Ουκρανικό Αυτοκέφαλο: Μας ενώνουν περισσότερα από όσα μας χωρίζουν…

Μπορεί τις τελευταίες ημέρες οι δημόσιες τοποθετήσεις ορισμένων μητροπολιτών για το Ουκρανικό Αυτοκέφαλο να δημιουργούν την εντύπωση ότι το κλίμα στην Ιεραρχία του Οκτωβρίου θα είναι πολεμικό και πως κάποιοι εξ αυτών ακονίζουν μαχαίρια, ωστόσο η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Η Ιεραρχία θα προχωρήσει στην εκλογή τριών μητροπολιτών και τριών βοηθών επισκόπων, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος θα θέσει –εκτός ημερήσιας διάταξης– και το ζήτημα της αναγνώρισης της νέας Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας ώστε να υπάρξει συλλογική-συνοδική απόφαση για το θέμα.

Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως «σύννους και σκεπτόμενος», δεν επιθυμεί να «σέρνεται» άλλο το συγκεκριμένο θέμα, γιατί μόνο κακό προκαλεί στην Εκκλησία. Το ίδιο πιστεύουν και αρκετοί ιεράρχες που θεωρούν σχεδόν αυτονόητη τη συμπόρευσή τους με τη Μητέρα Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, παρά τις όποιες διαφωνίες οι οποίες έχουν υπάρξει κατά καιρούς ή που μπορεί να υπάρξουν στο μέλλον για διάφορα ζητήματα.

Όπως γράψαμε από την πρώτη στιγμή στο ethnos.gr, το πόρισμα των Επιτροπών επί των Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων και επί των Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων είναι θετικό για το Ουκρανικό Αυτοκέφαλο και μαζί με την πρόσφατη απόφαση της απελθούσας Διαρκούς Ιεράς Συνόδου θα αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες στους οποίους θα στηριχθεί η τοποθέτηση-εισήγηση του Αρχιεπισκόπου για το Ουκρανικό. 

Πάντως, ανεξάρτητα από την επικείμενη απόφαση της Ιεραρχίας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η πολεμική που έχει αναπτυχθεί γύρω από το Ουκρανικό, που διαρκώς οξύνεται, αποτελεί βαθιά πληγή στην «καρδιά» της Ορθοδοξίας.

Το ποίμνιο θλίβεται βαθύτατα εξαιτίας της διαμάχης αυτής και, κακά τα ψέματα, ενδιαφέρεται όχι για το ποια θα είναι η τελική λύση στην «ουκρανική κρίση», αλλά πώς θα αποκατασταθεί σταδιακά η ενότητα των Ορθοδόξων της Ουκρανίας, εννοώντας την επαναφορά της κανονικότητας στις σχέσεις Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Μόσχας.

Εξάλλου, είναι ευρέως γνωστό ότι οι κύριοι Βαρθολομαίος και Κύριλλος έχουν δοκιμαστεί πολλές φορές, γιατί μαθήτευσαν και ανδρώθηκαν θεολογικά σε ταραγμένες περιόδους, με «κόντρες» τύπου Γκρομίνκο - Κίσινγκερ να κυριαρχούν.

Προς αυτή την κατεύθυνση, εκτός από το πρόσφατο κείμενο του μητροπολίτη Ναυπάκτου, κινείται και η τοποθέτηση του κ. Πέτρου Βασιλειάδη, ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, προέδρου του Κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών (CEMES).

Σύμφωνα με τον καθηγητή, μια τέτοια λύση είναι και το μοντέλο της Πατριαρχικής Πράξεως του 1928, που επικράτησε στην Εκκλησία της Ελλάδος.

Αν και ο ίδιος γνωρίζει ότι η πρόταση αυτή είναι μη κανονική και έχει επιστημονικά επικριθεί στην περίπτωση της Εσθονίας –και στην Ορθόδοξη Διασπορά βρίσκεται στο στάδιο της υπέρβασής της–, είναι η μοναδική εφικτή λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, προκειμένου να μειωθεί η συσσωρευθείσα έχθρα που αναπτύχθηκε από αυτή την αντιπαράθεση.

«Με βάση και την επιλεγείσα στρατηγική του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο, όπως διαφαίνεται, αποδέχεται το καθεστώς της διπλής δικαιοδοσίας (της ταυτόχρονης, δηλαδή, ύπαρξης των δύο διαφορετικών Ορθόδοξων Εκκλησιών στην Ουκρανία), μια ρεαλιστική λύση θα μπορούσε να είναι μια συναπόφαση για τη δημιουργία Μόνιμης Ιεράς Συνόδου. Αυτή θα λειτουργεί ως ανώτατο εκτελεστικό όργανο και θα αποτελείται από έξι ιεράρχες από την Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου της Μόσχας (UOC-ΜΡ) και έξι από την Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία (OCU), σύμφωνα με το πρότυπο που λειτουργεί για περίπου έναν αιώνα στην Εκκλησία της Ελλάδος» αναφέρει ο καθηγητής.

Το σενάριο αυτό προϋποθέτει τη συναίνεση και την κοινή επιθυμία για μια αμοιβαία αποδεκτή –έστω πρόσκαιρη– κοινή λύση. Και ειδικότερα το Πατριαρχείο Μόσχας, που θεωρεί τον εαυτό του θιγόμενο από τη συμπεριφορά του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όλοι πληγώνονται μιλώντας για σχίσμα στους κόλπους της Ορθοδοξίας, και ειδικότερα το κύρος της πίστης. Είμαστε σίγουροι ότι, τελικά, θα επικρατήσει η κοινή λογική, γιατί αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από όσα μας χωρίζουν…