«Το Άγαλμα της Ελευθερίας»: ένα ATM σε τμήμα του Τείχους του Βερολίνου

Μόνιμο σπίτι στο προαύλιο του Hamburger Bahnhof Museum βρήκε η εγκατάσταση «Το Άγαλμα της Ελευθερίας» των Elmgreen & Dragset. Το τμήμα του Τείχους του Βερολίνου στο οποίο οι δύο καλλιτέχνες έχουν τοποθετήσει ένα μηχάνημα αυτόματης ανάληψης είναι δωρεά του συλλέκτη Χάινερ Βεμχένερ στο σπουδαίο μουσείο σύγχρονης τέχνης της γερμανικής πρωτεύουσας.

Με επωνυμία εμπνευσμένη από το Άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη, σύμβολο της άνευ ορίων ελευθερίας που κάποτε καλωσόριζε τους μετανάστες που με πλοία έφθαναν στον Νέο Κόσμο -και σήμερα είναι απλώς μια δημοφιλής τουριστική ατραξιόν-, η εγκατάσταση του γερμανικού καλλιτεχνικού διδύμου αναφέρεται στην ιστορία του Βερολίνου και, ταυτόχρονα, «προειδοποιεί» για το μέλλον του.

Στο «Άγαλμα της Ελευθερίας», οι Elmgreen & Dragset συνδυάζουν δύο φαινομενικά άσχετα στοιχεία: μια μηχανή αυτόματης ανάληψης (ATM) και ένα τμήμα του «Σιδηρού Παραπετάσματος», που κάποτε διαχώριζε το ανατολικό από το δυτικό Βερολίνο.

Η παράδοξη συγχώνευσή τους γεννά ερωτήματα για τη σημερινή κατάσταση στη γερμανική πρωτεύουσα και την εξέλιξή της μετά την Πτώση του Τείχους. Του Τείχους που συμβόλιζε τον περιορισμό των ατομικών ελευθεριών, και του οποίου τμήματα σήμερα χρησιμεύουν ως φόντο για σέλφι.

Τα τελευταία χρόνια, η αστική αναβάθμιση είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των ελεύθερων δημόσιων χώρων στη γερμανική πρωτεύουσα ενώ τα ATM που έχουν τοποθετηθεί μπροστά από εμπορικά στις συνοικίες σε μια προσπάθεια προσέλκυσης των πορτοφολιών ξένων πελατών που επισκέπτονται το Βερολίνο σηματοδοτούν αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και μάρκετινγκ.

Η εγκατάσταση των Elmgreen & Dragset έχει τριπλή διάσταση: είναι ένα μνημείο του διαχωρισμού της Γερμανίας, ένα μνημείο που φέρνει στον νου τον χαμένο καιρό άπειρων δυνατοτήτων μετά την Πτώση του Τείχους και μια προειδοποίηση για το ξεπούλημα της ιστορίας και της πόλης.