Stranger Things VS Casa De Papel: Τηλε-εθισμός για δυο σειρές φαινόμενο

Η µία σειρά σπάει το ένα µετά το άλλο τα ρεκόρ, µπαίνει σε 40 εκατοµµύρια σπίτια, εξαπλώνεται από στόµα σε στόµα, επαναφέρει στον αφρό τη Γουινόνα Ράιντερ, ενώ τα άσηµα παιδιά-πρωταγωνιστές της πρώτης σεζόν εξελίχθηκαν σε ανερχόµενους σταρ αξιώσεων µε τα κασέ τους στα ύψη, και η άλλη, µε µια δόση «Bella ciao», λίγο... παέγια, λίγο σεξ και κρασί, έφτασε µέχρι τα βραβεία Emmy και το βραβείο καλύτερης δραµατικής σειράς. Kαι οι δυο µαζί εδραιώνουν την κυριαρχία του Netflix.

Επιχειρώντας µια σύγκριση ανάµεσα στις κορυφαίες σειρές του Netflix που προκαλούν βαρύ τηλεοπτικό εθισµό θα δούµε τι µπορεί να ορίζει τον δρόµο της τηλεοπτικής επιτυχίας σήµερα. Πάνω από 40 εκατοµµύρια «λογαριασµοί», δηλαδή σπίτια, «είδαν» κατά τις τέσσερις πρώτες ηµέρες προβολής της την τρίτη σεζόν του «Stranger Things», που έσπασε κάθε προηγούµενο ρεκόρ στην υπηρεσία streaming του Netflix (σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσίευσε το ίδιο το δίκτυο, µε το Nielsen να επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για τη σειρά µε την υψηλότερη τηλεθέαση που έχει καταγράψει ποτέ για το Netflix), επιβεβαιώνοντας την απήχησή της σε επίπεδα που ξεπερνούν εκείνα του «House οf Cards» – κεφαλαιώδες χιτ της συνδροµητικής πλατφόρµας µέχρι τον «εξοστρακισµό» του πρωταγωνιστή Κέβιν Σπέισι από την επαγγελµατική σκακιέρα.

Η σειρά πραγµατοποίησε την πρεµιέρα της στις 4 Ιουλίου, επιβεβαιώνοντας την εθιστική µόδα του αδιάλειπτου streaming, ενώ ένα νέο «βαρύ πυροβολικό», το πολύ δηµοφιλές και στην Ελλάδα «Casa de Papel», στα ελληνικά «Η τέλεια ληστεία», η πιο επιτυχηµένη ξενόγλωσση σειρά της πλατφόρµας, είναι πλέον διαθέσιµη από τις 19 Ιουλίου. Η εκτόξευση αυτών των σειρών στην κορυφή των επιλογών του Netflix έχει µια διάσταση πολυκύµαντη, που δηµιουργεί κατ’ αρχάς νέα δεδοµένα ανταγωνισµού για την τηλεοπτική αγορά -εκεί που πλέον φτιάχνονται καριέρες µε παχυλά κασέ- και κατά δεύτερον, για την ποπ κουλτούρα των νέων γενιών.

Ας ξεκινήσουµε από το πιο πρόσφατο παράδειγµα του «Stranger Things». Σύµφωνα µε µια έρευνα που έγινε από τον Μάιο έως τον Ιούνιο του 2019, σε 11.135 συνδροµητές του Netflix στις ΗΠΑ η σειρά βρίσκεται στο νούµερο 2 της λίστας των πιο αγαπηµένων σειρών της πλατφόρµας µετά το «Orange Is The New Black», που είναι Νο 1. Και τα δύο είναι πρωτότυπες σειρές της διαδικτυακής υπηρεσίας, µε το «Stranger Things» να καταρρίπτει στη φετινή πρεµιέρα του κάθε άλλο ρεκόρ σειράς. Κατά άλλη µία παρόµοια έρευνα, δε, το 51% των χρηστών του Netflix δήλωσε ότι έχει προγραµµατίσει να παρακολουθήσει τη σειρά, ενώ το 13% πρώην συνδροµητών δηλώνει ότι θα επανεγγραφεί προκειµένου να έχει άµεση πρόσβαση στα οκτώ επεισόδια της τρίτης σεζόν. Όλα τα ευρήµατα των ερευνών συνιστούν αποδεικτικά στοιχεία της ανάπτυξης µιας σειράς που ξεκίνησε δειλά δειλά ως «µια σειρά του web» πριν από τρία χρόνια και εκτινάχθηκε σε άλλο ένα τηλε-φαινόµενο λατρείας ανά τον κόσµο.

Τα άσηµα παιδιά-πρωταγωνιστές της πρώτης σεζόν έχουν εξελιχθεί σε ανερχόµενους σταρ αξιώσεων, µε τα κασέ τους στα ύψη, ενώ η Γουινόνα Ράιντερ, παλιά αγαπηµένη πρωταγωνίστρια των 90s και το πιο αναγνωρίσιµο όνοµα στη σειρά, ξαναβγήκε από την αφάνεια χτυπώντας τρελά ποσά για τον τραπεζικό της λογαριασµό: σήµερα ο µισθός της δεν πέφτει κάτω από τα 350.000 δολάρια ανά επεισόδιο (που σηµαίνει 2,8 εκατοµµύρια δολάρια για µία σεζόν), τρεις φορές πάνω από τα 100.000 δολάρια ανά επεισόδιο που έπαιρνε το 2016 για την πρώτη σεζόν. Η Μίλι Μπόµπι Μπράουν, το κορίτσι για το οποίο άρχισαν όλοι να µιλούν πριν από τρία χρόνια, σήµερα µε µία υποψηφιότητα για Emmy µόλις στα 13 της, «χτυπάει» 300.000 δολάρια ανά επεισόδιο, όντας 16 πλέον, δηλαδή 2,4 εκατοµµύρια δολάρια για µία σεζόν (έχοντας ως σηµείο εκκίνησης έναν ταπεινό µισθό της τάξεως των 20.000 δολαρίων ανά επεισόδιο). 

Σε άλλη διάσταση

Το «Stranger Things» των αδελφών Ματ και Ρος Ντάφερ ξεκίνησε δειλά, µε κάτι πιτσιρίκια (που τότε κανείς δεν ήξερε) να ψάχνουν τον χαµένο φίλο τους µαζί µε τη µητέρα του και ένα ψυχοκινητικό κορίτσι και να καταλήγουν να τα βάζουν µε ένα τέρας από την άλλη διάσταση στη φανταστική πόλη Χόκινς της Ιντιάνα το έτος 1983. ∆εν ήταν αναµενόµενο και όµως οι Ντάφερ επέδειξαν σωστό αφηγηµατικό ταµπεραµέντο, συνταιριάζοντας στην αλχηµεία τους τον παραδοσιακό εφηβικό τρόµο του Στίβεν Κινγκ (ο ίδιος είναι µεγάλος φαν του σόου) και την επιστηµονική φαντασία του Τζον Κάρπεντερ µε τη γλυκιά ποπ νοσταλγία του Στίβεν Σπίλµπεργκ. Και το πιο ωραίο είναι ότι πίσω από την επιτυχία της σειράς δεν υπήρξε ποτέ καµία στοχευµένη στρατηγική µάρκετινγκ, µόνο το παλιοµοδίτικο «διάδωσέ το στόµα µε στόµα»: όποιοι έβλεπαν το «Stranger Things» απλώς το σύστηναν και σε άλλους.

Η δεύτερη σεζόν πήρε διαστάσεις κινηµατογραφικού σίκουελ επιπέδου «Αλιεν» ή και «Star Wars», ενώ κάθε νέα φουρνιά επεισοδίων της σειράς έχει την αίσθηση µιας µεγάλης ταινίας, µε αποτέλεσµα στον τρίτο κύκλο να έχουµε την «πιο ενήλικη» σεζόν, όπου τα παιδιά του Χόκινς έχουν µεγαλώσει και το νέο Mall έχει σαφή κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη του στόρι. Είναι αυτή η σεζόν που µε όλα τα καλά και τα κακά της ανάγεται στην πιο εθιστική όλων των εποχών για τα τηλεοπτικά χρονικά του Netflix.

Και τι γίνεται µε την «Τέλεια ληστεία» του Αλεξ Πίνα; Εδώ έχουµε ένα καθαρά ευρωπαϊκό προϊόν της ισπανικής τηλεοπτικής βιοµηχανίας που γνωρίζει καλά πώς να ενσωµατώνει τα αµερικανικά κινηµατογραφικά µοτίβα στις δικές της παραγωγές. Το ισπανόφωνο κοινό, που αποτελεί µια µεγάλη αγορά παγκοσµίως, ερωτεύτηκε αµέσως, όπως και οι χώρες του ταλαίπωρου από την οικονοµική κρίση ευρωπαϊκού Νότου, την επαναστατική ιδέα του µεθοδικού Professor (Ο Καθηγητής) να οργανώσει µε οκτώ ληστές τη µεγαλύτερη ληστεία που έγινε ποτέ. Να ταµπουρώσει, δηλαδή, στο Νοµισµατοκοπείο της Μαδρίτης τους Βερολίνο, Ελσίνκι, Τόκιο, Μόσχα, Ναϊρόµπι, Οσλο, Ντένβερ και Ρίο (οι ληστές έχουν ψευδώνυµα πόλεων) και να τους βάλει να τυπώσουν 2,4 δισεκατοµµύρια ευρώ, ενώ κρατούν 67 όµηρους – το προσωπικό και µια τάξη σχολείου. Κάτι οι συµβολικές κόκκινες προλεταριακές φόρµες και οι µάσκες του Σαλβαντόρ Νταλί που παραπέµπουν στη σχέση του µε το κοµµουνιστικό κίνηµα και αργότερα µε το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο, κάτι η τετ α τετ απόδοση του ύµνου της ιταλικής αντίστασης «Bella ciao», λίγο η… παέγια, το σεξ και το κρασί, οργανικά στοιχεία της σειράς και των ανατροπών της, και το πολιτικό µήνυµα της σειράς έπιασε διάνα στόχο.

Χιτ σε χρόνο ρεκόρ 

Καθόλου τυχαία η «Τέλεια ληστεία», δηµιούργηµα του ισπανικού δικτύου Antena 3 που απέκτησε το Netflix τον Μάιο του 2017, έγινε σε χρόνο ρεκόρ χιτ χάρη στo word of mouth -όπως και το «Stanger Things»- σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Γαλλία, η Αργεντινή και η Σαουδική Αραβία, που έχουν βιώσει οξεία οικονοµική και κοινωνική κρίση. Γιατί πώς θα ξορκίσεις τον δαίµονα µιας δικτατορικής οικονοµικής πολιτικής, αν όχι µε µια µάσκα του Νταλί φορεµένη από µια χούφτα σύγχρονων αγανακτισµένων στην πατρίδα των… αγανακτισµένων; Όλο αυτό το πολιτικό πλαίσιο, συνδυασµένο µε το ξενόφερτο σινε-µοτίβο της ληστείας µε οµηρεία, έφτασε έως τα βραβεία Emmy και το «La casa de papel» είναι σήµερα µια µη αγγλόφωνη σειρά µε βραβείο Emmy καλύτερης δραµατικής σειράς.

Η τρίτη σεζόν έχει νέα πρόσωπα – τη 47χρονη Νάτζα Νίµρι που ηγείται των αστυνοµικών επιχειρήσεων ως Αλίσια Σέρα, τον Ισπανοαρµένιο Χοβίκ Κεουτσκεριάν µε το κωδικό όνοµα «Μπογκοτά» -φίλο του Ελσίνκι-, τον Αργεντινό σταρ Ροδρίγο ντε λα Σέρνα ως «µηχανικό» πίσω από τους εκρηκτικούς µηχανισµούς της συµµορίας, τον Κροάτη Λούκα Πέρος σε συµπληρωµατικό ρόλο, καθώς και τον Ισπανό Φερνάντο Καγιό στον ρόλο του Ταµάγιο – την ώρα που οι σταρ της σειράς Αλβαρο Μόρτε, Ούρσουλα Κορµπερό, Μιγκέλ Χεράν, Ιτσιάρ Ιτούνιο και Πέδρο Αλόνσο δηλώνουν πως η ζωή τους έχει αλλάξει σε εκρηκτικό βαθµό µετά την επιτυχία. Φυσικά, τα κασέ τους κυµαίνονται σε επίπεδα εκτός οικονοµικής κρίσης -από 70.000 δολάρια έως 40.000 δολάρια το επεισόδιο-, ενώ µια τέταρτη σεζόν για λογαριασµό του Netflix είναι ήδη στα σκαριά.

Οι επιτυχίες των σειρών του Netflix εδραιώνουν και την κυριαρχία του στην παροχή πρωτότυπου οπτικοακουστικού περιεχόµενου µέσω streaming. Μια επένδυση που αναµένεται να επεκταθεί τους επόµενους µήνες, όταν η πλατφόρµα χάσει τις δανεικές από τα στούντιο του Χόλιγουντ σειρές και ταινίες που παρακολουθούν σήµερα οι συνδροµητές της, αναγκασµένη πλέον σε φουλ παραγωγή… Το success story του «Stranger Things» και της «Τέλειας ληστείας» είναι το βασικό σηµείο εκκίνησης για τη νέα εποχή.