Γιώργος Πετρίδης: Ο Ελληνοαμερικανός που άφησε τη Wall Street και σαρώνει στις διεθνείς εκθέσεις με τα γλυπτά του

«Τι δουλειά έχει η προτομή μιας Σμυρνιάς στο Νέο Ψυχικό; Μια προτομή που δημιουργήθηκε στη Νέα Υόρκη από έναν Ελληνοαμερικανό;” ήταν το εύλογο ερώτημα πολλών Αθηναίων πριν λίγες ημέρες, έπειτα από τα αποκαλυπτήρια του γλυπτού που φιλοτέχνησε ο Γιώργος Πετρίδης.

Σε μια αρχική επιφανειακή προσέγγιση, ίσως η “ιστορία” να φαντάζει μπερδεμένη. Στην ουσία όμως το έργο εξετάζει το νόημα της Πατρίδας ενός ανθρώπου και ενός λαού. Ενός λαού που αναζητά αυτήν την Πατρίδα, τη θυμάται και την τιμά.

Ο γλύπτης, που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά ζει και εργάζεται κυρίως στη Νέα Υόρκη, επέλεξε να επιστρέψει στον τόπο των εφηβικών του χρόνων για να τιμήσει τους πολλούς πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους το 1922. 

...Και γιατί στο Νέο Ψυχικό;

Όπως επισημαίνει ο Δήμαρχος Νέου Ψυχικού κ.Δημήτρης Γαλάνης, στην καρδιά της περιοχής στην πλατεία του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου, εγκαταστάθηκαν από το 1929 έως το 1930 πολλοί Μικρασιάτες κυρίως προερχόμενοι από τα Βουρλά και το Μελί. Μάλιστα η συγκεκριμένη εκκλησία αποτελεί πιστό αντίγραφο ενός Ναού που πρωτοκτίστηκε στα Βουρλά γύρω στο 1550.

Ο Γιώργος Πετρίδης μέσα από την εξαιρετική συνεργασία με τον Δήμαρχο, τον Αντιδήμαρχο Πρόνοιας Πολιτισμού και Αθλητισμού κ.Χαράλαμπο Μπονάτσο και την Αντιδήμαρχο Δημοτικής Διοίκησης κ.Ελένη Ζέππου, δεσμεύτηκε, πάλεψε και δημιούργησε την πρώτη αφιερωματική προτομή για την Μικρασιατική καταστροφή. Η πρόθεσή του να συμβάλλει στις εκδηλώσεις μνήμης για τα 100 χρόνια από την Καταστροφή της Σμύρνης που διοργάνωσε στις 14 Σεπτεμβρίου ο Δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού, αν και έχει ιδιαίτερη πολιτιστική σημασία δεν παύει να είναι πολύ προσωπική.

Το εξαιρετικό γλυπτό με τίτλο «Πρόσφυγας - η γυναίκα της Σμύρνης», συνιστά έναν φόρο τιμής στους διωκόμενους της Μικράς Ασίας αλλά και στις μικρασιατικές ρίζες του καλλιτέχνη. Η προτομή έχει ύψος 132 εκατοστά και διάμετρο 100 εκατοστά και είναι τοποθετημένη σε βάση 140 εκατοστών. 

Οι βασικές παράμετροι που προσδιορίζουν τη δουλειά του Γιώργου Πετρίδη είναι τρεις:

• η ελληνική ιστορία,
• η ιστορία της γλυπτικής και
• οι οικογενειακές σχέσεις

Αρχικά στο πρώτο στάδιο για τη δημιουργία του συγκεκριμένου έργου, διερεύνησε ευρύ βιβλιογραφικό και διαδικτυακό υλικό, οικογενειακά ημερολόγια αλλά και φωτογραφίες σε συνδυασμό με τις βιωματικές ιστορίες της μητέρας του και της γιαγιάς του.

Στο δεύτερο στάδιο, ο καλλιτέχνης εντρύφησε στην ιστορία της τέχνης για να δει πώς οι παλαιότεροι καλλιτέχνες αντιμετώπιζαν παρόμοια θέματα. Το έργο που τελικά μίλησε στην καρδιά του ήταν η Φλωρεντινή Πιετά του Μιχαήλ Αγγέλου που βρίσκεται στο Museo dell’opera del Duomo.

Στο τρίτο στάδιο και σύμφωνα με τη δημιουργική του διαδικασία, ενσωμάτωσε όλα τα παραπάνω στοιχεία σε ένα νοητό μοντέλο. Φαντάστηκε λοιπόν τη γιαγιά του σε νεαρή ηλικία να φτάνει στον Πειραιά από τη Σμύρνη το 1922. Προσπάθησε να αποτυπώσει όλα τα φέροντα συναισθήματα, την απώλεια, τη δύναμη, αλλά και την αξιοπρέπεια που κουβαλούσε στο κύτταρό του αυτός ο κοσμοπολίτικος λαός.

Από τη Wall Street στην τέχνη

Μεγαλωμένος σε ένα οικογενειακό περιβάλλον καλλιτεχνών και επιχειρηματιών, αρχικά ακολούθησε το επιχειρείν. Τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στη Wall Street διανύοντας μια πολύ επιτυχημένη επαγγελματική καριέρα στο τομέα των συγχωνεύσεων και των εξαγορών εταιρειών.

Πέρα από τις σπουδές του στο Harvard College στις ελευθέριες τέχνες, δεν έπαψε ποτέ να καταπιάνεται με τα «περί τεχνών» παρακολουθώντας μαθήματα σε κάθε ευκαιρία για πάνω από είκοσι χρόνια. Πιο πρόσφατα αποφοίτησε με πτυχίο γλυπτικής από το New York Studio School, τη σχολή που ανέδειξε τους σημερινούς κορυφαίους καλλιτέχνες όπως είναι ο Christopher Wool και η Cecily Brown.

Πλέον ο καταξιωμένος καλλιτέχνης Γιώργος Πετρίδης άφησε πίσω του μία επιτυχημένη καριέρα στη Wall Street και έχει εδραιώσει επιτυχώς μία άλλη πορεία στη γλυπτική.

Με τα έργα του «μπολιάζει» την ελληνικότητα σε όλο τον κόσμο (με εκθέσεις στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, στο Ντουμπάι, στο Μονακό και στη Μύκονο) διαδίδοντας το πνεύμα της πατρίδος μας.

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η περιοδεύουσα έκθεση με τίτλο «Ελληνικές Κεφαλές: Μια προσωπική εξερεύνηση της Ελληνικής Ιστορίας και του Πολιτισμού των τελευταίων 2.500 χρόνων». Η έκθεση παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στην Πρεσβεία της Ελλάδος στην Ουάσιγκτον (Μάιος-Ιούνιος 2022), όπου στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για την Ημέρα της Ευρώπης, την επισκέφτηκαν πάνω από 2.000 άτομα. Κατόπιν οι “Ελληνικές Κεφαλές” εκτέθηκαν στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μούσες» του Σαουθάμπτον (Νέα Υόρκη, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2022). Αυτή την περίοδο παρουσιάζονται στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο (Βοστώνη), ενώ στη συνέχεια πρόκειται να ακολουθήσουν και άλλοι προορισμοί μεταξύ των οποίων το Σικάγο, το Λος Άντζελες, το Λονδίνο, τα Αραβικά Εμιράτα και τέλος η Αθήνα

Σκοπός των “Ελληνικών Κεφαλών” είναι να προβάλουν τον οικουμενικό χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισμού μέσω του διαπολιτισμικού διαλόγου και της πολιτιστικής διπλωματίας, που αποτελούν το όχημα για την αμοιβαία κατανόηση των ίδιων των λαών αλλά και της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Προκειμένου να ξετυλίξει το νήμα του χρόνου αλλά και για να «χαρτογραφήσει» καλλιτεχνικά τα σημεία της διαδρομής που εν δυνάμει αντηχούν σε καθένα από εμάς, ο γλύπτης επέλεξε για τη θεματική της έκθεσης έξι κομβικές ιστορικές περιόδους:

• Κλασική Ελληνική Περίοδο (510 π.Χ. - 323 π.Χ.)
• Βυζαντινή Περίοδος (330 - 1453)
• Ελληνική Επανάσταση (1821 - 1829)
• Μικρασιατική Καταστροφή (1922)
• Ναζιστική Κατοχή και Εμφύλιος Πόλεμος (1941 - 1949)
•  Σύγχρονη εποχή

Έτσι για την κάθε ιστορική περίοδο προέκυψε μια υπερμεγέθης προτομή που  αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο έργο στην ιστορίας της τέχνης και απευθύνεται σε ένα μέλος της οικογένειας του. Η δημιουργική διαδικασία του γλύπτη είναι δικής του εφεύρεσης και συνυφαίνει πάντα το αρχαίο με το σύγχρονο. Συχνά ξεκινά τη μορφή σε συνεργασία με ένα ζωντανό μοντέλο. Ως αποτέλεσμα της πρώτης διεργασίας στη φόρμα, προκύπτει ένα κεφάλι ή ένα σώμα κατασκευασμένο από διάφορα παραδοσιακά υλικά (πηλό, πλαστελίνη, γύψο). Εξελίσσει αυτήν την πρώτη μορφή, είτε δουλεύοντας με ένα ζωντανό μοντέλο, είτε αντλώντας υλικό από τη μνήμη και τη φαντασία του.

Στη συνέχεια χρησιμοποιεί έναν 3D σαρωτή με σκοπό να δημιουργήσει ένα ειδικό αρχείο, για να το επεξεργαστεί σε λογισμικό γλυπτικής (διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μήνες). Όταν ολοκληρώσει αυτήν την εργασία, επαναφέρει το γλυπτό στην υλικότητα του (συνήθως σε μεγαλύτερη κλίμακα από την αρχική), μέσω 3D εκτύπωσης σε ρητίνη. Έπειτα ακολουθεί πάλι η χειρωνακτική εργασία σε συνδυασμό με ηλεκτρικά εργαλεία και οικοδομικά υλικά. 

Συχνά αυτή η τελική μορφή καταλήγει σε χυτήριο στην Ελλάδα, όπου χυτεύεται με μεθόδους όχι και τόσο διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Ο Πετρίδης έχει την τάση να ωθεί τη δυνατότητα κάθε δημιουργικής φάσης στο έπακρο, γι’ αυτό τα έργα του μπορεί να χρειαστούν πάνω από ένα χρόνο για να ολοκληρωθούν. Όπως ήδη έχει ειπωθεί «τα αγαθά κόποις κτώνται», με τη ρήση να βρίσκει την απόλυτη ταύτιση της στην περίπτωση του «αέναου» Γιώργου Πετρίδη που δηλώνει καλλιτεχνικά «ευλογημένος», από την απήχηση που χαίρουν τα έργα του στο ευρύ κοινό.

Αυτήν την περίοδο ο καλλιτέχνης μας εξηγεί ότι πρέπει να επιστρέψει βιαστικά στο εργαστήριο του στη Νέα Υόρκη, καθώς εκκρεμούν παραγγελίες εξατομικευμένων έργων, κυρίως προτομών, για την πολιτιστική και οικονομική ελίτ της Νέας Υόρκης. Συγχρόνως, όμως μας αφήνει με την υπόσχεση ότι σύντομα θα βρίσκεται πάλι στην αγαπημένη του Αθήνα.

Το επόμενο δημόσιο έργο του, ένα γυμνό γλυπτό γυναίκας, ύψους 2 μέτρων, βρίσκεται ήδη σε φάση παραγωγής και στο επόμενο διάστημα πρόκειται να τοποθετηθεί σε σημαίνοντα χώρο των Αθηνών.