Η ινδική... δυστοπία στη Θεσσαλονίκη

Μαζί με τις πασμίνες, τα καφτάνια, τα ασημένια κοσμήματα και τα πικάντικα μπαχαρικά, οι Ινδοί έφεραν στη Θεσσαλονίκη και την…Δυσποτία. Μια ενδιαφέρουσα έκθεση με την τελευταία παραγωγή των σύγχρονων εικαστικών δημιουργών της χώρας, που φιλοξενείται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο βρίσκεται στους χώρους της ΔΕΘ, όπου στην φετινή 84^η διοργάνωση η Ινδία είναι τιμώμενη χώρα. Σε συνεργασία με την μεγάλη γκαλερί του Νέου Δελχί, ONKAF, η έκθεση, που έχει τίτλο«Brief Parables of Dystopia/Σύντομες Παραβολές της Δυστοπίας» και θα είναι ανοιχτή μέχρι τις 22 του μήνα, παρουσιάζει 37 σύγχρονους Ινδούς καλλιτέχνες που έφεραν στη Θεσσαλονίκη έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και video, σε επιμέλεια της Νέχα Ζούνι Τίκο και της Σαμίτα Κάουχαν.

«Σε αντίθεση με την ερμηνεία της δυστοπίας που γενικά έχει αρνητική σημασία, καθώς σημαίνει μια κοινότητα ή μια κοινωνία τρομακτική και ανεπιθύμητη, ο τίτλος της έκθεσης φέρνει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Σήμερα υπάρχει ένας προβληματισμός για την δυστοπία, αλλά ο ινδικός πολιτισμός της δίνει μια άλλη σημασία, μέσα από τα παραμύθια, τις παραβολές, τις αλληγορίες», λέει στο ethnos.gr, η αναπληρώτρια διευθύντρια του MOMus Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και του Πειραματικού Κέντρου Τεχνών, Συραγώ Τσιάρα.

H πολιτιστική κληρονομιά της Ινδίας είναι μια από τις πλουσιότερες και πιο αρχαίες στον κόσμο και την ανταγωνίζεται μόνο η κινεζική τέχνη. Ενδιαφέροντα είναι τα γλυπτά που εμπνέονται από την θρησκεία, ενώ η ζωγραφική εμπνέεται από την κινεζική ζωγραφική και την ζωή στα παλάτια, καθώς και από την τέχνη της Αρχαίας Περσίας, αλλά και της Αρχαίας Ελλάδας. Η σύγχρονη τέχνη έχει αυτές τις καταβολές, πολλές επιρροές από το παρελθόν, αλλά και τεχνικές από την Δύση, καθώς και θεματική από άλλες χώρες.

«Η Ινδία έχει δυναμικές φωνές με προβληματισμούς και θεματική που ανταποκρίνονται στις νέες τάσεις, ενώ οι καλλιτέχνες δίνουν έμφαση στο σχέδιο και στη μικρογραφία, κάτι που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον», μας λέει η κ. Τσιάρα.

Τα έργα της έκθεσης «Σύντομες Παραβολές μιας Δυστοπίας» είναι μια πανοραμική όψη κάποιων από τις ερμηνείες, οι οποίες εξιστορούν, καθώς και προβλέπουν τις ζωές μας, αναφέρουν οι Ινδές επιμελήτριες.

Προσθέτουν επίσης πως οι καλλιτέχνες σε αυτή την έκθεση είναι παραμυθάδες, ο καθένας υφαίνοντας τη δική του δυστοπική ταπισερί, πλάθοντας τους δικούς τους μύθους και πρωταγωνιστές, κάποιες φορές με μυριάδες χειρονομίες παραστατικότητας και κάποιες άλλες μέσα από την ακινησία της αφαίρεσης. Συλλογικά αντιπροσωπεύουν ένα φάσμα σύγχρονων Ινδών καλλιτεχνών διαφόρων ηλικιών και μέσων, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί σ’ ένα μοναδικό πλουραλιστικό σύνολο.

Ο φόβος για την εξαφάνιση της φαντασίας και της συλλογικής μνήμης, τους απασχολεί πολύ σοβαρά. Ο Ocean Vuong, ο Αμερικάνος ποιητής και δοκιμιογράφος έχει πει πως αν η ελληνική λέξη για τον ποιητή είναι να «ποιεί», να «δημιουργεί», έτσι και το να θυμάται κανείς είναι να δημιουργεί και γι’ αυτό όποιος θυμάται είναι ταυτόχρονα και ποιητής. Ίσως γι’ αυτό και η ανάμνηση είναι ένα εργαλείο, μια ικανότητα χωρίς την οποία δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι δημιουργοί έργων τέχνης.

Καλλιτέχνες όπως οι Dattatreya Apte, Sukhvinder Singh, Subba Ghosh και Prasanta Kalita προέρχονται από μια γενιά καλλιτεχνών που έχουν εμβαπτιστεί στα μοντερνιστικά εικαστικά κινήματα, αλλά ταυτόχρονα διατήρησαν την μοναδικότητα της φωνής και της προσέγγισής τους. Το έργο με μελάνι σε χαρτί της Ruchika Wason Singh είναι χειρονομιακό και παρουσιάζει τις περιοχές της γυναικείας λεπτότητας με μινιμαλιστικές εκφράσεις. Υπάρχει μια υπόνοια ενθύμησης των παρελθόντων ζωών στις πλατιές πινελιές αυτών των καλλιτεχνών. Οι νεότεροι καλλιτέχνες όπως οι Sumantra, Santanu, Nidhi Agarwal και άλλοι σε αυτή την έκθεση αντιπροσωπεύουν μια φωνή επείγουσας ανάγκης και ασυγκράτητων εικαστικών αφηγήσεων δυστοπικού παροξυσμού. Είναι άφοβοι όσον αφορά τον σχολιασμό των καταστάσεων του κόσμου και της μειωμένης οικολογίας των ανθρωπίνων αξιών.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, η επιμελήτρια Νέχα Ζούνι Τίκο, θα παρουσιάσει την performance που έχει τίτλο «The Moon is Kind», βασισμένη σε μια δική της ιδέα. Η Νέχα Ζούνι Τίκο κατάγεται από το Κασμίρ, αλλά δημιουργεί με έδρα το Νέο Δελχί. Εκπαιδεύτηκε στον κλασικό χορό kathak και οι performances που παρουσιάζει έχουν στόχο να «παντρέψουν» την σύγχρονη τέχνη με τον χορό kathak.