Δημήτρης Πιατάς: Έχουμε έναν Μακαρθισμό χωρίς να τον έχουμε ονομάσει!

Μπορεί να γεννήσει το γέλιο μέσα σε δευτερόλεπτα και μέσα σε δευτερόλεπτα να το «παγώσει», ακόμη και να προκαλέσει τον τρόμο! Έναν ηθοποιό της…εκτροπής, μία από τις πλέον χαρακτηριστιές φωνές του θεάτρου, που – όπως λέει ο ίδιος - παίζει συνήθως τον χαζούλη αλλά είναι από τους πιο νοήμονες ανθρώπους, ο Δημήτρης Πιατάς επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη και το ΚΘΒΕ με έναν πασίγνωστο Αριστοφανικό ρόλο, μέσα σε μία παράσταση, όμως, όχι και τόσο αναμενόμενη. Ο λόγος για το «Αριστοφάνης – Ηρώνδας Contra Tempo», όπου η η αιχμηρή γλώσσα του Αριστοφάνη συναντιέται με τους ακόλαστους, κωμικούς μιμίαμβους του Ηρώνδα, σε μια παράσταση - σκηνική «μάχη» και ταυτόχρονα έναν «πόλεμο» ανάμεσα στα δύο φύλα. Τα κείμενα συνέθεσε ο Άκης Δήμο, την σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιάννης Ρήγας και ο Δημήτρης Πιατάς υποδύεται τον Λέλεξ: Μυρρίνη-δούλος Αριστοφάνη.

Είστε παλιός γνώριμος του… Αριστοφάνη, αλλά αυτή είναι μια τελείως διαφορετική παράσταση. Τι ακριβώς θα δούμε αυτό το καλοκαίρι από το ΚΘΒΕ;

Ήταν μια εξαιρετική ιδέα της διεύθυνσης του ΚΘΒΕ, με την οποία διαφοροποιείται και λίγο σε σχέση με τα έργα που ανεβαίνουν συνήθως το καλοκαίρι. «Παντρεύει» τον Αριστοφάνη με τον Ηρώνδα των ελληνιστικών χρόνων. Ο Άκης Δήμου κατάφερε να κάνει κάτι πολύ δύσκολο, γιατί ενώνει δύο τελείως διαφορετικές ιστορικές εποχές στο έργο, την εποχή του Αριστοφάνη με τα ελληνιστικά χρόνια και αυτή η σύνθεση δε θυμίζει καθολου φιλολογική βραδιά. Πρόκειται για μια σύγκρουση δύο κόσμων, ενός κόσμου που πεθαίνει και ενός κόσμου που γεννιέται. Απώλεια στο βάθος…Ίσως! Υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία από την επιθεώρηση. Άλλωστε, το ξεκίνημα της επιθεώρησης είναι η αττική κωμωδία. Κρατώντας την ποιότητα των στίχων του Αριστοφάνη – στην παράσταση θα δείτε και αυτούσεις σκηνές, όπως η σκηνή της Μυρρίνης με τον Κινησία - ο Δήμου δείχνει ότι διαθέτει και την εμπειρία και την ικανότητα και κάνει αυτό το τόσο δύσκολο εγχείρημα να λειτουργήσει με μεγάλη άνεση και ευκολία. Είμαι ευτυχής με τη συνεργασία με όλους τους συντελεστές, με συναδέλφους όπως ο Τάσος Χαλκιάς ή ο Ταξιάρχης Χάνος, που είναι και εξαιρετικοί φίλοι, αλλά και τους νεώτερους συναδέλφους. Και θέλω να πω ότι στον βασικό κορμό του Χορού έχουμε νέα παιδιά, κάτι που με χαροποιεί πάρα πολύ.

Έχετε ερμηνεύσει πολλούς αριστοφανικούς ρόλους. Ανακαλύπτετε κάτι διαφορετικό από τον εαυτό σας κάθε φορά που προσεγίζετε έναν τέτοιο ρόλο; 

Βέβαια, έχω παίξει πολλές φορές. Έχω παίξει τον ρόλο της Μυρρίνης, σε παραγωγή του ΚΘΒΕ, εδώ, πριν πολλά, βέβαια, χρόνια, και τότε με τη μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη. Ήταν μια πολύ ωραία συνεργασία, με την οποία είχαμε πάει στην Επίδαυρο. Το θέατρο είναι είδος θνησιγενές, γι’ αυτό και κάθε παράσταση είναι μοναδική Θα ήταν αυτοκτονία για έναν ηθοποιό να παίζει ένα ρόλο με τον ίδιο τρόπο.

Έργα του Ηρώνδα έχουν ανεβεί ποτέ στο θέατρο.

Έχουν ανέβει, αλλά αποσπασματικά. Στο Αμόρε έχουν γίνει κάποιες παραστάσεις, αλλά, καταλαβαίνετε ότι είναι αρκετά δυσνόητος και πολύ παλιό θέατρο για να μπορεί να σταθεί μόνος του. Στην Ελλάδα ο Αριστοφάνης είναι ο κατεξοχήν κωμικός, έργα του οποίου θέλουν να βλέπουν οι Έλληνες. Υπάρχουν, βέβαια, κάποια έργα που διασώθηκαν, και του μεταγενέστερου, Μένανδρου, αλλά ο μέσος Έλληνας θεατής επιμένει να δει για εκατοστή φορά τη Λυσιστράτη, για παράδειγμα.. Θέλει να έρθει να δει τον συνάδελφό μου να ντύνεται γυναίκα. Είναι θέμα… μουνιακό!

Αισθάνεστε ότι μαθαίνετε ακόμα πράγματα, ιδίως από τους νέους;

Βέβαια. Μα αυτός είναι ο λόγος που θέλησα να ασχοληθώ και με τη διδασκαλία. Διετέλεσα διευθυντή του Πειραϊκού Συνδέσμου, της παλαιότερης σχολής θεάτρου. Όχι με διδασκαλία καθέδρας, αλλά κατεβαίνοντας από την έδρα, γίνεται κανείς ένα με τους μαθητές και παίρνει πάρα πολλά και ουσιαστικά. Προσωπικά πιστεύω πολύ στον πολιτισμό, όχι, βέβαια, στο Υπουργείο Πολιτισμού, πιστεύω στους ανθρώπους του!

Η σχέση του Αριστοφάνη με τον Ηρώνδα είναι περισσότερο συμπληρωματική ή συγκρουσιακή;

Συγκρουσιακή! Πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικούς κόσμους! Ο Αριστοφάνης έχεις μια πίστευτη δυναμική. Η ιδεοληψία του, αν θέλετε, με την ελευθερία και την ειρήνη. Με τον άνθρωπο αλλά και απέναντι στους θεούς! Σε σύγκριση με την δική του επαναστατικότητα του, εμείς οι μεταγενέστεροι, είμαστε πολύ περισσότερο τακτοποιημένοι και συντηρητικοί.

Είμαστε, λέτε, σήμερα πιο συντηρητικοί, λιγότερο τολμηροί;

Μόνο; Κατώτεροι είμαστε. Σκεφτείτε ότι ο Αριστοφάνης έκανε σάτιρα για τον πόλεμο, ενώ μαινόταν ο Πελοποννησιακός Πόλεμος! Πιστεύετε ότι σήμερα θα μπορούσε κανείς να κάνει κάτι τέτοιο; Να σατιρίζει τους πολιτικούς και τους στρατηγούς την ώρα που πολεμούσαν; Ο Αριστοφάνης πήγε κόντρα. Και μόνο γι’ αυτό πρέπει να στεκόμαστε προσοχή.

Υπάρχουν αστεία που δεν πρέπει να λέγονται; Μπορεί κανείς να σατιρίσει τα πάντα; Πρέπει να «απαγορεύσουμε» ορισμένα αστεία;

Τι σημαίνει «απαγορεύνται»; Έχουμε έναν Μακαρθισμό, χωρίς να τον έχουμε ονομάσει. Πρέπει να λέγονται τα αστεία. Και περνάμε μία πολύ δύσκολη εποχή. Μια εποχή…αντί. Όλο αντί, αντι-χιούμορ, αντι-ερωτική, αντί της ελευθερίας. Είναι ένας μικρός μεσαίωνας. Κοιτάξτε, η ελευθερία και η ελευθεριότητα είναι δίδυμες αδελφές. Απλώς η ελευθερία έχει ηθική, ενώ η ελευθεριότητα όχι. Και όταν μπλεχτούν, τότε χαμένη βγαίνει η ελευθερία! Για την τέχνη, είναι τρομακτική αυτή η διαδικασία απαγόρευσης – βάλτε σε εισαγωγικά τη λέξη, αν σας φαίνεται υπερβολική - αστείων που μπορεί να προσβάλλουν. Είναι άλλο να θέτουμε εμείς, οι καλλιτέχνες, ο καθένας ξεχωριστά, όρια στον εαυτό μας και είναι άλλο να μας τα θέτουν τρίτοι. Τη δεκαετία του ’80 και ‘90 είχε ξεκινήσει μια εκστρατεία από τον Τύπο για τις βωμολοχίες στο θέατρο. Εγώ, που είμαι ένας άνθρωπος που δεν βρίζω καθόλου στην προσωπική μου ζωή, είχα βρεθεί να απολογούμαι για όσες παραστάσεις συμμετείχα και είχαν βωμολοχίες. Τιμωρήθηκε τότε το θέατρο και χάσαμε κι εμείς οι ηθοποιοί από την αξία μας. Μια υπερβολή παντού! Δεν ήταν μια υποκρισία όλο αυτό; Μόνο και μόνο για να μπορέσουν να επιβάλλουν λογοκρισία σε αυτό που ονομάζεται σάτιρα. Ναι, ο κίνδυνος να ξεφύγεις υπάρχει πάντα, όμως, εμείς οι ίδιοι είναι πρέπει να αυτοτιμωρούμαστε. Δεν χρειάζεται να με τιμωρείς διά νόμου.

Τον τελευταίο καιρό γίνεται λόγος για το πως σατιρίζονται είτε άνθρωποι με ιδιαιτερότητες ή άλλες κοινωνικές ομάδες κ.ο.κ. Ποια η γνώμη σας ως προς αυτό;

Δεν είμαι ούτε παπάς ούτε ηθικολόγος. Το χιούμορ δεν υποβαθμίζει ούτε τις ιδιαιτερότητες ούτε ανθρώπους που για οποιονδήποτε λόγο μπορεί να τίθενται στο επίκεντρο της σάτιρας. Το αντίθετο. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι μέσα από την σάτιρα νομιμοποιούνται – τουλάχιστον έτσι λειτουργούσε η σάτιρα διαχρονικά. Σκεφτείτε ότι ο Αριστοφάνης, για παράδειγμα, πάντα συμπεριλάμβανε χαρακτήρες θηλυπρεπείς στα έργα του. Το θέμα είναι να αντιμετωπίζουμε τους πάντες ισότιμα.

Έχετε μια από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές στην Ελλάδα. Δεν θα μπορούσατε να την έχετε εκμεταλλευτεί περισσότερο;

Να την εκμεταλλευτούν, θέλετε να πείτε! Δεν έχω παράπονο από την καριέρα μου. Είναι συγκλονιστική. Έκανα ακριβώς ό,τι ήθελα. Έχω σεβαστεί το κοινό και με σέβεται και αυτό. Δεν πλούτισα στο θέατρο. Έχω πει πολλά όχι! Αλλά πιστεύω ότι έχω τιμωρηθεί για την σκέψη μου. Θα μπορούσα, για παράδιεγμα, να έχω κάνει πολύ περισσότερη διαφήμιση. Μετά τη Φρουτοπία, είχα μια πολύ μεγάλη συνεργασία σε μεταγλώττιση, στο Toy Story, όπου οι υπεύθυνοι της Disney, μάλιστα, μου έδωσαν θερμά συγχαρητήρια. Ο ρόλος ήταν ένας αρκούδος που στην αρχή ήταν πολύ γλυκός, αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι είναι πολύ κακός. Μου έδωσαν θερμά συγχαρητήρια, στο τέλος κι εγώ τους είπα ότι για μένα είναι πολύ εύκολο, γιατί είμαι ηθοποιός θεάτρου και έχω ερμηνεύσει Μπέκετ, το «Περιμένοντας τον Γκοντό», το οποίο αντιμετώπισα σαν κωμωδία. Γιατί, αυτό είναι. Είναι το τέλος της κωμωδίας! Μπορώ να παίξω, λοιπόν, και το δραματικό και το κωμικό, και να περάσω από το ένα είδος στο άλλο, σαν διακόπτης.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ::

Δημιουργική σύνθεση κειμένων: Άκης Δήμου

Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρήγας

Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Σιάφκου, Αριστοτέλης Καρανάνος

Μουσική-Προσαρμογή στίχων: Γιώργος Χριστιανάκης

Χορογραφία-Επιμέλεια κίνησης: Αναστασία Κελέση

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Μουσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου

Διδασκαλία ακροβατικών: Ηλέκτρα Καρτάνου

Βοηθός σκηνοθέτη: Αντρέας Κουτσουρέλης

Βοηθός σκηνογράφων-ενδυματολόγων: Δανάη Πανά

Φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου

Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου

Η μουσική της παράστασης ηχογραφήθηκε στο studio Royal Alzheimer Hall, με

ηχολήπτες τον Τίτο Καργιωτάκη και τον Χρήστο Χαρμπίλα και στο studio M, με

ηχολήπτες τον Γιώργο Μάνιο και Βασίλη Στεργίου.

Έπαιξαν οι μουσικοί: Γιώργος Αβραμίδης (τρομπέτα), Γιάννης Μαρίνος (τρομπόνι),

Βασίλης Μπαχαρίδης (τύμπανα, κρουστά), Κώστας Τσούγκρας (ακορντεόν), Φώτης

Σιώτας (βιολί, βιόλα), Νίκος Βελιώτης (τσέλο), Γιώργος Χριστιανάκης (πιάνο,

πλήκτρα, κρουστά, κιθάρα).

Πρωταγωνιστούν (με σειρά εμφάνισης): Ταξιάρχης Χάνος (Αριστοφάνης-Κινησίας),

Δημήτρης Πιατάς (Λέλεξ: Δούλος Αριστοφάνη -Μυρρίνη), Σταμάτης Γαρδέλης 

(Διόνυσος), Κωνσταντίνος Χατζησάββας  (Ηρώνδας), Τάσος Χαλκιάς  (Ιππώναξ:

Δούλος Ηρώνδα- Κέρδωνας)

Διανομή (με σειρά εμφάνισης):

Πολυξένη Σπυροπούλου (Ταξιθέτρια) Βιβή Μιτσίτσκα (Σάσα Ψαρομηλίγκου),

Μαργαρίτα Αλεξιάδη  (Βύττινα), Παναγιώτης Καμμένος (Γάστρωνας- Κότταλος-

Δρίμυλος), Νίκος Βατικιώτης (Πυρρίας – Σώμα – Γρύλλος- Κυρία), Ηλέκτρα

Καρτάνου (Μητρίχη), Λίνος Μάνεσης (Γύλλη), Μάρα Μαλγαρινού (Λυσιστράτη),

Τερέζα Καζιτόρη (Γυναίκα– Κυννώ – Κυρία), Σπύρος Σιδέρης  (Γέρος), Θαλασσινή

Βοσταντζόγλου (Μυρρίνη - Γυναίκα), Θεοφανώ Τζαλαβρά (Λαμπιτώ), Γιάννης

Τσεμπερλίδης (Κλεονίκη), Βασίλης Παπαδόπουλος  (Κήρυκας), Αριστοτέλης

Ζαχαράκης (Λαμπρίσκος – Οπίσθιος), Γρηγόρης

Παπαδόπουλος (Θράσσα–Πρόβουλος), Βιργινία Ταμπαροπούλου  (Μητροτίμη),

Ιωάννα Δεμερτζίδου (Μητρώ),Τάσος Τυρογαλάς (Κυρία), Θάνος  Κοντογιώργης

(Λεωνίδας Χασαλεύρης)

ΧΟΡΟΣ

Θίασος Αριστοφάνη: Θαλασσινή Βοσταντζόγλου, Τερέζα Καζιτόρη, Θάνος

Κοντογιώργης, Μάρα Μαλγαρινού, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Βασίλης

Παπαδόπουλος, Σπύρος Σιδέρης, Θεοφανώ Τζαλαβρά, Γιάννης Τσεμπερλίδης

Θίασος Ηρώνδα: Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Νίκος Βατικιώτης, Ιωάννα Δεμερτζίδου,

Αριστοτέλης Ζαχαράκης, Παναγιώτης Καμμένος, Ηλέκτρα Καρτάνου, Λίνος

Μάνεσης, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Τάσος Τυρογαλάς

INFO: Πρεμιέρα: Τετάρτη 6, Πέμπτη 7 Ιουλίου, στις 21.15 στο Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη

Τιμή προπώλησης μέσω ηλεκτρονικής αγοράς  και ταμεία : 13€ 

Κανονικό εισιτήριο : 16 €

Φοιτητικό/ Άνω των 65 / Ομαδικό(10 άτομα) / Δάσκαλοι & Καθηγητές: 10 €

Άνεργοι: Δωρεάν (20 θέσεις ανά παράσταση για τις παραστάσεις στο Θέατρο

Δάσους) κατόπιν τιμή εισιτηρίου : 10€

ΑΜΕΑ & Συνοδοί ΑΜΕΑ: 8 €

Πληροφορίες - κρατήσεις στο Τ. 2315 200 200 και στα εκδοτήρια του ΚΘΒΕ.

Ωράριο λειτουργίας: 

? Βασιλικό Θέατρο (Πλατεία Λευκού Πύργου): Δευτέρα - Παρασκευή, 8:15 -

21:30

? Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Εθ. Αμύνης 2,

Θεσσαλονίκη): Δευτέρα - Παρασκευή, 8:15 - 16:15

? Πλατεία Αριστοτέλους: Τρίτη - Σάββατο, 11:00 - 19:00

? Θέατρο Δάσους: Τις μέρες των παραστάσεων δύο ώρες πριν την έναρξη