Η ανατροπή στο 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Δύο σημαντικά αφιερώματα φιλοξενεί η φετινή, επετειακή διοργάνωση. Στη Θεσσαλονίκη ο Άλμπερ Σέρα και οι ταινίες της δυναμικής Τζοάνα Χογκ

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

Στο ανατρεπτικό σινεμά του Καταλανού δημιουργού Άλμπερτ Σέρα και τη δυναμική κινηματογραφική υπογραφή της Βρετανίδας Τζοάνα Χογκ στρέφει το βλέμμα του το επετειακό, 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που διοργανώνεται από τις 31 Οκτωβρίου ως τις 10 Νοεμβρίου.

Η δουλειά του Καταλανού σκηνοθέτη και καλλιτέχνη Άλμπερτ Σέρα εμπνέεται από τη λογοτεχνία, την ιστορία και την τέχνη. Είτε εκτυλίσσονται σε εντυπωσιακούς εξωτερικούς χώρους, είτε λαμβάνουν χώρα σε ένα μόνο δωμάτιο, οι ταινίες του Σέρα ασχολούνται με την παρακμή της εξουσίας, με τον θάνατο -τον οποίο προσεγγίζει με σαρκασμό-, ενώ βρίσκονται στο μεταίχμιο του ρομαντισμού και του ρεαλισμού. Συχνά επιλέγει να αφηγηθεί ιστορίες που έχουν σχέση γνωστές προσωπικότητες. Από τον Δον Κιχώτη και τον Καζανόβα, στον Δράκουλα και τον Λουδοβίκο XIV, o Σέρα χειρίζεται με τρόπο πρωτότυπο τους κινηματογραφικούς του χαρακτήρες, προσδίδοντας γήινη υπόσταση σε σχεδόν μυθικές φιγούρες.

Ο σκηνοθέτης θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη, όπου θα προβληθούν 7 μεγάλου μήκους ταινίες του και μία μικρού, ενώ θα δώσει και masterclass, ανοιχτό στο κοινό.

Πηγή έμπνευσης για τον σκηνοθέτη, αποτελούν οι φίλοι του, η ποπ μουσική και το πειραματικό σινεμά των ’60s –όπως και οι κριτικοί κινηματογράφου της ίδιας περιόδου-, καθώς και οι avant-garde καλλιτέχνες των αρχών του 20ού αιώνα.

Οι ταινίες του Σέρα

Το μινιμαλιστικό Honour of the Knights (2006) φέρνει στο επίκεντρο την δονκιχωτική φιγούρα. Μόνο που εδώ δεν είναι οι περιπέτειες του διάσημου ήρωα του Μιγκέλ Θερβάντες που ενδιαφέρουν τον σκηνοθέτη, αλλά οι άσκοπες περιπλανήσεις, οι ήχοι και τα τοπία. O σκηνοθέτης επισκέπτεται ξανά το συγκεκριμένο πρότζεκτ το 2011, στο The Lord Worked Wonders in Me. Μια βιβλική αφήγηση, εκείνη των τριών μάγων που αναζητούν το μωρό Ιησού, γίνεται αφορμή για μια φιλοσοφική αναζήτηση στο Birdsong (2008), ενώ ο Σέρα ανατρέπει τα δεδομένα με το Story of my Death (2013), στο οποίο ο θεατής παρακολουθεί μια φανταστική συνάντηση ανάμεσα στον Καζανόβα και τον κόμη Δράκουλα.

Η παρακμή και ο θάνατος του Λουδοβίκου XIV υπήρξαν πλούσια πηγή έμπνευσης για τον Άλμπερτ Σέρα. Το Roi Soleil (2018), ένα έργο που παρουσίασε στην γκαλερί Tate Modern, συνδυάζει στοιχεία περφόρμανς, installation και κινηματογράφου και παρακολουθεί τις τελευταίες ημέρες της ζωής του μονάρχη, ενώ το θέμα απασχόλησε τον σκηνοθέτη και στην ταινία Ο Θάνατος του Λουδοβίκου XIV (2016), όπου ο Ζαν – Πιέρ Λεό ερμηνεύει με τρόπο συγκλονιστικό έναν ισχυρό άνθρωπο που στέκεται ανίσχυρος απέναντι στην αγωνία του τέλους.

Η πιο πρόσφατη ταινία του Σέρα, Liberté (2019) διαδραματίζεται λίγο πριν το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης και παρακολουθεί τις νυχτερινές περιπλανήσεις μιας ομάδας αριστοκρατών, των Libertines που το 1774 εγκαταλείπουν τη Γαλλία, αναζητώντας καταφύγιο στη Γερμανία, όπου αρχίζουν να ζουν μια ζωή πέρα από ηθικούς κανόνες και όρια. Ένα γκροτέσκο, προκλητικό και φιλήδονο ταμπλό βιβάν της παρηκμασμένης Παλαιάς Ευρώπης, η οποία αντιστέκεται σθεναρά στην πνευματική, ηθική και σεξουαλική απελευθέρωση. Ο Σέρα ασχολείται πάλι με την παρακμή και την εξουσία σε μια ταινία που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές και βραβεύτηκε με ειδικό βραβείο της Επιτροπής του τμήματος «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.

Αφιέρωμα στην Χογκ

Το 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διοργανώνει, επίσης, ένα αφιέρωμα στην Τζοάνα Χογκ, πρωτοπόρο ενός νέου ρεύματος κοινωνικού ρεαλισμού στο βρετανικό σινεμά. Το έργο της, το οποίο θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν οι θεατές του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνει τολμηρά πορτραίτα της μεσαίας τάξης.

joanna_hogg_bafta_still_-_credit_bafta_ellis_parrinder.jpg

Σταθεροί της συνεργάτες είναι η Τίλντα Σουίντον και ο Τομ Χίντλεστον, με τον οποίο συνεργάζεται για πρώτη φορά στο Unrelated (2007), το αναπάντεχο και συναρπαστικό κινηματογραφικό της ντεμπούτο.

Οι διακοπές μιας οικογένειας που ανήκει στη μεσαία τάξη βρίσκονται στο επίκεντρο και της δεύτερης ταινίας της Χογκ, το Archipelago (2010). Κεντρικός ήρωας ο Έντουαρντ (ξανά σε πρωταγωνιστικό ρόλο ο Τομ Χίντλεστον), ένας νεαρός άνδρας που εγκαταλείπει τη δουλειά του στο Σίτι για να ταξιδέψει στην Αφρική.

Στην επόμενη ταινία της, Exhibition (2013), η Χογκ χρησιμοποιεί δύο μη επαγγελματίες ηθοποιούς (την Βιβ Άλμπερτιν, πρώην μέλος των the Stilts και τον υποψήφιο για βραβείο Turner καλλιτέχνη Λίαμ Γκίλικ) στους ρόλους ενός ζεύγους καλλιτεχνών που ετοιμάζεται να μετακομίσει σε ένα σπίτι που λειτουργεί συγχρόνως ως λαβύρινθος, καταφύγιο, φυλακή, ψυχολογικό πεδίο μάχης, λίκνο έμπνευσης και οχύρωμα απέναντι στον εξωτερικό κόσμο και τις εσωτερικές αμφιβολίες.

Στο ημι-αυτοβιογραφικό The Souvenir (2019), η Χογκ παρουσιάζει τη σχέση μιας νεαρής φοιτήτριας κινηματογράφου με τον μεγαλύτερης ηλικίας, εκλεπτυσμένο εραστή της. Η παρουσία του τη βοηθά να ανεξαρτητοποιηθεί από την υπερπροστατευτική της μητέρα και τους σνομπ φίλους της, ωστόσο σταδιακά βυθίζεται σε μια τοξική σχέση γεμάτη ένταση, που την απομακρύνει από τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της. Στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα προβληθεί και η πρώτη της μικρού μήκους ταινία, Caprice (1986), με την Τίλντα Σουίντον σε έναν από τους πρώτους της πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Διαβάστε ακόμη