Πολιτισμός|29.10.2019 10:24

60 χρόνια Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Μια ερωτική ιστορία με χάρτινους ήρωες

Μαρία Ριτζαλέου

Ο Σωτήρης είναι ένας σκηνοθέτης που φτάνει στο peak της δημιουργικότητάς του αποσπώντας το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, αλλά μετά πέφτει σε τέλμα και όλες οι προσπάθειές του για να βγει μπροστά, δεν έχουν αποτέλεσμα. Η Ντάρια είναι μια νέα, σχετικά άσημη δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου που καλύπτει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, η καριέρα της εκτοξεύεται και φτάνει κάποια στιγμή να γίνει διευθύντρια της διοργάνωσης. Οι δυο τους συναντιούνται ένα φθινοπωρινό απόγευμα στη Θεσσαλονίκη, γνωρίζονται, ερωτεύονται, ζουν το πάθος στην πόλη, μετά η σχέση τους περνάει κρίση, χωρίζουν και στο τέλος…τι;

Η ερωτική ιστορία του Σωτήρη και της Ντάρια, μπλέκεται με εκείνη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς κινούνται αγαπιούνται μεγαλώνουν σε τρεις εποχές του θεσμού: στο παρόν, στο παρελθόν και στο μέλλον του. Με αυτή την ερωτική ιστορία, την οποία μετέφεραν στο χαρτί μέσα από ένα εξαιρετικό κόμικ τρεις comic artists, οι Γιώργος Γούσης, Παναγιώτης Πανταζής και Γεωργία Ζάχαρη, γιορτάζει τα 60χρονά του το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το κόμικ που έχει τον τίτλο «Φεστιβάλ» είναι μια καλαίσθητη έκδοση 180 σελίδων, με σκληρό εξώφυλλο που θα πουλιέται τις ημέρες του Φεστιβάλ, δηλαδή από τις 31 Οκτωβρίου ως τις 10 Νοεμβρίου στους χώρους του και στη συνέχεια σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία. Την σχέση του Σωτήρη και της Ντάρια, κατευθύνουν και σχολιάζουν, άχρονα, άνθρωποι που μέσα στις δεκαετίες του Φεστιβάλ έχουν δουλέψει γι΄αυτό ή του έχουν προσφέρει και κείμενά τους.

Ο αείμνηστος Θόδωρος Αγγελόπουλος δεν θα μπορούσε παρά να είναι ο εαυτός του, αλλά ο Αμερικανός σκηνοθέτης, Τζιμ Τζάρμους, για πολλούς ίσως ο ιδανικός εκφραστής του ανεξάρτητου σινεμά και πάντως σίγουρα μια από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες του παγκόσμιου σινεμά, ξαφνιάζει ευχάριστα στο ρόλο ενός…τεχνίτη μπουγάτσας. Ο Τζάρμους βρέθηκε το 2013 στη Θεσσαλονίκη -ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα-, στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με αφορμή την προβολή της ταινίας του «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί» και ασφαλώς γεύτηκε τις μπουγάτσες Θεσσαλονίκης, ενώ σίγουρα θα απολαύσει το εικονογραφικό αποτέλεσμα-η έκδοση κυκλοφορεί και στα αγγλικά.

Ο Σταύρος Τσιώλης που έφυγε πριν λίγους μήνες από τη ζωή, γνωστός και για την τριλογία «Γυναίκες» στο κόμικ έχει τον ρόλο ενός…περιπτερά και γνωρίζει πως η ηρωίδα που τον πλησιάζει για να πάρει καπνό κάνει προσπάθεια να κόψει το κάπνισμα. «Βρε μαναράκι μου, αφού το έκοψες το άτιμο πριν πεντακόσιες δύο μέρες», της λέει, ενώ γοητευτικός και αινιγματικός στέκεται σε έναν σταθμό τρένων ο Νίκος Νικολαΐδης. Στην ιστορία παρεμβαίνουν ακόμη αστέρες του ελληνικού σινεμά όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Θανάσης Βέγγος, αλλά και ο Νίκος Κούνδουρος, ο διάσημος Ιταλός συνθέτης, Νάνι Μορέτι και πολλοί άλλοι. «Ήταν σχεδόν επιβεβλημένο στο μυαλό όλων μας να κάνουμε μια επετειακή έκδοση για τα 60 χρόνια του φεστιβάλ, αλλά θέλαμε να είναι κάτι περισσότερο από μια απαρίθμηση ταινιών, επισκεπτών, στιγμιότυπων, αριθμών», λέει στο «Έθνος της Κυριακής», ο υπεύθυνος προγράμματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Γιώργος Κρασσακόπουλος και προσθέτει: «οπότε αναζητούσαμε έναν τρόπο να συλλάβουμε κάτι από την αίσθηση και την εμπειρία του φεστιβάλ, την σχέση του με την πόλη, τους δημιουργούς, το κοινό και η ιδέα για ένα κόμικ έμοιαζε ιδανική. Σαν μια "ταινία σε χαρτί" που χωράει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Φεστιβάλ, τους ανθρώπους και τις ταινίες που το καθόρισαν και κυρίως όλα όσα δεν μπορούν να μετρηθούν και να κατηγοριοποιηθούν σε μια τυπική αναδρομή στην ιστορία του, γιατί καταγράφονται κυρίως στην καρδιά των όσων το ζουν κάθε χρόνο».

Η ομάδα εργασίας των comic artists

Οι άνθρωποι του Φεστιβάλ απευθύνθηκαν τον περασμένο Απρίλιο στον Γιώργο Γούση, έναν comic artist που έχει συνεργαστεί ως εικονογράφος και δημιουργός κόμικ με την πλειονότητα των εντύπων και των εκδοτικών οίκων της Ελλάδας. Ο 33χρονος καλλιτέχνης, απέσπασε τον Σεπτέμβριο το Βραβείο Β΄ Καλύτερης Ταινίας για την μικρού μήκους ταινία του «Χειροπαλαιστής», στις Νύχτες Πρεμιέρας 2019, το οποίο και μοιράστηκε -όταν το παρέλαβε- με τον Γιώργο Κουτσαλιάρη, τον οποίο αποκάλεσε ως «συν-σκηνοθέτη». «Η πρόταση ήταν ενδιαφέρουσα και τιμητική, αλλά ο χρόνος πίεζε και η πρώτη μου σκέψη ήταν πως έπρεπε να συγκροτηθεί μια ομάδα», μας λέει ο Γιώργος Γούσης.

Η ομάδα απαρτίζονταν από τον 27χρονο Παναγιώτη Πανταζή που έχει κυκλοφορήσει από το 2011 πάνω από 400 online comic strips σε σειρές, ενώ η πιο πρόσφατη κυκλοφορία του είναι «Τα Μυστικά του Βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα σε σενάριο του Γιάννη Ράγκου, από τις εκδόσεις Polaris. Μαζί τους και η 25χρονη απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, Γεωργία Ζάχαρη, η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο των κόμικ από το 2017, ενώ το 2018 απέσπασε το βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Καλλιτέχνης στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς. Στην πρώτη τους κιόλας συνάντηση οι τρεις comic artists συμφώνησαν ότι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου κάνει παρέμβαση στη ζωή κάποιων ανθρώπων, οπότε η υπόθεση έπρεπε να έχει ως βάση μια ερωτική ιστορία δύο ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτό, σε μια αναδρομή για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Παρατηρούμε την εξέλιξη μιας σχέσης 15-20 χρόνων, σε τρία φεστιβάλ. Η Θεσσαλονίκη πρωταγωνιστεί έντονα, φαίνεται ο χαρακτήρας της, κάποια τοπόσημα, στοιχεία που την αναδεικνύουν και το αποτέλεσμα είναι πολύ…φεστιβαλικό», δηλώνει ο Γ. Γούσης και χαρακτηρίζει το έργο «αστείο, αλλά και συγκινητικό».

Το κόμικ διατρέχει τους ανθρώπους, του Φεστιβάλ, τα τοπία της πόλης, την οργάνωση του θεσμού, την τέχνη που εμπνέεται από την εικόνα και τον ήχο. Αλλά το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης δεν είναι μόνο οι ταινίες: είναι οι μέρες και οι νύχτες, οι σκοτεινές αίθουσες, τα φωτεινά πρωινά στη θάλασσα και η κοσμοσυρροή στα μπαρ, οι γνωριμίες, οι συνεργασίες και οι συμπαραγωγές, οι συζητήσεις για το τι επιφυλάσσει το μέλλον. Στρέφοντας το βλέμμα ταυτόχρονα προς το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον και τιμώντας μια τέχνη που εμπνέεται από την εικόνα, την ιστορία και τους ήρωες, όπως κάνει και το ίδιο το σινεμά, το Φεστιβάλ θα παρουσιάσει σε λίγες μέρες το…Φεστιβάλ, ένα κόμικ φτιαγμένο από νέους δημιουργούς, μπολιασμένο από όλους του παλιότερους. «Όποιος επισκέπτεται το Φεστιβάλ και συμμετέχει σε αυτό είτε ως θεατής, ως σκηνοθέτης, ως κριτικός, ως παραγωγός, θα αναγνωρίσει τον εαυτό του μέσα στο κόμικ. Αλλά κι όποιος δεν έχει σχέση με την διοργάνωση, θα το ευχαριστηθεί. Πιστεύω ότι και οι δυο θα το διαβάσουν και του χρόνου, αλλά και μετά από χρόνια. Γιατί δεν είναι μια απλή αναδρομή, δεν είναι ένα ιστορικό κείμενο, είναι μια ωραία ιστορία που τα συνδυάζει όλα», εξηγεί ο Γ. Γούσης.

έκδοσηκόμικς60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης