Μητροπολίτης Ναυπάκτου: Μερικοί Ιεράρχες ενεργούν σαν να μην υπάρχει Σύνοδος

Με αφορμή την επέκταση της παράτασης των περιοριστικών μέτρων και στην Εκκλησία, αλλά και την επικείμενη συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου που θα πραγματοποιηθεί με τηλεδιάσκεψη την Τετάρτη, 1η Απριλίου 2020, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος μιλάει αποκλειστικά στο ethnos.gr.

Ο ιεράρχης δεν μασάει τα λόγια του και ασκεί αυστηρή κριτική σε όλους όσοι αμφισβητούν τον Αρχιεπίσκοπο και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο και την λειτουργία της Ιεράς Συνόδου ως συγκροτημένο εκκλησιαστικό σώμα.

- Σεβασμιώτατε, την Τετάρτη συνεδριάζει μέσω τηλεδιάσκεψης εκ νέου η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ο Αρχιεπίσκοπος και οι Συνοδικοί Ιεράρχες θα ζητήσουν από την κυβέρνηση να γίνονται οι λειτουργίες-ακολουθίες κεκλεισμένων των θυρών. Ποια είναι η δική σας αίσθηση;

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, που αποτελείται από τον Αρχιεπίσκοπο ως Πρόεδρο και από τους δώδεκα Μητροπολίτες ως Συνοδικούς, αντιμετώπισε το θέμα της πανδημίας μέχρι τώρα με μεγάλη ψυχραιμία, νηφαλιότητα και σωφροσύνη.

Η Ιερά Σύνοδος αποτελείται από Ιεράρχες που γνωρίζουν να χειρίζονται δύσκολες καταστάσεις και φυσικά ο Αρχιεπίσκοπος διαθέτει μεγάλη πείρα στα τόσα χρόνια που βρίσκεται στην Εκκλησία, ως Μητροπολίτης και ως Αρχιεπίσκοπος.

Έχω την άποψη ότι πρέπει να γίνονται οι ακολουθίες και οι λειτουργίες τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα, έστω κεκλεισμένων των θυρών, γιατί αυτή η περίοδος είναι η «καρδιά» της εκκλησιαστικής ζωής και κανείς δεν μπορεί να προσβάλλει αυτήν την «καρδιά». Μόνον οι αλειτούργητοι και οι ακοινώνητοι δεν καταλαβαίνουν αυτήν την ανάγκη που έχει ο λαός στην συντριπτική του πλειοψηφία.

Φυσικά, η Θεία Λειτουργία και οι ακολουθίες θα πρέπει να συνεχισθούν «κεκλεισμένων των θυρών», και μετά το Πάσχα, γιατί δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι ο Χριστός αναστήθηκε «εσφραγισμένου του μνήματος» και εισήλθε στο Υπερώο, όπου ήταν οι Μαθητές συνηθροισμένοι για τον «φόβο των Ιουδαίων», «των θυρών κεκλεισμένων». Η Εκκλησία ξέρει να λειτουργεί και στις κατακόμβες και στις φυλακές.

- Την προηγούμενη εβδομάδα έγινε άλλη μία έκτακτη Συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και ενώ η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου ήταν υπέρ της λειτουργίας των Ιερών Ναών, παρουσία μόνον ιερέων και ψαλτών, χωρίς ποίμνιο, υπήρξαν «φωνές» που αντέδρασαν και ζητούσαν η κυβέρνηση να είναι αυτή που θα «κλείσει» τις Εκκλησίες. Ποια είναι η άποψή σας;

Φυσικά, πάντοτε υπάρχουν και οι αντίθετες φωνές, αλλά η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας μας πρέπει να αντιμετωπίζει τα θέματα με σοβαρότητα. Πρέπει να ακούει προτάσεις και, αν είναι δίκαιες, να τις αποδέχεται, χωρίς να θεωρεί τον εαυτό της ότι «σύρεται από τα γεγονότα».

Η πρόταση της Εκκλησίας εκινείτο σε καλή κατεύθυνση και ήταν ισορροπημένη, γιατί λάμβανε υπόψη της τον αγώνα και τον πόνο του λαού. Δεν γνωρίζω τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση έλαβε διαφορετικές αποφάσεις και δεν επέτρεψε την Θεία Λειτουργία έστω «κεκλεισμένων των θυρών», σε αντίθεση με άλλες χώρες που υποφέρουν το ίδιο, όπως για παράδειγμα στην Αυστρία, που επιτρέπουν την Θεία Λειτουργία, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μπορεί να μεταδοθεί ο ιός μέσα από τα άλλα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα, όπως το διαδίκτυο, εκτός από ένα τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό μέσο. Επίσης, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η κυβέρνηση μπαίνει στην διαδικασία να βάζει ένα είδος «αργίας» στους κληρικούς, ή να ορίζει πότε θα γίνεται ή πότε δεν θα γίνεται Θεία Λειτουργία, ή να απαγορεύει την Θεία Λειτουργία στις Ιερές Μονές, που είναι πνευματικές οικογένειες, «κεκλεισμένων των θυρών».

«Μερικοί Μητροπολίτες ενεργούν σαν είμαστε ένα ασύντακτο σώμα»

- Από την έναρξη των κρουσμάτων του κορονοϊού στην Ελλάδα, η Εκκλησία της Ελλάδος πολλάκις στοχοποιήθηκε και με τις δικές της παλινωδίες ενίσχυσε την κριτική απέναντί της. Σας ικανοποιεί η μέχρι τώρα στάση της Ελλαδικής Εκκλησίας και η ρητορική και πρακτική ορισμένων μητροπολιτών;

Αυτόν τον καιρό με πονάει ιδιαίτερα η διάδοση του κορονοϊού, που σκορπά τον θάνατο και δημιουργεί ταλαιπωρίες σε πολλές οικογένειες και συνανθρώπους μας. Και, φυσικά, επαινώ την κυβέρνηση, που με δυναμικότητα και γνώση αντιμετωπίζει το θέμα για την υγεία όλων μας.

Αλλά με πονά και ένας άλλος κορονοϊός, ο λεγόμενος «εκκλησιαστικός κορονοϊός», που προσβάλλει τους κληρικούς και τους επισκόπους μας. Παρατηρώ ότι μερικοί Μητροπολίτες ενεργούν σαν να μην υπάρχει Σύνοδος, σαν να είμαστε ένα ασύντακτο σώμα. Κάνουν ανακοινώσεις πριν η Διαρκής Ιερά Σύνοδος πάρει κάποια απόφαση και αμέσως μετά την απόφαση της Συνόδου διαφοροποιούνται. Ακόμη στέλλουν επιστολές στον πρωθυπουργό και τους υπουργούς της κυβερνήσεως και τις δημοσιοποιούν, ενώ θα έπρεπε να καταθέτουν τις σκέψεις τους στην Ιερά Σύνοδο, ώστε εκείνη να αποφασίσει σχετικώς. Αυτό συνιστά το εκκλησιαστικό φρόνημα και αυτό υποσχεθήκαμε κατά την ημέρα της χειροτονίας μας σε Επίσκοπο. Σε μια μάχη υπάρχει κοινή συναντίληψη και κάποιος διευθύνει την εξέλιξη των πραγμάτων.

Πάντως, δεν θεωρώ ότι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος ενήργησε με «παλινωδίες», αφού πάντοτε εξέφραζε τις σκέψεις και επιθυμίες του ποιμνίου της, και το έκανε για να συγκρατήσει την ενότητά της, και ενεργούσε ανάλογα με την κάθε εξέλιξη της καταστάσεως.

Επιτέλους, εμείς οι Ιεράρχες, όπως οι κυβερνήτες των πλοίων –«νοητή ναυς» είναι η Εκκλησία– πρέπει να ενεργούμε με θεολογική γνώση, εκκλησιαστικό φρόνημα, αίσθηση της κοινωνικής καταστάσεως, με ψυχραιμία και με προσευχή. Προ παντός να καταλάβουμε ότι έχουμε Ιερά Σύνοδο και Αρχιεπίσκοπο και δεν λειτουργούμε αυτόνομα. Αν δεν υπακούουμε στη Σύνοδο, πώς θα έχουμε απαίτηση να υπακούουν σε μας οι κληρικοί;

«Η Θεία Λειτουργία και η Θεία Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, μαζί με την κατά Χριστόν άσκηση, αποτελεί την ταυτότητα της Εκκλησίας»

- Η επιστημονική κοινότητα ήταν κατηγορηματική για τους κινδύνους που εγκυμονεί ο τρόπος λήψης της Θείας Ευχαριστίας από τους πιστούς. Με αφορμή αυτό κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να «χτυπήσουν» την Εκκλησία, προκειμένου να αναδείξουν τα… αντιεκκλησιαστικά τους αισθήματα. Πιστεύετε ότι ήταν μια παγίδα στην οποία, αβίαστα, έπεσαν οι διάφοροι ιεράρχες;

Δεν θέλω να σχολιάσω τις απόψεις της «επιστημονικής κοινότητος», αφού έχω μια γενική θέση ότι ούτε ο θεολόγος μπορεί να ασχολείται με την επιστήμη, εκτός αν είναι συγχρόνως και επιστήμονας, ούτε και ο επιστήμονας μπορεί να ασχολείται με την θεολογία, εκτός κι αν είναι συγχρόνως και θεολόγος.

Όμως, με ενόχλησε πολύ όλη αυτή η ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον της Θείας Λειτουργίας και της Θείας Κοινωνίας, πράγμα που δεν έγινε σε όλους τους προηγούμενους αιώνες. Μου φάνηκε σαν να ήταν «δαιμονική».

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η Θεία Λειτουργία και η Θεία Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, μαζί με την κατά Χριστόν άσκηση, αποτελεί την ταυτότητα της Εκκλησίας. Γιατί δεν μπορεί να ισχύει ούτε άσκηση χωρίς Θεία Λειτουργία ούτε Θεία Λειτουργία χωρίς άσκηση.

Φυσικά, θα πρέπει και εμείς οι Επίσκοποι, κληρικοί και θεολόγοι, να αντιμετωπίζουμε τα  θέματα αυτά με σοβαρή θεολογική γνώση και όχι με επιχειρήματα που δεν έχει ούτε καν ένας πρωτοετής φοιτητής της θεολογίας.

Οι απόψεις που ακούσθηκαν ότι η Θεία Κοινωνία είναι μια σχέση και όχι μυστήριο, ότι όσοι δέχονται ότι το Σώμα του Χριστού δεν μεταδίδει μικρόβια, πάσχουν από αφθαρτοδοκητισμό, και τόσα άλλα, δείχνουν την πίστη και την απιστία αυτών που τα εκφράζουν.

Θεωρώ ότι στο επόμενο χρονικό διάστημα η Εκκλησία πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το θέμα με μεγάλη σοβαρότητα και θεολογική επάρκεια.

«Κάθε πολιτισμός έχει την αξία του και το κέντρο κάθε πολιτισμού είναι η θρησκεία. Στην πατρίδα μας κέντρο ακόμη και του πολιτισμού είναι η Εκκλησία»

- «Το Μένουμε σπίτι» πλέον είναι η καθημερινότητά μας. Πώς διαχειρίζεστε τις νέες συνθήκες που έχουν επιβληθεί λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και ποια είναι η επαφή που έχετε με το ποίμνιό σας;

«Μένω» και εγώ στην Μητρόπολη, συμμετέχω στις ακολουθίες και λειτουργίες, όταν μου το επιτρέπει η κυβέρνηση (!), ασχολούμαι με βιβλία που πρόκειται να εκδώσω, επικοινωνώ τηλεφωνικώς με τους ανθρώπους για να τους ενισχύσω, προσεύχομαι στον Θεό  για την μάστιγα που μας ήλθε, και άλλα. 

- Η Εκκλησία, ακόμη και μέσα από αυτές τις συνθήκες, πώς μπορεί να σταθεί διπλά στον δοκιμαζόμενο πολίτη;

Η Εκκλησία, παρά τις απαγορεύσεις, οι οποίες σε μερικές περιπτώσεις είναι απαραίτητες για την μη διασπορά του ιού και άλλες είναι ακατανόητες, εξακολουθεί να κάνει το έργο της. Το «Μένω στο σπίτι» είναι αυτή την ώρα η μοναδική αντίδραση εναντίον του ιού, αλλά αυτό παράλληλα δημιουργεί άλλα τεράστια προβλήματα, πνευματικά, ψυχολογικά, υπαρξιακά, κοινωνικά, οικονομικά.

Φοβάμαι δε όταν θα σταματήσει ο κίνδυνος από τον ιό, θα αποκαλυφθούν όλα τα προβλήματα, που τώρα κουκουλώνονται! Πώς θα αντιμετωπισθούν οι ποικιλότροποι και ποικιλώνυμοι ιοί; Πώς θα αντιμετωπισθούν τα οικονομικά προβλήματα που θα ανακύψουν;

- Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους συμπολίτες μας;

Ο Κένεθ Γκέργκεν έχει τονίσει ότι για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων απαιτείται η βοήθεια της «αυτόχθονης ψυχολογίας». Κάθε πολιτισμός έχει την αξία του και το κέντρο κάθε πολιτισμού είναι η θρησκεία. Στην πατρίδα μας κέντρο ακόμη και του πολιτισμού είναι η Εκκλησία με όλη την παράδοσή της. Δεν είναι δυνατόν να υπονομεύεται αυτή η παράδοση, ώστε να κάνουμε έναν λαό άχρωμο, άγευστο, ανούσιο, χωρίς θεμέλια, χωρίς παράδοση, χωρίς Θεία Λειτουργία.

Χρειάζεται υπομονή, πίστη και προσευχή. «Μένουμε στο σπίτι», αλλά προπαντός «Μένουμε στο πραγματικό σπίτι μας», που είναι η Εκκλησία, στο οποίο σπίτι μιλάμε την ίδια γλώσσα, επικοινωνούμε με τον Χριστό, τους αγίους όλων των αιώνων, έχουμε την ίδια παράδοση που υπερβαίνει και τον θάνατο.