e-Θρανία… για Ψαλτική και Βυζαντινή Μουσική στο νησί της Αφροδίτης

Πριν λίγες ημέρες έγινε γνωστό πως η Βυζαντινή Μουσική συμπεριλήφθηκε στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ο φάκελος υποψηφιότητας, που συνέταξαν από κοινού Κύπρος και Ελλάδα με τη στήριξη της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας, τεκμηριώνει την αξία της «Ψαλτικής Τέχνης» ως το κύριο μέσον επικοινωνίας της θρησκευτικής λατρείας των ανά την υφήλιο Ορθόδοξων χριστιανών και σπουδαίο είδος φωνητικής μουσικής τέχνης.

Αυτό που ίσως δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι φέτος δημιουργήθηκε το πρώτο, διεθνώς, εξ αποστάσεως προπτυχιακό πρόγραμμα «Βυζαντινής Μουσικής - Ψαλτικής Τέχνης» από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα που ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο Μακαριώτατος, κατά την περίοδο που ήταν στη Γερμανία και τον έστελναν σε κάποιο απομακρυσμένο μέρος να λειτουργήσει πολλές φορές αναρωτιόταν με θλίψη αν εκεί θα υπάρχει ψάλτης. Θεματοφύλακας αυτού του σπουδαίου εγχειρήματος είναι ο αρχιμανδρίτης Θεολόγος Αλεξανδράκης, συντονιστής του ακαδημαϊκού προγράμματος «Βυζαντινή Μουσική - Ψαλτική Τέχνη».

«Η διαφοροποίησή του από τα όποια διεθνή πανεπιστημιακά προγράμματα «Βυζαντινής Μουσικολογίας» και η ένταξη ενός μεγάλου αριθμού εξειδικευμένων μουσικών, αλλά και θεολογικών μαθημάτων, καθιστούν το συγκεκριμένο εγχείρημα ως ένα σημαντικό διεθνές πρωτοποριακό πρόγραμμα. Το προπτυχιακό περιλαμβάνει επίσης μαθήματα παιδαγωγικού περιεχομένου, γεγονός που συμβάλλει στην παιδαγωγική επάρκειά του» αναφέρει στο ethnos.gr ο π. Θεολόγος Αλεξανδράκης.

Ήδη 20 φοιτητές από όλο τον κόσμο έχουν εγγραφεί στο συγκεκριμένο προπτυχιακό, γεγονός που -και μετά την παγκόσμια αναγνώριση της ψαλτικής τέχνης και της βυζαντινής μουσικής από την UNESCO- αποδεικνύει πόσο διορατικοί υπήρξαν οι φορείς που το δημιούργησαν.

H Ψαλτική, η εκκλησιαστική μουσική, η Βυζαντινή Μουσική, όπως είναι ευρύτερα γνωστή, αποτελεί μέγα κεφάλαιο της ορθόδοξης χριστιανικής λατρείας και, ευρύτερα, της ζωής της Εκκλησίας. Συνιστά το πιο χαρακτηριστικό ηχητικό ένδυμα του λόγου, που μας κληροδότησαν οι αξεπέραστοι ποιητές και υμνογράφοι. Η ψαλτική, ως τέχνη των ήχων για να ψάλλονται τα παντοία υμνογραφήματα, έλαβε αρχή στα μέσα περίπου του 10ου αιώνα. Πιο πριν υπήρχαν οι ύμνοι, υπήρχε και η ψαλτική, αλλ’ όλα ψάλλονταν με προφορική παράδοση, χωρίς μουσική γραφή. Τότε γράφονται τα πρώτα μουσικά χειρόγραφα, που φέρουν σημάδια πάνω από το κείμενο των ύμνων. Εκείνη την εποχή, η ψαλτική τέχνη επιβλήθηκε και αποτέλεσε τη μουσική της Ορθοδόξου Εκκλησίας ως πνευματικός καρπός του συνεχιζόμενου αδιάκοπα ελληνικού πολιτισμού, που διασώζει μέσα στη γραπτή και προφορική παράδοσή του τα περισσότερα στοιχεία γνησιότητας και αυθεντικότητας.

Σημαντικό είναι ότι αυτό το πρόγραμμα σπουδών θα συνεισφέρει ουσιαστικά, ώστε να διαφυλαχθεί το ύφος και η παρακαταθήκη της εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής - Ψαλτικής Τέχνης.

Η πρωτοτυπία του βασίζεται κυρίως στη διδασκαλία της ζώσας προφορικής παράδοσης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και από διακεκριμένους Οφφικιάλιους Πρωτοψάλτες που αποτελούν τον βασικό κορμό του διδακτικού δυναμικού, το οποίο συνδιαμορφώνεται από εξειδικευμένους ακαδημαϊκούς επιστήμονες των θεολογικών ειδικοτήτων.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει υποχρεωτικά μαθήματα Θεωρίας και Πράξης, ενώ υπάρχουν και μαθήματα Αγγλικής Ορολογίας Βυζαντινής Μουσικής - Ψαλτικής Τέχνης και ελεύθερης επιλογής από τα εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου (π.χ. Μarketing, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία, Ιστορία, κ.λπ.).

Απευθύνεται τόσο σε αρχάριους που αγαπούν τη μουσική όσο και σε προχωρημένους ή ακόμα και σε κατόχους διπλώματος Βυζαντινής Μουσικής, καθώς, ενώ προετοιμάζει τους αρχάριους φοιτητές, παράλληλα αναπτύσσει ένα εξειδικευμένο κύκλο σπουδών με βασικό στόχο την Εκκλησιολογική Ψαλτική, Μουσικολογική και Επιστημονική κατάρτιση σε πανεπιστημιακό επίπεδο.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι  μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα https://euc.ac.cy/el/programs/bachelor-byzantine-music-online ή να επικοινωνήσουν με λειτουργό του Γραφείου Εισδοχής στο τηλέφωνο 22713000 ή info@euc.ac.cy.