Ιντεάλ, Άστορ και Ίριδα: Τα μηνύματα συμπαράστασης, οι προτάσεις και οι παρεμβάσεις για τη διάσωση των ιστορικών κινηματογράφων

H συνέντευξη Τύπου της κίνησης «Τα Σινεμά μας, η Πόλη μας», ολοκληρώθηκε την Τρίτη 4 Απριλίου και σύσσωμος ο κινηματογραφικός κόσμος απαίτησε τη διατηρητέα χρήση των ιστορικών κινηματογράφων. Στον κατάμεστο κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ, δημοσιογράφοι, σκηνοθέτες, παραγωγοί, κι εκπρόσωποι θεσμών και κομμάτων συζήτησαν με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από τα ιστορικά σινεμά του κέντρου της Αθήνας ΙΝΤΕΑΛ, ΑΣΤΟΡ –εξελίξεις που θέτουν εν αμφιβόλω την επιβίωση των δύο αιθουσών της Πανεπιστημίου και της Στοάς Κοραή, ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος διακοπής της λειτουργίας και της «Ίριδας», όπου πραγματοποιεί τις προβολές του ο Κινηματογραφικός Τομέας του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τη συνέντευξη τύπου συντόνισε ο Λουκάς Κατσίκας, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας.

Το χρονικό της υπόθεσης

Ξεκινώντας με ένα συνοπτικό χρονικό της υπόθεσης να αναφερθεί πως ο e-ΕΦΚΑ αποφάσισε να εκμισθώσει σε επενδυτές τα κτίρια στα οποία βρίσκονται οι δυο ιστορικοί κινηματογράφοι: τo κτίριο του ΙΝΤΕΑΛ στον Όμιλο Μήτση (ο οποίος αναδείχθηκε ανάδοχος του σχετικού πλειοδοτικού διαγωνισμού) για πεντάστερο ξενοδοχείο, και μελλοντικώς το κτίσμα όπου στεγάζεται το ΑΣΤΟΡ (πιθανόν για συγκρότημα γραφείων). Μετά την εύλογη ανησυχία που προκλήθηκε για την τύχη των σινεμά, ο ΕΦΚΑ υπήρξε καθησυχαστικός για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στη σχετική αιτιολογική έκθεση του, πρότεινε την έκδοση Υπουργικής Απόφασης για τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέας της χρήσης των δύο κινηματογράφων.

Όμως στην πορεία, αιφνιδιαστικά, ο ΕΦΚΑ άλλαξε στάση και έκανε ένσταση στην θετική αυτή απόφαση του ΥΠΕΝ, με το σκεπτικό ότι αυτό "θα αποτελέσει τροχοπέδη στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για την αξιοποίηση του κτιρίου".
Έκτοτε, αναμένεται να συνεδριάσει εκ νέου το ΥΠΕΝ προκειμένου να αποφασίσει αν θα χαρακτηρίσει διατηρητέα τη χρήση των δύο σινεμά -ουσιαστικά διασώζοντας τα. Όμως το ζήτημα δεν έχει συζητηθεί ακόμα στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του ΥΠΕΝ. Το Υπουργείο Πολιτισμού δηλώνει αναρμόδιο.

Σε ομόφωνή απόφασή του το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας, υποστήριξε την διάσωση των δύο κινηματογράφων. Ας σημειωθεί πως σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, ο όμιλος Μήτση, εξέφρασε την πρόθεσή του να «επεκτείνει τη χρήση του ΙΝΤΕΑΛ σε θέατρο και συνεδριακό κέντρο».

Μηνύματα συμπαράστασης από Κώστα Γαβρά, Φατίχ Ακίν, Κεν Λόουτς, Εμιρ, Κουστουρίτσα

Σε βίντεο που έστειλε, ο Κώστας Γαβράς, τόνισε το πόσο διαφορετικό είναι να βλέπεις μία ταινία στη μεγάλη οθόνη σε σχέση με την οθόνη ενός κινητού. «Είναι βάρβαρο αυτό που πάει να γίνει», είπε, κάνοντας έκκληση «στον πολιτιστικό και κινηματογραφικό πατριωτισμό της υπουργού».

Ο Φατίχ Ακίν τόνισε πως ο κινηματογράφος είναι η κληρονομιά μας ήδη από τότε που οι πρόγονοί μας διηγούνταν ιστορίες σε σπηλιές, και προσπαθούσαν να κατανοήσουν τον κόσμο. «Είναι αμαρτία να κλείσουν αυτά τα σινεμά», είπε.
Θερμά κείμενα υποστήριξης προς τους κινηματογράφους, διαβίβασαν, μέσω του διευθυντή του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Νίνου Φένεκ Μικελίδη, οι Κεν Λόουτς και Εμίρ Κουστουρίτσα ο οποίος δήλωσε σοκαρισμένος στο ενδεχόμενο να μπει λουκέτο στα δύο σινεμά: «η κατεδάφισή τους θα είναι έγκλημα». Ταινίες όλων τους έχουν προβληθεί πολλές φορές στο παρελθόν στους δύο κινηματογράφους.

«Το Ιντεάλ, το Άστορ και η Ίριδα, ο Απόλλων-Αττικόν, το Αβέρωφ και το Έμπασυ, το Άστυ, η Όπερα, η Έλλη, η Ααβόρα, ήταν, είναι και θα είναι τα οχυρά της πόλης μας»

«Ζητάμε την κήρυξη της χρήσης ως διατηρητέα των δύο κινηματογράφων», υπογράμμισε ο Μπάμπης Κονταράκης, αιθουσάρχης του ΑΣΤΟΡ, μαζί με τον πατέρα του Ανδρέα Κονταράκη. «Ο ΕΦΚΑ παραχωρεί τα κτίρια χωρίς να προβλέπει την διατήρηση της λειτουργίας των κινηματογράφων. Ταυτόχρονα, εμποδίζει να κηρυχθούν διατηρητέοι ως προς την χρήση τους οι κινηματογράφοι, που είναι ο μόνος τρόπος που εγγυάται την απρόσκοπτη λειτουργία τους, ενώ αποτελεί και ένα καθεστώς προστασίας που δικαιούνται. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι μετά τις φαιδρές αιτιάσεις που περιλάμβανε η ένσταση του ΕΦΚΑ ενάντια στην κήρυξη, το ΥΠΕΝ κωλυσιεργεί να κηρύξει διατηρητέα την χρήση τους, παρόλο που οι κινηματογράφοι εκπληρώνουν όλα τα κριτήρια. Και αναρωτιόμαστε γιατί. Το θέμα αναβλήθηκε ήδη 3 φορές. Δεν εξετάζεται η πρόταση για να μην εγκριθεί».

«Έχουμε συγκεντρώσει ήδη 10 χιλιάδες υπογραφές στήριξης – μπορούμε να φέρουμε όσες χρειαστεί – και μας λείπει ακόμα μια. Αυτή του Υπουργού. Βρισκόμαστε στο σημείο που ο Υπουργός χρειάζεται να βάλει απλώς μια υπογραφή, όμως απ’ ότι φαίνεται κάτι τον εμποδίζει». «Και προσέθεσε: «Το ΥΠΕΝ και το ΥΠΠΟΑ να αναλάβουν τις ευθύνες τους στον πολιτισμό, το δημόσιο συμφέρον, την πόλη, τους κατοίκους της, και να κηρύξουν άμεσα διατηρητέα την χρήση των κινηματογράφων. Βάσει των αιτιολογικών εκθέσεων του ΥΠΕΝ δικαιούνται αυτό το καθεστώς.

Ο ΕΦΚΑ διαχειρίζεται δημόσια περιουσία με όρους real-estate. Όμως την Κυριακή με το κάλεσμα μας “ΤΑ ΣΙΝΕΜΑ ΜΑΣ, Η ΠΟΛΗ ΜΑΣ”, η στήριξη του κόσμου ήταν πρωτοφανής. Απέδειξε ο κόσμος ότι τα θέλει τα σινεμά του, ότι τη θέλει την πόλη του να είναι μια πόλη ζωντανή».

Ο Μπάμπης Κονταράκης διέψευσε το επιχείρημα περί μειωμένης προσέλευσης θεατών, και κατέληξε: «Οι κινηματογράφοι δεν είναι μουσεία, ούτε μαυσωλεία, όπως θέλουν κάποιοι να πιστεύουν. Οι κινηματογράφοι όχι μόνο κουβαλούν μεγάλη ιστορία, αλλά εξακολουθούν με συνέπεια να γράφουν ιστορία στην πόλη και τον πολιτισμό». Και θύμισε πως οι αίθουσες μόλις φέτος βγήκαν από το καθεστώς του covid, κι όμως κατάφεραν να ανακάμψουν εντυπωσιακά με σολντ άουτ. «Πού αποσκοπεί όλη αυτή η παραφιλολογία ότι δεν έχουμε θεατές ενώ μόλις φέτος μας επέτρεψαν να έχουμε θεατές; Όλο αυτό το διάστημα ήταν οι αίθουσες του κέντρου που το κράτησαν όρθιο μέσα στην συστηματική και καλά σχεδιασμένη ερημοποίηση του. Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου προειδοποίησε ότι μια πόλη χωρίς σινεμά, είναι μια πόλη σε κρίση. Το Ιντεάλ, το Άστορ και η Ίριδα, ο Απόλλων-Αττικόν, το Αβέρωφ και το Έμπασυ, το Άστυ, η Όπερα, η Έλλη, η Ααβόρα, ήταν, είναι και θα είναι τα οχυρά της πόλης μας».

Ο Ανδρέας Κονταράκης, τα τελευταία 8 χρόνια, άνοιξε και έδωσε ξανά στους Αθηναίους 5 κινηματογράφους, που είχαν εγκαταλειφθεί. «Στις 21 Μαΐου, είναι η παγκόσμια ημέρα του πολιτισμού. Εδώ θα έχουμε εθνικές εκλογές, με κλειστούς κινηματογράφους;», αναρωτήθηκε. Και προσέθεσε: «Αυτή λοιπόν η ερημοποίηση του κέντρου της Αθήνας, αυξάνεται σε ρυθμούς, με πολλούς τρόπους και ένας από αυτούς είναι η ευθεία επίθεση σε κάθε μορφή πολιτισμού, όπως οι κινηματογράφοι που θέλουν να κλείσουν. Φοβάμαι, ότι στην αρχή της Σταδίου, σε λίγο, θα μπουν διόδια, για να περνούν μόνο αυτά τα διώροφα κόκκινα τουριστικά πούλμαν. Καλώ για μια ακόμα φορά, την κα Υπουργό Πολιτισμού, να χαρακτηρίσει διατηρητέα την χρήση όλων των κινηματογράφων της Αθήνας. Κινηματογράφοι, που όπως όλοι είδατε προχθές την Κυριακή, υποστήριξαν πάνω από 5.000 Αθηναίοι με την παρουσία τους, στην πλειονότητά τους, οι νέοι μας, και πάνω από 10.000 πολίτες με την υπογραφή τους».

Το ΙΝΤΕΑΛ γίνεται 102 χρονών φέτος και ο Γιώργος Σπέντζος, συγκινημένος, μίλησε για τη μεγάλη μάχη που δίνουν με τον αδερφό του Σπύρο Σπέντζο. «Δεν είμαστε ένα μαγαζάκι που το παίρνεις και το μεταφέρεις απέναντι. Περιστοιχιζόμαστε από διατηρητέα κτίρια, κι όμως το σινεμά μας δεν έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο. Έπρεπε να περάσουν 30 μέρες και να χάσουμε τόσο χρόνο μέχρι να μας πει τελικά το ΥΠΠΟΑ πως δεν είναι αρμόδιο, αλλά αρμόδιο είναι το ΥΠΕΝ». Καταλήγοντας τόνισε: «Δεν μας ενδιαφέρει αν θα λειτουργούμε εμείς το σινεμά, ας το πάρει άλλος, όποιος κρίνει ο επενδυτής. Το μόνο που θέλουμε είναι να διασωθεί το Ιντεάλ».

«Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι κινηματογράφοι αυτοί παίζουν ένα είδος ταινιών που δεν έχουν ανταπόκριση πουθενά αλλού», ανέφερε ο Σπύρος Σπέντζος. 

Κώστας Μπακογιάννης: «Οι κινηματογράφοι αυτοί είναι στο DNA της Αθήνας»

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Κώστας Μπακογιάννης, δήμαρχος Αθηναίων, ο οποίος αναφέρθηκε στα «δύο ομόφωνα ψηφίσματα του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, και μάλιστα με διαπαραταξιακή συναίνεση. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουν να λειτουργούν οι δύο κινηματογράφοι. Υπάρχει άλλωστε το προηγούμενο της διάσωσης των 47 θερινών κινηματογράφων, το 1997, όταν χαρακτηρίστηκε διατηρητέα η χρήση τους».

«Οι κινηματογράφοι αυτοί είναι στο DNA της Αθήνας», είπε ο κ.Μπακογιάννης. «Ναι, θέλουμε επενδύσεις, ναι, θέλουμε τουρισμό αλλά δεν θέλουμε η Αθήνα να χάσει την ψυχή της».

Την ολόψυχη συμπαράστασή τους στο ζήτημα της επιβίωσης των δύο σινεμά εξέφρασαν εκπρόσωποι σωματείων και φορέων του οπτικοακουστικού χώρου και του πολιτισμού που ανέβηκαν στο πάνελ και συγκεκριμένα οι:
Ίλια Παπασπύρου από την Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, Κώστας Σταματόπουλος από την Ένωση Σκηνοθετών Δημιουργών, Θοδωρής Κουτσαύτης από το Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Ελλάδας, Σπύρος Μπιμπίλας από το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, Τώνης Λυκουρέσης από την Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κώστας Κεχαγιόγλου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος και Ζαχαρίας Μαυροειδής από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Στο πάνελ βρέθηκαν επίσης οι: Γιώργος Φουρτούνης από την Ένωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου, ο Χρήστος Σκυλλάκος από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, ο Δημήτρης Καλαντίδης από την Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδος, και οι παραγωγοί Αμάντα Λιβανού και Μαρία Δρανδάκη από τον Σύνδεσμο Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών 'Εργων.

Φοιτητές αντιπροσώπευσαν την ιστορική Ίριδα, στην οδό Ιπποκράτους, που επίσης απειλείται, μετά από αλλαγές που φέρνει το υπουργείο Παιδείας στα Πανεπιστήμια, καθώς και τη Σχολή Σταυράκου. Παρόντες στη συνέντευξη τύπου ήταν, μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, με επικεφαλής τη γενική διευθύντρια Αθηνά Καρτάλου, η οποία έκανε παρέμβαση.

Αξίζει να αναφερθεί η τοποθέτηση του αιθουσάρχη και ιδιοκτήτη της εταιρείας διανομής NEW STAR, Βελισσάριου Κοσσυβάκη, ο οποίος είχε επιτύχει να κυρηχθεί ως διατηρητέα η χρήση της αίθουσας ΑΛΚΥΟΝΙΣ το 2019. Ο Βελισσάριος Κοσσυβάκης συνέστησε στους αιθουσάρχες να απευθυνθούν στην αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού, γιατί χωρίς την δική της θετική εισήγηση δεν θα μπορέσει να προχωρήσει η διαδικασία της απόφασης/υπογραφής. Επιπλέον, η συγγραφέας και φανατική σινεφίλ Ζυράννα Ζατέλη, σχολίασε με συγκίνηση πως στα σινεμά «... έρχομαι γιατί ειναι η πορεία, το να περπατήσω ως το σινεμά, να δω κάτι, μόνη ή με φίλους και να πλουτίσω. Εγώ θα φύγω από την Αθήνα αν φύγουν οι κινηματογράφοι. Παρακαλώ θερμά, πάνω από οποιοδήποτε κόμμα, οι κινηματογράφοι μας να σωθούν από φιλότιμο. Όσοι είναι αρμόδιοι να θυμηθούν το φιλότιμο…».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Πρεμιέρα σήμερα για το «καλάθι του Πάσχα» αλλά με τις τιμές στα ύψη: Πόσο θα κοστίσει ο οβελίας - Φθηνότερα τα ελληνικά προϊόντα στην Ευρώπη
• «Καζάνι που βράζει» η Μέση Ανατολή: Έφοδος Ισραηλινών αστυνομικών στο τέμενος Αλ Ακσά και άγρια επεισόδια - Βίντεο που σοκάρουν
• Υποχωρεί η κακοκαιρία Ilina αλλά έρχεται νέα επιδείνωση το βράδυ - Πώς θα εξελιχθεί ο καιρός την Μεγάλη Εβδομάδα
• Οργή Τσελέντη μετά την παρέμβαση εισαγγελέα για την πρωταπριλιάτικη φάρσα του: «Πόσο χαζός πρέπει να είναι κανείς για να την πιστέψει»;
• Φορολογικές δηλώσεις: Οδηγός και «μυστικά» για μειωμένο φόρο - Ερωτήσεις και απαντήσεις