Ο Willy Wonka και το εργοστάσιο σοκολάτας: Μια τρυφερή ταινία που δεν έχασε ποτέ τη... γεύση της

Ανεβαίνοντας μέσα από ένα πλήθος φυσαλίδων, ο Τσάρλι Μπάκετ και ο παππούς του Τζο ουρλιάζουν από φόβο καθώς πετούν όλο και πιο ψηλά προς κάτι περιστρεφόμενες μεταλλικές λεπίδες που είναι σίγουρο ότι θα τους κάνουν κομμάτια. Είναι μία από τις πολλές στιγμές στην κλασική ταινία του 1971 «Ο Γουίλι Γουόνκα και το εργοστάσιο σοκολάτας», η οποία έκλεισε 50 χρόνια το 2021, όπου τα όρια μεταξύ παιδικής ψυχαγωγίας και τρόμου είναι θολά: λίγες ταινίες για παιδιά βάζουν τον πρωταγωνιστή μερικά εκατοστά μακριά από κάτι τόσο τρομακτικό.

Ο Τσάρλι και ο παππούς Τζο, τους οποίους υποδύονται οι ηθοποιοί Πίτερ Όστραμ και Τζακ Άλμπερτσον, αντίστοιχα, σώζονται από τον θάνατο που τους προκαλεί το ποτό Fizzy Lifting Drink, όταν ρεύονται και αρχίζουν να αιωρούνται απαλά προς τα κάτω, ενώ η αναμέτρηση με τον θάνατο τους διδάσκει να κρατούν τα πόδια τους στο έδαφος καθώς συνεχίζουν την περιήγησή τους στο αινιγματικό εργοστάσιο του σοκολατοποιού.

Στην πραγματικότητα, ο Ostrum και ο Albertson αιωρούνταν σε ανησυχητικά μεγάλο ύψος πάνω σε σύρματα πιάνου, κρεμασμένοι σε δερμάτινες ζώνες. Ο Ostrum θυμάται τον Albertson να σκύβει προς το μέρος του αφού τελικά κατέβηκαν και να αστειεύεται ότι «θα έπρεπε να παίζουν τον "Καρυοθραύστη" σε αυτή τη σκηνή».

«Υπήρχαν πιθανώς πολλά πράγματα σε αυτή την ταινία που δεν είχαν εγκριθεί από τον OSHA», δήλωσε ο Ostrum σε δημοσίευμα της Washington Post. Μισό αιώνα μετά, οι αναμνήσεις όσων συμμετείχαν στη δημιουργία της ταινίας είναι γλυκές, ακόμη και αν κάποιες λεπτομέρειες είναι θολές.

Η ταινία «Ο Γουίλι Γουόνκα και το εργοστάσιο σοκολάτας» είναι άλλοτε τρυφερή και άλλοτε τρομακτική, μια παιδική ταινία από μια άλλη εποχή. Η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του σκοτεινά κωμικού μυθιστορήματος του Roald Dahl «Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας», η ταινία ακολουθεί πέντε παιδιά που βρίσκουν τα 5 χρυσά εισιτήρια που έχει κρύψει σε όλο τον κόσμο ο διάσημος και απομονωμένος μεγιστάνας των γλυκών Willy Wonka (Gene Wilder).

Καλούνται να ξεναγηθούν στο εργοστάσιο με ξεναγό τον ίδιο τον Γουόνκα, ο οποίος τους δείχνει φανταστικά δωμάτια και απίστευτες εφευρέσεις, ενώ παραθέτει αποσπάσματα από τον Σαίξπηρ και τον ποιητή Άρθουρ Ο'Σόνεσι, γλιστρώντας μέσα στις εγκαταστάσεις, καθώς τα άτακτα παιδιά απομακρύνονται ένα-ένα από την ξενάγηση.

Η ταινία έτυχε θετικής υποδοχής από τους κριτικούς κατά την κυκλοφορία της - στην κριτική του το 1971, ο Ρότζερ Έμπερτ την αποκάλεσε «ίσως την καλύτερη ταινία του είδους της από την εποχή του "Μάγου του Οζ"».

Οι ηθοποιοί και το συνεργείο μετακόμισαν στο Μόναχο για τα γυρίσματα το 1970, καθώς στην πόλη γίνονταν εργασίες για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972. Τα γυρίσματα διήρκεσαν περισσότερο απ' ό,τι αρχικά αναμενόταν, καθυστερώντας την έναρξη της επόμενης ταινίας που έπρεπε να χρησιμοποιήσει το ίδιο στούντιο: το μουσικό δράμα "Cabaret", που διαδραματιζόταν στο Βερολίνο, σε σκηνοθεσία Bob Fosse και με πρωταγωνίστρια τη Liza Minnelli.
Ο Rusty Goffe, ο οποίος έπαιζε έναν από τους Oompa-Loompas που εργάζονταν στο εργοστάσιο, είπε ότι ο Fosse έμπαινε στο πλατό για να παραπονεθεί. «Κάθε απόγευμα στις 5:30, έμπαινε στο στούντιο φωνάζοντας: 'Πότε τελειώνει αυτή η γ**ημένη ταινία! ". Ήταν υστερικό».

Ξεκίνησαν γυρίσματα ενώ δεν υπήρχε σενάριο

Μια λεπτομέρεια που ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ήταν ότι το σενάριο δεν υπήρχε όταν άρχισαν τα γυρίσματα. Ο Dahl, ο οποίος είχε υπογράψει για να γράψει το σενάριο, είχε παραδώσει αντί γι' αυτό ένα περίγραμμα που έδειχνε διάφορα τμήματα του βιβλίου. Για να το διορθώσει αυτό, ο παραγωγός Ντέιβιντ Γούλπερ κάλεσε τον Ντέιβιντ Σέλτζερ, με τον οποίο είχε συνεργαστεί προηγουμένως στο μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ «The Hellstrom Chronicle», για να του ζητήσει να ολοκληρώσει το σενάριο του «Γουόνκα», χωρίς πίστωση, με αντάλλαγμα η εταιρεία του Γούλπερ να αναλάβει την παραγωγή της πρώτης του ταινίας. (Ανησυχούσαν ότι η αξιοπιστία τους θα χανόταν αν το όνομα άλλου συγγραφέα εμφανιζόταν δίπλα στον Νταλ).

Ο Seltzer, ένας επίδοξος σεναριογράφος, είπε ναι και πήγε στο Μόναχο, όπου έγραψε σελίδες που στέλνονταν στο πλατό καθώς τις τελείωνε. Ήταν το πρώτο πραγματικό σενάριο που είχε γράψει. «Ήταν ένα βάπτισμα του πυρός», δήλωσε ο Seltzer. 

Τα παιδιά στη «ζαχαρένια χώρα των θαυμάτων»

Σε αντίθεση με την έντονη πίεση των προθεσμιών που είχαν οι ενήλικες - η οποία περιελάμβανε το να πρέπει να βρουν ένα τέλος για την ταινία ακόμη και από το τηλέφωνο, ενώ όλο το συνεργείο περίμενε - τα παιδιά στα γυρίσματα θυμούνται την εμπειρία ως μια ζαχαρένια χώρα των θαυμάτων.

Ο Paris Themmen, ο οποίος ήταν 11 ετών όταν υποδύθηκε τον καουμπόη με το καπέλο του Mike Teavee, είπε ότι τα σκηνικά ήταν ιδιωτικές βόλτες στη Disneyland μόνο γι' αυτούς. «Θα ήμουν ένα από τα μοναδικά παιδιά που θα μπορούσαν να παίξουν σε αυτό. Και όχι μόνο αυτό, όλα ήταν είτε φαγώσιμα είτε φαίνονταν φαγώσιμα», είπε. «Και επίσης υπάρχει και μουσική. Και επίσης υπάρχει και ο Τζιν Γουάιλντερ για να παίξω μαζί του».

Τα παιδιά του Wonka, που έχουν πλέον μεγαλώσει, διατηρούν τακτικά επαφή. «Είναι οι άνθρωποι που με γνωρίζουν περισσότερο καιρό και είναι οι μόνοι που μοιράστηκαν αυτή την εμπειρία», δήλωσε η Julie Dawn Cole, η οποία υποδύθηκε την πάντα απαιτητική Veruca Salt. «Είναι οι μόνοι άνθρωποι που θα το καταλάβαιναν, γιατί ήταν εκεί». Αλλά δεν ήταν πάντα διασκεδαστικό. Η Cole θυμάται ότι ένιωθε τρομερά μόνος όταν άρχισαν τα γυρίσματα. Δεν είχε ξαναφύγει ποτέ από το σπίτι της και ξαφνικά ζούσε και εργαζόταν σε ένα νέο μέρος εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, συνοδευόμενη από έναν συνοδό που συνάντησε για πρώτη φορά στο αεροδρόμιο. «Αγαπητή μαμά, περνάω υπέροχα, αλλά θέλω να γυρίσω σπίτι», έγραψε στις αρχές της παραγωγής σε ένα γράμμα που έστειλε στο Λονδίνο.

Ο Γουάιλντερ, τον οποίο η Κόουλ θυμάται ως εξαιρετικά ευγενικό, ήξερε ότι ήταν μόνη της και προσπάθησε να την κάνει να νιώσει ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη. Έγινε 13 ετών κατά τη διάρκεια της παραγωγής, την ημέρα που γυρίστηκε η σκηνή όπου η Βερούκα θεωρείται κακότροπη και την πηγαίνουν στον αγωγό των σκουπιδιών, και ο Γουάιλντερ κανόνισε έναν φωτογράφο να τραβήξει μια σειρά έγχρωμων φωτογραφιών - ασυνήθιστων ακόμα για την εποχή - για τα γενέθλιά της. Όσο περνούσε ο καιρός, η Κόουλ ένιωθε όλο και πιο άνετα. Όλα τα παιδιά ήρθαν κοντά, αλλά έγινε ιδιαίτερα στενή φίλη με την Denise Nickerson, η οποία έπαιζε την Violet Beauregarde. Άκουγαν δίσκους του David Cassidy και των Carpenters στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της Nickerson και χόρευαν όταν τελείωνε η μέρα. «Συνηθίζαμε να αναφερόμαστε η μία στην άλλη ως "αδελφή"», είπε η Cole για τη Nickerson, η οποία πέθανε το 2019.

«Δεν μπορούσε να αντέξει την ιδέα ενός χαμόγελου λιγότερου στον κόσμο»

Αν και τα «παιδιά» παρέμειναν σε επαφή όλα αυτά τα χρόνια, οι δρόμοι πολλών από το καστ και το συνεργείο χώρισαν μετά το «Wonka». Κάποιοι παρέμειναν στο χώρο του θεάματος. Πιο συγκεκριμένα, το αστέρι του Wilder συνέχισε να λάμπει, καθώς είχε διάφορους εκκεντρικούς ρόλους μετά τον Wonka. Συνεργάστηκε με τον σεναριογράφο-σκηνοθέτη Μελ Μπρουκς στα «Blazing Saddles» και «Young Frankenstein» του 1974, ενώ αναγνωρίστηκε για τη δουλειά του στο πλευρό του κωμικού Ρίτσαρντ Πράιορ σε κωμωδίες όπως το «Silver Streak» (1976) και το «Stir Crazy» (1980). Πέθανε το 2016 από επιπλοκές της νόσου Αλτσχάιμερ. Επέλεξε να κρατήσει την κατάστασή του ιδιωτική για χρόνια, σύμφωνα με δήλωση του ανιψιού του Jordan Walker-Pearlman, κυρίως επειδή όταν τα παιδιά τον αναγνώριζαν ως Willy Wonka, δεν ήθελε να αναφερθεί κάποιος ενήλικας στην ασθένεια και να κάνει τα παιδιά να ανησυχήσουν.

«Απλά δεν μπορούσε να αντέξει την ιδέα ενός χαμόγελου λιγότερου στον κόσμο», έγραψε η Walker-Pearlman. Η Cole συνέχισε να εμφανίζεται για χρόνια στη βρετανική τηλεόραση και σε ταινίες, μεταξύ των οποίων ένας πρωταγωνιστικός ρόλος στο ιατρικό δράμα του BBC «Angels». Αφού αποσύρθηκε από την υποκριτική πριν από μια δεκαετία και πλέον, σπούδασε για να γίνει ψυχοθεραπεύτρια. Είπε ότι δεν διαφέρει πολύ από την υποκριτική, απλώς είναι ένας διαφορετικός τρόπος να καταλάβεις ένα άτομο. Αφού έπαιξε έναν Oompa-Loompa, ο Goffe ανέλαβε πολλούς ρόλους στο «Star Wars Episode IV: A New Hope», συμπεριλαμβανομένου ενός από τους Jawas που ζουν στην έρημο στις αρχές της ταινίας.

Ο Seltzer συνέχισε να γράφει το «The Omen», μια ταινία τρόμου του 1976 για ένα παιδί που είναι στην πραγματικότητα ο Αντίχριστος, η οποία έγινε μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες εκείνης της χρονιάς. Τώρα, είναι απλώς ευγνώμων που ο κόσμος ξέρει ότι έβαλε το χεράκι του στο «Willy Wonka», παρά το γεγονός ότι ο Dahl είναι ο μοναδικός σεναριογράφος. «Ήταν ένα μαγικό κομμάτι της δικαιοσύνης που μου χάρισε το σύμπαν, το ότι κάποιος ξέρει ότι είχα κάποια σχέση με αυτό», δήλωσε ο Seltzer.

Άλλοι εγκατέλειψαν την υποκριτική μετά την ταινία. Ο Ostrum είναι τώρα κτηνίατρος, δουλεύοντας κυρίως με άλογα και αγελάδες γαλακτοπαραγωγής από διάφορες φάρμες στα βόρεια της Νέας Υόρκης. Ο Michael Bollner, ο οποίος υποδύθηκε τον ρόλο του λαίμαργου Augustus Gloop, εργάζεται ως λογιστής φοροτεχνικός.

Ο Themmen εγκατέλειψε την υποκριτική όταν ήταν έφηβος, έγινε επιχειρηματίας σε νεαρή ηλικία και τώρα διευθύνει το Wonka Shop, κατάστημα το οποίο περιλαμβάνει μια συλλογή από αντικείμενα, υπογεγραμμένες φωτογραφίες και αναμνηστικά με θέμα τον Willy Wonka με χαρακτήρες από την ταινία του 1971. Είπε ότι οι πελάτες εκτιμούν την εγγύηση της αυθεντικότητας που προέρχεται από τη συνεργασία με κάποιον που έπαιξε στην ταινία.

Και τώρα, ένα νέο σύνολο μελών του καστ θα χρησιμοποιήσει το βιβλίο του Νταλ ως αφετηρία για μια νέα γενιά: Ο Timothee Chalamet πρωταγωνιστεί ως ένας νεότερος Willy Wonka. Αλλά η μαγεία του πρωτότυπου είναι δύσκολο να ξεπεραστεί - αν σκεφτούμε τη χλιαρή υποδοχή της προσαρμογής του 2005 σε σκηνοθεσία του Tim Burton και με πρωταγωνιστή τον Johnny Depp.

Εκείνο που κάνει το κοινό να αγαπά ακόμη την ιστορία του Wonka, πιστεύει ο Ostrum, προέρχεται από το ηθικό παιχνίδι της ιστορίας: Οι άνθρωποι θέλουν να πιστεύουν ότι αν είσαι καλός άνθρωπος, τελικά θα πάρεις το χρυσό εισιτήριο. Ο ίδιος δήλωσε ότι είναι ταπεινός και περήφανος που συμμετείχε σε μια ταινία που προσελκύει ακόμη το κοινό δεκαετίες μετά την κυκλοφορία της. «Είναι πολύ ωραίο να έχεις κάτι τέτοιο», είπε. «Πιθανότατα θα διαρκέσει περισσότερο από όλους μας. Ας ελπίσουμε ότι θα το κάνει».

Με πληροφορίες από Washington Post