Νάσος Βακάλης: Ο Έλληνας µετρ του animation που µαγεύει το Χόλιγουντ (pics)

Ο διάσηµος 3D animator µιλά στο «Εθνος της Κυριακής» (18/11) για την απόφασή του να φύγει στις ΗΠΑ για να ασχοληθεί µε το κινούµενο σχέδιο και τη συνεργασία του µε την Dreamworks του Στίβεν Σπίλµπεργκ. 

Ζει και εργάζεται στην Καλιφόρνια τα τελευταία 30 χρόνια και το όνοµά του φιγουράρει στους τίτλους µερικών εκ των πιο γνωστών ταινιών κινουµένων σχεδίων των τελευταίων δεκαετιών. Οµως ο Έλληνας animator Νάσος Βακάλης δεν έχει τυφλωθεί από τα λαµπερά φώτα του Χόλιγουντ και δεν έχει απορροφηθεί από τη µεγάλη επιτυχία που έχουν γνωρίσει οι ταινίες στις οποίες έχει εργαστεί.

Μπορεί το «Μαγικό σπαθί: Η αναζήτηση του Κάµελοτ», το «Αγριο άλογο», οι «Τιτάνες ΑΕ» και ο πρόσφατος «Μικροπόδαρος» να ήταν ταινίες κινουµένων σχεδίων υψηλών απαιτήσεων για µεγάλα στούντιο, όπως η Dreamworks και η Warner Brothers, όµως δεν έδωσαν στον Νάσο Βακάλη την καλλιτεχνική ελευθερία που του δίνουν οι δικές του δηµιουργίες, όπως η πολυβραβευµένη ταινία µικρού µήκους «Δείπνο για λίγους», την οποία εµπνεύστηκε από την ελληνική οικονοµική κρίση. «Δεν µπορώ να πω ότι είµαι απόλυτα ευχαριστηµένος µε όλα όσα έκανα για τα µεγάλα στούντιο, και για τον λόγο αυτό έκανα και δικά µου πράγµατα» λέει ο κ. Βακάλης στο «Εθνος της Κυριακής».

Πολλά χρόνια πριν ξεκινήσει τη συνεργασία του µε τους κινηµατογραφικούς κολοσσούς του Χόλιγουντ, ο Νάσος Βακάλης ήταν ένας µαθητής σε σχολείο του Χαλανδρίου, µε ιδιαίτερο ταλέντο στο σχέδιο και στη ζωγραφική. «Στην Ελλάδα του 1983 δεν υπήρχαν πολλοί δρόµοι. Σκέφτηκα να σπουδάσω στη Σχολή Καλών Τεχνών και µετά θα έβλεπα τι θα έκανα. Αλλά έδωσα δύο φορές εξετάσεις και δεν πέτυχα. Μια ιδέα που είχα ήταν να γίνω αρχιτέκτονας και να ασχοληθώ µε το animation ως χόµπι» λέει.

Ένας θείος του από την Αµερική αποφάσισε να τον καλέσει και να τον βοηθήσει να σπουδάσει animation. Στον τελευταίο χρόνο των σπουδών του στο California Institute of Arts συµµετείχε στην παρουσίαση της δουλειάς των φοιτητών που διοργάνωσε το κολέγιο για τους εκπροσώπους των κινηµατογραφικών εταιρειών, οι οποίοι αναζητούσαν νέα ταλέντα. Εκεί δέχθηκε την πρώτη πρόταση για δουλειά, που µε σταθερά ανοδικά βήµατα τον έφερε και στην εταιρεία που ίδρυσαν ο Στίβεν Σπίλµπεργκ, ο Ντέιβιντ Γκέφεν και ο Τζέφρι Κάτσενµπεργκ.

«Η Dreamworks δηµιουργήθηκε ουσιαστικά µέσα σε µια νύχτα. Eνα µεγάλο µέρος των ανθρώπων της προερχόταν από την εταιρεία Amblin του Σπίλµπεργκ. Ο κόσµος αυτός έφερε µια άλλη κουλτούρα στο αµερικανοποιηµένο περιβάλλον του animation, καλλιτεχνικά και σχεδιαστικά. Αυτό της έδωσε ένα διαφορετικό στάτους. Σε έκανε να αισθάνεσαι ότι δουλεύεις σε κάτι πρωτοπόρο», διηγείται.

Ως έµπειρος animator, ο κ. Βακάλης δεν ήταν ένα απλό εκτελεστικό όργανο, αλλά είχε τη δυνατότητα να λαµβάνει µέρος στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων. «Οταν είµαι στην προπαραγωγή µιας ταινίας, η γνώµη µου λαµβάνεται υπόψη για πολλά θέµατα που την αφορούν και έχουν σχέση µε την πλοκή, τα συναισθήµατα των χαρακτήρων κ.λπ.» λέει και συµπληρώνει ότι από αυτήν τη θέση µπορεί να διαπιστώσει πως η καλλιτεχνική πρωτοπορία των µεγάλων εταιρειών, όπως η Dreamworks, µπαίνει σε δεύτερη µοίρα όταν δίνεται προτεραιότητα στην εµπορική επιτυχία.

«Αυτό που τελικά έχει σηµασία για µια εταιρεία όπως η Dreamworks είναι το box office. Στο αµερικανικό animation δεν υπάρχει η δύναµη του σκηνοθέτη να πραγµατοποιήσει το καλλιτεχνικό όραµά του. Θυµάµαι ότι στην Dreamworks ερχόταν ο Σπίλµπεργκ στις δοκιµαστικές προβολές, συζητούσε για την ταινία και µετά πήγαινε στο µάνατζµεντ και έδινε τις σηµειώσεις του για τις αλλαγές που ήθελε να γίνουν. Το ένστικτο των στούντιο είναι να βρίσκουν πάντα κάτι καινούργιο. Αλλά στο τέλος βάζουν τόσο νερό στο κρασί τους, για να ικανοποιήσουν διαφορετικά πράγµατα, που τελικά χάνουν την ουσία».

Αυτή την άποψή του για το αµερικανικό animation την εξέφρασε και τη βραδιά της απονοµής των βραβείων Όσκαρ. «Για άλλη µια φορά φοβάµαι ότι θα κερδίσουν οι ταινίες κινουµένων σχεδίων που οριοθετούν την τέχνη, αντί να πειραµατίζονται µε τις δυνατότητές της. Μια από τα ίδια, που τα έχουµε µάθει απ’ έξω», έγραψε στο Facebook. Αλλωστε, αρνητικές ήταν και οι αντιδράσεις για το «Δείπνο για λίγους» από τους πρώην συνεργάτες του στην Dreamworks, όταν τους το παρουσίασε για πρώτη φορά µε την ιδέα να γίνει ταινία κινουµένων σχεδίων µεγάλου µήκους: «Οταν ολοκλήρωσα την ταινία, έγινε προβολή της στην αίθουσα κινηµατογράφου στα γραφεία της Dreamworks. Την είδε και ο Τζέφρι Κάτσενµπεργκ, ο οποίος µου είπε στο τηλέφωνο ότι βρήκε το θέµα της µη εµπορικό. Με ρώτησε πόσο κόστισε και στη συνέχεια µου είπε ότι δεν είναι το είδος της ταινίας που θα ήθελε να κάνει. Αυτό που µου εξηγούσε στην πραγµατικότητα ήταν ότι δεν µπορώ να το εκµεταλλευτώ εµπορικά».

Κέρδισε 70 βραβεία 

Το «Δείπνο για λίγους» άφησε αδιάφορο τον συνιδρυτή της Dreamworks, αλλά εντυπωσίασε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη, αν κρίνει κάποιος από τα περισσότερα από 70 βραβεία που έχει κερδίσει τα τελευταία χρόνια. Και είναι µια ταινία που βλέπει µε διαφορετικό µάτι την ελληνική κρίση και δείχνει ξεκάθαρα τη γνώµη του κ. Βακάλη για το συγκεκριµένο θέµα.

«Τις ηµέρες που ήταν οι “Αγανακτισµένοι” στις πλατείες, µιλούσα στο τηλέφωνο µε έναν φίλο και µου περιέγραφε τι συνέβαινε. Όταν µου είπε για τα επεισόδια, µου ήρθε αµέσως στο µυαλό η εικόνα ενός τραπεζιού στο οποίο ανεβαίνουν οι γάτες για να φάνε ό,τι προλάβουν και το ανακατεύουν. Θα καταφέρουν να δηµιουργήσουν κάτι καλύτερο ή θα τα κάνουν χειρότερα; Εγώ αισθάνοµαι ότι δεν έχει έρθει η πρόοδος που φανταζόµουν» εξηγεί και προσθέτει ότι στην αρχή η ταινία του δεν είχε ανταπόκριση επειδή την είχε χαρακτηρίσει «κοινωνικοπολιτική».

«Όλα αυτά άλλαξαν όταν της άλλαξα τον χαρακτηρισµό και έλεγα ότι είναι ταινία τρόµου ή φαντασίας µε περιβαλλοντικά µηνύµατα. Τότε άρχισαν να την προσέχουν περισσότερο» σηµειώνει και ξεκαθαρίζει ότι τη θεωρεί πολύ καλύτερη από κάθε δουλειά που έχει κάνει για τις µεγάλες κινηµατογραφικές εταιρείες, και ας έχουν εισπράξεις εκατοντάδων εκατοµµυρίων δολαρίων. «Αν το δει κάποιος από την πλευρά της δηµιουργίας, του νοήµατος και του ειδικού βάρους, τότε χωρίς αµφιβολία είναι ό,τι καλύτερο έχω δηµιουργήσει» καταλήγει.