Στέλιος Μάινας: Είμαι με τη Μέρκελ και τον Μακρόν, είμαι μαζί τους με τα χίλια

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Στέλιος Μάινας επέλεξε να διασκευαστεί και να ανεβεί στη σκηνή την εποχή που παρακολουθούµε µουδιασµένοι τις αποκαλύψεις για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, αλλά και στον απόηχο της σκοτεινής υπόθεσης του φόνου του Βαγγέλη Γιακουµάκη, ένα έργο-σταθµός: το µεταφρασµένο σε 25 χώρες best seller του Ολλανδού Χέρµαν Κοχ «∆είπνο», που αποδοµεί εκ των έσω την υποκρισία των προηγµένων, πολιτισµένων δυτικών κοινωνιών και τον θεσµό της οικογένειας, περιγράφοντας µε ανατριχιαστικό τρόπο την ευκολία µε την οποία παιδιά ευκατάστατων γονιών µετατρέπονται σε εν ψυχρώ δολοφόνους.  

«Όσο πιέζονται οι κοινωνίες, τόσο πιο βίαιες γίνονται» εξηγεί στο «Έθνος» ο καλός ηθοποιός, που χωρίς φόβο τολµάει να τοποθετηθεί για όσα τον περιβάλλουν, επιδιώκοντας διαρκώς να συνοµιλεί µε την κοινωνία και να παρεµβαίνει στη δηµόσια σφαίρα.

Ζούµε καιρούς πολιτικής πόλωσης κι έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης. Επιχειρείται όντως κάθαρση ή πρόκειται για το «δόγμα Πολάκη» που στοχοποιεί τους πολιτικούς αντιπάλους; 

Δεν είναι δόγµα κανενός.

Το πήγε καλά το καράβι µέχρι στιγµής ή βρήκε σε ξέρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ; Βγήκαµε από τα µνηµόνια; 

Αυτό θα φανεί, γιατί η οικονοµία είναι τροµερά ευάλωτη ακόµα. Το θέµα είναι πώς κυβερνάς ένα καράβι που πήγαινε για φούντο. Μην ξεχνάς ότι η κυβέρνηση πέτυχε πολύ καλές ευκαιρίες. Η κυβέρνηση Σαµαρά το είχε τερµατίσει. Εποµένως, έπαιξε µπάλα σε γήπεδο µε χόρτο. Αλλά θα κριθεί µετά το πέρας της τετραετίας.

Είναι καθαρή αυτή η κυβέρνηση; Κάποια στελέχη των προηγούµενων κυβερνήσεων κατηγορούνται ότι τρώγανε µε χρυσά κουτάλια.

Εγώ ποτέ δεν ήµουνα απαξιωτικός. Είναι εύκολο να κατηγορήσεις και να αποδοµήσεις. Η διαφθορά είναι συνυφασµένη µε την ανθρώπινη ύπαρξη. Σε όλους θα γυαλίσει το χρυσό rolex. Υπάρχει περίπτωση ένας στους 100 να υποκύψει. Είναι άλλο πράγµα οι κυβερνήσεις διαφθοράς.

∆εν είχαµε τέτοιες; 

Μετά το 89 από το 93 µέχρι το 2000, υπήρξε µια σκοτεινή περίοδος που έγιναν τρελά πάρτι, στα οποία εµείς δεν συµµετείχαµε. 

∆εν τα φάγαµε, δηλαδή, µαζί;

∆υστυχώς ή ευτυχώς, όχι. Τότε έγινε η αναδιανοµή του πλούτου και δηµιουργήθηκαν νέες τάξεις, σε βάρος των επόµενων γενιών. Τα παιδιά και τα εγγόνια µας θα πληρώνουν τις υποθήκες προηγούµενων κυβερνήσεων.

Θυµώνετε, κύριε Μάινα; 

Όταν εξαγριώνεσαι, θολώνεις. Παίρνω πολύ εύκολα ανάποδες, αλλά, µε την ίδια ταχύτητα, έρχοµαι και στα ίσια µου.

Γι’ αυτό τον λόγο, ενώ αποκαλύπτονται σκάνδαλα που τα πληρώνουν οι πολίτες, δεν εξεγείρεται κανείς; Ή είναι το ότι έχουµε συνηθίσει τη διαφθορά; 

Αυτό που υπάρχει στον κόσµο είναι ότι έχει πειστεί 100%  πως ό,τι και να γίνει, θα τα βρουν µεταξύ τους, στο τέλος. Έχει χαθεί η πολιτική αξιοπιστία. Οι ηγέτες που έχουν την τόλµη να κάνουν βαθιές τοµές στις κοινωνίες, το πληρώνουν µε το αίµα τους.

∆εν είναι, να υποθέσω, τυχαίο το ότι επιλέξατε ξανά, µετά τη συγκλονιστική «Τίρζα» του Γκρούνµπεργκ, ένα ολλανδικό θεατρικό έργο που επίσης αποδοµεί εκ των έσω το οικοδόµηµα της οικογένειας.

Οι Ολλανδοί έχουν τη συγκλονιστική ψυχραιµία να κοιτούν κατάµατα την αλήθεια. Είναι παράδοση της ολλανδικής κοινωνίας. ∆εν είναι τυχαίο ότι για 12 χρόνια πρωθυπουργό είχαν τον Βιµ Κοκ, τον σπουδαίο ηγέτη των Εργατικών.

Η ελληνική κοινωνία κοιτάζει την αλήθεια κατάµατα ή στρουθοκαµηλίζει; 

Εµείς πρέπει να κρίνουµε, βάσει αυτού που είµαστε γεωγραφικά.

∆ηλαδή…; 

Είµαστε µια χώρα ανοικτή, εκτεθειµένη, µε ανοικτούς ορίζοντες, άρα και η ψυχολογία µας είναι αντίστοιχη. ∆εν περικλειόµαστε από 3 διαφορετικές πρωτεύουσες, σε απόσταση 50 χιλιοµέτρων, όπως οι Ολλανδοί.  Έχουµε ανοικτούς ορίζοντες, Μιλώ για το DNA µας. Ωστόσο, ζούµε σε καταστάσεις µεταβατικές, κι αυτό είναι παγκόσµιο. Και οι άνθρωποι θα µεταβάλουν τη γνώµη τους από τη µια στιγµή στην άλλη άρδην, γιατί δεν υπάρχουν σταθερές: έχουν καταργηθεί οι σταθερές αξιών που είχαµε µάθει µεταπολεµικά.

Εξ ου και το θεριό της ακροδεξιάς θεριεύει, κλυδωνίζοντας το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα; 

Αυτό συµβαίνει όσο υπάρχουν ασφυκτικές µεταναστευτικές και προσφυγικές πιέσεις. Εγώ είµαι µε τη Μέρκελ και τον Μακρόν. Είµαι µαζί τους µε τα χίλια. Αυτοί κράτησαν όρθια την Ευρώπη. Αυτή είναι η αλήθεια και θα πρέπει να συνταχτούµε κι εµείς στον άξονα που λέγεται ευρωπαϊκός. ∆εν έχουµε πολλά περιθώρια. Ορθολογιστές είµαστε. Εκεί είναι το µέλλον µας, εκεί ήταν το παρελθόν και είναι και το παρόν µας. Ποιος µπορεί να µιλήσει για καθαρή αριστερή ή δεξιά στροφή; ∆εν υπάρχουν αυτοί οι διαχωρισµοί, έχουν αλλάξει οι κοινωνίες άρδην.

Εποµένως; 

Γι’ αυτό πρέπει να επανεφεύρουµε τον εαυτό µας και να ξαναδηµιουργήσουµε τα νέα κοινωνικά ρεύµατα, βασισµένοι στον ∆ιαφωτισµό και στις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης.

Στο «∆είπνο» τρία παιδιά καλών οικογενειών, το ένα µε πατέρα υποψήφιο πρωθυπουργό, πυρπολούν έναν άστεγο. Πρόσφατα ζήσαµε τη δολοφονία του επίσης ανήµπορου Ζακ Κωστόπουλου. Γιατί τόση βία; 

Οσο πιέζονται οι κοινωνίες, τόσο πιο βίαιες γίνονται. Τρία παιδιά σκοτώνουν για πλάκα µια άστεγη και οι γονείς των δυο είναι αδέλφια. Ο ένας είναι καθηγητής Ιστορίας σε διαθεσιµότητα, λόγω του βίαιου χαρακτήρα του κι επιπλέον µε φασίζουσες τάσεις και σε αντίθεση µε τον πολιτικό αδελφό του ο οποίος ρωτάει: «εσείς µπορείτε να αντέξετε µε τον φόνο, ακόµη κι αν δεν µαθευτεί ότι τον κάνανε τα παιδιά µας;». Αυτός δεν το αντέχει, και κανονίζει συνέντευξη Τύπου για να αναγγείλει την απόσυρσή του από την προεκλογική κούρσα!

Το έργο διερευνά τους λόγους που παιδιά καλών οικογενειών οδηγούνται στον φόνο;

Εν αρχή είναι η οικογένεια, µέσα στην οποία κατασκευάζονται οι προσωπικότητες.

Εκτρέφουν κάποτε και οιονεί δολοφόνους; ∆εν είναι ακραίο; 

Πας να προστατέψεις το παιδί σου και το κάνεις µε τον λάθος τρόπο, µε καταστροφικά αποτελέσµατα! Ας ανακαλύψουµε ποιος σκότωσε τον Γιακουµάκη, ποιος καθηγητής σε σχολείο υποσκάπτει τις συνειδήσεις των παιδιών, και µετά ας µιλήσουµε. Έχουµε µάθει δυστυχώς να πετάµε το µπαλάκι, να λέµε «φταίνε αυτοί», δεν έχουµε µάθει ακόµα να εξατοµικεύουµε την ευθύνη! Τι σηµαίνει «είµαστε αριστεροί»; Έχεις τη σφραγίδα του καλού; Όχι, καθένας έχει µια προσωπική ευθύνη απέναντι στα πράγµατα και πρέπει να την αναλάβει.

Εσείς το κάνετε;

∆υστυχώς ή ευτυχώς, το κάνω από φύση. Η δικιά µου γενιά γενικώς το κάνει γιατί έτσι µας µάθαν’ οι γονείς µας. Με άλλα λόγια, η µεγάλη µάχη θεωρώ πως πρέπει να γίνει στην παιδεία. Εκεί πρέπει να δοθούν τα κονδύλια. Να προλάβεις το πιτσιρίκι από το νηπιαγωγείο!

Φέτος µοιράζεστε µεταξύ δυο παραστάσεων, εργάζεστε 7 µέρες τη βδοµάδα. Είναι κάτι που αντέχεται; 

Το κάνω πρώτη φορά στη ζωή µου, και οµολογώ, εν πλήρει γνώση, ότι το κάνω όχι µόνο για λόγους καλλιτεχνικής έκφρασης, αλλά και για τον βιοπορισµό µου. ∆εν βγαίνω αλλιώς. 

∆εν έχετε δηµιουργήσει, τόσα χρόνια πρωταγωνιστής, τις «καβάτζες» σας; 

Είµαι 60 ετών και στα 60 µου χρόνια δεν έχω καταφέρει να κάνω καβάτζα. Με το «καβάτζα» εννοώ και τις «πλάτες». ∆εν έχω «πλάτη» κανέναν. Και το λέω µετά λόγου γνώσεως κι αν µπορεί ας βγει κάποιος να µε διαψεύσει! Έχω µόνο την πάρτη µου. ∆εν είµαι τακτοποιηµένος πρωταγωνιστής, ούτε τακτοποιηµένος αστός. Μετά από 35 χρόνια στο θέατρο, είµαι ακόµα λαϊκό παιδί, το ίδιο που ήµουν στα 18 µου. Ο καθένας επιλέγει τον παράδεισο και την κόλαση που θα ζήσει.

Είστε ο εντελώς κανονικός άνθρωπος που δείχνετε ότι είστε; 

Όλοι κρύβουμε σκοτεινές γωνίες. Αν ήμασταν αυτό που φαινόμαστε, θα ήμασταν βαρετοί.

Οι σκοτεινές γωνίες είναι προσόν για έναν ηθοποιό;

Ένας ηθοποιός με αυτά τα υλικά δουλεύει.

Μπήκατε ποτέ στον πειρασμό να πολιτευτείτε;

Μα η δική μας δουλειά είναι πολιτική. Από το τι επιλέγεις μέχρι το πότε και με ποιους. Και η καθημερινότητά μας ακόμα είναι μια πολιτική πράξη.