Οι ταινίες της εβδομάδας: Ο Χίτλερ, η Σκάρλετ και... το «Cats»

Η έξοδος των υποψήφιων για Όσκαρ ταινιών της σεζόν συνεχίζεται με την αντιφασιστική κωμωδία «Τζότζο» του Τάικα Γουαϊτίτι, που διεκδικεί έξι βραβεία Όσκαρ. Οι πρεμιέρες της εβδομάδας συμπληρώνονται με την κινηματογραφική μεταφορά του μιούζικαλ «Cats», που κάνει ήδη συλλογή... Χρυσών Βατόμουρων, το πολυβραβευμένο δράμα «Τραγούδι χωρίς όνομα» της Μελίνα Λεόν, το θρίλερ τρόμου «Η γκουβερνάντα» με πρωταγωνιστή τον Φιν Γούλφχαρντ του «Stranger Things» και την ταινία κινουμένων σχεδίων «Ενωμένες Πατούσες». 

Τζότζο / Jojo Rabbit / *** 
Σκηνοθεσία: Τάικα Γουαϊτίτι / Παίζουν: Ρόμαν Γκρίφιν Ντέιβις, Τόμασιν ΜακΚένζι, Τάϊκα Γουαϊτίτι, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Σαμ Ρόκγουελ, Ρέμπελ Γουίλσον   

Εντρυφώντας στη ναζιστική ιδεολογία του Χίτλερ, τον οποίο έχει κιόλας για…φανταστικό φίλο, ως μέλος της σκληρά εκπαιδευόμενης ναζιστικής νεολαίας, ο 10χρονος Τζόναθαν ή Τζότζο, όπως τον αποκαλεί χαϊδευτικά η μαμά του, παραδέρνει ανάμεσα στη φιλειρηνική του φύση, το bullying των «συμμαθητών» του και τις φασιστικές επιταγές στις οποίες μαθαίνει να εφαρμόζει κατά γράμμα στη Γερμανία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όμως η μητέρα του έχει άλλη γνώμη για όσα συμβαίνουν γύρω τους και διακριτικά προσπαθεί να εμφυσήσει στον γιο της τον ανθρωπισμό και την αγάπη για τη ζωή, μέχρι που ο Τζότζο ανακαλύπτει μια νεαρή Εβραία που κρύβεται στο παλιό δωμάτιο της αδελφής του και έρχεται αντιμέτωπος με τα μεγάλα διλήμματα της συνείδησής του…

Πολύχρωμη, χειμαρρώδης, αστεία και συγκινητική σάτιρα του ναζισμού με καίρια αντιφασιστική και αντιρατσιστική στάση και αναφορές στην άνοδο του ακροδεξιού εθνικισμού και του αντισημιτισμού στον 21^ο αιώνα, η κινηματογραφική σύνθεση του «Τζότζο» έχει ως αφετηρία την τραγικωμωδία του Τσάρλι Τσάπλιν αλλά και τον εμβληματικό «Δικτάτορά» του για να ακολουθήσει την πότε αποστομωτικά σατιρική, πότε ζαχαρωμένη και πότε πικρή διαδρομή μιας ιστορίας ενηλικίωσης. Η οποία δεν απογοητεύει ακόμα και όταν δεν τολμά παραπάνω από ότι τις επιτρέπουν οι συμβάσεις των κλισέ έχοντας μια στέρεη, εύστοχη ανάπτυξη ως σατιρικό μύθευμα της ναζιστικής ιδεολογίας και ευρηματικότητα στα κωμικά γκαγκς.

Ο Νεοζηλανδός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός, Τάικα Γουαϊτίτι («Κυνήγι ανθρώπων», «Όσα κάνουμε στις σκιές») κάνει εδώ μια στροφή στην κωμωδία μετά το διασκεδαστικό μπλοκμπάστερ «Thor: Ragnarok» (2017), ενσαρκώνοντας τον Χίτλερ σε έναν ξέφρενο όσο και προσεκτικά ψυχολογημένο ρόλο που αποφεύγει την καρικατούρα, ενώ ο Ρόμαν Γκρίφιν Ντέιβις έχει τη γλύκα και το ταλέντο για να σηκώσει την ταινία στους ώμους του, περιτριγυρισμένος από χολιγουντιανούς σταρ σαν την Σκάρλετ Τζοχάνσον και τον Σαμ Ρόκγουελ που ξέρουν να καταρρίπτουν με άνεση τις συμβάσεις.

Εν ολίγοις, μια ταινία ψυχαγωγική που δεν διατείνεται ότι είναι σπουδαία, καλύτερη, κατά τη γνώμη μας, από το βραβευμένο με τρία Όσκαρ «Η ζωή είναι ωραία» του Ρομπέρτο Μπενίνι με το οποίο φέρει ομοιότητες τόσο ως προς τις κινηματογραφικές επιρροές της όσο και ως προς το κωμικοτραγικό περίβλημα του αλληγορικού παραμυθιού -αναφορά στο Ολοκαύτωμα. Διεκδικεί έξι υποψηφιότητες για Όσκαρ – Καλύτερης Ταινίας, Σεναρίου, Β΄ Γυναικείου Ρόλου για την Σκάρλετ Τζοχάνσον, Κοστουμιών, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Μοντάζ. (2020)

Cats / * ½ 
Σκηνοθεσία: Τομ Χούπερ / Παίζουν: Τζέιμς Κόρντεν, Τζούντι Ντεντς, Τζέισον Ντερούλο, Ίντρις Έλμπα, Τζένιφερ Χάντσον, Ίαν ΜακΚέλεν, Τέιλορ Σουίφτ, Ρέμπελ Γουίλσον, Φρανσέσκα Χέιγουορντ

Στο Λονδίνο του 1930 (κατά την περίοδο της χρυσής εποχής των μιούζικαλ), μια κομπανία από γάτες που λέγεται «Jellicle Cats» συγκεντρώνεται στις γειτονιές του Σόχο, όταν η πόλη κοιμάται, για το ετήσιο τελετουργικό της επιλογής μία εξ αυτών, που θα τραγουδήσει με την ψυχή της και αν το αξίζει πραγματικά, θα κερδίσει την ευκαιρία να ανέβει στον παράδεισο των γατών και να ξαναγεννηθεί…Ένα από τα μακροβιότερα θεατρικά μιούζικαλ του West End του Λονδίνου και του Μπρόντγουεϊ με χιλιάδες παραστάσεις σε δεκάδες χώρες – ανάμεσα τους και η Ελλάδα -, εκατομμύρια θεατές, πλήθος βραβείων, τη σφραγίδα του Άντριου Λόιντ Βέμπερ στη μουσική και ένα διάσημο πολυτραγουδισμένο κομμάτι – το «Memory» – να έχει ακουστεί από τα διάσημα χείλη, μεταξύ άλλων, της Μπάρμπρα Στρέιζαντ, του Λιμπεράτσε και του Μπάρι Μανίλοοου, να που βρίσκει τον δρόμο για τη μεγάλη οθόνη.

Το επιχειρεί ακολουθώντας την παράδοση ξακουστών μιούζικαλ όπως το εμβληματικό «West Side Story», το «Φάντασμα της Όπερας» και οι «Άθλιοι», που μεταφέρθηκαν στο σινεμά σε διαφορετικές εποχές και δεκαετίες – το τελευταίο μάλιστα υπό την σκηνοθετική διεύθυνση του Τομ Χούπερ, κέρδισε το 2013 οκτώ υποψηφιότητες για Όσκαρ, κατακτώντας τις τρεις, ενώ ο τρόπος παραγωγής του συζητήθηκε πολύ με τον σκηνοθέτη να προτιμά την αυθεντική φωνητική απόδοση των τραγουδιών και όχι το playback.

Ο σκηνοθέτης των οσκαρικών χιτ (εκτός από τους «Αθλιους», ο Χούπερ έχει κερδίσει Όσκαρ σκηνοθεσίας για τη feelgood βασιλική βιογραφία «Ο λόγος του βασιλιά» ενώ έχει οδηγήσει την Αλίσια Βικάντερ στην οσκαρική αναγνώριση με την μελοδραματική απόδοση της ζωής του διεμφυλικού ζωγράφου Έϊνερ Βέγκενερ στο «Κορίτσι από τη Δανία») επιχειρεί με το «Cats» μία ακόμη μεγαλεπήβολη μουσικο-κινηματογραφική σύμπραξη. Μια νέα τομή στο είδος, παραγεμίζοντας όμως, με…εφέ τις…γατίσιες γούνες των ηθοποιών και βάζοντάς τους να τραγουδούν, να χορεύουν από μπαλέτο και σύγχρονο χορό μέχρι χιπ χοπ και τζαζ, αλλά και να συμπεριφέρονται όπως ακριβώς οι γάτες. Το κόνσεπτ αποδεικνύεται επιζήμιο για ένα μιούζικαλ που, ούτως ή άλλως, από γεννησιμιού του, δεν αποτελεί παρά μια εξτραβαγκάντζα που συνδέει επί σκηνής διαφορετικά μουσικοχορευτικά νούμερα εμποτισμένα από την κουλτούρα των 80s.

Οι συντελεστές της κινηματογραφικής διασκευής (ο Χούπερ με τον συνσεναριογράφο Λι Χολ του «Billy Elliot») επέλεξαν να μεταφέρουν τη δράση στο ρετροφουτουριστικό Λονδίνο του ’30 με μπούσουλα τη συλλογή ποιημάτων «Το εγχειρίδιο πρακτικής γατικής του γερο-Πόσουμ» (1939) του Τ. Σ. Έλιοτ στο οποίο βασίστηκε το μιούζικαλ των Άντριου Λόιντ Γουέμπερ και Τρέβορ Ναν που πρωτοβγήκε στο σανίδι το ’81. Δεν υπάρχει όμως και πάλι σαφής αφηγηματικός άξονας παρά ερμηνείες -δραματικές ή μελοδραματικές, κωμικές, αισθησιακές ή φουλ σέξι  (η Τέιλορ Σουίφτ για παράδειγμα) - διαφορετικών τραγουδιών ερμηνευμένες από ηθοποιούς κρυμμένους κάτω από το βαρύ μακιγιάζ και την ψηφιακή επεξεργασία της… γούνας τους. Η διεκπαιρεωτική σκηνοθεσία – τα ασφυκτικά close up δεν κολακεύουν καθόλου τα γατίσια πρόσωπα – αφαιρεί κάθε συναίσθημα υπονομεύοντας τις ερμηνείες.

Χωρίς εκσυγχρονισμένο πλαίσιο και πεδίο δράσης, το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικά βαρετό και παράδοξο σαν θέαμα με τους πρωταγωνιστές, όλοι ένας κι ένας - από την πρίμα μπαλαρίνα στο Βασιλικό Μπαλέτο της Αγγλίας, Φρανσέσκα Χέιγουορντ, την ποπ σταρ Τέιλορ Σουίφτ και την «φωνάρα» Τζένιφερ Χάντσον ως τους ψημένους στο βρετανικό θέατρο και το σινεμά, Τζούντι Ντεντς και Ίαν ΜακΚέλεν – χαντακωμένους κάτω από το βαρύ μακιγιάζ και την ψηφιακή επεξεργασία της…γούνας τους. (2019)

Τραγούδι χωρίς όνομα / Song Without A Name / *** 
Σκηνοθεσία: Μελίνα Λεόν / Παίζουν: Πάμελα Μεντόζα, Τόμι Παράγα, Λούσιο Ρόχας, Ρουθ Αρμας

To 1988 στο Περού, η 20χρονη Χεορχίνα, φτωχή πλανόδια πωλήτρια από ένα χωριό των Άνδεων, γεννάει το μωρό της σε μια αυτοσχέδια κλινική στη Λίμα. Δεν την αφήνουν όμως να το κρατήσει για πολύ και, όταν την επόμενη μέρα το ζητά επίμονα, της λένε ότι το νεογέννητο έχει μεταφερθεί σε άλλη κλινική. Σύντομα συνειδητοποιεί ότι μωρό της έχει εξαφανιστεί και απεγνωσμένη αρχίζει να το αναζητά σκοντάφτοντας στην αδιαφορία των αρχών. Εν μέσω των πολιτικών αναταραχών της εποχής, ένας δημοσιογράφος θα γίνει ο μοναδικός της σύμμαχος στην απελπισμένη αναζήτηση της…

Θαυμαστός συνδυασμός λιτών αφηγηματικών μέσων, υπαινικτικών διαλόγων, εκφραστικών ερμηνειών σπάνιας αμεσότητας και άρτιων τεχνικών γνωρισμάτων όπως η ασπρόμαυρη φωτογραφία που παραπέμπει συχνά στην εξέλιξη της ιστορίας σε καφκικό σκηνικό, το βασισμένο σε ένα σκάνδαλο διακίνησης βρεφών που συντάραξε το Περού της δεκαετίας του ’80, σκηνοθετικό ντεμπούτο της Μελίνα Λεόν, αποκαλύπτει μεθοδικά και σε λυρικούς τόνους μια προσωπική τραγωδία που γίνεται συλλογική κλείνοντας στο σπαραξικάρδιο νανούρισμα της πρωταγωνίστριας Πάμελα Μεντόζα τα πάθη, τις διαμάχες και την ηθική και πολιτική κατάρρευση μιας πολύπαθης χώρας της Λατινικής Αμερικής.

Θυμίζοντας ελαφρά στο περίγραμμα το «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν, χωρίς καμία σκηνοθετική επιτήδευση, το «Τραγούδι χωρίς όνομα» αποτελεί μια ποιητική υπόμνηση που προσεγγίζει περιγραμματικά το χρονικό της δημοσιογραφικής έρευνας, κοιτά ευθέως την πολιτική διάσταση του συνταρακτικού σκανδάλου και αναπαριστά την κοπιώδη ζωή των ντόπιων των Άνδεων σε αντιπαραβολή με τα έθιμα και τις δοξασίες τους. Βραβευμένο, μεταξύ άλλων, με τη Χρυσή Κάμερα στο Φεστιβάλ Καννών και το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για Καλύτερη Σκηνοθεσία (Χάλκινος Αλέξανδρος) στο περσινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. (2019)

Η γκουβερνάντα / The Turning 
Σκηνοθεσία: Φλόρια Σιγκισμόντι / Παίζουν: Μακένζι Ντέιβις, Φιν Γούλφχαρντ, Μπρούκλιν Πρινς

Βασισμένο στο κλασικό μυθιστόρημα «Το Στρίψιμο της Βίδας» του Χένρι Τζέιμς, θρίλερ, που εκτυλίσσεται σε ένα απομονωμένο κτήμα στην περιοχή του Μέιν, όπου η Κέιτ, νεοφερμένη νταντά, πρέπει να φροντίσει δύο ορφανά αδέλφια, την Φλόρα και τον Μάιλς. Σύντομα όμως ανακαλύπτει ότι το μέρος αλλά και τα παιδιά κρύβουν σκοτεινά μυστικά. Τη νέα κινηματογραφική εκδοχή της νουβέλας του Χένρι Τζέιμς υπογράφει η Φλόρια Σιγκισμόντι («The Runaways») με προϋπηρεσία στην τηλεόραση και τα μουσικά βίντεο, καθώς και οι παραγωγοί του «Καλέσματος» («The Conjuring»). (2020)

Ενωμένες πατούσες / Pets United 
Σκηνοθεσία: Ράινχαρντ Κλους / Με τις φωνές των: Νάταλι Ντόρμερ, Εντι Μάρσαν Τζεφ Μπάρελ. Ελληνική μεταγλώττιση: Θανάσης Κουρλαμπάς, Τάνια Παλιαολόγου, Δημήτρης Παπαδάτος

Κακομαθημένα, εγωιστικά κατοικίδια, με αρχηγό τη λουσάτη γάτα Μπελ, βρίσκουν τον μπελά τους, όταν οι μηχανές που διοικούν τη Ρόμπο Σίτι, την υπερσύγχρονη μητρόπολη στην οποία ζουν και βασιλεύουν, εκτροχιάζονται και παίρνουν την εξουσία, με αποτέλεσμα να το…σκάσουν οι άνθρωποι για να σωθούν. Χωρίς αφεντικά πια, η Μπελ, ο φασιαριόζικος ποταμόχοιρος Σόφι και το καμαρωτό κανίς Ρονάλντο, που έχουν συνηθίσει σε μία ζωή άνεσης και πολυτέλειας, πρέπει να συμμαχήσουν με τον αδέσποτο σκύλο Ρότζερ και τον φιλαράκο του Μπομπ, το μόνο φιλικό ρομπότ στη φουτουριστική μητρόπολή τους. Ταινία κινουμένων σχεδίων για παιδιά πάνω στη θεματική της υπέρβασης των προκαταλήψεων με τη σφραγίδα της Γερμανίας, της Κίνας και της Μεγάλης Βρετανίας στην παραγωγή. (2019)