Γλυπτά Παρθενώνα: Ανοιχτός σε συμφωνία ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου παρά το μπλόκο Σουνάκ

Ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν δήλωσε πως θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για την προσωρινή επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, παρά τη συνεχιζόμενη διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης και της Ελλάδας, που προκάλεσε ο Ρίσι Σούνακ, ο οποίος ακύρωσε την συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ανταλλαγή με αρχαία αντικείμενα της Ελλάδας

Ο Όσμπορν, μιλώντας στο podcast «political currency», επισήμανε πως τα Γλυπτά θα μπορούσαν να ανταλλαγούν με αρχαία αντικείμενα που έχει η Ελλάδα και τα οποία δεν έχουν δει ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Μάλιστα, επέμεινε ότι όλοι είναι «πολύ πρόθυμοι για μια συμφωνία», ακόμη και αν η βρετανική κυβέρνηση δεν μιλάει με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

«Ελπίζω να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου, της ελληνικής κυβέρνησης και του Μουσείου της Ακρόπολης και αυτή η συμφωνία να μας επιτρέπει να μοιραζόμαστε την προβολή των Γλυπτών που υπήρχαν γύρω από την Ακρόπολη στην αρχαία Ελλάδα, αλλά όχι με τρόπο που να αμφισβητεί τις θεμελιώδεις αξιώσεις οποιουδήποτε», τόνισε.

«Η Ελλάδα θα λέει πάντα ότι ανήκουν δικαιωματικά στην Ελλάδα αλλά ο νόμος είναι πολύ σαφής ότι είναι στην κατοχή του Βρετανικού Μουσείου. Και το έχουμε ακούσει και από αυτή τη συντηρητική κυβέρνηση ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Έχουμε ακούσει από την πιθανή κυβέρνηση των Εργατικών, ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει», επισήμανε.

Ο Μπλερ ήθελε να δανείσει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στη χώρα μας – Το αντάλλαγμα που ζητούσε 

Την ίδια στιγμή, όπως αποκαλύπτεται η κυβέρνηση των Εργατικών του Τόνι Μπλερ, άσκησε πιέσεις για τη σύναψη συμφωνίας για το διαμοιρασμό των Γλυπτών του Παρθενώνα με την Ελλάδα το 2003, κατηγορώντας μάλιστα το Βρετανικό Μουσείο για «αδιαλλαξία» όσον αφορά τους ελληνικούς θησαυρούς, όπως αποκαλύπτουν αρχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τα Εθνικά Αρχεία του Ηνωμένου Βασιλείου.

Σύμφωνα με τους Financial Times, σε επιστολή που απευθυνόταν στον Μπλερ τον Απρίλιο του 2003, η σύμβουλος της Ντάουνινγκ, Στριτ Σάρα Χάντερ έγραφε: «Υπάρχουν σοβαροί λόγοι... τόσο ιδιωτικά όσο και δημοσίως να ενθαρρύνουμε το Βρετανικό Μουσείο να βρει μια διευθέτηση τους επόμενους 12 μήνες».

«Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη - υποστηρίζοντας ένα δάνειο και όχι την επιστροφή της κυριότητας - και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του (Βρετανικού Μουσείου) να εξετάσει οποιονδήποτε συμβιβασμό», σημειώνεται στην επιστολή.

Η διαμάχη για την επιστροφή των Γλυπτών συνεχίζεται για περισσότερο από δύο αιώνες μετά την κλοπή τους από τα ερείπια του ναού του Παρθενώνα στην Αθήνα από τον Έλγιν. Σήμερα αποτελούν ένα από τα πιο διάσημα αντικείμενα του Βρετανικού Μουσείου.

Η Χάντερ έγραψε ότι τα Γλυπτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν «ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί» στην προσπάθεια να κερδίσει το Λονδίνο τους Ολυμπιακούς του 2012, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει να αποσπαστεί η ελληνική ψήφος και μια «σειρά άλλες». Ωστόσο, προειδοποίησε, «θα πρέπει να προφυλαχθούμε από τον κίνδυνο άλλες χώρες να υποβάλλουν αντίστοιχα αιτήματα».

Για να λυθεί το αδιέξοδο, πρότεινε Λονδίνο και Αθήνα να υπογράψουν μια συνθήκη που θα διέπει τη συμφωνία κοινής χρήσης μεταξύ των δύο χωρών.

Μάλιστα, σε ένα χειρόγραφο σημείωμα ο Μπλερ έγραψε ότι ήταν υπέρ της δημιουργίας ενός καναλιού επικοινωνίας για να πείσει το Βρετανικό Μουσείο για τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας διευθέτησης.

Πρότεινε να τεθεί επικεφαλής των διαπραγματεύσεων ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Όουεν, καθώς είχε «επιρροή», αλλά θα δημιουργούσε επίσης απόσταση από την κυβέρνηση.

Ο Όουεν είχε γράψει στην κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2003 υποστηρίζοντας ότι η διαπραγμάτευση κάποιας μορφής συνθήκης με την Αθήνα για το δάνειο των μαρμάρων θα είχε «τεράστια οφέλη». Δεν είναι σαφές από τα έγγραφα γιατί η ιδέα τελικά δεν προχώρησε.

Η επιστολή του Κώστα Σημίτη στον Τόνι Μπλερ 

Όπως σημειώνουν οι FT, τον Οκτώβριο του 2002, ο Κώστας Σημίτης, τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, έγραψε στον Μπλερ προτείνοντας να επιστραφούν τα Γλυπτά στην Ελλάδα με μακροχρόνιο δανεισμό από το Βρετανικό Μουσείο σε ένα νέο μουσείο που χτιζόταν στους πρόποδες της Ακρόπολης, «παρακάμπτοντας το θέμα της ιδιοκτησίας», όπως αποκαλύπτουν τα έγγραφα του αρχείου.

Σημειώνεται πως νόμος του 1963 εμποδίζει το Βρετανικό Μουσείο να παραδώσει μόνιμα πίσω τα Γλυπτά.

Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα προσφέρθηκε να παράσχει στο Βρετανικό Μουσείο μια ανακυκλούμενη προσφορά αντικειμένων από την αρχαιότητα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων θησαυρών που δεν είχαν βγει ποτέ πριν εκτός Ελλάδας. Η επιστολή Σημίτη έκανε αναφορά σε δημοσκόπηση του 2002, σύμφωνα με την οποία το 56% του βρετανικού κοινού υποστήριζε την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα.

«Η επιστροφή των Γλυπτών από τη βρετανική κυβέρνηση στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, θα ήταν μια χειροκροτούμενη διεθνώς χειρονομία που αρμόζει στο Ολυμπιακό πνεύμα», είχε γράψει ο Σημίτης.