Είδαμε την ταινία «Μια Ζωή»: δεν ήταν καν ταινία, ήταν μάθημα ζωής

«Μια Ζωή» που χάθηκε στη σκόνη του «Poor Thinks», της «Barbie» και του «Οπενχάιμερ». Η ταινία «Μια Ζωή» δεν ήταν καν ταινία, ήταν μάθημα ζωής!

Να ‘ταν εκείνα τα χρόνια, τα πιο μεγάλα κι από τους πιο τρομακτικούς μας εφιάλτες; Να ‘ταν άλλες εποχές τότε; Ή μήπως οι άνθρωποι είναι που φτιάχνουν και τα χρόνια και τις εποχές κι εκείνοι τις αλλάζουν κατά πώς σκέπτονται και πράττουν; Μπορεί. Τότε όμως, κάποιοι -λίγοι, πολλοί δεν έχει σημασία- ήταν που καταλάβαιναν πως σε κάθε ζωή υπήρχε κάτι πιο βαθύ από τον εαυτό τους: η ζωή των άλλων!

Η ταινία του βρετανού σκηνοθέτη Τζέιμς Χόους: «Μια Ζωή», δεν μπαίνει στην προθήκη των καλύτερων ταινιών της χρονιάς, ούτε καν της εβδομάδας· η ταινία του Χόους θα μπορούσε να ήταν μια ενδιαφέρουσα τηλεταινία, από εκείνες που έχει φτιάξει στο παρελθόν ο Βρετανός, όμως είναι κάτι πιο βαθύ που την κάνει να ξεχωρίζει κι από τον «Οπενχάιμερ» κι από το «Poor Thinks» κι από τη σχεδόν 4ώρη… κατάθεση ζωής του Σκορσέζε: «Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού». Τι είναι αυτό; Η ταινία του Χόους διδάσκει! Διδάσκει τι σημαίνει ζωή, ανθρωπιά, αλτρουισμός, αυταπάρνηση, ανιδιοτέλεια, φιλανθρωπία. Ναι όλα τούτα μαζί.

Το φιλμ καταπιάνεται με τη ζωή και- κυρίως- με το έργο του σερ Νίκολας Γουίντον, που με τις άοκνες προσπάθειές του και την ανιδιοτελή πρωτοβουλία του διέσωσε 669 παιδιά από το κατώφλι του θανάτου, από την Κόλαση των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Ναζί δημίων, από σχεδόν βέβαιο αφανισμό.
Κι αφήνεις στην άκρη την ταινία ως καλλιτεχνικό δημιούργημα και σκέπτεσαι: «γιατί το έκανε αυτό ο άνθρωπος;». Ήταν αστός, ευκατάστατος, ανέμελος, με σταθερή εργασία και θέση ζηλευτή στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’30. Από πού και ως πού να βρεθεί στην Τσεχοσλοβακία σαν διασώστης παιδιών, που τα γλύτωνε από τα νύχια ελεεινών αρπακτικών; Και πότε; Το 1938, όταν ακόμα το Άουσβιτς δεν είχε κάνει εγκαίνια, όταν η Τελική Λύση ήταν ακόμα «ιδέα» στον αρρωστημένο νου των σταυρωτήδων των λαών, όταν τότε ακόμα οι Ναζί ήταν ένα τρομακτικό παραμύθι που το διηγούνταν οι εφημερίδες για να τρώνε το φαΐ τους και ν’ αποκοιμιούνται με σκέψεις μόνο οι Μεγάλοι αυτού κόσμου.

Είναι φορές που μαζεύεται κόσμος κάπου, όλοι κοιτάζουν στο ίδιο σημείο, αλλά δεν βλέπουν το παραμικρό. Κι ένας μοναχά παρατηρεί το έγκλημα και φωνάζει και τρέχει για βοήθεια. Και βοηθάει. Ένας! Κι ο Νίκολας Γουίντον, είδε, άκουσε, ένιωσε μέσα του την καταιγίδα που ερχόταν και πρόλαβε να ανοίξει την ομπρέλα του. Και διέσωσε όχι ένα, δυο ή τρία παιδιά…669 πιτσιρίκια έφυγαν και γλύτωσαν από τους φούρνους και τα Zyklon και τους τζελάτηδες, τους μπόγιες και τους διεστραμμένους μακελάρηδες-εκτελεστές. Γιατί το ‘κανε; Και δεν ήταν εύκολο, ούτε δίχως οικονομικό κόστος; Και δεν του παρείχε κανένα όφελος;

Και βλέπεις την ταινία, σήμερα στον 24ο χρόνο του 21ου αιώνα, που όλα αποτιμώνται σε χρήμα, αίμα και σπέρμα και λες: «ρε παιδί μου, υπήρχαν άνθρωποι; Άνθρωποι με το «α» κεφαλαίο που διακινδύνευσαν τη ζωή, την καριέρα τους, τη φήμη, το μέλλον τους για μια ιδέα; Για μια κίνηση ανθρωπιάς;»

Πόσοι θα το έκαναν σήμερα; Σήμερα που η θάλασσα ξεβράζει πνιγμένα παιδιά στις ακτές μας, που βλέπεις την προσφυγιά να σέρνεται σαν ποτάμι σιωπηλό στους μεγάλους δρόμους των πόλεων, που παρακολουθείς- από μακριά πάντα- τον πόνο και τον πόλεμο, τον ορυμαγδό και τον όλεθρο, την εξαθλίωση. Και σήμερα τα παιδιά κινδυνεύουν. Όμως οι «Νίκολας Γουίντον» εκλείπουν… Καλότυχος ο ανιδιοτελής Βρετανός, που αποσιώπησε την αγιότητά του, μα ευλογημένος που μοίρασε ζωή απλόχερα κι ύστερα κοίταξε δακρυσμένος στον καθρέφτη κι αυτή ήταν η μοναδική του ανταπόδοση. Κι έξω χιόνιζε παιδικά χαμόγελα... Πόσοι θα το ‘καναν σήμερα; Αδυνατούμε να απαντήσουμε; Πόσοι το κάνουν στο ανθρωποβόρο Αιγαίο, στη Μέση Ανατολή, στη Συρία, στο Αφγανιστάν. Παντού υπάρχουνε παιδιά που τα θωπεύει ο θάνατος, όμως, άλλος «Νίκολας Γουίντον» δεν έχει ακουστεί να τα γλυτώσει...

Υ.Γ: Η ταινία «Μια Ζωή» διδάσκει και κάτι ακόμα: σερ Άντονι Χόπκινς. Όχι δεν θα πρέπει να είναι υποψήφιος για Όσκαρ Α’ Αντρικού Ρόλου. Τα βραβεία των ανθρώπων δεν του περιποιούν τιμή πλέον. Ο Άντονι Χόπκινς είναι ένα Βραβείο από μόνος για όσους τον παρακολουθούν να ερμηνεύει!