Άγιος Νικόλαος: Ποιος ήταν ο προστάτης των φτωχών και των ναυτικών

Την 6η Δεκεμβρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Άγιου Νικόλαο, ο οποίος θεωρείται προστάτης των ναυτικών και των φτωχών.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι Μικρασιάτης άγιος της Ανατολικής Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Νικόλαος γεννήθηκε το 270 στα Πάταρα της Λυκίας, από Έλληνες γονείς ευκατάστατους. Ήταν επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας (Μικρά Ασία), γι' αυτό και αναφέρεται και ως Νικόλαος Μύρων, ενώ στη Δύση αναφέρεται και ως Νικόλαος του Μπάρι, καθώς στην Ιταλική πόλη Μπάρι βρίσκονται τα λείψανά του.

Σε νεαρή ηλικία, ο Νικόλαος, έμεινε ορφανός και κληρονόμησε μεγάλη περιουσία. Από νωρίς στη ζωή του είχε αφιερωθεί στα Θεία. Στην αρχή αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο και έγινε ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Όταν απεβίωσε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, οι επίσκοποι αναγόρευσαν Αρχιεπίσκοπο τον Νικόλαο. Από τη θέση αυτή ανέπτυξε έντονη δράση για την προστασία των φτωχών και των απόρων ιδρύοντας νοσοκομεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού υπέστη βασανιστήρια.

Όταν όμως ανήλθε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μέγας Κωνσταντίνος ελευθερώθηκαν όλοι οι Χριστιανοί και έτσι ο Νικόλαος επανήλθε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους, και όσο ήταν εν ζωή, αλλά και μετά τον θάνατό του. Ο Αγιος Νικόλαος αποδήμησε ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343. Μετά τον θάνατό του ονομάστηκε «Μυροβλύτης», καθώς σύμφωνα με την παράδοση της χριστιανικής θρησκείας, τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν Άγιο μύρο, όπως και άλλων αγίων.

Τα λείψανά του διατηρήθηκαν στα Μύρα της Λυκίας έως και τον ενδέκατο αιώνα, όπου το 1087 κάποιοι ναύτες αφαίρεσαν τα περισσότερα και τα μετέφεραν στην Ιταλία, στην πόλη Μπάρι, όπου τοποθετήθηκαν στην Βασιλική του Αγίου Νικολάου, που θεμελιώθηκε εκεί το 1087 ακριβώς για να στεγάσει τα λείψανα του Αγίου.

Τι λέει η παράδοση για τον Άγιο Νικόλα 

Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης άγιος των Ναυτικών, του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος, γιατί κατά τη διάρκεια της ζωής του έχουν αναφερθεί θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Κατά την παράδοση, ο Νικόλαος υπήρξε προστάτης των φτωχών, ενώ έδινε και δώρα σε παιδιά και απόρους, συνήθως στα κρυφά, χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητά του, γι’ αυτό στη Δύση η γιορτή του Αγίου Νικολάου, που λέγεται Santa Claus (σύντμηση του Santa Nicolaus), συνδέεται με τα Χριστούγεννα και με την ανταλλαγή δώρων.

Την Ημέρα του Αγίου Νικολάου, στον τόπο μας, γίνονται προβλέψεις για το τι θα είναι ο καιρός την επόμενη χρονιά. Την ημέρα αυτή ετοιμάζονται τελετουργικό ψωμί και πίτα με ψάρι. Στο τραπέζι βάζουν επίσης βρασμένο καλαμπόκι, σιτάρι, νηστίσιμα ντολμαδάκια, πιπεριές, φασόλια. Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πολιούχος Άγιος της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, του Γαλαξειδίου, της Κοζάνης, του Πολύγυρου, της Σητείας και της Σύρου, του Αγίου Νικολάου Λασιθίου.

Η θαυματουργή εικόνα του που σώθηκε από πολλές επιθέσεις 

Ένας από τους είκοσι πύργους του Κρεμλίνου στη Μόσχα είναι ο πύργος του Αγίου Νικολάου ο οποίος χτίστηκε το 1492. Από τον 16ο αιώνα η εικόνα του Αγίου Νικολάου Μοζάινσκ κοσμεί τον πύργο. Υπό το βλέμμα του Αγίου έγιναν οι παρελάσεις και οι στέψεις των Τσάρων στο Κρεμλίνο για 500 χρόνια.

Το 1812 ο Ναπολέων έβαλε φωτιά στο Κρεμλίνο. Ο πύργος του Αγίου Νικολάου ανατινάχθηκε και ο τρούλος κατάρρευσε. Η εικόνα όμως σώθηκε. Το 1916 ο πύργος αναστηλώθηκε. Κατά την Οκτωβριανή επανάσταση η πύλη και ο πύργος του Αγίου Νικολάου Μοζάινσκ δέχθηκε επίθεση με εκρηκτικά, ριπές πολυβόλου και χειροβομβίδες, η εικόνα του Αγίου όμως, διασώθηκε για δεύτερη φορά. Το 1934 η εικόνα εξαφανίστηκε και όλοι πίστεψαν ότι, κατά διαταγή του Στάλιν, η εικόνα είχε καταστραφεί. Οι αναστηλωτικές εργασίες, το 2010, επανέφεραν την εικόνα στο φως. Η εικόνα ανακαινίστηκε και τα αποκαλυπτήρια της έγιναν στις 15/28 Αυγούστου 2010 παρουσία του προέδρου Μεντβέντεβ.