Με «τσίκι-τσίκι» ο Αλέξης Ακριθάκης στο Τελλόγλειο Ίδρυμα

Ο ήχος της πένας πάνω στο χαρτί, που ακούγεται σαν «τσίκι-τσίκι», ώθησαν τον Κώστα Ταχτσή να ονομάσει έτσι μια σειρά έργων του Αλέξη Ακριθάκη. Τον όρο υιοθέτησε και ο ίδιος ο ζωγράφος, που συνήθιζε να λέει ότι κάνει «τσίκι-τσίκι», χαρακτηρίζοντας με αυτό τον τρόπο τον ήχο της ψιλοδουλειάς που έκανε το πενάκι του στο χαρτί.

Συνήθως ήταν σχέδια ασπρόμαυρα, αλλά κάποιες φορές πρόσθετε χρωματιστή τέμπερα και σπανιότερα άλλα υλικά. «Τσίκι-τσίκι» ονομάστηκε η έκθεση έργων που φιλοξενεί, με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από τη γέννηση και 25 χρόνων από τον θάνατο του σπουδαίου Έλληνα ζωγράφου, το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη από τις 4 Δεκεμβρίου. 

Στο πλαίσιο της έκθεσης παρουσιάζεται το μεγαλύτερο μέρος των «τσίκι-τσίκι» έργων του και είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται αποκλειστικά και μόνο αυτά.

Ο Αλέξης Ακριθάκης (Αθήνα 1939-1994) δημιούργησε τα «τσίκι-τσίκι» συστηματικά από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 έως τα μέσα της δεκαετίας του ’70, και είναι αυτά τα έργα με τα οποία καθιερώθηκε ως ένας ανατρεπτικός και αυθεντικός καλλιτέχνης της εποχής του. Η ορμητική ζωγραφική του αναγνωρίστηκε ως σοβαρή πρόταση.

Η επιτυχία των πρώτων του εκθέσεων στην Ελλάδα και στο Βερολίνο του εξασφάλισαν την υποτροφία DAAD το 1968, με την οποία εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, όπου δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση.

Ο Αλέξανδρος Ιόλας εξέθεσε στην γκαλερί του στη Γενεύη ασπρόμαυρα «τσίκι-τσίκι» το 1971 και στον κατάλογο της έκθεσης το κείμενο υπέγραψε ο συγγραφέας Κώστας Ταχτσής. Δεν ήταν η πρώτη ούτε και η τελευταία φορά που ο Ακριθάκης συνεργαζόταν με λογοτέχνες.

Αρκετές φορές επιμελήθηκε τον σχεδιασμό εκδόσεων και φιλοτέχνησε «τσίκι-τσίκι» για βιβλία των Κώστα Ταχτσή, Ηλία Πετρόπουλου και της αυστριακής ποιήτριας Friederike Mayröcker. Μετά τα μέσα του ’70 και ως το τέλος της ζωής του το «τσίκι-τσίκι» επανεμφανίζεται στα έργα του.

Έργα του Αλέξη Ακριθάκη παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη το 1963 στην γκαλερί Βέλτσου, ενώ ακολούθησαν οι γκαλερί Κλειώ (1966), ΖΜ (1971) και Kalfayan (2011). Το 1997, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη, εγκαινιάστηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αναδρομική έκθεση του έργου του. 

Την επιμέλεια της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Τελλόγλειο έκαναν η κόρη του Χλόη Geitman-Ακριθάκη και ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας. Όπως έχει δηλώσει η Χλόη Geitman-Ακριθάκη, μεγάλωσε σε ένα σπίτι που, αν και παιδί, δεν είχε διαφορετική ζωή από τους μεγάλους. Στην ηλικία που οι φίλοι της πήγαιναν στην παιδική χαρά, εκείνη συνόδευε τους γονείς της σε μουσεία και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Η τέχνη δεν διαχωριζόταν από την καθημερινότητα και τα έργα του πατέρα της ήταν απλωμένα παντού, σε όλα τα δωμάτια. Σχεδόν δύο χρόνια ασχολούνταν με την οργάνωση της έκθεσης η Χλόη Geitman-Ακριθάκη. Από τον Αύγουστο του 2016, όταν πέθανε η μητέρα της, η σύζυγός του Ακριθάκη, Φώφη, η κόρη τους ξεκίνησε να τακτοποιεί το τεράστιο αρχείο της οικογένειας. Η έκθεση στο Τελλόγλειο θα μείνει ανοιχτή για το κοινό ως την 1η Μαρτίου 2020.