Πνευματικά δικαιώματα δημιουργών: Η ολιγωρία του ΥΠΠΟ εκθέτει τον πρωθυπουργό

Ανοιχτές επιστολές γνωστών δημιουργών όπως ο Σταύρος Ξαρχάκος ή ο Σταμάτης Κραουνάκης. Αιφνίδια δραστηριοποίηση μιας Ανεξάρτητης Οντότητας Διαχείρισης (ΑΟΔ) που, κατά ορισμένους δημιουργούς, είναι «βιτρίνα γνωστού» επιχειρηματία και επιπλέον η πρώτη τέτοια ιδιωτική «οντότητα» σε μία σειρά ανάλογων που φημολογείται ότι ετοιμάζονται, κηρύσσοντας έναν υπόγειο πόλεμο επιχειρηματιών για τη σύσταση μιας νέας ΑΕΠΙ των ιδιωτών και όχι των δημιουργών.

Εμφάνιση μίας νέας ιστοσελίδας που συστήνεται ως eleftherotypia.gr χρησιμοποιεί την επωνυμία και τα εμβλήματα της ιστορικής εφημερίδας (όπως τον τοξοβόλο), χωρίς να έχει ουδεμία σχέση όμως με την παλιά «Ελευθεροτυπία», και φιλοξενεί ανυπόγραφα ρεπορτάζ υπερ της «Αυτοδιαχείρισης» του Γιάννη Γλέζου.

Και κυρίως σιωπή εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού που, για την ώρα τουλάχιστον, παρακολουθεί όλο αυτό τον πόλεμο ανακοινώσεων και αρθρογραφίας χωρίς να δηλώνει κάτι και χωρίς να δείχνει καμία διάθεση να επιταχύνει τη διαδικασία για την οριστική επίλυση του προβλήματος. Την αδειοδότηση, επιτέλους, του αυτοδιαχειριζόμενου (από τους ίδιους τους δημιουργούς, δηλαδή) Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης, της περίφημης ΕΔΕΜ, δηλαδή και βέβαια τη διανομή στους δικαιούχους δημιουργούς του ποσού των 2,7 εκατ. ευρώ  που έχουν συγκεντρωθεί από τα δικαιώματά τους, με αποτέλεσμα ορισμένοι εξ αυτών να βρίσκονται κανονικά σε συνθήκες πενίας.

«Το υπουργείο παίζει για κάποιο λόγο καθυστερήσεις», σχολιάζουν κάποιοι από τους δημιουργούς για μία διαδικασία που παρά τη δέσμευση της υπουργού Λίνας Μενδώνη παλαιότερα και την πολύ πρόσφατη του γενικού γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη για την αδειοδότηση λειτουργίας του διάδοχου φορέα της ΕΔΕΜ, καθώς και την ομαλή και άμεση μετάβαση της δραστηριότητας από την προσωρινή και μεταβατική ΕΥΕΔ στην ΕΔΕΜ, προχωρά με ρυθμού χελώνας. Το σοβαρότερο;

Η στάση ολιγωρίας του ΥΠΠΟΑ εκθέτει τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη που είχε ας θυμίσουμε προεκλογικά συναντηθεί με εκπροσώπους των δημιουργών (Διονύση Σαββόπουλο, Νίκο Πορτοκάλογλου, Χρήστο Νικολόπουλο, Φίλιππο Πλιάτσικα, Φοίβο (Τασσόπουλο), Φοίβο Δεληβοριά, Στάθη Δρογώση, Δήμο Αναστασιάδη, και τους στιχουργούς Ελένη Γιανατσούλια και Ηλία Φιλίππου) και δεσμευτεί δημοσίως ότι θα στηρίξει ολόθερμα την προσπάθεια δημιουργίας της ΕΔΕΜ με προϋπόθεση ο νέος φορέας να λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια, βάσει του κοινοτικού δικαίου, και κυρίως να μην χρήζει της οικονομικής ενίσχυσης του κράτος-κάτι που είναι στόχος και των δημιουργών.

Το business plan

Ενώ μετά την παραίτηση, για προσωπικούς λόγους, της προσωρινης διαχειρίστριας της ΕΥΕΔ, Μαριάνθης Βλάχου, η υπουργός Πολιτισμού διόρισε τον περασμένο Δεκέμβριο αντικαταστάτη της, τον Θεόδωρο Κωνσταντακόπουλο, Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Εποπτευόμενων Φορέων Δημοσιονομικών Αναλύσεων και Χορηγιών του ΥΠΠΟΑ, με την αποστολή να κάνει τις διανομές, να προετοιμάσει τις συνθήκες μετάβασης στην αυτοδιαχειριζόμενη ΕΔΕΜ και φαινομενικά να προχωρήσει ομαλά τη διαδικασία, με άλλες επιλογές της η κυρία Μενδώνη μοιάζει σαν να επιδιώκει την επιβράδυνση των κινήσεων:

α) ζήτησε για τη δημιουργία της ΕΔΕΜ business plan (αν και δεν το απαιτεί ο νόμος, ο υπουργός έχει το δικαίωμα να το ζητήσει),

β) οι δημιουργοί με τη σειρά τους πήραν προσφορές από τις εταιρείες που θα μπορούσαν να το εκπονήσουν και συζήτησαν με τον κο Κωνσταντακόπουλο το ενδεχόμενο εκταμίευσης των χρημάτων που θα χρειαστούν προκειμένου να πληρωθεί η εταιρεία που θα αναλάβει το έργο,

γ) ο Θεόδωρος Κωνσταντακόπουλος ήταν πρόθυμος γι αυτό, τους επεσήμανε όμως ότι προκειμένου να εκταμιευθεί το απαραίτητο ποσόν πρέπει να υπάρξει υπογραφή του προέδρου του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Παναγιώτη Τσίρη καθώς και η δική του υπογραφή. Πλην όμως το ΥΠΠΟ δεν έχει νομιμοποιήσει ακόμα το δικαίωμα του κου Κωνσταντακόπουλου να υπογράφει!

Εμπλοκή υπάρχει και στο θέμα των διανομών καθώς ο προσωρινός διαχειριστής της ΕΥΕΔ κάνει με τους ρυθμούς του έλεγχο των διαχειριστικών, με αποτέλεσμα η ονομαστική διανομή στους δημιουργούς να μην έχει καν ακόμα μπει σ ένα κανάλι. Όλη αυτή η ολιγωρία έχει φέρει ορισμένους δημιουργούς ή κληρονόμους δικαιωμάτων στη θέση «να πουλάνε προσωπικά τους υπάρχοντα για να επιβιώσουν», όπως μας λένε πηγές των δημιουργών, «ενώ ταυτόχρονα κάμπτει και τις αντιστάσεις τους. Όταν είσαι απελπισμένος είσαι και πιο έτοιμος να δεχτείς την οποιαδήποτε λύση».

Μια παράξενη ΑΟΔ

Να όμως που με υπογραφή της υπουργού προέκυψε μια εκδοχή αυτής της «οποιαδήποτε λύσης». Η δραστηριοποίηση της Ανώνυμης Εταιρείας IP HUB Α.Ε. ως Ανεξάρτητης Οντότητας Διαχείρισης (ΑΟΔ). Νόμιμος εκπρόσωπος και μοναδικός μέτοχος της ΑΟΔ εμφανίζεται ο οικονομολόγος Κωνσταντίνος Νανόπουλος, ιδιοκτήτης εταιρείας παροχής λογιστικών υπηρεσιών. Και η έδρα της ΑΟΔ εμφανίζεται στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 62, στην ίδια διεύθυνση που δραστηριοποιείται και η εταιρεία παροχής λογιστικών υπηρεσιών του κου Νανόπουλου. Πηγές μας ωστόσο αναφέρουν ο κύριος Νανόπουλος είναι στενός συνεργάτης επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στον στοιχηματικό χώρο. 

Οι ιδιες πηγές διαβεβαιώνουν ότι ο ίδιος ο επιχειρηματίας επικοινωνεί με δημιουργούς και τους προσκαλεί να γίνουν μέλη της ιδιωτικής αυτής  ΑΟΔ προειδοποιώντας τους μάλιστα ότι οι συνθήκες θα είναι πολύ καλύτερες απ΄ό,τι σε άλλες Οντότητες που προετοιμάζονται. Πάντα κατά τις ίδιες πηγές ο ίδιος αναφέρει μάλιστα και συγκεκριμένο όνομα επιχειρηματία που ετοιμάζεται να δραστηριοποιηθεί και είναι κόρη γνωστού και παλαιού παράγοντα της δισκογραφίας.

Η ανώνυμη «eleftherotypia»

Κοντά σ΄όλα αυτά καθιστώντας το τοπίο ακόμα πιο θολό και τα ερωτηματικά ακόμα περισσότερα, εμφανίστηκε η αμφιλεγόμενη ιστοσελίδα eleftherotypia.gr που ασχολείται ιδιαιτέρως με αυτό το ζήτημα φιλοξενώντας ανυπόγραφα (!) ρεπορτάζ με σαφή κλίση υπέρ του «Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης μουσικών πνευματικών δικαιωμάτων – Η Αυτοδιαχείριση - Αστικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης» επιχειρώντας εμφανώς να υποβάλλει στους δημιουργούς την ιδέα να επιλέξουν αυτήν ως χώρο υποδοχής και διαχείρισης των δικαιωμάτων τους, παρότι ο Οργανισμός είχε εμπλακεί στο πολύ πρόσφατο παρελθόν σε σκάνδαλο κακοδιαχείρισης κα του είχε αφαιρεθεί και το ΑΦΜ.

Ξαρχάκος και Κραουνάκης

Σε στάση αναμονής βρίσκονται οι περισσότεροι δημιουργοί που έχουν προγραμματίσει μία συνάντηση για την ερχόμενη Πέμπτη. Τη θέση του όμως δημοσιοποίησε ο Σταύρος Ξαρχάκος με επιστολή με την οποία κατακεραύνωνε την ίδρυση της ΑΟΔ του κου Νανόπουλου: «Πριν από λίγες μέρες έγινε γνωστό ότι», έγραφε χαρακτηριστικά ο κ. Ξαρχάκος, «ιδρύθηκε νέος ιδιωτικός φορέας συλλογικής διαχείρισης για να διαχειριστεί στην Ελλάδα τα δικαιώματα των συνθετών και στιχουργών, Ελλήνων και ξένων. Είναι ασύλληπτο μετά τα δεινά που έχουμε υποστεί οι Έλληνες δημιουργοί από τον προηγούμενο ιδιωτικό κερδοσκοπικό οργανισμό, την ΑΕΠΙ, και την καταστροφή που βιώνουμε από την πτώχευσή της, να εμφανίζεται ως λύση και πάλι ένας ιδιωτικός οργανισμός».

Ο ίδιος καλούσε τους δημιουργούς να ενωθούν καυτηριάζοντας ταυτόχρονα μία μικρή μερίδα αυτών που θέλουν να βρίσκονται επικεφαλής στις εξελίξεις: «Απευθύνω έκκληση προς τους δημιουργούς και ιδίως του εκπροσώπους των σωματείων των δημιουργών να συνεργασθούν από κοινού για τη δημιουργία Ενιαίου Οργανισμού παραμερίζοντας τις όποιες προσωπικές πικρίες, ανασφάλειες, εγωϊσμούς και επιδιώξεις. Διαφορετικά θα εξακολουθήσουμε να τρώμε τις σάρκες μας μέχρι να εξαντληθούμε τελείως και να καταλήξουμε πολύ αργότερα, στη νομοτελειακή δημιουργία του ενιαίου οργανισμού, με πολύ χειρότερες συνθήκες και μεγαλύτερο κόστος. Ελπίζω την ύστατη στιγμή να πρυτανεύσει η κοινή λογική και το ήθος».

Ανοιχτή επιστολή προς την υπουργό Πολιτισμού ανάρτησε στην σελίδα του στο Facebook και ο Σταμάτης Κραουνάκης χθες γράφοντας: «Παρ ολες τις συνεχείς μας προσπάθειες για έναν αυτοδιαχειριζομενο φορέα συλλογικής διαχείρισης των δικαιωμάτων μας, σύμφωνο με τα διεθνή πρότυπα, η δημοσιότητα της αναγγελίας της ΑΟΔ Νανόπουλου δημιούργησε ερωτηματικά και ανησυχία στους δημιουργούς- εργάτες του Τραγουδιού την ίδια στιγμή που αναμένουν με αγωνία την πληρωμή των δικαιωμάτων του 2019,και επιτέλους την άδεια της ΕΔΕΜ, για την οποία δεσμευτήκατε κατ επανάληψη και δημόσια ως ΥΠΠΟ.

Κυκλοφορεί ευρέως οτι αυτή η πρώτη ΑΟΔ με έδρα την Ελλάδα, μετατοπίζει την ουσία και ότι έρχεται και επίσημη αναγγελία νέων ΑΟΔ Δισκογραφικής Προέλευσης με έτοιμους μηχανισμούς και ότι είναι θέμα ημέρων η Εμφάνισή τους στην Ελληνική Μουσική Αγορά. Αν σκοπεύει η Κυβέρνηση να μας διαλύσει η να μας υποδουλώσει υποχρεωτικά κάπου εκτός απο την ανεξάρτητη διαχείριση των εαυτών μας και του έργου μας και προχωράει αυτό το σχέδιο οργανωμένα με το μαρτύριο του Κινεζου, καλό είναι να μας ενημερώσετε επίσημα για τους σκοπούς σας, το ταχύτερο. Εμείς είμαστε αποφασισμένοι για ΟΛΑ».

Κι όμως μπροστά σε όλα αυτά, το, άμεσων σε άλλες περιπτώσεις αντανακλαστικών, ΥΠΠΟ τηρεί σιγήν ιχθύος. Και παρά τις ανησυχίες των δημιουργών κα τον αναβρασμό στον χώρο, η υπουργός δεν θεωρεί ότι υπάρχει λόγος να τους καθησυχάσει επαναλαμβάνοντας την δέσμευσή της για την ΕΔΕΜ. Αλλά όλα αυτά όπως προείπαμε ξεσηκώνουν ένα δυναμικό κομμάτι της ελληνικής μουσικής σκηνής εναντίον της στάσης του ΥΠΠΟ και εκθέτουν τον ίδιο τον Πρωθυπουργό στα μάτια των δημιουργών που είχαν παραστεί στη συνάντηση μαζί του, όσων εκείνοι εκπροσωπούν και όσων άλλων παρακολουθούμε ενεοί όλους αυτούς τους ελιγμούς.