«Σαπίλα και κακοδιαχείριση» στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο

Στα ασταθή, γεμάτα καθυστερήσεις και παρατάσεις χνάρια του ανολοκλήρωτου Αρχαιολογικού Κτηματολογίου φαίνεται ότι βρίσκεται και το έργο για την καταγραφή και ψηφιοποίηση των κινητών μνημείων της χώρας, βασικό «όπλο» κατά της αρχαιοκαπηλίας, με υπαιτιότητα ξανά της αναδόχου εταιρείας IKNOWHOW, την οποία συναντάμε και πίσω από τα σοβαρότατα προβλήματα με το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο.

Για ένα έργο με «πολλή σαπίλα, βρωμιά και κακοδιαχείριση», στο οποίο ο ανάδοχος και τα «ξαδερφάκια» του «φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης» έκανε λόγο χαρακτηριστικά, αναφερόμενη στο έργο για τα κινητά μνημεία, και η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά σε συνάντηση που είχε προχθές με εκπροσώπους των Εκτάκτων Αρχαιολόγων (ΣΕΚΑ), οι οποίοι εργάζονται στην αυτεπιστασία και του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου και της καταγραφής των κινητών μνημείων.

Η πράξη «Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ και Ανάπτυξη Νέου Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων», προϋπολογισμού 8.378.700 ευρώ, ξεκίνησε το 2012 από τη Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων (ΔΕΑΜ).

Το υποέργο «Ανάπτυξη Εφαρμογών (Εφαρμογή Διαχείρισης Μνημείων και Εφαρμογή Δημοσιοποίησης Μνημείων – Πύλη» μετά τον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον Ιούνιο του 2014 επί υπουργίας Κώστα Τασούλα, το ανέλαβε τελικά μόνο η IKNOWHOW, ενώ είχε προκριθεί και μία ακόμα εταιρεία, η COSMOS. H τελευταία κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (στις 19/1/2015) για να ανασταλεί η υπουργική απόφαση (29/12/2014) με την οποία μοναδική ανάδοχος στο έργο έμενε η IKNOWHOW.

Τόσο στο δικόγραφο όσο και σε επιστολές της προς τη Διεύθυνση Διαχείρισης Μνημείων, η COSMOS μιλούσε καθαρά για «εσωτερική πληροφόρηση προς την IKNOWHOW» και «άνισο μέτρο κρίσης των προσφορών των δύο εταιρειών» ακόμη και με e-mails που διακινούνταν μεταξύ της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και της IKNOWHOW.

Έκαναν τα... στραβά μάτια

Το υποέργο κατακυρώθηκε πάντως στις 25/08/2015 και υπογράφτηκε η σύμβαση με την IKNOWHOW τον Οκτώβριο του 2015, έχοντας διάρκεια έντεκα μήνες (λήξη στις 5/9/2016). Στη διαδρομή, κατά την οποία υπηρεσιακοί υπάλληλοι από τη ΔΕΑΜ εκτός από το να διακινούν e-mails έκαναν και τα... στραβά μάτια που το έργο δεν προχωρούσε, ο ανάδοχος (IKNOWHOW) εξασφάλισε παρατάσεις για άλλους πέντε μήνες.

Με υπουργική απόφαση τον Οκτώβριο του 2017 (υπογεγραμμένη από τη Λυδία Κονιόρδου), δόθηκε στην IKNOWHOW τρίμηνη προθεσμία για «θεραπεία» διαφόρων παραλείψεων σε παραδοτέα, που περιγράφονται σε πρακτικό της επιτροπής παραλαβής.

Έκτοτε δεν υπάρχει καμία σχετική ανάρτηση στη Διαύγεια για το έργο ψηφιοποίησης των κινητών μνημείων, που διανύει την τελευταία του παράταση, η οποία λήγει στο τέλος Νοεμβρίου. Τι θα γίνει στο εξής; Η Μ. Ζορμπά, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, έχει διατάξει να ελεγχθούν όλες οι «γκρίζες» ζώνες στις παρατάσεις της σύμβασης και στη μη απόδοση ευθυνών μέχρι σήμερα στον ανάδοχο από τους υπηρεσιακούς της ΔΕΑΜ, γεγονός που τορπίλισε την ολοκλήρωση μπλοκάροντας ακόμη και το έργο της αυτεπιστασίας.

«Μας ζητήθηκε να διακόψουμε την καταγραφή των μνημείων, αφού δεν ήταν έτοιμο από τον ανάδοχο το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, και να επεξεργαστούμε ό,τι είχαμε ήδη καταγράψει» αποκαλύπτει η έκτακτη αρχαιολόγος Δήμητρα Αντωνίου. «Δεν είναι πάντως ξεκάθαρο αν θα συνεχίσει το έργο με νέο ανάδοχο» σημειώνουν οι έκτακτοι αρχαιολόγοι που συναντήθηκαν με την υπουργό και τη γενική γραμματέα Μαρία Βλαζάκη, ζητώντας απομάκρυνση του αναδόχου και, γενικότερα, των ιδιωτών από τον πολιτισμό, διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του έργου και δουλειά!

«Πληρώνουμε το τίμημα»

«Είναι δυνατόν ο ανάδοχος τόσα χρόνια να μην ολοκληρώνει το έργο;» αναρωτιέται η κυρία Αντωνίου, υπογραμμίζοντας πόσο σημαντική είναι η ολοκλήρωση του έργου για τα κινητά μνημεία, ειδικά μετά την εξαφάνιση αρχαιοτήτων από την αποθήκη του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας, τον περασμένο Μάιο! «Δεν έχουμε καμία σχέση με τη σαπίλα και την κακοδιαχείριση, που ανέφερε η κυρία Ζορμπά. Πληρώνουμε, όμως, το τίμημα» τονίζουν οι έκτακτοι αρχαιολόγοι που προσλήφθηκαν με ΑΣΕΠ τα τελευταία 4 χρόνια για την τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, «υπερβαίνοντας αντίξοες εργασιακές συνθήκες και χρόνιες στρεβλώσεις του διοικητικού μηχανισμού», όπως σημειώνουν.

Μόλις ανακινήθηκε το λιμνάζον θέμα του ρόλου των αναδόχων, και ειδικά της IKNOWHOW, η διευθύντρια της ΔΕΑΜ, Ευγενία Γερούση-Μπεντερμάχερ, έσπευσε να καλέσει τους συμβασιούχους και να τους παρουσιάσει το έργο της IKNOWHOW. Ο λόγος; «Για να διαβεβαιώσουμε την υπουργό ότι υπάρχει το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) και λειτουργεί» λένε οι αρχαιολόγοι που παρακολούθησαν στις 18 Οκτωβρίου την επίδειξη.

Το ερώτημα είναι αν λειτουργεί όντως το Σύστημα ή αν πρόκειται για μία ακόμη παρουσίαση... εικονικής πραγματικότητας, όπως αυτή που είχε ξαναγίνει για να «ρίξει στάχτη στα μάτια» της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ σε ημερίδα τον Μάρτιο του 2015, όταν παρουσιάστηκε ότι δήθεν υπάρχει και λειτουργεί το ΟΠΣ του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου...