«Different From the Others»: Η ταινία του 1919 που απαγορεύτηκε από τους Ναζί με θέμα την ομοφυλοφιλία

Η ιστορία ξεκινά με έναν βιολιστή κονσέρτου που ερωτεύεται έναν νεαρό μαθητή και καταλήγει σε εκβιασμό και αυτοκτονία. Ενδιάμεσα υπάρχουν επισκέψεις σε μπαρ και οίκους ανοχής, καβγάδες σε πολυτελή καταλύματα, ανατριχιαστικοί εκβιασμοί και μια εμφάνιση του Όσκαρ Ουάιλντ (Oscar Wilde). Ακούγεται σαν ένα ελαφρώς πειραματικό indie-project. Στην πραγματικότητα, η ταινία, «Different From the Others», προβλήθηκε το καλοκαίρι του 1919 σε sold-out αίθουσες σε όλη τη Γερμανία.

Στο καστ αυτής της βουβής ταινίας, την οποία σκηνοθέτησε ο Richard Oswald, συμμετείχαν δύο ανερχόμενοι ηθοποιοί: Ο Conrad Veidt, ο οποίος αργότερα θα εμφανιζόταν στο «Cabinet of Dr. Caligari» και στην «Casablanca», και ο Reinhold Schunzel, ο κακός ναζιστής συνωμότης του θρίλερ «Notorious» του Alfred Hitchcock το 1946.

Όσο όμως και αν κάποιοι κριτικοί και θεατές συμπάθησαν την ταινία, άλλοι τη βρήκαν απρεπή, μη θεάσιμη. Σε ορισμένες προβολές ακούστηκαν αποδοκιμασίες, ενώ σε άλλες υπήρξαν ταραχές και αποχωρήσεις. Δεν ήταν μόνο ότι οι δύο ρομαντικοί πρωταγωνιστές ήταν άνδρες. Η ταινία είχε επίσης το θράσος να ισχυρίζεται ότι η ομοφοβία και όχι η ομοφυλοφιλία ήταν η μάστιγα της κοινωνίας. Την επόμενη χρονιά, η λογοκρισία απαγόρευσε την ταινία «Different From the Others» σε όλη τη Γερμανία, υποστηρίζοντας ότι η ταινία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια ή να κάνει τους ευαίσθητους νέους ομοφυλόφιλους. Όταν οι Ναζί ήρθαν στην εξουσία, κατέστρεψαν κάθε αντίγραφο που μπορούσαν να βρουν. Με αυτόν τον τρόπο, χάθηκε αυτό που πολλοί θεωρούν ότι ήταν η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους ταινία στον κόσμο που αποτύπωνε θετικά ομοφυλόφιλους χαρακτήρες και θεματικές.

Κάθε ίχνος της ταινίας θα μπορούσε να έχει χαθεί ακόμη και σήμερα, αν δεν υπήρχε ένας υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων (πριν ακόμα ονομαστούν έτσι), ο Δρ Magnus Hirschfeld, ο οποίος εμφανίστηκε στην ταινία ως ο ίδιος και ήταν συν-σεναριογράφος της ταινίας και σεξολόγος. Το 1927, ο Hirschfeld τράβηξε 40 λεπτά υλικού από την αρχική ταινία, ανακάτεψε τη σειρά των σκηνών και τα εισήγαγε στη δική του ταινία, «Gesetze der Liebe» («Νόμοι του έρωτα»). Ένα κινηματογραφικό εγχειρίδιο για θέματα όπως ο ερμαφροδιτισμός και η σεξουαλική επαφή στο ζωικό βασίλειο, το «Gesetze» βρέθηκε στη Ρωσία κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Πριν από κάποια χρόνια, το UCLA Film & Television Archive αγόρασε ένα λεπτόκοκκο master positive (μια εκτύπωση υψηλής ευκρίνειας που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία πρόσθετων αρνητικών ταινιών) του υλικού του «Different» από τη Ρωσική Ταινιοθήκη, και οι συντηρητές του πανεπιστημίου εργάζονται έκτοτε πάνω σε αυτό. Ο στόχος: να δημιουργηθεί μια αξιοπρόσεκτη ταινία από αυτά τα 40 λεπτά, πιστή στην αρχική ιστορία και κατανοητή από το σύγχρονο κοινό. 

«Η οπτική της ταινίας είναι 50 χρόνια μπροστά από την εποχή της»

«Η οπτική της ταινίας είναι τουλάχιστον 50 χρόνια μπροστά από την εποχή της», δήλωσε ο διευθυντής του αρχείου, Jan-Christopher Horak, στο γραφείο του στο πανεπιστήμιο. «Έχει την άποψη ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι ασθένεια ή παθολογία, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλώς μια άλλη έκφραση της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Είναι το είδος της διαφωτισμένης θεωρίας που δεν θα βλέπατε σε αυτή τη χώρα πιθανώς μέχρι τη δεκαετία του '70 ή του '80».

Αν και γερμανικές εκδόσεις του υλικού έχουν κυκλοφορήσει σε βίντεο κατά τη διάρκεια των ετών, αυτή η αποκατάσταση - υπό την αιγίδα του Outfest-UCLA Legacy Project, το οποίο είναι αφοσιωμένο στη διατήρηση κινούμενων εικόνων με θέματα γκέι, λεσβιών, αμφιφυλόφιλων ή τρανσέξουαλ - θα είναι η πληρέστερη μέχρι σήμερα, με νέους αγγλικούς υπότιτλους και τη συμπερίληψη φωτογραφιών και κινηματογραφικών στιγμιότυπων που βρέθηκαν πρόσφατα.

Ακόμη και αν λείπουν σκηνές (και σε ορισμένες περιπτώσεις χαρακτήρες), το «Different» αφηγείται μια συναρπαστική ιστορία. Η ταινία ξεκινά με έναν βιολιστή, τον Paul Korner (Veidt), να φλερτάρει το νεαρό προστατευόμενό του, τον Kurt Sivers, (τον οποίο υποδύεται ένας όχι και τόσο νεαρός Fritz Schulz). Ο κακοποιός Franz Bollek (Schunzel) παρατηρεί τους δύο μαζί και εκβιάζει τον Korner, απειλώντας να τον αποκαλύψει στην αστυνομία και τους φίλους του. Κάπου στη μέση όλων αυτών, ο Hirschfeld δίνει μια μακρά διάλεξη υπεράσπισης της ομοφυλοφιλίας. Μέσα από αναδρομές, μαθαίνουμε ότι ο Korner αποβλήθηκε από το σχολείο επειδή ερωτεύτηκε έναν μαθητή και ότι κάποτε προσπάθησε να «θεραπεύσει» την ομοφυλοφιλία του με τη βοήθεια ενός ιατρικού υπνωτιστή. Στο τέλος, εκτεθειμένος στην οικογένειά του και εγκαταλελειμμένος από τους φίλους του, ο Κόρνερ πίνει δηλητήριο. Ο Sivers, ο θλιμμένος εραστής του, αφιερώνει τη ζωή του στην καταπολέμηση της παραγράφου 175, ενός γερμανικού νόμου που καθιστούσε τις ομοφυλοφιλικές πράξεις έγκλημα.

Για την Kristin Pepe, διευθύντρια προγραμματισμού του Outfest, ενός από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ ομοφυλοφιλικών ταινιών της χώρας, το «Different From the Others» ήταν μια αποκάλυψη. «Δεν υπάρχουν πολλές ταινίες L.G.B.T. πριν από το 1969 και το Stonewall», είπε, αναφερόμενη στις ταραχές στο Greenwich Village που οδήγησαν στο κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. «Και πολλές από αυτές τις ταινίες είναι στο παρασκήνιο, δεν υπάρχουν πολλές που να αφορούν ρητά ένα άτομο του L.G.B.T.».

Πολλές από τις πιο συναρπαστικές σκηνές της ταινίας - οι αναδρομές του Korner, η διάλεξη του Hirschfeld, το cameo του Oscar Wilde και οι σκηνές με την αδελφή του Sivers, την Else, η οποία άθελά της ερωτεύεται τον Korner - έχουν χαθεί οριστικά. Ένα μεγάλο μέρος του καθήκοντος των συντηρητών, λοιπόν, είναι να συμπληρώσουν τα σημεία της πλοκής που λείπουν και να εξομαλύνουν τις μεταβάσεις μεταξύ των σκηνών που λείπουν. Γράφουν υπότιτλους, με αποχρώσεις της εποχής, και συμβουλεύονται τη σύνοψη της ταινίας και τα γερμανικά αρχεία λογοκρισίας για να αποκτήσουν καλύτερη αίσθηση των χαμένων σκηνών.

Ο κ. Horak εξέτασε επίσης πέντε τόμους υλικού που συνέταξε ο Hirschfeld, με την ελπίδα να βρει εικόνες που θα μπορούσε να συμπεριλάβει στην ταινία. Οι εικόνες αυτές θα χρησιμοποιηθούν για την ανακατασκευή μιας σκηνής διάλεξης στην οποία ο Hirschfeld μιλάει για το ότι ορισμένοι, αλλά όχι όλοι, οι ομοφυλόφιλοι άνδρες είναι θηλυκοί και καταφέρεται εναντίον των διώξεων των ομοφυλόφιλων σε όλη την παγκόσμια ιστορία. Η σκηνή, παραδέχτηκε ο κ. Horak, δημιουργείται σε μεγάλο βαθμό από μια σύνοψη, γραμμένη από τον Hirschfeld, μερικές κριτικές και ελάχιστα άλλα δεδομένα. «Υπάρχει πάντα ένας ορισμένος βαθμός ιστορικών εικασιών», δήλωσε ο κ. Horak. «Θέλουμε πάντα να είμαστε ξεκάθαροι γι' αυτό. Δεν βλέπετε το πρωτότυπο, επειδή δεν ξέρουμε πώς είναι το πρωτότυπο».

Με πληροφορίες απο New York Times

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Κακοκαιρία Eva: Το shelf cloud μπαίνει στην Αθήνα - Έτοιμα και νέα μηνύματα 112
• Γεωργιάδης για παρακολουθήσεις: «Δεν είχε να κάνει άλλη δουλειά ο Μητσοτάκης από το να παρακολουθεί την Ευγενία και την Μαρίνα»
• Πετράλωνα: Η μήνυση – κόλαφος για τη μητέρα των παιδιών που κακοποιούνταν από τον πατέρα τους – Οι εφιαλτικές στιγμές που έζησαν
• Ηλεκτρονικό σαφάρι ξεκινά η ΑΑΔΕ τον Νοέμβριο κατά της φοροδιαφυγής
• Παπούτσια σαν καινούργια: Με αυτά τα 5 έξυπνα κόλπα μπορείς και εσύ να κάνεις τα λευκά σου sneakers να λάμψουν ξανά από καθαριότητα!