Η Στέλλα...αναστενάζει στο Μέγαρο

«Κάποια μάνα αναστενάζει», «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», «Ακρογιαλιές-Δειλινά», «Μπιρ Αλλάχ», «Για τα μάτια που αγαπώ», «Πάλιωσε το σακάκι μου». Αυτά είναι μερικά κλασικά, αξέχαστα και πολυερμηνευμένα ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία όλοι ξέρουν και σιγοτραγουδούν, ελάχιστοι όμως γνωρίζουν πως σε πρώτη εκτέλεση τα γραμμοφώνησε η Στέλλα Χασκίλ, μια ξεχωριστή και πολύ χαρακτηριστική φωνή του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού.

Το υπέροχο ρεπερτόριό της, αλλά και την συγκινητική και εν πολλοίς άγνωστη ιστορία της ζωής της θα θυμίσει μια ξεχωριστή συναυλία, αφιέρωμα στην «Σαλονικιά», όπως είναι γνωστή η Στέλλα Χασκίλ. Την συναυλία διοργανώνουν το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και η Ισραηλιτική Κοινότητα της πόλης, το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο.

Η Στέλλα Χασκίλ, εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1918, το πραγματικό της όνομα ήταν Στέλλα Ιγεχασκέλ ή Γεχασκέλ-Γαέγου και υπήρξε σύζυγος του επίσης Εβραίου Ιάκωβου Γεχασκέλ. Αν και δεν είναι γνωστή ως ερμηνεύτρια -ίσως επειδή πέθανε το 1954 σε ηλικία 36 χρόνων, νικημένη από τον καρκίνο-, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες λαϊκές φωνές της Ελλάδας, το ενδιαφέρον για την οποία αναζωπυρώνεται τα τελευταία χρόνια.

Ξεκίνησε την καριέρα της πριν από τον πόλεμο και παρά την εβραϊκή της καταγωγή κατόρθωσε, χρησιμοποιώντας μόνο το μικρό της όνομα, να συνεχίσει τις εμφανίσεις της καθ’ όλη τη διάρκεια της Κατοχής, ενώ μετά την απελευθέρωση κατέβηκε στην Αθήνα και συνέχισε εκεί την διαδρομή της στο τραγούδι. Ηχογράφησε περισσότερα από 130 τραγούδια, που έχουν μείνει κλασικά, τα 106 ως πρώτη φωνή και τα 31 ως δεύτερη. Οι μεγαλύτεροι συνθέτες του λαϊκού και του ρεμπέτικου έγραψαν τραγούδια για αυτήν, μεταξύ αυτών ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Μανώλης Χιώτης και ο Μάρκος Βαμβακάρης.

Ο Tomer Katz, «πρεσβευτής» της ελληνικής ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής στο Ισραήλ, έκανε πριν από ένα χρόνο με την μπάντα του «Perach Adom» στην Ιερουσαλήμ μια παράσταση-αφιέρωμα στη Στέλλα Χασκίλ. Τώρα την παρουσιάζει και στη γενέτειρά της, τη Θεσσαλονίκη, συνεργαζόμενος αυτή τη φορά με εξαιρετικούς ντόπιους μουσικούς του ρεμπέτικου, όπως η Ζωή Τσινιάρη (φωνή), ο Κωνσταντίνος Γκούβας (μπουζούκι, φωνή), ο Μανώλης Πορφυράκης (κιθάρα, φωνή) και ο Ηλίας Κρομμύδας (ακορντεόν, φωνή), ενώ στη συναυλία συμμετέχει και η Βίκυ Χαλκιά (φωνή).

Η βελούδινη φωνή της Στέλλας Χασκίλ έχει αποτυπωθεί στα αυλάκια των δίσκων των 78 στροφών και σύμφωνα με τους μελετητές του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού, υπήρξε η κορυφαία ερμηνεύτρια του μεταπολεμικού ρεμπέτικου, «της νεότερης σχολής». Με τρόπο μοναδικό έκανε τις πρώτες εκτελέσεις κλασικών τραγουδιών του Τσιτσάνη, του Μητσάκη, του Χιώτη, του Βαμβακάρη, του Μπακάλη, του Γιάννη Παπαϊωάννου, ενώ εμφανιζόταν πριν τον πόλεμο σε κοσμικά κέντρα και λαϊκές οικογενειακές ταβέρνες της Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια της Αθήνας, καθώς ήταν περιζήτητη εκτός από την δισκογραφία, και στο πάλκο.