Μικρές ιστορίες για νέα αποκτήματα στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης

Ένα σιδερένιο ξίφος με επίχρυση λαβή των μέσων ή υστεροβυζαντινών χρόνων, ένα υπέρπυρο (χρυσό βυζαντινό νόμισμα) Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη (1222-1254) νομισματοκοπείου Νίκαιας, εικόνες του 18^ου και 19^ου αιώνα. Αλλά και μέρος του αρχείου του βυζαντινολόγου και επιγραφολόγου, Γιώργου Κιουρτζιάν, που εργάζεται στην Bibliothèque byzantine, στο Collège de France του Παρισιού. Τα τελευταία αποκτήματα του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, ανεβάζουν τον αριθμό των δωρητών στους 45 και τον αριθμό των αντικειμένων, που είτε φιλοξενούνται στην μόνιμη έκθεση, είτε φυλάσσονται στις αποθήκες του, στις 2000.

«Δωρήματα. Μικρές ιστορίες για νέα αποκτήματα» είναι ο τίτλος της περιοδικής έκθεσης που παρουσιάζεται μέχρι το τέλος Μαΐου, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Περιλαμβάνει αντικείμενα που δώρισαν η ΕυφροσύνηΤσανάκα, ο Ιωάννης Τσιομπάνος και φυσικά ο Γιώργος Κιουρτζιάν, ο οποίος έδωσε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αρχειακό σύνολο, αποτελούμενο πρωτίστως από φωτογραφίες, επιστολικά δελτάρια και έγγραφα του 20^ου αιώνα. Από το αρχείο του Κιουρτζιάν ξεχωρίζουν μια σειρά 17 φωτογραφιών μεγάλου μεγέθους, οι οποίες αποτυπώνουν τις καταστροφές που προκάλεσαν οι εμφύλιες διαμάχες κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στα μνημεία του Κρεμλίνου. Η έκθεση φιλοξενεί επίσης και αντικείμενα που απέκτησε η διεύθυνση του Μουσείου μετά από αγορά από την Βασιλική Ζάγκλη και τον Αθανάσιο Τσόγκα, με χρήματα του τακτικού προϋπολογισμού.

Τον σχεδιασμό και τη επιμέλεια της έκθεσης είχε αναλάβει η αρχαιολόγος και προϊσταμένη του Τμήματος Συλλογής Γλυπτικής, Ξυλογλυπτικής, Κεραμικής, Μικροτεχνίας, Νομισμάτων, Μουσαμάδων και Υφασμάτων, Γεωργία Παπαζώτου, η οποία όμως έφυγε από τη ζωή αιφνιδιαστικά στις 6 Ιουλίου 2019. Σκοπός της δεν ήταν να παρουσιάσει όλα τα αποκτήματα από τις δωρεές και τις αγορές, αλλά να επιλεγούν εκείνα που έρχονται να αφηγηθούν και να «εικονογραφήσουν» πέντε μικρές ιστορίες της έκθεσης, που στην ουσία αποτελούν και τις πέντε θεματικές της ενότητες: «Εγχάρακτες αφηγήσεις», «Στον αγώνα της πίστης», «Στο εικονοστάσι», «Αρχαιολογικά ευρήματα/συλλεκτικά αντικείμενα» και «Μια νέα συλλογή γεννιέται». Χαρακτικά, εικόνες, αντικείμενα μικροτεχνίας, νομίσματα, αλλά και φωτογραφίες, καθώς αρχειακό υλικό που τυχαίνουν ειδικού ιστορικού ενδιαφέροντος, δίνουν το έναυσμα για την αφήγηση και την πλοκή μικρών ιστοριών.

Μεγάλο μέρος των συλλογών του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, προέκυψε από δωρεές και χορηγίες-οικονομικές ενισχύσεις για την αγορά κινητών μνημείων ή έργων τέχνης. Ξεχωρίζουν οι μεγάλες δωρεές των συλλογών Δημήτρη Οικονομόπουλου το 1986-1987, που αποτελείται από 1460 αντικείμενα από τους προϊστορικούς ως τους βυζαντινούς χρόνους, αλλά και της Ντόρης Παπαστράτου, που περιλαμβάνει 198 ορθόδοξα θρησκευτικά χαρακτικά του 18^ου-20^ου αιώνα και 8 ξύλινες και χάλκινες μήτρες.