Κώστας Καζάκος: Από το Υπόγειο του Κουν στο Μεγάλο μας Τσίρκο και μετά στη Βουλή - Η πορεία ενός σπουδαίου ηθοποιού

Για έναν ακόμα σπουδαίο άνθρωπο της τέχνης «έπεσε» η αυλαία. Ο Κώστας Καζάκος, «έφυγε» στα 87 χρόνια του αφήνoντας πίσω του σπουδαίο έργο καλλιτεχνικό και πολιτικό: Από το Υπόγειο του Κουν στο «ρετιρέ» του Μεγάλου μας Τσίρκο και μετά στο... παλάτι της Βουλής!

Ο Κώστας Καζάκος γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας το 1935, αλλά είχε αίμα μανιάτικο από τον πατέρα του. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στον Πύργο και στα 13 του χρόνια έφυγε με την οικογένεια του στην Αθήνα.

Ο πατέρας του Καζάκου, ιδεολόγος κομουνιστής, πέρασε τη ζωή του… ταξιδεύοντας στα νησιά της «κόκκινης γραμμής»: Άη Στράτης, Ικαρία, Μακρόνησος… Ο έφηβος Κώστας εργαζόταν την ημέρα και φοιτούσε σε νυχτερινό γυμνάσιο.

Στο κατώφλι του κινηματογράφου

Το όνειρο του Κώστα Καζάκου ήταν να σπουδάσει φιλολογία· ήθελε να διδάξει σε σχολεία. αλλά δεν διέθετε χαρτί κοινωνικών φρονημάτων κάτι που του στέρησε το όνειρο…

Περιπατώντας ένα πρωί στην οδό Αριστοτέλους, το μάτι του νεαρού Κώστα έπεσε στην πινακίδα: Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου. Η μοναδική σχολή του είδους στην Ελλάδα στεγαζόταν τότε στο παλιό νεοκλασικό σπίτι του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου. Ο Καζάκος σκέφτηκε λίγο και πέρασε το κατώφλι της Σχολής.

Διευθυντής σπουδών ήταν ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Γρηγορίου και δίδασκαν περιστασιακά ο Άγγελος Τερζάκης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Ιάκωβος Καμπανέλης, ο Μίκης Θεοδωράκης. Να τονίσουμε ότι οι περισσότεροι που ασχολήθηκαν με τον ελληνικό κινηματογράφο στην Σχολή Σταυράκου είχαν πάρει τις βάσεις.

Στη Σχολή, ο Κώστας Καζάκος γνωρίστηκε με τον Κάρολο Κουν, ο οποίος δίδασκε δυο φορές την εβδομάδα.
Είχε πει για τον Κουν ο Καζάκος: «Ήταν ένας περίεργος άνθρωπος. Καθόταν στη γωνιά μιας αίθουσας σταυροπόδι και ήσυχος, με ένα πρόσωπο που θύμιζε τότε τον Μάο με το ευρύ μέτωπο και την ανατολίτικη φάτσα, αλλά είχε και μια ακτινοβολία που αν τύχαινε να την αντιληφθείς, γιατί πέρασε πολύς κόσμος που δεν αντιλήφθηκε τίποτα, σε γοήτευε».

Στο μάθημα του Κουν δεν πατούσε ούτε ένας. Θυμόταν ο Καζάκος: «…ντρεπόμουν που δεν πάταγε κανένας τις Τετάρτες το απόγευμα στο μάθημά του κι επειδή με έπιανε αγωνία να μη μένει μόνος του, δούλευα όλη τη βδομάδα για να του παρουσιάζω κομμάτια. Εκείνος μάλλον εκτίμησε την προσπάθεια που έκανα, έτσι, όταν άνοιξε τη σχολή του στο υπόγειο του Ορφέα το '54, μου ζήτησε να πάω μαζί του. Πήγα πετώντας». Και ο Κώστας Καζάκος βρίσκεται στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.

Είχε πει ο διάσημος ηθοποιός: «Η συνάντηση με τη μαγευτική προσωπικότητα του Κουν με διαστάσεις και υλικά σπάνια για τον τόπο μας, ήταν σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή μου. Δούλεψα πέντε χρόνια εκεί, έκανα όλα τα χρόνια της σχολής και μετά πήγα φαντάρος».

Η αρχή της κινηματογραφικής του καριέρας έγινε με την ταινία «Η Αρπαγή της Περσεφόνης» - παραγωγή της Σχολής - σε σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλη με σκηνοθέτη τον Γρηγόρη Γρηγορίου. Και με καστ; Μετρήστε ογκόλιθους του ελληνικού θεάτρου: Βασίλης Διαμαντόπουλος, Αλέκα Κατσέλη, Ορέστης Μακρής, Λαυρέντης Διανέλος. Τη μουσική της ταινίας είχε γράψει ο Αργύρης Κουνάδης.

Η πρώτη κινηματογραφική απόπειρα συνοδεύεται από μια κάποια απογοήτευση κι ο Καζάκος στρέφεται στο θεατρικό σανίδι: Πλάι στην Έλλη Λαμπέτη, στην Άννα Συνοδινού, στον Αλέκο Αλεξανδράκη.

Η γνωριμία με την Καρέζη σε ένα... κονσέρτο

Κι έρχεται το φθινόπωρο του 1966, όταν ο Φιλοποίμην Φίνος ετοιμάζει την ταινία «Κονσέρτο για Πολυβόλα». Σηνοθέτης, ο Ντίνος Δημόπουλος και συμπρωταγωνίστρια του Καζάκου η Τζένη Καρέζη.

Είχε πει ο Κώστας Καζάκος για εκείνη τη μοιραία συνάντηση: «Εκεί γνωρίστηκα με την Τζένη. Εκεί συνδεθήκαμε και ζήσαμε μαζί 26 χρόνια, μέχρι τον θάνατό της. Είναι περίεργο, γιατί ενώ την είχα συναντήσει δύο φορές μέχρι τότε σε δουλειές, ήταν σαν να μην είχαμε ιδωθεί. Ε, ήρθε η ώρα το '66, που ήμασταν μέρα-νύχτα μαζί στα γυρίσματα και κολλήσαμε. Από το '68 ξεκινήσαμε τις παραγωγές στο θέατρο, να κάνουμε μαζί ταινίες, ήταν μια καθοριστική συνάντηση για τη ζωή μου».

Ο Κώστας Καζάκος έκανε από τότε 41 ταινίες συνολικά. Κάποιες από αυτές ήταν: Κοινωνία ώρα μηδέν, Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω, Η λεωφόρος του μίσους, Το παρελθόν μιας γυναίκας, Υποβρύχιο Παπανικολής, Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο και άλλες. Τελευταία του ταινία ήταν το «1866».

«Και η τηλεόραση μου άρεσε - είχε πει ο Καζάκος - δεν είχα ποτέ καμιά αντιπάθεια. Έχω κάνει πολλή τηλεόραση»: Μαρίνα Αυγέρη, Ο μεγάλος ξεσηκωμός, Τμήμα ηθών, Βέρα στο δεξί, Ζωή ξανά.

Όλα αυτά καλά, αλλά ο μεγάλος έρωτας του Κώστα Καζάκου ήταν το θέατρο: Η μικρή μας πόλη, Η αυλή των θαυμάτων, η σπουδαία επιτυχία που κυνηγήθηκε από την χούντα: Το μεγάλο μας τσίρκο, Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ, Ήταν όλοι τους παιδιά μου.

Η επιτυχία του Μεγάλου μας Τσίρκο

Η μεγάλη θεατρική επιτρυχία του Κώστα Καζάκου και της Τζένης Καρέζη ήταν Το Μεγάλο μας Τσίρκο. Ήταν το εμβληματικό θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, που διατρέχει όλη τη νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδας από τα χρόνια του Όθωνα μέχρι τη γερμανική κατοχή, τη Μικρασιατική Καταστροφή και στο τε΄λος άφηνε σαφείς υπαινιγμούς για τη μεταπολεμική ιστορία και κυρίως τη χούντα, που εκέινη την εποχή μετρούσε έξι χρόνια. 

Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Κώστας Καζάκος με βοηθό τον Άρη Δαβαράκη. Τα τραγούδια της παράστασης έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος και τα ερμήνευε ο Νίκος Ξυλούρης. Η κίνηση και η θεατρική απόδοση της σκηνής του Καραγκιόζη διδάχτηκε από τον Ευγένιο Σπαθάρη, ο οποίος διακόσμησε το χώρο της εισόδου. Τους βασικούς ρόλους ερμήνευσαν ο Κώστας Καζάκος, η Τζένη Καρέζη, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος.

Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο της οδού Πατησίων «Αθήναιον». Αμέσως έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της Χούντας. Κάθε βράδυ γινόταν κοσμοσυρροή στο θέατρο, που βρισκόταν σχεδόν απέναντι από το Πολυτεχνείο. Ανάμεσά τους και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που σημείωναν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών.

Οι παραστάσεις διακόπηκαν βίαια από τη Χούντα, τον Οκτώβριο, λίγο πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος συνελήφθησαν και κρατήθηκαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ συνελήφθησαν ξανά κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι παραστάσεις του έργου συνεχίστηκαν μετά την αποφυλάκισή τους με μεγαλύτερη επιτυχία από τις 22 Δεκεμβρίου 1973. Αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, στις 3 Αυγούστου 1974, το έργο ανέβηκε και πάλι.

«Ήταν τραγικές οι συνθήκες»

Σε συνέντευξή του ο Κώστας Καζάκος είχε πει για τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο και τις συνθήκες που επικρατούσαν: «Έχουμε κάνει πολλά λάθη, πέφταμε σε παγίδες, οι συνθήκες ήταν πολύ άγριες, τα οικονομικά επίσης, και υπήρχε πολλή και εξοντωτική δουλειά. Θέατρο και κινηματογράφος μαζί είναι ένα πράγμα που μόνο εδώ, οι Έλληνες ηθοποιοί, το έχουν περάσει. Εκείνον τον καιρό κάναμε 14 παραστάσεις την εβδομάδα, δεν ξέραμε ούτε αργία Δευτέρας ούτε τίποτα, είχαμε δύο παραστάσεις κάθε μέρα. Τελειώναμε στη μία τη νύχτα από το θέατρο, μας έπαιρνε το αυτοκίνητο της παραγωγής και τρέχαμε στην Κωπαΐδα ή στη Στυμφαλία ή στου διαόλου τις άκρες επί τρεισήμισι μήνες μέχρι να τελειώσει μια ταινία. Πηγαίναμε στο γύρισμα, κοιμόμασταν δυο-τρεις ώρες με το ζόρι κι ήμασταν από τις 7 το πρωί μέσα στα χώματα και στις λάσπες, στα χιόνια, σε ό,τι συνθήκες βάλεις με το μυαλό σου. Τελείωνε το απόγευμα το γύρισμα και μας γύριζαν στην Αθήνα τη νύχτα για να έχουμε πάλι δύο παραστάσεις και μετά πάλι πίσω στο γύρισμα. Όλες οι ταινίες γυρίζονταν έξω από την Αθήνα και είχες για περίπου τρεις μήνες αυτό το πράγμα. Ήταν τραγικές οι συνθήκες. Βέβαια, αυτές που προβλήθηκαν και έγιναν σταρ, π.χ. η Τζένη, η Αλίκη και μερικοί άλλοι, ήταν καμιά δεκαριά άνθρωποι. Δεν ήταν παραπάνω αυτοί που ωφελήθηκαν από τον κινηματογράφο, έκαναν περιουσία κι έφτιαξαν τη ζωή τους. Το πλήρωσαν, όμως, πολύ ακριβά. Ο κόσμος έβλεπε μόνο τη λάμψη, δεν καταλάβαινε τη δουλειά και την ταλαιπωρία που είχε από πίσω».

Η παρουσία του στη Βουλή

Ο Κώστας Καζάκος δεν παρέκκλινε των ιδεών του πατέρα του και πάντα υπήρξε υποστηρικτής του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2007 και του Οκτωβρίου του 2009 εκλέχθηκε βουλευτής με το ΚΚΕ, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας.

Για την συμμετοχή του στο Ελληνικό Κοινοβούλιο είχε πει με νόημα σε συνέντευξή του στη Lifo ο Κώστας Καζάκος: «Ο πολίτης είναι πολιτικό πρόσωπο και πρέπει να ενδιαφέρεται για τα κοινά κι εμείς, στο δικό μας κόμμα, στο ΚΚΕ, δεν επιλέγουμε ρόλους. Αν χρειάζεσαι εκεί, θα πας εκεί, δεν έχει μ' αρέσει, δεν μ' αρέσει. Και τα πέντε χρόνια που ήμουν βουλευτής ήταν μεγάλη εμπειρία για μένα, σχεδόν σχολείο, από πολλές απόψεις. Το Κοινοβούλιο δεν είναι καθόλου απλή ιστορία, ακόμα και ως παρατήρηση και επεξεργασία αυτών των, υποτίθεται, έξοχων προσωπικοτήτων που αποτελούν το πρώτο όργανο της πολιτείας, το νομοθετικό σώμα. Ανεξαρτήτως παρατάξεων, έβλεπες κονοβουλευτικούς ανθρώπους με κύρος, πολλά προσόντα, μυαλό και λόγο, που έβγαιναν στο βήμα και άφηναν τη σκέψη τους να ξεδιπλωθεί μπροστά στο κοινό. Κι έβλεπες άλλους, με το χαρτί στο χέρι, να διαβάζουν όσα λένε, κάτι που απαγορεύεται από τον κανονισμό της Βουλής. Επιτρέπεται να κρατάει ο βουλευτής σημειώσεις για νούμερα και στοιχεία, αλλά η ανάπτυξη πρέπει να γίνεται μπροστά στο κοινό, να δούμε τι έχει μέσα το κεφάλι του, πόσο ξέρει το θέμα που υπερασπίζεται. Μέσα στους 300 ξεχώριζες 10 που είχαν προσωπικότητα, σου άρεσαν-δεν σου άρεσαν, μερικούς άλλους που προσπαθούσαν ηρωικά να σταθούν στο ύψος τους και ήταν και οι πολλοί που δεν ήξεραν γιατί ήταν εκεί, οι οποίοι πάθαιναν συνήθως διχασμό προσωπικότητας».

Ο Κώστας Καζάκος από το 1968 μέχρι το 1992 ήταν σύζυγος της Τζένης Καρέζη, με την οποία απέκτησε έναν γιο τους, τον επίσης ηθοποιό Κωνσταντίνο Καζάκο. Από το 1997 ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Τζένη Κόλλια, με την οποία είχε αποκτήσει τέσσερα παιδιά.

Πριν από λίγους μήνες, τον Απρίλιο συγκεκριμένα, έγινε γνωστό πως, ο Καζάκος αποχωρεί από την θεατρική παράσταση «Ματωμένα Χώματα», στην οποία επρόκειτο να πρωταγωνιστήσει, για λόγους υγείας. Ο Κώστας Καζάκος νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες στον «Ευαγγελισμό» με αναπνευστικά προβλήματα, ενώ είχε νοσήσει και με κορονοϊό. Ο Κώστας Καζάκος «έφυγε» σε ηλικία 87 χρονών.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Έφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός Κώστας Καζάκος σε ηλικία 87 ετών
• Τουρκικά ΜΜΕ κατηγορούν την Ελλάδα για 6 νεκρούς μετανάστες στο Αιγαίο
• ΗΣΑΠ: Τυφλή επίθεση με γυναίκα τραυματία - Άγνωστος πέταξε πέτρα από τον δρόμο
• Φυσικό αέριο: Απομακρύνεται το πλαφόν από το τραπέζι - Σε άνοδο οι τιμές