Θυρανοίξια για τον ναό με τον Μεγαλέξανδρο

Με αρχιτεκτονικά μέλη από το ανάκτορο του Φιλίππου Β΄, στην ανατολική εσχατιά της νεκρόπολης των Αιγών, στον τόπο ενός βυζαντινού κοιμητηρίου, ο Άγιος Δημήτριος των Παλατσιτσίων/Αιγών, που χτίστηκε τον 16^ο αιώνα, αποτελεί μια απροσδόκητα μεγαλοπρεπή τρίκλιτη βασιλική, με έναν εξαιρετικά βαθύ νάρθηκα.Το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, στις 8 το πρωί θα γίνουν τα θυρανοίξια του ναού, χοροστατούντος του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, κ. Παντελεήμονα.

O Άγιος Δημήτριος των Παλατιτσίων, αναπόσπαστο κομμάτι του διαχρονικού αρχαιολογικού χώρου των Αιγών και μνημείο UNESCO, παρέμεινε κλειστός και σε κακή κατάσταση για δεκαετίες. Ωστόσο, αφού εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν οι σχετικές μελέτες, εντάχθηκε στο πρόγραμμα δράσης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας και τα τελευταία χρόνια γινόταν συστηματικές εργασίες. Ο ναός στερεώθηκε, συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε πλήρως διερευνήθηκαν οι θεμελιώσεις και έγιναν ακριβή αντίγραφα των τυμπάνων των κιόνων του ανακτόρου που είναι ενσωματωμένα στις κιονοστοιχίες του ναού.

Ο ναός είναι ένα σπουδαίο μνημείο. Δυο κιονοστοιχίες μοιράζουν τον κυρίως ναό, αλλά και τον νάρθηκα σε τρία κλίτη, μεγαλοπρέπεια ασυνήθιστη που μαζί με την πολύ φροντισμένη κατασκευή και τις πλούσιες τοιχογραφίες, οι οποίες κυριολεκτικά κατακλύζουν όλες τις επιφάνειες, μαρτυρούν την  οικονομική ευμάρεια, αλλά και την καλλιτεχνική ακμή της περιοχής στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι τοιχογραφίες του κατάγραφου ναού φιλοτεχνήθηκαν από το χέρι δύο ζωγράφων: Ο Νικόλαος Ζωγράφος από το Λινοτόπι εξιστόρησε στον κυρίως ναό, το έτος 1570, τον βίο του Χριστού και του Αγίου Δημητρίου, αγίους, προφήτες και μάρτυρες, την Κοίμηση της Θεοτόκου, την Πλατυτέρα των Ουρανών. Ο χρωστήρας του δεύτερου ζωγράφου μας παρέδωσε στον μεγάλο νάρθηκα μία ανεπανάληπτη Δευτέρα Παρουσία, όπου ανάμεσα στους βασιλείς της Αποκάλυψης, στο σχήμα βυζαντινού αυτοκράτορα, επιφαίνεται ο Αλέξανδρος! Τα γράμματα της επιγραφής δίπλα από το κεφάλι του δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία. Νικητής και τροπαιούχος, ο Μεγαλέξανδρος, ώριμος άντρας πια, όπως τον είδαν οι Πέρσες, οι Άραβες και οι Βυζαντινοί, επιστρέφει επί τέλους στον τόπο, όπου νεαρό παλληκάρι ξεκίνησε το ταξίδι, τον πρώτο μήνα της Άνοιξης, δύο χιλιάδες πενήντα τρία χρόνια πριν….

Τα θυρανοίξια και την απόδοση του Αγίου Δημητρίου στο κοινό θα ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση για τον αείμνηστο Μανόλη Ανδρόνικο, τον σπουδαίο αρχαιολόγο, δάσκαλο και διανοούμενο, που αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του. Είναι συγκινητική η συγκυρία ότι η πρώτη δημοσίευση του νεαρού τότε αποφοίτου αρχαιολόγου, λίγο πριν τον τελευταίο Μεγάλο Πόλεμο (1940), αναφερόταν στην κτητορική επιγραφή του ναού. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με ξενάγηση στο μνημείο από την  προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοτταρίδη.