Οι ταινίες της εβδομάδας: Ο Μπραντ Πιτ στo διάστημα (vids)

«Ad Astra» / Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γκρέι / ***  
Παίζουν: Μπραντ Πιτ, Τόμι Λι Τζόουνς, Ρουθ Νέγκα, Λιβ Τάιλερ, Ντόναλντ Σάδερλαντ 

Ο Ρόι ΜακΜπράιντ, αστροναύτης στο κοντινό μέλλον που εργάζεται στην κατασκευή της μεγαλύτερης κεραίας που έχει γίνει ποτέ, αποστέλλεται στο διάστημα μετά από ένα τρομακτικό ατύχημα από το οποίο - ευτυχώς - θα βγει αλώβητος. Η αποστολή του; Να ταξιδέψει ως τον Πλούτωνα όπου πιστεύεται ότι επανεμφανίστηκε η πρώτη επανδρωμένη διαστημική αποστολή στο διάστημα για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής, πιθανόν υπεύθυνη τώρα για τις συχνές ηλεκρικές εκκενώσεις που θέτουν τη Γη και την ανθρωπότητα σε κίνδυνο. Επικεφαλής της αποστολής που θεωρούνταν χαμένη εδώ και τριάντα χρόνια, ήταν ο  πατέρας του Ρόι, διάσημος και αφοσιωμένος αστροναύτης, αλλά μεταμορφωμένος σε κάτι άλλο πλέον, σκοτεινά επικίνδυνο…

Γνώριμο το θέμα της ταινίας (από την «Καρδιά του σκότους» του Τζόζεφ Κόνραντ) στέλνει τον Μπραντ Πιτ για πρώτη φορά στο διάστημα να αντιμετωπίσει και πιθανόν να εξολοθρεύσει με το χέρι στην καρδιά τον ίδιο του τον πατέρα (ο πάντοτε σοβαρός και μετρημένος Τόμι Λι Τζόουνς). Θεματική παραλλαγμένη εδώ στις εντυπωσιακές εικονογραφικές διαδρομές ενός δράματος επιστημονικής φαντασίας πάνω στη σχέση πατέρα-γιου και το υπαρξιακό τίμημα της εξερεύνησης του αγνώστου διαστήματος- συχνά στην λογοτεχνία και το σινεμά με μεταφορική διάσταση πάνω στην όψη της μοναξιάς και της φυγής.

Η ιστορία του Ad Astra («προς τα αστέρια» στα λατινικά) παραπέμπει σαφώς στη μαγιά του σινεμά του Γκρέι. Από την πιο πρόσφατη ταινία του «Η χαμένη πόλη του Ζ» όπου το «άγνωστο» που έπρεπε να εξερευνηθεί δεν ήταν το διάστημα αλλά η ζούγκλα του Αμαζονίου ως τις παλιότερες του, «Μικρή Οδησσός», «Σε επικίνδυνη τροχιά», «Η νύχτα μας ανήκει», «Δυο έρωτες», «Κάποτε στη Νέα Υόρκη», είναι ζυμωμένη με ήρωες των οποίων οι οικογένειες, οι χώρες, οι εραστές και οι φίλοι καταστρέφονται υπό το βάρος εξωγενών δυνάμεων.

Χωρίς, λοιπόν, να παρεκκλίνει από την αγαπημένη του κινηματογραφική θεματική ως σεναριογράφος, ο Αμερικανός δημιουργός ανοίγει τον καμβά του σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και προσωπικής λύτρωσης στο διάστημα με έναν καθ’ όλα στιβαρό και πειστικά στωικό Μπραντ Πιτ να βουτά στο κοσμικό κενό (εκεί όπου προηγήθηκαν σταρ όπως ο Τζορτζ Κλούνεϊ στο ριμέικ του «Σολάρις» και κατόπιν στο «Gravity» μαζί με τη Σάντρα Μπούλοκ, ο Μάθιου ΜακΚόναχι στο «Interstellar» αλλά και ο Ράιαν Γκόσλινγκ στην οσκαρική βιογραφία του Νιλ Αρμστρονγκ «O πρώτος άνθρωπος»). Οι επιβλητικές εικόνες – ο Γκρέι καταφέρνει να δώσει το δικό του στίγμα στην εικονογραφία του διαστήματος χάρη στην εκπληκτική φωτογραφία του Χόιτε Βαν Χοϊτέμα («Interstellar», «Δουνκέρκη») – υπόσχονται εξαρχής και αγωνιώδη δράση με δύο σεκάνς, εκείνης της πτώσης του Ρόι από την κεραία και της καταδίωξης των οχημάτων στην εμπόλεμη ζώνη της σελήνης, να ξεχωρίζουν χαρακτηριστικά.

Παράλληλα με το στόρι πατέρα-γιου, καθώς «τρέχει» και η πεσιμιστική θεωρία του συναισθηματικού κενού και της τρέλας στην απεραντοσύνη του διαστήματος σε σχεδόν ονειρικές σεκάνς και ημιφωτισμένα δωμάτια, που χαρακτηρίζουν το είδος από την εποχή του Κιούμπρικ («2001: Η οδύσσεια του διαστήματος») και του Ταρκόφσκι («Σολάρις»), ο Γκρέι μοιάζει να στοιχειώνεται από την απλουστευμένη χολιγουντιανή λογική. Η οποία υπαγορεύει συν όλων των άλλων, ένα σοβαροφανές voice over το οποίο υπερτονίζεται στο δεύτερο μέρος της ταινίας αποτρέποντας τελικά τα όποιο φιλοσοφημένο πνεύμα περί υπαρξιακών διλλημάτων και αναζητήσεων να απογειωθεί επί της ουσίας.  Μια γοητευτική, ωστόσο, άνιση στην ανάπτυξη και τον σχεδιασμό της διαστημική αποστολή που αφήνει την ισορροπία να γείρει στην πλευρά των απλοϊκών λύσεων και των ηθικοπλαστικών μηνυμάτων. (2019)

«Η Καρδερίνα» («The Goldfinch») **1/2 / Σκηνοθεσία: Τζον Κρόουλι / **1/2
Παίζουν: Οουκς Φέγκλεϊ, Άνσελ Έλγκορτ, Νικόλ Κίντμαν, Τζέφρι Ράιτ, Λουκ Γουίλσον, Σάρα Πόλσον

Ένα 13χρονο αγόρι που χάνει τη μητέρα του σε βομβιστική έκρηξη στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης έχοντας ο ίδιος επιβιώσει από θαύμα, κρατά ως μοναδική πολύτιμη ανάμνηση εκείνης έναν πίνακα ανεκτίμητης αξίας, την Καρδερίνα, τον οποίο και κουβαλάει μυστικά μαζί του ενώ βρίσκει καταφύγιο στην πλούσια οικογένεια ενός φίλου του καθώς και στην αντικερί ενός επιδιορθωτή παλιών επίπλων. Έως ότου ο αποξενωμένος πατέρας του επανεμφανίζεται για να τον πάρει κοντά του…

Μάλλον η πρώτη «ευγενής αποτυχία» (noble failure) της σεζόν, η φιλόδοξη μεταφορά του βραβευμένου με Πούλιτζερ μυθιστορήματος της Ντόνα Ταρτ διαθέτει τον Ιρλανδό Τζον Κρόουλι στη σκηνοθεσία, επιβαρυμένο να απλώσει σε διαφορετικές, μπροστά και πίσω στον χρόνο, αφηγήσεις στην μεγάλη οθόνη ένα πολυπρόσωπο και απαιτητικό ως προς το εύρος της αφήγησης έπος μητρικής απώλειας, ορφάνιας, διαταραγμένων οικογενειακών δεσμών, ενοχών, πολύπλευρων προδοσιών, ανεπούλωτων συναισθηματικών τραυμάτων, αποτυχημένων ρομάντζων, εθισμών, κακοποίησης, μαφιόζικης παρανομίας, κατασκοπείας στο εμπόριο έργων τέχνης και τέλος…ενηλικίωσης!

Δεν έχουμε διαβάσει το ομότιτλο βραβευμένο βιβλίο, η διαπίστωση εδώ όμως είναι ότι ο ειδικός στα δράματα ενηλικίωσης Κρόλεϊ, που μεταξύ άλλων έχει υπογράψει το υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερης ταινίας «Brooklyn», διαχειρίζεται πεζά και αρκετές φορές αμήχανα κυριολεκτικά το βαρυφορτωμένο υλικό του, πότε διατηρώντας το φλερτ με το μελόδραμα και πότε αφήνοντάς το για να πιάσει τη θυμηδία απέναντι στα δεινά του ορφανού Θίο.

Με εξαίρεση τους ανερχόμενους Όουκς Φέγκλεϊ και Άνσελ Έλγκορτ που δεν απογοητεύουν στους ρόλους του έφηβου και ενήλικα Θίο, αντίστοιχα, το υπόλοιπο ακριβοθώρητο καστ – από τη Νικόλ Κίντμαν ως τη Σάρα Πόλσον, μοιάζει να προδίδεται  από την αργόσυρτη αφήγηση σε σκηνές που στοχεύουν αλλά κρασάρουν πάνω στην προσπάθεια να τονιστεί το συναίσθημα. Η κομψότητα με την οποία ο σκηνοθέτης τίνει να χειρίζεται τα πλάνα των εσωτερικών χώρων συγκρατεί την αφήγηση από το να χαθεί μέσα στα πολλά και διάφορα χρονολογικά βήματά της. (2019)

«Το τελευταίο μάθημα» («School’s Out») / Σκηνοθεσία: Σεμπαστιάν Μαρνιέ / ***
Παίζουν: Λοράν Λαφίτ, Εμανουέλ Μπερκό

Ένας καθηγητής λυκείου ανοίγει το παράθυρο της τάξης του εν ώρα μαθήματος, πέφτοντας στη σχολική αυλή. Δεν πρόκειται για ένα οποιοδήποτε σχολείο αλλά για ένα πρότυπο ιδιωτικό που διαθέτει μάλιστα ένα ιδιάζον πείραμα: μια τάξη που απαρτίζεται μόνον από άριστους μαθητές. Σε αυτή την «τραυματισμένη» από το τραγικό γεγονός, τάξη, καλείται να διδάξει ως αναπληρωτής καθηγητής ο 40χρονος Πιερ, διαπιστώνοντας άμεσα ότι η ελίτ του σχολείου δεν είναι μόνο «προχωρημένη» στα μαθήματα της αλλά επιδεικνύει καθημερινά μια ιδιάζουσα συμπεριφορά  -αλαζονική και ακραία υποτιμητική απέναντι του. Θορυβημένος, ο Πιερ αρχίζει να δυσφορεί και να θορυβείται όλο και περισσότερο με τις εξωσχολικές συνήθειες μιας συγκεκριμένης παρέας αγοριών και κοριτσιών την οποία αρχίζει να παρακολουθεί...

Σκηνοθετημένη από τον σκηνοθέτη και συγγραφέα Σεμπαστιάν Μαρνιέ, διασκευή του μυθιστορήματος του Κριστοφέ Ντιφοσέ, που μας παρέσυρε άμεσα στο τελολογικό της όραμα διαθέτοντας τη χρυσή αισθητική ισορροπία ανάμεσα στην ασάφεια των χαρακτήρων, τον σουρεαλισμό και την αίσθηση πνιγηρής παράνοιας του ψυχολογικού και μελλοντολογικού θρίλερ. Γενεαλογικό χάσμα, εφηβικός νιχιλισμός, η αριστεία ως εικόνα ενός τέλειου κόσμου, βία (που θυμίζει το κλινικό στυλ του Λάνθιμου), φόβος και καχυποψία σε μια υφέρπουσα αλληγορία που αναφέρεται στην τρομοκρατία και την οικολογική καταστροφή του πλανήτη ως αιτίες για το τέλος του κόσμου. Στοιχεία που ο Μαρνιέ – παρά την εύκολη και φλατ σεναριακή ανατροπή λίγα λεπτά πριν το φινάλε - αναδεικνύει με ελάχιστα τεχνικά μέσα, συνεπικουρούμενος από τη διφορούμενη ερμηνευτική περσόνα που εξωτερικεύει άριστα ο πρωταγωνιστής Λοράν Λαφίτ («Elle»). (2018)

«Ο φιλοξενούμενος» («The Guest») / Σκηνοθεσία: Ντούτσιο Κιαρίνι / ***
Παίζουν: Ντανιέλε Παρίζι, Σίλβια Ντ' Αμίκο, Ανα Μπελάτο

Ο Γκουίντο, αναπληρωτής καθηγητής λογοτεχνίας και επίδοξος συγγραφέας με μια αδιέξοδη δουλειά που του εξασφαλίζει ένα μέτριο εισόδημα, βρίσκεται σε προσωπική περιδίνηση όταν η πιθανή εγκυμοσύνη της νεαρής συντρόφου του Κιάρα, φέρνει στην επιφάνεια τα προβλήματα της σχέσης του και τον «εξορίζει» από το διαμέρισμα που οι δυο τους μοιράζονται, από το σπίτι των γκρινιάρηδων γονιών του στα σπίτια των παντρεμένων ή χωρισμένων φίλων του. Φιλοξενούμενος από τον έναν καναπέ στον άλλον, ο Γκουίντο διαπιστώνει ότι όλοι γύρω του ζορίζονται…

Αιχμηρό χιούμορ, λογοτεχνικές αναφορές στον Ιταλο-Ζακυνθινό ποιητή Ούγκο Φόσκολο και γλυκόπικρη κοινωνιολογική ματιά από τον Ντούτσιο Κιαρίνι, εκπρόσωπο μιας νέας γενιάς του ιταλικού σινεμά, που ξεφεύγει από τις συνήθεις νόρμες, εικαστικά και δραματουργικά, του σύγχρονου ιταλικού σινεμά για να διηγηθεί μια αναγνωρίσιμη στον Έλληνα θεατή ιστορία: την κρίση της γενιάς των 40άρηδων. «Γουντιαλενικό» το πρίσμα του Κιαρίνι που εστιάζει στο τέλος μιας ερωτικής σχέσης σε πρώτο επίπεδο για να περάσει (ευρηματικά κατά περίπτωση) και με προτέρημα το «λεπτεπίλεπτο» σατιρικό πνεύμα, στις κοινωνιολογικές αλλαγές και τον επανακαθορισμό των ρόλων των δύο φύλων, την οικογενειακή ευθύνη του παιδιού-ενηλίκου στα χρόνια της επαγγελματικής δυσπραγίας και προσωπικής ματαίωσης. Εν τέλει στην απότομη ενηλικίωση μιας γενιάς που ξύπνησε από το όνειρο της ευφορίας στον εφιάλτη του αδιεξόδου. Στο βάθος του τούνελ, πάντως, επικρατεί αισιοδοξία…(2019)

«Το τραγούδι των σκορπιών» («The Song Of Scorpions») / Σκηνοθεσία: Ανούπ Σινγκ / ***
Παίζουν: Γκολσιφτέ Φαραχανί, Ιρφάν Χαν, Βαχίτα Ρεχμάν

Στα βάθη της ερήμου του Τζαϊσαλμέρ, στο Ρατζαστάν της Ινδίας, το τσίμπημα από τον τοπικό σκορπιό οδηγεί το θύμα στο θάνατο μέσα σε 24 ώρες. Το δηλητήριο του σκορπιού – σύμφωνα με τον αρχαίο μύθο - δημιουργεί μια πυρετώδη μελωδία μέσα στο θύμα. Ο μόνος τρόπος για να σωθεί αυτός που έχει τσιμπηθεί, είναι να βρει έναν σοφό τραγουδιστή, που μπορεί να «διαβάσει» τη μελωδία στον παλμό του, και στη συνέχεια να τραγουδήσει μια αντίθετη. Την εν λόγω αρχαία τέχνη του θεραπευτή εξασκεί και η Νουράν στην έρημο του Ρατζαστάν, ακολουθώντας την παράδοση της σεβαστής γιαγιάς της, μοναδικής εναπομείνασας συγγενή στην οικογενειακή εστία. Όταν ο Ανταμ, έμπορος καμήλων, ακούει τη Νουράν να τραγουδάει, παθιάζεται μαζί της παγιδεύοντας την σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι έρωτα και προδοσίας…

Φολκλορικό, άγριο παραμύθι γύρω από τις έννοιες της αγάπης, της προδοσίας και της εκδίκησης, που αναδεικνύει την τραχύτητα των μυθικών του καταβολών απορροφώντας λεπτομερειακά ήχους και πρωτίστως εικόνες (το φωτεινό πορτοκαλί και το ανησυχητικό σκοτάδι) της ερήμου. Τρίτη ταινία του Βρετανού σκηνοθέτη Ανούπ Σινγκ που μετά από δύο φιλμ πάνω στη διαίρεση της Ινδίας επιλέγει έναν διαχρονικό ηθικοδιδακτικό μύθο τον οποίο τοποθετεί εν πολλοίς σε ένα άχρονο «σήμερα», τόσο στον κόσμο της παράδοσης και των μεταφυσικών θρύλων όσο και στο αναγνωρίσιμο φτωχικό παρόν της απομονωμένης ινδικής επαρχίας από όπου εξάγονται και τα όποια κοινωνικοπολιτικά συμπεράσματα σε σχέση με τον χαρακτήρα της Νουράν (σαφέστερος εννοιολογικά από εκείνον του Άνταμ που παραμένει αινιγματικός ως το τέλος). (2017)

«Διαφυγή» («Crawl») / Σκηνοθεσία: Αλεξάντρ Αζά /  ***
Παίζουν: Κάγια Σκοντελάριο, Μπάρι Πέπερ

Αναζητώντας τον πατέρα της καθώς εγκαταλείπει την πολιτεία της Φλόριντα που χτυπιέται από φονικό τυφώνα, η νεαρή Χέιλι καταφέρνει να τον εντοπίσει σοβαρά τραυματισμένο στο υπόγειο του πατρικού της. Η στάθμη του νερού ανεβαίνει όμως ο μεγάλος κίνδυνος για τους δυο τους δεν είναι ο πνιγμός αλλά οι κροκόδειλοι που φέρνει μαζί της η τρομακτική καταιγίδα…Καταστροφή, τρόμος και φόβος σε ένα θρίλερ επιβίωσης του Αλεξάντρ Αζά («Αίμα στους λόφους») που έχει τη στήριξη και την εγγύηση στην παραγωγή του αγαπημένου μας δημιουργού -δεξιοτέχνη του σασπένς και του τρόμου -  Σαμ Ρέιμι («The Evil Dead», «Ένα απλό σχέδιο», «Darkman», «Spider-Man»). (2019)

«Κρίση πανικού» («Panic Attack») / Σκηνοθεσία: Πάβελ Μασλόνα 
Παίζουν: Αρτουρ Ζμιλέφσκι, Ντορότα Σέγκντα, Νίκολας Μπρο

Διαφορετικές ιστορίες «πανικού», με ήρωες γυναίκες και άντρες που παγιδεύονται σε κωμικοτραγικές καταστάσεις οι οποίες τους φέρνουν αντιμέτωπους με καίριες αποφάσεις υπαρξιακού χαρακτήρα, διαπλέκονται σε μια σπονδυλωτή κοινωνική σάτιρα, πολωνικής καταγωγής, που πετυχαίνει να ανεβάσει στροφές στις σκηνές όπου το «black» χιούμορ λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένο ρολόι. (2018)

Επανέκδοση

«Οι δεσποινίδες του Ροσφόρ» («Les Demoiselles de Rochefort») / Σκηνοθεσία: Ζακ Ντεμί / ***
Παίζουν: Κατρίν Ντενέβ, Φρανσουάζ Ντορλεάκ, Τζορτζ Τσακίρις, Μισέλ Πικολί

Δυο δίδυμες αδερφές, που ασχολούνται με τη μουσική, ζουν στο μικρό λιμάνι του Ροσφόρ ψάχνοντας με τον δικό τους τρόπο τον έρωτα και την ευτυχία. Ο Ζακ Ντεμί υπογράφει έναν πλημμυρισμένο με χρώμα, ποιητικές αναφορές και οσκαρική μουσική (από τον Μισέλ Λεγκράν) φόρο τιμής στο χολιγουντιανό κινηματογραφικό είδος του μιούζικαλ. Η νεαρή Κατρίν Ντενέβ πραγματοποιεί εδώ την τρίτη της μόλις κινηματογραφική εμφάνιση με την αδικοχαμένη αδελφή της Φρανσουάζ Ντορλεάκ (σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό ατύχημα) και τον βραβευμένο με Όσκαρ για το «West Side Story», Τζορτζ Τσακίρις, στο πλευρό της. Κλασικό σήμερα, το φιλμ προτάθηκε για Όσκαρ μουσικής. (1967)