Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Τα βραβεία, οι 252 ταινίες και το «αντίο» στον Μπουτάρη

Σε μια ζεστή και συγκινητική ατμόσφαιρα έπεσε η αυλαία του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον. Η φετινή διοργάνωση ξεκίνησε δυναμικά με καλεσμένους διεθνούς βεληνεκούς, όπως η Ζιλιέτ Μπινός, ο Ρέιφ Φάινς και ο Ματ Ντίλον, οι οποίοι χάρισαν λάμψη και κύρος στο θεσμό. Με μια πλούσια παράδοση, το φεστιβάλ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς της πόλης και της χώρας, όχι μόνο ως μία καλλιτεχνική δραστηριότητα αλλά και ως ένα σημαντικό πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό γεγονός.

Φέτος, φιλοξενήθηκαν 252 ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους, οι οποίες προβλήθηκαν στις ανακαινισμένες αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, καθώς και στους χώρους του λιμανιού (Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης και Σταύρος Τορνές), αλλά και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Στην έναρξη του φεστιβάλ, ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ορέστης Ανδρεαδάκης, παρουσίασε τους οικοδεσπότες της βραδιάς, την ομάδα των Cool Crips, με τον Σπύρο Νταντανίδη και τον Γρηγόρη Χρυσικό, που έδωσαν έναν τόνο φρεσκάδας, χιούμορ και αυτοσαρκασμού στο θεσμό. Η γενική διευθύντρια, Ελίζ Ζαλαντό, μίλησε για το όραμα του φετινού θεματικού αφιερώματος, το οποίο διευρύνει την έννοια της οικογένειας και καλεί σ' ενσυναίσθηση και συνεργασία. Σ' έναν κόσμο όπου οι συγκρούσεις και ο διχασμός κατακερματίζουν τις κοινωνίες, το σινεμά παραμένει ένας χώρος κοινότητας και κατανόησης. «Σήμερα, είναι πιο κρίσιμο από ποτέ να στοχαστούμε τη βαθύτερη έννοια του τι σημαίνει να ανήκεις σε μια οικογένεια» υπογράμμισε η Ζαλαντό, τονίζοντας πως «το φεστιβάλ μπορεί να μην αλλάζει την ιστορία, αλλά έχει τη δύναμη να ενώνει τους ανθρώπους».

Στην τελετή προβλήθηκε η ταινία «Maria» του Πάμπλο Λαραΐν, μία εξαιρετική βιογραφία της Μαρίας Κάλλας, που αποτυπώνει τις τελευταίες μέρες της ζωής της, φέρνοντας στο προσκήνιο τα σημαντικά γεγονότα και τα έντονα συναισθήματα που σφράγισαν τη ζωή της μεγάλης σοπράνο.

Οι επόμενες μέρες της διοργάνωσης έφεραν σπουδαίες στιγμές, όπως η τιμητική βράβευση των ηθοποιών Ζιλιέτ Μπινός και Ρέιφ Φάινς με τον Χρυσό Αλέξανδρο για τη συνεισφορά που έχουν στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Σε μια συγκινητική στιγμή, η Μπινός αναφέρθηκε στον Φάινς ως «ένα μυστήριο γεμάτο αντιφάσεις», προσθέτοντας ότι κάθε συνεργασία μαζί του αποτελεί πηγή έμπνευσης και γνώσης. Η μεταξύ τους αλληλεπίδραση, γεμάτη εκτίμηση και βαθιά αλληλοκατανόηση, συγκίνησε το κοινό, το οποίο τους αντάμειψε με θερμά χειροκροτήματα.

Παράλληλα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τίμησε τον Ματ Ντίλον με τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο πριν από την προβολή της ταινίας του «Πόλη Φαντασμάτων» (City of Ghosts), που σηματοδότησε το ντεμπούτο του ως σκηνοθέτη. Ο Ντίλον, ενθουσιασμένος, ανέφερε πόσο επιθυμούσε να επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη, αποκαλώντας την μια «υπέροχη πόλη», ενώ εξήγησε πως, εκτός από την πρεμιέρα της ταινίας του «Την έλεγαν Μαρία», βρίσκεται στο φεστιβάλ και για τη συμμετοχή που έχει στη βιντεοεγκατάσταση του καλλιτέχνη Γέσπερ Γιουστ, «Interfears», που φιλοξενήθηκε στο MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.

Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε μια ιδιαίτερη συζήτηση με τη Βικτόρια Χίσλοπ, πρέσβειρα της Αγοράς του φεστιβάλ, στο Πράσινο Δωμάτιο του Ολύμπιον. Αναφερόμενη στην προσωπική της σχέση με τη Θεσσαλονίκη, η συγγραφέας μοιράστηκε τη βαθιά σύνδεσή της με την πόλη, που αποτυπώνεται στο μυθιστόρημά της «Το Νήμα», ένα έργο που επιχειρεί να δώσει φωνή στην ιστορική και πολιτιστική πολυμορφία της πόλης. Τόνισε ότι το βιβλίο αντλεί τον τίτλο του από το «νήμα» που ενώνει τις κουλτούρες της Θεσσαλονίκης, ένα στοιχείο που συνδέεται άμεσα με το πνεύμα του φεστιβάλ, το οποίο ενώνει δημιουργούς και κοινό από κάθε γωνιά του κόσμου με κοινό όραμα.

Σε ερώτηση της Δήμητρας Νικολοπούλου σχετικά με τη σημασία της ταυτότητας, ειδικά στους νέους ανθρώπους και δημιουργούς, η Βικτόρια Χίσλοπ ανέφερε: «Νιώθω πολύ κοντά στην Ελλάδα. Εχω ελληνική υπηκοότητα και περνάω πολύ χρόνο εδώ, οπότε έχω εμβαθύνει αρκετά στην ελληνική ταυτότητα. Κατά τη γνώμη μου, η αίσθηση του να είσαι Ελληνας είναι πιο ισχυρή τώρα από την αίσθηση του να είσαι Βρετανός, την οποία συναισθάνομαι πλέον ολοένα και λιγότερο. Προσωπικά μιλώντας, δεν ταυτίζομαι πια με το να είμαι Βρετανίδα, κι αυτο συνέβη κατά κύριο λόγο εξαιτίας του Brexit. Εμείς που θέλαμε να παραμείνουμε Ευρωπαίοι, βρεθήκαμε ξαφνικά στη μειοψηφία. Εκείνη την ημέρα, ένιωσα ότι η Βρετανία συρρικνώθηκε. [...] Η ταυτότητα για μένα, και ελπίζω για πολλούς νεότερους ανθρώπους, συνδέεται με το ότι νιώθουν την Ευρώπη ως τη χώρα τους. Οσον αφορά την ελληνική ταυτότητα, δεν θα ήθελα να δω τους Ελληνες να χάνουν την αίσθηση του έθνους που τους χαρακτηρίζει, αλλά να αυτοπροσδιορίζονται ως ένα έθνος με σύνορα που σταδιακά υποχωρούν, επιτρέποντας την είσοδο άλλων επιρροών. Για να είμαι ειλικρινής, νομίζω πως κάτι τέτοιο ήδη συμβαίνει». 

Στο πλαίσιο της δράσης Meet the Future, πραγματοποιήθηκε το masterclass της Σουζάνα Πέριτς, με τίτλο «Το ταξίδι της μουσικής σε μια κινηματογραφική ταινία». Η διακεκριμένη μοντέζ μουσικής, με σημαντική καριέρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, εξήγησε τον ρόλο της κινηματογραφικής μουσικής και την κομβική θέση που παίρνει στην αφήγηση μιας ιστορίας. Αναφέρθηκε στη λεπτομερή προετοιμασία που απαιτείται, από τη μελέτη του σεναρίου και των προηγούμενων έργων του σκηνοθέτη μέχρι τη φάση της ηχητικής επεξεργασίας, η οποία ξεκινά συνήθως με την ολοκλήρωση των γυρισμάτων. Το masterclass υπογράμμισε τον ρόλο της μουσικής στη δημιουργία της κινηματογραφικής ατμόσφαιρας, με τη Σουζάνα Πέριτς να περιγράφει πώς κάθε συνθέτης και ηχητικός μοντέρ αναπτύσσει το προσωπικό του ύφος ανάλογα με το ύφος και τις ανάγκες κάθε ταινίας.

Στο αφιέρωμα, με τίτλο «Μουσική σε Κίνηση», η Ευανθία Ρεμπούτσικα και ο Νίκος Κυπουργός συμμετείχαν με masterclasses που ανέδειξαν τη σημασία της μουσικής στην κινηματογραφική αφήγηση. Η πρώτη μοιράστηκε την άποψή της για την ανάγκη κάθε κινηματογραφικού συνθέτη να γνωρίζει σε βάθος την ιστορία της μουσικής και τα έργα κορυφαίων δημιουργών όπως ο Ενιο Μορικόνε. Εξήγησε ότι η μουσική δεν πρέπει να κυριαρχεί στην ταινία, αλλά ν' αφήνει «ανάσες» στον θεατή, ώστε οι ήχοι του περιβάλλοντος να συμβάλλουν στην ατμόσφαιρα της σκηνής. 

Επίσης, το φεστιβάλ τίμησε τον σπουδαίο συνθέτη Μίμη Πλέσσα με ειδική προβολή της κλασικής ελληνικής κωμωδίας «Δεσποινίς διευθυντής» του Ντίνου Δημόπουλου, σε μια συγκινητική στιγμή για τους λάτρεις του ελληνικού κινηματογράφου.

Πάνος Χ. Κούτρας: Ενας δημιουργός που γεμίζει τις αίθουσες με συμπερίληψη και αγάπη

Στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, ο Πάνος Χ. Κούτρας, ένας από τους πιο εμβληματικούς σύγχρονους σκηνοθέτες του ελληνικού κινηματογράφου, παρέδωσε ένα εξαιρετικό masterclass με τίτλο «Queer Before It Was Cool». Με κεντρικό άξονα την queer αναπαράσταση στο έργο του, ο σκηνοθέτης μοιράστηκε με το κοινό την εξελικτική του πορεία και τον τρόπο με τον οποίο η δουλειά του κατάφερε να ξεχωρίσει και ν' αποτυπώσει την πολύπλοκη δυναμική των έμφυλων και κοινωνικών ταυτοτήτων σ' έναν κινηματογράφο που, παραδοσιακά, δίσταζε ν' αναδείξει τη διαφορετικότητα.

Αναφερόμενος στην ταινία «Στρέλλα», ο Πάνος Κούτρας μίλησε για τις προκλήσεις της παραγωγής, τονίζοντας πως επρόκειτο για ένα δύσκολο εγχείρημα από την αρχή. «Ηταν μια παλιά ιδέα που είχα μαζί με τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη, και θεωρήσαμε ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να την υλοποιήσουμε. Ηξερα ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατο να γυριστεί μια τέτοια ταινία στην Ελλάδα – ειδικά καθώς έπρεπε να βρεθεί μια νεαρή τρανς ηθοποιός που να μπορεί να ενσαρκώσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο» είπε. Μοιράστηκε με το κοινό την αφοσίωσή του στη διαδικασία του casting, που διήρκεσε πάνω από έναν χρόνο, μέχρι να βρει τη Μίνα Ορφανού, η οποία ανταποκρίθηκε πλήρως στο όραμά του. Ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι η παραγωγή χρειάστηκε ν' αναλάβει πλήρως την οικονομική ευθύνη της ταινίας, καθώς δεν εξασφάλισε χρηματοδότηση από κανέναν φορέα, με αποτέλεσμα να λειτουργήσει και ως παραγωγός και ως διανομέας του έργου του. Η Στρέλλα ταξίδεψε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, κάτι που, όπως δήλωσε, έκανε τόσο τον ίδιο όσο και όλη την ομάδα του απίστευτα υπερήφανους.

Ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Διακοσάββας επισήμανε τη σημασία της «Στρέλλας» για την ορατότητα των τρανς ατόμων στον ελληνικό κινηματογράφο, καθώς και τον ρόλο της ταινίας ως καταλύτη για την αναγέννηση του νέου ελληνικού σινεμά, το οποίο απέκτησε μια νέα προοπτική στην απεικόνιση των queer θεμάτων. Στην ερώτηση του δημοσιογράφου σχετικά με το αν το queer στοιχείο μπορεί σήμερα να λειτουργεί ως διαβατήριο για την εμπορική επιτυχία, ο Κούτρας απάντησε κατηγορηματικά ότι το queer θέμα δεν αποτελεί οικονομικό ατού. «Μπορεί τα μέσα ενημέρωσης να έχουν την εντύπωση πως το queer ενδιαφέρον ελκύει το κοινό, αλλά στη βιομηχανία του κινηματογράφου αυτό δεν μεταφράζεται σε κέρδος. Οι queer ταινίες αποτελούν ένα μικρό ποσοστό, περίπου 10%, στις συμμετοχές των μεγάλων φεστιβάλ», είπε, διαψεύδοντας την ιδέα ότι το queer σινεμά είναι απαραίτητα επικερδές.

Η συζήτηση συνεχίστηκε με το κοινό, το οποίο έθεσε ερωτήσεις για τη σχέση του σκηνοθέτη με τους ηθοποιούς του, καθώς και για την προσέγγιση στη σκηνοθεσία χαρακτήρων. Ο Κούτρας ανέφερε ότι κάθε ηθοποιός είναι μοναδικός και χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση. «Δεν υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας» είπε. «Το μόνο που είναι σταθερό από τη δική μου πλευρά είναι η βαθιά αγάπη και ο σεβασμός για την τέχνη του ηθοποιού, που μου καλλιέργησαν τα σεμινάρια του Ανδρέα Βουτσινά στο Παρίσι». Με συγκινητικό τρόπο εξήγησε ότι αφιερώνει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στους ηθοποιούς, προσπαθώντας να δημιουργήσει μια γέφυρα επικοινωνίας μαζί τους, διότι στις ταινίες του οι χαρακτήρες και οι ερμηνείες τους είναι το επίκεντρο.

Στο πλαίσιο του φεστιβάλ, πραγματοποιήθηκε και η απονομή του τιμητικού Χρυσού Αλέξανδρου στον Πάνο Χ. Κούτρα για το σύνολο του έργου του και την πολύτιμη συμβολή που έχει στον ελληνικό κινηματογράφο. Η τελετή έλαβε χώρα στον κινηματογράφο Ολύμπιον, και ακολούθησε η προβολή της ταινίας «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά», του πρώτου μεγάλου μήκους έργου του Κούτρα, που ξεχώρισε για την πρωτοτυπία και το ιδιαίτερο χιούμορ του. Η ταινία αυτή, που έδωσε στον σκηνοθέτη την πρώτη του αναγνώριση, υπήρξε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του ιδιαίτερου στιλ και του ανεπιτήδευτου χιούμορ που διακρίνει τη σκηνοθετική του πορεία.

Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης προλόγισε την εκδήλωση μ' εγκωμιαστικά λόγια για τον σκηνοθέτη: «Τιμούμε έναν σπουδαίο δημιουργό που δεν κάνει μόνο υπέροχο και πολυβραβευμένο σινεμά, αλλά και όλα τα σωστά βήματα για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Εναν καλλιτέχνη που με τις ταινίες του -όπως και με την παρουσία του εδώ στο Φεστιβάλ- γέμισε τις αίθουσες με συμπερίληψη και αγάπη. Τον Πάνο Χ. Κούτρα». Στη συνέχεια, προβλήθηκε ένα σύντομο βίντεο που περιλάμβανε χαρακτηριστικές σκηνές από το έργο του, αποσπώντας τα θερμά χειροκροτήματα του κοινού.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης, παίρνοντας τον λόγο, εξέφρασε τις ευχαριστίες του για την αναγνώριση και απευθυνόμενος στο κοινό είπε: «Μετά από 25 χρόνια, πολλοί με ρωτούν αν αισθάνομαι δικαίωση. Δεν ξέρω καθόλου αν έχω επηρεάσει το ελληνικό σινεμά ή την κοινωνία ή τη ζωή κάποιων ανθρώπων. Αυτό που ξέρω με βεβαιότητα είναι ότι το μόνο που χρειάζεται είναι να προσπαθείς και να συνεχίζεις, ακόμη και όταν όλα μοιάζουν ακατόρθωτα». Ο Πάνος Κούτρας αφιέρωσε το βραβείο στις γυναίκες που τον στήριξαν και τον ενέπνευσαν, με ιδιαίτερη μνεία στη μητέρα του, Αλίκη Κούτρα, που υπήρξε καθοριστική παρουσία στη ζωή του.

Σάρωσε σε βραβεία η ελληνική ταινία «Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού»

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Κωστή Χαραμουντάνη, που ξεχώρισε φέτος στο τμήμα Acid του Φεστιβάλ Καννών, αποδεικνύει το ξεχωριστό του στίγμα στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Ο δημιουργός, γνωστός ήδη από τις μικρού μήκους ταινίες του, πλάθει εδώ ένα έργο που ακουμπά σε παλιότερη ταινία του, το «Κιόκου Πριν Έρθει το Καλοκαίρι», αντλώντας έμπνευση για να χτίσει έναν κόσμο όπου το παρελθόν και το παρόν γίνονται σχεδόν αδιάκριτα. Η ιστορία διαδραματίζεται στις καλοκαιρινές διακοπές ενός πατέρα με τα ενήλικα δίδυμα παιδιά του, όταν ένας χαρακτήρας από το παρελθόν - η μητέρα που τα είχε εγκαταλείψει - έρχεται αναπάντεχα στη ζωή τους, προκαλώντας συναισθηματικές συγκρούσεις.

Η αφήγηση του «Κιούκα» αποφεύγει την κλασική πλοκή και προχωρά μέσα από συνειρμούς, υπαινιγμούς και εικόνες, κατακτώντας με ιδιαίτερο τρόπο το συναίσθημα της αθώας ωριμότητας. Ο δημιουργός μάς ταξιδεύει σ' έναν κόσμο όπου η συνεννόηση βασίζεται περισσότερο σε βλέμματα και σιωπές παρά σε λόγια, δίνοντας την αίσθηση ενός καλοκαιρινού παραμυθιού, γεμάτου αυθόρμητη οικειότητα και ανεπιτήδευτη τρυφερότητα. Τα πρόσωπα των ηρώων λούζονται από το φως του ελληνικού καλοκαιριού, προσδίδοντας μια μαγική αίσθηση νοσταλγίας και αποτυπώνοντας την εσωτερική ανάγκη των χαρακτήρων ν' ανακαλύψουν τι σημαίνει αληθινά «οικογένεια» και «σπίτι».

Με μια συναισθηματική ειλικρίνεια που αγγίζει τις πιο κρυφές ανθρώπινες ανησυχίες, η ταινία εκπλήσσει το κοινό με τη λεπτότητα και τη γλυκόπικρη διάθεσή της. Χωρίς δραματικές εξάρσεις, αλλά με τη διακριτική, γνήσια τρυφερότητα που διατρέχει τις στιγμές, η ιστορία δίνει χώρο στη χαρά και τη λύπη να συνυπάρχουν αρμονικά. Παράλληλα, το στοιχείο της κωμωδίας αναδεικνύεται αβίαστα, δίνοντας μια ανάλαφρη πνοή στις δύσκολες στιγμές των ηρώων και αποδεικνύοντας τη φυσική αίσθηση του δημιουργού για χιούμορ.

Η σκηνοθεσία συνδυάζει ποικίλα εκφραστικά στοιχεία και ακολουθεί μια ελευθερία που σπάνια συναντάται σε πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς. Η ταινία απέσπασε μια σειρά βραβείων, ανάμεσά τους το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Επιτροπή Νεότητας, το Βραβείο Κοινού Fischer, το Βραβείο του ΕΚΚΟΜΕΔ για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, και το Βραβείο της Φίνος Φιλμ, επιβεβαιώνοντας το ταλέντο του Κωστή Χαραμουντάνη και τη μοναδική του οπτική στον ελληνικό κινηματογράφο.

O Χρυσός Αλέξανδρος στον Σκάνταρ Κόπτι

Στο πλαίσιο των βραβείων, το φεστιβάλ απένειμε τον Χρυσό Αλέξανδρο – Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μεγάλου Μήκους «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στην ταινία «Καλές γιορτές» του Παλαιστίνιου δημιουργού Σκάνταρ Κόπτι, η οποία ήταν το αποτέλεσμα μιας πολυεθνικής συνεργασίας, συνυποστηριζόμενη από την Παλαιστίνη, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και το Κατάρ. Η ταινία εστιάζει σε τέσσερις ήρωες που ζουν διαφορετικές ζωές αλλά συνδέονται από άρρηκτους δεσμούς, σε μια αφήγηση που φωτίζει τις συγκρούσεις και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ φύλων, γενεών και πολιτισμών στην εύθραυστη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο σκηνοθέτης υφαίνει προσεκτικά πολλαπλές αφηγήσεις, φέρνοντας στο προσκήνιο την πολυπλοκότητα των διακρίσεων και των διαχωρισμών που βασίζονται στο έθνος, το κοινωνικό φύλο και την κοινωνική τάξη, οι οποίοι διαιρούν κοινωνίες και οικογένειες.

Η κριτική επιτροπή, στην αιτιολόγηση της απόφασής της, τόνισε τη λεπτομερή και προσεγμένη προσέγγιση της ταινίας, η οποία αποκαλύπτει βαθιές αλήθειες για τη Μέση Ανατολή και καθρεφτίζει την αναμέτρηση του μέλλοντος στο πρόσωπο μιας νεαρής γυναίκας. Ο Τουφίκ Ντανιάλ, πρωταγωνιστής της ταινίας, ανέβηκε στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο και μίλησε με συγκίνηση για την υποστήριξη και τη θερμή υποδοχή που βρήκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, εκφράζοντας ευγνωμοσύνη για την ευκαιρία να παρουσιάσει αυτό το εγχείρημα: «Αυτή ήταν η πρώτη μου μεγάλη περιπέτεια και θα τη θυμάμαι για την υπόλοιπη ζωή μου» δήλωσε χαρακτηριστικά. Ο πρωταγωνιστής εξήρε επίσης τον σκηνοθέτη της ταινίας, Σκάνταρ Κόπτι, που δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην τελετή, αλλά και τους ηθοποιούς και το συνεργείο που, παρά τις προκλήσεις της πανδημίας, δούλεψαν με αφοσίωση για την ολοκλήρωση της παραγωγής.

Εφυγε ο κυρ-Γιάννης

Η τελετή λήξης ξεκίνησε μ' ένα αφιέρωμα στον Γιάννη Μπουτάρη, στο κατάμεστο Ολύμπιον, με μια φωτογραφία του να δεσπόζει στην οθόνη, υπό τις νότες του «My Way» από τον Πολ Άνκα. Το κοινό χειροκρότησε θερμά, αποχαιρετώντας συμβολικά έναν πρωτοπόρο που άφησε το δικό του ανεξίτηλο αποτύπωμα στην πόλη και στο φεστιβάλ, με τον καλλιτεχνικό διευθυντή Ορέστη Ανδρεαδάκη να τον περιγράφει ως έναν άνθρωπο «χαρισματικό, πρωτοπόρο και βαθιά δημοκρατικό», που αφιέρωσε τη ζωή του, στην αλλαγή της νοοτροπίας και της πολυπολιτισμικής ταυτότητας της Θεσσαλονίκης.

«Ηταν ο πιο κοσμοπολίτης δήμαρχος. Αυτός που τόλμησε να μιλήσει για τα φαντάσματα αυτής της πόλης, χωρίς να μας κουνήσει το δάχτυλο διότι ήταν πάντα βαθιά δημοκράτης. Γι’ αυτόν η αλληλεγγύη και η πολυπολιτισμικότητα ήταν (και πρέπει να είναι) οι βασικές αξίες μιας ανοιχτής κοινωνίας. Η Θεσσαλονικη είναι ένα ψηφιδωτό με ψηφίδες πανέμορφες αλλά και σκοτεινές, κι ο Γιάννης Μπουτάρης δεν φοβήθηκε ποτέ να τις φωτίσει με αγάπη και ενσυναίσθηση. Ν' αλλάξει ριζικά τη νοοτροπία όλων μας. Τον θυμόμαστε πάντα στις αίθουσες του φεστιβάλ, στις τελετές, στις εκδηλώσεις μας. Ένα φωτεινό πνεύμα, ένα καθάριο βλέμμα, μια ατρόμητη φωνή» είπε συγκινημένος.

«The End»

Ταινία λήξης της φετινής διοργάνωσης ήταν το «The End» του Τζόσουα Οπενχάιμερ στην οποία πρωταγωνιστούν η Τίλντα Σουίντον και ο Μάικλ Σάνον. Η ταινία, η οποία θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες στις 12 Δεκεμβρίου 2024, είναι ένα μετα- αποκαλυπτικό μιούζικαλ για το τέλος του κόσμου, που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από τη χρυσή εποχή του είδους. Μια ευρηματική και αντισυμβατική ταινία από τον Τζόσουα Οπενχάιμερ, που σκιαγραφεί μια προκλητική παραλλαγή ορισμένων από τις θεματικές που τον έχουν απασχολήσει στα αριστουργηματικά ντοκιμαντέρ «The Act of Killing» (2012) και «The Look of Silence» (2014). Ο σκηνοθέτης της ταινίας και δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ τίμησε με την παρουσία του την τελετή λήξης. 

«Το θέμα της ταινίας γίνεται εντελώς επίκαιρο στην τραγική συνθήκη την οποία διανύουμε. Με τρόμο υποδέχομαι τη νέα αυτή κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, τόσο ως Αμερικανός όσο και ως ευρωπαίος πολίτης, αλλά κυρίως ως άνθρωπος. Νιώθω περισσότερη ντροπή από ποτέ για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους συνανθρώπους μας. Για το πώς αποτυγχάνουμε να υποδεχτούμε τον "ξένο" και καθετί διαφορετικό, πώς χτίζουμε τείχη για να κρυφτούμε από πίσω τους, αλλά και για να εξοντώσουμε όσους βρίσκονται από την απέναντι πλευρά. Επίσης, είναι μια ταινία πoυ καταδεικνύει την ευαλωτότητα αλλά και το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης. Ελπίζω ο καθένας και η καθεμία από εσάς να αναγνωρίσει τον εαυτό του/της στην ταινία μου: οι χαρακτήρες παρέμειναν επίτηδες ανώνυμοι γιατί αντιπροσωπεύουν όλους εμάς» είπε ο Τζόσουα Οπενχάιμερ.

Κλείνοντας, τον λόγο πήρε ο παρουσιαστής της βραδιάς, Αντίνοος Αλμπάνης, ο οποίος ανανέωσε το ραντεβού με το φεστιβάλ για τον Μάρτιο του 2025, στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, αλλά και στις αίθουσες σε όλη τη διάρκεια της σεζόν για την ετήσια δραστηριότητα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.