Οι ταινίες της εβδομάδας: Το αφεντικό, η ερωτική τρίτη ηλικία, τα Άγραφα και δύο κλασικές επανεκδόσεις

Ακόμη οχτώ ταινίες, ανάμεσά τους και τρεις επανεκδόσεις, έρχονται να προστεθούν στο ήδη φορτωμένο πρόγραμμα προβολών στους κινηματογράφους. Ξεχωρίζει η ισπανική σάτιρα του Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα «Το Τέλειο Αφεντικό» με τον Χαβιέρ Μπαρδέμ, ενώ το ενδιαφέρον τους έχουν και τα φιλμ «Καλή Τύχη Λίο Γκράντε», μια ρομαντική κομεντί με την Έμα Τόμσον και το ελληνικό χειροποίητο δράμα «Επιστροφή στην Κανονικότητα» του Κώστα Κολλημένου. Οι λάτρεις του κλασικού σινεμά μπορούν να απολαύσουν την αθάνατη κωμωδία του Μπίλι Γουάιλντερ «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» και το θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Ο Άγνωστος του Εξπρές».

Το Τέλειο Αφεντικό (The Good Boss)

Κωμωδία / Σκηνοθεσία: Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα / Παίζουν: Χαβιέρ Μπαρδέμ, Μανόλο Σόλο, Αλμουντένια Αμόρ, Μαρία Ντε Νάτι κ.ά.

Ισπανική αγκαθωτή σάτιρα που θυμίζει κάτι απ' τα παλιά, όταν ακόμη οι σκηνοθέτες έκαναν ταινίες για την πραγματική ζωή και άγγιζαν την ψυχή τού κόσμου και το γέλιο συνδυαζότανε με σκέψεις, πολλές φορές φαρμακερές.

Ο έμπειρος και ικανότατος Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα (Δευτέρες με Λιακάδα) γράφοντας ένα πανούργο σενάριο, για όσα ταλαιπωρούν τον κόσμο της εργασίας, αλλά και τα στερεότυπα για το καθαγιασμένο «επιχειρείν» και τους επιχειρηματίες, με το αστραφτερό παρουσιαστικό, τα μεγάλα λόγια και το «χρέος» τους να παράγουν πλούτο, προς όφελος της κοινωνίας, βεβαίως, βεβαίως, θα κάνει μία ταινία που ισοπεδώνει το νέο μοντέλο καπιταλισμού, που δεν είναι ουσιαστικά παρά μία επιστροφή στην αρχική και πιο άγρια μορφή του. Μόνο τα όπλα -πάνε τα εξάσφαιρα- και η εικόνα έχει αλλάξει.

Όπως και το «αφεντικό» τού ντε Αρανόα, ένας επιχειρηματίας, με ένα μεσαίο εργοστάσιο, που θέλει να κερδίσει ένα διαγωνισμό επιχειρηματικότητας πάση θυσία. Χαρισματικός, ευχάριστος, κοτσονάτος, αλλά και χειριστικός, κρύβοντας το αληθινό του πρόσωπο, τη μαύρη του ψυχή, για να κερδίσει το βραβείο, θα γίνει πιεστικός, θα επέμβει ακόμη και στην ιδιωτική στη ζωή των εργαζομένων του.

Τα μεγάλα λόγια, η ισχύς, η χαρισματική εμφάνιση του επιχειρηματία κρύβει τον διπρόσωπο χαρακτήρα του, την επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, την καταδυνάστευση της ζωής τους, τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας που επιβάλει, την κυριαρχία του νεποτισμού, αποδεικνύοντας ότι πίσω από πετυχημένους ισολογισμούς και τα success story, στο τέλος μένουν κοινωνικά ερείπια, χρήσιμα μόνο για ακόμη περισσότερα κέρδη.

Ο ντε Αρανόα κλιμακώνει τη σάτιρα του, συνδυάζει ισορροπημένα κωμωδία και δράμα, κουρδίζει συνεχώς τις ιδέες, που θέλει να προβάλλει, στηρίζει τους χαρακτήρες και το αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Έτσι, φαντάζει λογικό ότι η ταινία του σάρωσε στα βραβεία Goya της Ισπανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και αποτελεί την επίσημη πρόταση για τα Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Ο Χαβιέ Μπαρδέμ στον ρόλο του αφεντικού απολαυστικός, δεν έχει κανένα πρόβλημα να αλλάζει δέρμα, ανάλογα με τις συνθήκες, ενώ και οι υπόλοιπες ερμηνείες συμβάλουν στην αποτελεσματικότητα της ταινίας.

Υψηλή Ραπτική (Haute couture)

Δραματική ταινία / Σκηνοθεσία: Σιλβί Οαγιόν / Παίζουν: Ναταλί Μπαγέ, Λίνα Κουντρί, Πασκάλ Αρμπιλό, Κλοντ Περόν, Άνταμ Μπεσά, Βιρτζίλ Μπραμλί κ.ά.

Ακόμη ένα φιλμ θετικών μηνυμάτων και καλών προθέσεων, είναι τούτο δω το μεταξένιο δράμα της Σιλβί Οαγιόν, με πρωταγωνίστρια την έμπειρη Ναταλί Μπαγέ. Όπως λέει και ο τίτλος της ταινίας, το στόρι περιστρέφεται γύρω από μία σχεδιάστρια μόδας στο εργαστήριο της Dior στο Παρίσι, που βλέποντας να φτάνει στο τέλος της πολυετούς καριέρας της, θα θελήσει να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις της σε ένα εικοσάχρονο κορίτσι, ένα κλεφτρόνι του μετρό.

Μια ταινία που συνδυάζει την υψηλή ραπτική, που μπορεί να απευθύνεται στη γυναικεία ματαιοδοξία, αλλά παραμένει μία ιδιαίτερη τέχνη καλαισθησίας και υψηλής ακρίβειας, με την τέχνη της ζωής, το δικαίωμα μιας δεύτερης ευκαιρίας σε ένα άστατο κορίτσι. Και βεβαίως μια ταινία για τη συμπόνια, τη συλλογικότητα, την αλληλεγγύη, το δόσιμο, αλλά με μια αίσθηση κλισέ υποχρέωσης.

Το στόρι μπορεί να είναι απλό, αλλά η ταινία βασίζεται στους σύνθετους χαρακτήρες που αναπτύσσονται είτε στους γκρίζους δρόμους του Παρισιού είτε μέσα στο καλοφωτισμένο ατελιέ του Ντιόρ, όπου και διαδραματίζεται κυρίως το φιλμ. Εκεί όπου έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση, έχει γίνει σημαντική προεργασία για τη ρεαλιστική απεικόνιση ενός ζηλευτού -παγκοσμίως- ατελιέ ραπτικής, όπου τα ψαλίδια και τα πανάκριβα υφάσματα, οι βελόνες και τα χέρια, δημιουργούν την ωραιότητα, ενώ λίγα μέτρα πιο μακριά δίνει και παίρνει η μιζέρια.

Η ταινία δεν αποφεύγει τους μελοδραματισμούς, ειδικά στο φινάλε, ούτε ορισμένες πλαδαρές σκηνές, καθώς η Οαγιόν, σε αυτή τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, δείχνει ότι θέλει ακόμη δουλειά, για να περάσει τις ιδέες και τα μηνύματα που θα 'θελε να μεταδώσει. Συμπαθητικές ερμηνείες και ειδικά από τη νεαρά και ανερχόμενη Λίνα Κουντρί, από την Αλγερία, ένα κορίτσι που δείχνει ότι έχει όλο το μέλλον μπροστά της.

Καλή Τύχη Λίο Γκράντε (Good Luck to You Leo Grande)

Ρομαντική κομεντί / Σκηνοθεσία: Σόφι Χάιντ / Παίζουν: Έμα Τόμσον, Ντάριλ ΜακΚόρμακ, Ιζαμπέλα Λάφλαντ κ.ά.

Υπάρχουν γυναίκες που φτάνουν στο τέλος του ερωτικού τους βίου χωρίς να έχουν γνωρίσει τον σαρκικό έρωτα, τον οργασμό. Ταυτόχρονα, μαζί με τα στερεότυπα που αναπτύσσονται, πολλές φορές και μέσω του κινηματογράφου και ειδικά του αμερικάνικου ή της εικόνας γενικότερα, οι γυναίκες της τρίτης ηλικίας μπαίνουν στο περιθώριο του ερωτισμού, του σεξουαλικού δικαιώματος, τοποθετούνται στην κατηγορία της «γιαγιάς», κατάλληλης μόνο για σπιτικά εδέσματα ή τη φροντίδα του εγγονιού.

Μια τέτοια περίπτωση είναι και η ηρωίδα τής διασκεδαστικής και διεισδυτικής ρομαντικής κομεντί, που γύρισε η Αυστραλή Σόφι Χάιντ, την οποία ενσαρκώνει με πειστικότητα η δυο φορές βραβευμένη με Όσκαρ Έμα Τόμσον.

Το στόρι λίγο πολύ μοιάζει με μία τολμηρή γυναικεία φαντασίωση, καθώς μία χήρα δασκάλα που έχει περάσει πλέον τα 60 της χρόνια και δεν έχει χαρεί το σεξ με τον μοναδικό άντρα της ζωής της, τον μακαρίτη σύζυγο, προσλαμβάνει ένα νεαρό ζιγκολό, για να γνωρίσει επιτέλους το σεξ. Έτσι, με την ιδιομορφία ότι ο νεαρός δεν είναι απλώς ένα σεξουαλικό εργαλείο με μούσκουλα, αλλά ένας ευχάριστος, ευγενικός, ξύπνιος άνδρας, θα αναπτυχθεί μία σχέση που θα βοηθήσει και τους δυο να πάνε ένα βήμα παραπέρα τη σχέση τους, τη ζωή τους.

Διασκεδαστική ταινία χαρακτήρων, με χαριτωμένους και προκλητικούς διαλόγους, αλλά αποφεύγοντας την τολμηρή κινηματογράφηση των όσων λέγονται ή θίγει το στόρι, σαν να πέφτει ο κόφτης των στερεοτύπων, τα οποία θέλει να θίξει το φιλμ. Μία αντίφαση που αποδυναμώνει και το τελικό αποτέλεσμα, καθώς η Σόφι Χάιντ δεν είναι ούτε Κιούκορ ούτε καν Λιλιάνα Καβάνι.

Η Έμα Τόμσον είναι ιδιαιτέρως καλή, αναδεικνύοντας τον οικείο χαρακτήρα της ηρωίδας με άνεση και χωρίς να ξεπέφτει σε υπερβολές, ενώ δίπλα της ο Ντάριλ ΜακΚόρμακ εκμεταλλευόμενος την εμπειρία της, τα πηγαίνει περίφημα.

Επιστροφή στην Κανονικότητα

Δραματική ταινία / Σκηνοθεσία: Κώστα Κολλημένου / Παίζουν: Κωνσταντίνα Τσιούρη, Αντώνη Μουλά, Σελένα Προδρομίδου, Κώστα Κολλημένο, Πάνο Κορίζη κ.ά.

Αν πρέπει να μιλήσουμε στα απλά ελληνικά η κανονική ζωή έχει χαθεί προ πολλού. Μπορεί η εποχή της πανδημίας, των περιοριστικών μέτρων και των γενικευμένων lockdown να επέτειναν τις άσχημες συνθήκες του σύγχρονου τρόπου ζωής, αλλά είναι μάλλον μάταιο να κρύβουμε την απελπισία πίσω από ένα υγειονομικό φαινόμενο.

Έτσι κι αλλιώς, όπως υποστηρίζει και ο Κώστας Κολλημένος, με καταγωγή από τα μοναδικά Άγραφα, ο δυτικός τρόπος ζωής έχει αποξενώσει τους ανθρώπους, ακόμη και αυτούς που μπορεί να ζουν στην πιο πολύβουη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Όπως η ηρωίδα της ταινίας, που φεύγει στην αρχή της πανδημίας από το Λονδίνο, για να περάσει την καραντίνα σε ένα μαγικό και συνάμα ερημωμένο χωριό των Αγράφων.

Ο Κώστας Κολλημένος, που έφυγε από την Αθήνα απ' την πρώτη καραντίνα, για να περάσει πολλούς μήνες στο χωριό του, σκέφτηκε και υλοποίησε σε χρόνο ρεκόρ μια μεσαίου μήκους χειροποίητη ταινία, χωρίς χρηματοδότηση, παρά μόνο με τη βοήθεια καλών φίλων -υπάρχουν ακόμη καλοί φίλοι…

Η υπαρξιακή αγωνία και οι καταπιεσμένες επιθυμίες βγήκαν από το υποσυνείδητο, οι σκέψεις για το αβέβαιο και πάλι μέλλον, άρχισαν να κυκλώνουν αρκετούς συνανθρώπους μας και βεβαίως και τον Κολλημένο. Η ιστορία του, απλή για να την κατανοούν και οι παρέες του καφενείου, αναδεικνύει τα ευεργετήματα της φύσης, την παράνοια των μεγαλουπόλεων, την αναζήτηση του έρωτα, της επαφής και του νοήματος της ελευθερίας, την απάντηση στους άτεγκτους ορθολογιστές, που βάζουν τη ζωή σε κουτάκια, όπως αυτά στα οποία περιορίστηκε πλήθος ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Ψυχωμένη ταινία, με ευαίσθητη ματιά, παρά τα εμπόδια της φτωχής παραγωγής και ορισμένες εμφανείς αδυναμίες, που όμως προσπερνούμε μπροστά στον χαρακτήρα που επέδειξαν οι συντελεστές. Ντόπιοι χαρισματικοί κάτοικοι, που έπαιξαν ρόλους και βοήθησαν με ό,τι μπορούσαν, αλλά και φίλοι του σκηνοθέτη, όπως ο Στέφανος Παππάς που έκανε την παραγωγή και είχε τη διεύθυνση φωτογραφίας, ο Στέλιος Γιαννουλάκης στο μοντάζ, ο Δημήτρης Τζιμέας, με τους παραδοσιακούς ρυθμούς του, στη μουσική, καθώς και οι πρωτοεμφανιζόμενοι Κωνσταντίνα Τσιούρη, Αντώνης Μουλάς και Σελένα Προδρομίδου.

Αν μη τι άλλο τα εύσημα ανήκουν σε όλους και κυρίως στους αθέατους συμπαραστάτες, τους αυθεντικούς και ξεχασμένους κατοίκους της ορεινής επαρχίας.

Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες

Lightyear: Η Pixar στον δρόμο που χάραξε η Marvel ανανεώνει το κινηματογραφικό της θεματολόγιο δίνοντας στον αστροναύτη Μπαζ του «Toy Story» τη δική του ταινία, ποντάροντας στις διαστημικές και εξωγήινες περιπέτειες. Καλοφτιαγμένο, προσεγμένο στη λεπτομέρεια και ευχάριστο animation, τελευταίας εσοδείας, από τον Άνγκους ΜακΛέιν, χωρίς να είναι, όμως, κάτι το ιδιαίτερο. Το φιλμ περιγράφει τις περιπέτειες του Μπαζ, στο αστρικό του ταξίδι, με το διαστημόπλοιο και το πολυπληθές πλήρωμά του να καταλήγει, ύστερα από δικό του λάθος, καθηλωμένο σε έναν αφιλόξενο πλανήτη. Η ταινία προβάλλεται και μεταγλωττισμένη στα ελληνικά με τους Ορφέα Αυγουστίδη, Ξένια Ντάνια, Βασίλη Παπαστάθη κ.ά.

Μερικοί το Προτιμούν Καυτό (Some Like It Hot): Κινηματογράφος σαμπάνια, που απολαμβάνεις με πολλές μικρές γουλιές, ενώ το ποτήρι δεν αδειάζει ποτέ από ευρήματα, ευφάνταστες καταστάσεις, ανατρεπτική ματιά, αυθεντικό συναίσθημα, απίστευτες ατάκες, πετυχημένα γκαγκς. Η αθάνατη ρομαντική κωμωδία του Μπίλ Γουάιλντερ (1959) που ξαναβγαίνει στα θερινά σινεμά, μετά την τεράστια επιτυχία που είχε πριν λίγο καιρό. Η Μέριλιν, που είναι στην ακμή της, συναντά τον απίστευτο Τζακ Λέμον και τον απαστράπτοντα ζεν πρεμιέ Τόνι Κέρτις, αλλά και μια σειρά από θαυμάσιους καρατερίστες, ενώ το πανέξυπνο καυστικό σενάριο, που θίγει θέματα ταμπού για την αμερικάνικη κοινωνία, όπως τη σεξουαλική ελευθερία, το οργανωμένο έγκλημα, την οικονομική κατάρρευση, την αδυναμία του νόμου για δικαιοσύνη, είναι προϊόν της συνεργασίας Γουάιλντερ-Ντάιαμοντ. Η ασπρόμαυρη, για όσους δεν το γνωρίζουν ακόμη, ταινία προβάλλεται σε νέες κόπιες.

O Άγνωστος του Εξπρές (Strangers on a Train): Το κλασικό αριστοτεχνικά γυρισμένο θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ, σε επανέκδοση με νέες κόπιες. Το ομώνυμο μυθιστόρημα της Πατρίτσια Χάισμιθ, σε διασκευή Ρέιμοντ Τσάντλερ, για την ενοχή και την προσπάθεια του αθώου να αποδείξει την αθωότητά του, θα αξιοποιηθεί από τον φορμαρισμένο Χίτσκοκ, σε ένα αγωνιώδες φιλμ, το οποίο διαθέτει και πολλά γνώριμα πλάνα του ιδιοφυούς Βρετανού μετρ, παρότι βρίθει υπερβολών και όχι και τόσο πειστικών καταστάσεων. Σε ένα τρένο, ο Γκάι, ένας τενίστας με προβλήματα γάμου, προσποιείται ότι βρίσκει την ιδέα του άγνωστου συνταξιδιώτη του, Μπρούνο, διασκεδαστική. Ο Μπρούνο του προτείνει να "ανταλλάξουν" δολοφονίες , να σκοτώσει εκείνος τη σύζυγο του Γκάι και ο Γκάι τον πατέρα του Μπρούνο, ώστε να αποφύγουν τη σύλληψη. Πρωταγωνιστούν οι Φάρλεϊ Γκρέιντζερ και Ρόμπερτ Γουόκερ.

Η Κοιλάδα των Μελισσών (The Valley of the Bees): Εξαιρετικού ενδιαφέροντος τσέχικο ιστορικό δράμα του 1968, σε σκηνοθεσία Φραντίσεκ Βλάτσιλ, με τους Πετρ Τσέπεκ, Γιαν Κάτσερ, Βέρα Γκαλατίκοβα κ.ά. Ο νεαρός Οντρέι ενηλικιώνεται μέσα σε ένα αυστηρό θρησκευτικό τάγμα, όπου ένας βετεράνος Σταυροφόρος Τεύτονας Ιππότης γίνεται μέντοράς του. Ο Οντρέι εγκαταλείπει αυτή τη ζωή, επιστρέφει στο πατρικό του κάστρο και παντρεύεται τη νεαρή χήρα του πατέρα του. Μα ο ανελέητος μέντοράς του είναι έτοιμος να τον καταδιώξει μέχρι την άκρη του κόσμου. Τολμηρό, θρησκευτικό, υπαρξιακό δράμα, για την εποχή του, με ορισμένες σκηνές ανθολογίου και σημαντικού ενδιαφέροντος για τους σινεφίλ.

*Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, Χάρης Αναγνωστάκης