Georges Seurat: Ο Γάλλος ζωγράφος που άλλαξε τον κόσμο της Tέχνης - Η ζωή και τα σπουδαιότερα έργα του

Ο Georges Seurat, τον οποίο τιμά σήμερα η Google με το doodle της, γεννήθηκε στο Παρίσι στις 2 Δεκεμβρίου του 1859. Ήταν ο μικρότερος γιος του δικαστικού επιμελητή και πλούσιου γαιοκτήμονα της Καμπανίας, Antoine Chrysostome Seurat, ο οποίος πλούτησε από την εκμετάλλευση ακινήτων. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό και μια αδελφή, τον Augustmile Augustin και τη Marie Berthe.

Ο Georges Seurat ξεκίνησε να μελετά την Τέχνη από μικρός, ενώ καθόλη την ενηλικίωση του έβρισκε μεγάλη χαρά στα πινέλα και στα χρώματα. Οι πρώτες του σπουδές πραγματοποιήθηκαν στο «Ecole Municipale de Sculpture et Dessin», μια ακαδημία Τέχνης, που διεύθυνε τότε ο γλύπτης Justin Lequien, κοντά στο σπίτι της οικογένειας. Στα πρώτα του βήματα ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αντιγραφή έργων του Ραφαήλ, του Χόλμπαϊν, του Πουσέν και του Ενγκρ. Επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τη ζωγραφική του Ντελακρουά και από τις σύγχρονές του επιστημονικές μελέτες για την οπτική και το χρώμα.

Το 1878, σε ηλικία 19 ετών, μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών «Ecole des Beaux - Arts» του Παρισιού, στην τάξη του Henri Lehmann. Εντυπωσιασμένος από τους ιμπρεσιονιστές, αρχίζει να μελετάει για ώρες στη βιβλιοθήκη της σχολής. Εκεί βρήκε το βιβλίο «Περί των αδιάψευστων σημείων της Τέχνης» του ζωγράφου και χαράκτη Humbert de Superville, έργο που τον διαμόρφωσε στον τρόπο σκέψης του για τη ζωγραφική. Παράλληλα, τον εντυπωσίασε ένα ακόμα έργο ενός άλλου αισθητικού της Γενεύης, του David Sutter, ο οποίος συνδύασε τα μαθηματικά και τη μουσικολογία. Τελείωσε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση το 1879 και έφυγε για ένα χρόνο στρατιωτικής θητείας.

Πουαντιγισμός

Όταν επέστρεψε, ο Seurat μοιράστηκε ένα στούντιο με τον φίλο και συνάδελφό του, Edmond Aman Jean. Χρησιμοποιώντας γι' αφετήρια τη μέθοδο του Ιμπρεσιονισμού, μελέτησε τη θεωρία της χρωματικής όρασης και αποφάσισε να φτιάξει στα έργα του εικόνες που θ' αποτελούνται από μικρές κουκκίδες αδιάσπαστου καθαρού χρώματος, σαν να ήταν ένα ψηφιδωτό. Τα χρώματα, θεωρούσε, θα έσμιγαν μ' αυτό τον τρόπο στο μάτι και κυρίως στο νου, χωρίς να χάσουν την ένταση και τη λάμψη τους. Αυτή η τεχνική ονομάστικε «Pointillism» (Πουαντιγισμός). Ο στόχος του Georges Seurat ήταν να ενεργοποιήσει τον εγκέφαλο του θεατή, όταν αντίκριζε ένα τέτοιο πίνακα. 

Αν και οι ιμπρεσιονιστές προσπαθούσαν ν' αποδώσουν στα έργα τους, την εντύπωση μιας φευγαλέας στιγμής ή να δημιουργήσουν ένα έργο μέσα σε ένα απόγευμα, ο Seurat έφτιαχνε προσεκτικά πολλά προσχέδια πριν από το τελικό έργο. Σκοπός του ήταν η διατήρηση της αυθεντικότητας και της ζωντάνιας των φυσικών χρωμάτων και η δημιουργία ενός «επιστημονικού ιμπρεσιονισμού».

Κυριακή απόγευμα στο νησί Γκραντ Ζατ

Ένα από τα πιο γνωστά του έργα, που έμεινε στην ιστορία της καλλιτεχνικής του διαδρομής, είναι ο πίνακας «Κυριακή απόγευμα στο νησί Γκραντ Ζατ» (Un dimanche apres-midi a l'Ile de la Grande Jatte), τον οποίο δημιούργησε σε ηλικία 25 ετών. Ο πίνακας παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 1886 και έγινε το επίκεντρο συζητήσεων, καθώς δουλεύτηκε με καινοτόμους τεχνικές για την εποχή του. Εκείνο που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι οι άνθρωποι δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, οι φιγούρες είναι στατικές, μοιάζουν «παγωμένες» στον χρόνο, παραδομένες στις σκέψεις τους.

Οι παραδοσιακές ζωγραφικές αξίες, όπως η προοπτική, το σχέδιο και η αρμονική σύνθεση, δεν αναιρούνται από τον Seurat, παρά την καινοτόμο τεχνική που χρησιμοποιεί. Όλα υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, υπάρχει ισορροπία και τίποτα δεν είναι τυχαίο. Για τον συγκεκριμένο πίνακα, ο διάσημος καλλιτέχνης επισκέφθηκε πολλές φορές το νησί Γκραντ Ζατ, έκανε 23 προσχέδια και 38 σπουδές λαδιού, έτσι ώστε να τελειοποιήσει τις μορφές και να προετοιμάσει με τάξη το τελικό του έργο.

Γνωστά έργα του, επίσης, είναι «Οι Λουόμενοι στο Ανσιερέ», η «Παρέλαση», η «Εξέδρα του Σηκουάνα στο Courbevoie», «Τα μοντέλλα» και η «Νεαρή που πουδράρεται».

Ο πρόωρος θάνατος

Το 1888, ερωτεύτηκε τη Madeleine Knobloch, αλλά κράτησε μυστική τη σχέση από την οικογένειά του. Δύο χρόνια αργότερα, απέκτησε έναν γιο μαζί της. Ο Georges Seurat πέθανε στις 29 Μαρτίου του 1891, σε ηλικία 31 ετών, στο σπίτι των γονιών του. Η φύση της ασθένειας που προκάλεσε τον θάνατό του είναι άγνωστη. Οι θεωρίες περιλαμβάνουν μηνιγγίτιδα , διφθερίτιδα και πνευμονία. Όποια και αν ήταν η αρρώστια, την έδωσε στον γιο του, τον Pierre Georges, ο οποίος πέθανε δύο εβδομάδες αργότερα. Εκείνη την εποχή, η Madeleine Knobloch ήταν έγκυος, ωστόσο, το δεύτερο παιδί τους δεν επέζησε πολύ μετά τη γέννησή του.

Το τελευταίο του έργο του Seurat, «Το τσίρκο», έμεινε ημιτελές κατά τον χρόνο του θανάτου του. Παρ’όλα αυτά, άφησε πίσω του ένα σημαίνον σύνολο έργων, που περιλαμβάνει επτά μνημειώδεις πίνακες, περίπου 40 μικρότερης κλίμακας πίνακες και εκατοντάδες ζωγραφιές και σκίτσα. Το έργο του έχει εμπνεύσει αμέτρητους καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους.