ρομαντικές αναζητήσεις της νιότης και συγκεκριμένα μιας νεαρής κοπέλας της εργατικής τάξης, που νομίζει ότι βρήκε τον έρωτα της ζωής της, αλλά όταν καταλάβει ότι αυτό είναι ανέφικτο θα πάρει την κατάσταση στα χέρια της. Ακόμη μια ταινία για σινεφίλ, στην οποία πρωταγωνιστεί μοναδικά η Χάνα Μπρέτσκοβα.

*Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, Χάρης Αναγνωστάκης