Θεσσαλονίκη: Ανάβουν τα φώτα στην «Μεγάλη Πλατεία»

Μια συναρπαστική τοιχογραφία της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης, ξεδιπλώνεται στη σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών, όπου μεταφέρεται σε πανελλήνια πρώτη «Η Μεγάλη Πλατεία», το εμβληματικό έργο του Νίκου Μπακόλα, που τιμήθηκε το 1988 με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Το αριστουργηματικό κείμενο του σπουδαίου λογοτέχνη, διασκεύασε, μετά από παραγγελία του Κ.Θ.Β.Ε., για το θέατρο ο Άκης Δήμου και την σκηνοθεσία της παράστασης ανέλαβε η Ελένη Ευθυμίου μια ταλαντούχα σκηνοθέτης της νέας γενιάς, που σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο Κ.Θ.Β.Ε. Η πρεμιέρα της παράστασης θα γίνει το Σάββατο 12 Οκτωβρίου και συμπίπτει χρονικά με τα 20 χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Μπακόλα.

Ο συγγραφέας δημιούργησε ένα μυθιστόρημα με κέντρο δράσης την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων έρχονται να συναντήσουν την Ιστορία, ενώ η ίδια η πόλη προβάλλεται μέσα από τη συλλογική μνήμη αλλά και το βίωμα των χαρακτήρων της. Μία πόλη διαρκών ιστορικών και πολιτικών αναταραχών. Μια πλατεία που καθιστά τις πράξεις των ανθρώπων ορατές.

«Χρειάστηκε αρκετός χρόνος μέχρι να αφουγκραστούμε τη «γλώσσα» με την οποία θα μπορούσε να παρασταθεί η Μεγάλη Πλατεία επί σκηνής. Αναζητήσαμε έναν τρόπο που να συμπυκνώνει την επιβλητική ατμόσφαιρα και ιστορικότητα του μυθιστορήματος, την κινηματογραφική και ποιητική διάσταση της διασκευής,  αλλά και την ανάγκη της δημιουργικής ομάδας να αφηγηθούμε την ιστορία με τρόπο σύγχρονο και διαχρονικό. Μέσα σε αυτό το πρισματικό περιβάλλον αναζήτησα φυσικά και την προσωπική μου κατάθεση και ματιά πάνω στην τελική σύνθεση αυτού του αριστουργηματικού έργου», αναφέρει η σκηνοθέτης, Ελένη Ευθυμίου. 

Τα σκηνικά της παράστασης είναι της Ευαγγελίας Κιρκινέ, τα κοστούμια του Άγγελου Μέντη, η μουσική του Λευτέρη Βενιάδη, η κίνηση του Τάσου Παπαδόπουλου και παίζουν οι ηθοποιοί: Ελένη Θυμιοπούλου, Νίκος Καπέλιος, Γιάννης Καραμφίλης, Μελίνα Κοτσέλου, Νίκος Κουσούλης, Γιάννης Μαστρογιάννης, Νίκος Μήλιας, Δημήτρης Μορφακίδης, Χρήστος Παπαδημητρίου, Χρήστος Παπαδόπουλος, Δημήτρης Σακατζής, Εύη Σαρμή, Κατερίνα Σισίννι, κ.ά.

Η μη περιγραφική αναπαράσταση του τόπου και η δημιουργία ενός ενιαίου χώρου -μίας μεγάλης πλατείας- υπήρξε κεντρική απόφαση στην παραστασιακή δραματουργία. Εκεί το ιδιωτικό συμβαίνει παράλληλα με το δημόσιο, πολλές φορές μπλέκονται, άλλοτε συγκρούονται κι άλλοτε αποτελούν την ίδια ιστορία. Η λειτουργία του πλήθους των ηθοποιών είναι αντίστοιχη με τον χορό μίας σύγχρονης, λαϊκής τραγωδίας όπου οι κεντρικοί ήρωες, περικυκλωμένοι από ανθρώπους που τους παρακολουθούν, αποτελούν την ίδια στιγμή τους παρατηρητές και τις σκιές στις ιστορίες των άλλων ανθρώπων.

«Η ιδιότυπη ενότητα χρόνου στο έργο του Νίκου Μπακόλα μας επέβαλε να δούμε τη  μία ιστορία να εισβάλλει μέσα στην άλλη, να δημιουργείται η αίσθηση ενός διηνεκούς παρόντος και παράλληλα η αίσθηση πως η Ιστορία, σε όποια φάση της, είναι μία κατάσταση διαρκώς παρούσα στις ζωές των ανθρώπων», προσθέτει η Ελ. Ευθυμίου.

Ο Νίκος Μπακόλας γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1927 στη Θεσσαλονίκη, όπου πέρασε όλη σχεδόν τη ζωή του (κατοικώντας στην περιοχή των παλαιών «Εξοχών», που αποτελεί και τον κεντρικό χώρο των περισσότερων έργων του). Αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής Θεσσαλονίκης και παράλληλα με τις σπουδές του άρχισε την απασχόλησή του με την δημοσιογραφία, που αποτέλεσε αργότερα την κύρια επαγγελματική του ασχολία.

Το 1958 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, το «Μην κλαις αγαπημένη», το οποίο είχε λάβει έπαινο σε λογοτεχνικό διαγωνισμό του δήμου Θεσσαλονίκης. Ακολούθησαν: «Ο κήπος των πριγκίπων» (1966), σταθμός στην εξέλιξή του ως πεζογράφου, και τα: «Εμβατήρια» (1972), «Ύπνος θάνατος» (1974), «Μυθολογία» (1977), «Η μεγάλη πλατεία» (1987), ενώ το 1997 του απονεμήθηκε για δεύτερη φορά, το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο του «Η ατέλειωτη γραφή του αίματος».