Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Άνοιξε με 16 χρόνια καθυστέρηση

«Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δεν ανοίγει ούτε πρόχειρα ούτε βιαστικά. Ήρθε για να καλύψει μία τεράστια απουσία στην Αθήνα: την ύπαρξη ενός δημόσιου μουσείου Σύγχρονης Τέχνης ως ζωτικό κύτταρο του σύγχρονου πολιτισμού» τόνισε η κυρία Λίνα Μενδώνη, στη συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας (24/2). Μόνιμη στέγη του ΕΜΣΤ είναι το πρώην εργοστάσιο ζυθοποιίας Φιξ στη Λεωφόρο Συγγρού, η ανακατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2014. Το κτήριο καταλαμβάνει 18.142 τμ. σε οικόπεδο επιφανείας 3.123 τμ. 

«Το ΕΜΣΤ, δεν είναι πλέον ένα ακρωνύμιο, μια επιγραφή επί της οδού Καλλιρρόης, μια θολή εικόνα με ασαφές περιεχόμενο για τον κόσμο που περνά. Δεν είναι ένα κέλυφος με πόρτες κλειστές για το κοινό. Στην πρώτη συνάντηση που είχα με κάποιους διαπιστευμένους δημοσιογράφους τον περασμένο Αύγουστο δεσμεύτηκα ότι θα ανοίξει έως τον Ιούνιο του 2020. Έπρεπε να τελειώσει όλη αυτή η μακρά περίοδος που άνοιγε ένας ενεστώτας διαρκείας που διήρκεσε δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Το μουσείο ανοίγει σήμερα και θα εγκαινιαστεί επίσημα έπειτα από μερικές εβδομάδες» πρόσθεσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Την ερχόμενη Παρασκευή (28/2), το ΕΜΣΤ ανοίγει για το κοινό, με ελεύθερη είσοδο για περίπου όσο θα διαρκεί η λεγόμενη δοκιμαστική λειτουργία του, που θα ολοκληρωθεί το αργότερο ως το Πάσχα. Παράλληλα, ως το τέλος της δοκιμαστικής λειτουργίας θα έχει οριστεί και ο νέος διευθυντής του μουσείου, με διετή θητεία. Μετά τη λήξη της θητείας ο επόμενος διευθυντής θα επιλεγεί μέσα από διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος με βάση τις διεθνείς πρακτικές και από διεθνή επιτροπή. Η υπουργός τόνισε ότι θα μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα και ο διευθυντής που θα επιλεγεί από τον Απρίλιο του 2020 ως το 2022. «Η δοκιμαστική λειτουργία, την οποία αποφασίσαμε δεν είναι δική μας πρωτοβουλία. Είναι διεθνής πρακτική και εφαρμόζεται σε αντίστοιχους τέτοιους μεγάλους θεσμούς. Αυτό το οποίο θέλουμε να κάνουμε ως υπουργείο Πολιτισμού είναι να εξασφαλίσουμε περισσότερο την ομαλή λειτουργία του μουσείου διότι πάντα υπάρχει ένας δισταγμός». 

Η Αθήνα μέχρι σήμερα ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεν διέθετε ανάλογο μουσείο. Αυτή η επώδυνη απουσία υπονοούσε την τραυματική σχέση της ελληνικής κοινωνίας με τη Σύγχρονη Τέχνη. «Η εκπαίδευσή μας απέχει πολύ από το να μας μυεί και να μας διδάσκει τον τρόπο αντίληψης και κατανόησης της Σύγχρονης Τέχνης. Δεν παραβλέπω το μέγα βάρος, ίσως και υπερβολικό πολλές φορές, της πολιτιστικής κληρονομιάς που βαραίνει πιεστικά τη σύγχρονη δημιουργία» επισήμανε η κυρία Μενδώνη, ενώ ο  Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης ανέφερε: «Τα μουσεία οφείλουν να γίνουν εξωστρεφή, να προσελκύσουν νέα κοινά, και να ξεκινήσουν έναν διάλογο μαζί τους καθώς ο μουσειακός μονόλογος εδώ και πολύ καιρό δεν επαρκεί. Παραδίδουμε, λοιπόν, ένα μουσείο πλήρες, λειτουργικό και βιώσιμο. Και οφείλει να μείνει βιώσιμο και πλήρως λειτουργικό, το οφείλει στους πολίτες, στους καλλιτέχνες και στην πόλη. Θα είναι ένας χώρος δυναμικός, με πολιτιστικό και εκπαιδευτικό ρόλο σε μια εποχή που παγκοσμίως που επαναπροσδιορίζεται ο ρόλος των μουσείων». 

Η δημόσια δαπάνη για το κτίριο και για ένα μέρος του προγράμματος του εκθεσιακού έργου που φιλοξενείται σήμερα στο μουσείο ανέρχεται σε 44.625.440 ευρώ. «Καλύφθηκαν από πόρους του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ), το ΕΣΠΑ 2007 - 2013, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και εθνικούς πόρους» αποκάλυψε η κυρία Μενδώνη και συνέχισε λέγοντας ότι το κτίριο, το οποίο μέχρι και σήμερα εξακολουθεί να ανήκει στο Αττικό Μετρό Α.Ε. θα μεταβιβαστεί σύντομα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. «Το μουσείο θα πρέπει να έχει την ιδιοκτησία του κτιρίου του. Το υπουργείο Πολιτισμού θα αυξήσει τον προϋπολογισμό του μουσείου για λειτουργικά έξοδα, κυρίως, ενόψει προλήψεων προσωπικού, οι οποίες πρέπει να γίνουν. Επίσης, για τους επόμενους μήνες θα εξασφαλίσει ένα ποσό ώστε να επιτρέψει στον διευθυντή του μουσείου να σκεφτεί την διοργάνωση των περιοδικών εκθέσεων, αλλά ακόμα και την αγορά νέων έργων τέχνης.

Μέχρι στιγμής, η συλλογή του μουσείου συγκροτείται γύρω από έναν σημαντικό πυρήνα έργων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, όπως ο Στήβεν Αντωνάκος, o Μπιλ Βιόλα, ο Ντίκος Βυζάντιος, η Έμιλυ Ζασίρ, o Ίλια και η Εμίλια Καμπακόφ, ο Βλάσης Κανιάρης, ο Νίκος Κεσσανλής, ο Γιάννης Κουνέλλης, η Σιρίν Νεσάτ, ο Λουκάς Σαμαράς, ο Κώστας Τσόκλης, η Μόνα Χατούμ, ο Γκάρυ Χιλλ, η Χρύσα και συνεχώς εμπλουτίζεται. Πίσω από κάθε έργο λειτουργεί μια πολυσύνθετη σκέψη που η προσέγγιση της συχνά απαιτεί περισσότερη ενημέρωση, συστηματικό διάβασμα, διάθεση χρόνου, προετοιμασία αναμέτρησης με το καινούργιο. 

«Έχουμε ξεκινήσει και δύσκολες κάποιες φορές, αλλά πολύ ουσιαστικές και ήδη γόνιμες συζητήσεις και με καλλιτέχνες για το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν έργα τους και σε αντικείμενα του μουσείου, ακριβώς προκειμένου να δώσουμε και ένα επιπλέον έσοδο στο Μουσείο. Ενώ σε επόμενο χρόνο θα λειτουργήσει και το e-shop. Λειτουργεί ήδη σε περιβάλλον android και σύντομα και σε iphone εφαρμογή το application του ΕΜΣΤ μέσα από το οποίο μπορεί κανείς να πλοηγηθεί, να μάθει πληροφορίες για τα έργα κοκ. Στα αγγλικά, ελληνικά και γαλλικά, ενώ μπορούν να προστεθούν και άλλες γλώσσες. Επίσης το ίδιο εργαλείο μας δίνει και πολλές πληροφορίες χρήσιμες για να κάνουμε βελτιωτικές κινήσεις, γιατί καταγράφει και τη ροή των επισκεπτών» επισήμανε ο κύριος Νικόλας Γιατρομανωλάκης.

Σκοπός των υπεύθυνων του ΕΜΣΤ είναι να συστήσει τη Σύγχρονη Τέχνη στους πολλούς. Να παίξει τον διακριτικό μεσάζοντα στη γνωριμία και στην κατανόησή της. Να της δημιουργήσει εντέλει, ένα αγαπητικό κοινό, που θα επιστρέφει συχνά στους χώρους του, θα περιδιαβάζει στις αίθουσές του, θα ανακαλύπτει τις λεπτομέρειες που συνιστούν την ιδιαιτερότητα μιας σύνθεσης, και θα φεύγει, κάθε φορά, συναποκομίζοντας νέες εμπειρίες. «Τα μουσεία καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τις στρατηγικές και τους προγραμματισμούς τους. Να προσφέρονται ως δημόσιοι χώροι, ανοιχτοί στους πάντες. Οφείλουν να αναπτύσσουν συνεργασίες και συνέργειες. Να δημιουργούν δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών, να αναζητούν νέους προσανατολισμούς, να θέλουν να εξερευνήσουν terra incognita στον "πλανήτη Τέχνη". Το ΕΜΣΤ ξεπερνώντας τη δυστοκία των περασμένων χρόνων, που το κράτησε κλειστό, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη νέα συνθήκη ως ευτυχή συγκυρία για την ταυτότητά του και τις σχέσεις του με το κοινό» κατέληξε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.