Ακανέδες, τρίγωνα, ρεβανί και άλλες γλυκές ιστορίες

Τα τρίγωνα Πανοράµατος είναι ταυτισμένα με τη Θεσσαλονίκη, αφού, αν και έχουν περάσει σχεδόν 60 χρόνια από τότε που τα καθιέρωσε ο Γιώργος Ελενίδης στο ζαχαροπλαστείο του (Βενιζέλου 12, Πανόραμα, τηλ. 2310344948), συνεχίζουν να αποτελούν γλυκό-ταυτότητα της πόλης. Στο επίσης ιστορικό ζαχαροπλαστείο Αγαπητός (Τσιμισκή 10, τηλ. 2310225950), ο Αγαπητός Βαλογιώργης κατάφερε να εκφράσει τον χαρακτήρα της πόλης ως σταυροδρόμι Ανατολής - Δύσης, δημιουργώντας γλυκά που πάντρευαν τις διαφορετικές κουλτούρες. Φτιάχνει κι εκείνος τα δικά του τρίγωνα, καθώς και εμβληματικά ροδίνια, όπου η αμυγδαλόπαστα, τυλιγμένη σε μικρά ρολά, αγκαλιάζει μια αφράτη κρέμα βουτύρου, με καβουρδισμένα αμύγδαλα στις άκρες.

Οι σάλιαροι ή σαλιάρια πρόσφατα ανακηρύχθηκαν τοπικό παραδοσιακό γλυκό της Κοζάνης, αν και την πατρότητά τους διεκδικεί και η Σιάτιστα. Θυμίζουν κουραμπιέδες (νηστίσιμους γιατί φτιάχνονται με φυτικό έλαιο) και στο εσωτερικό τους κρύβεται γέμιση καρυδιού. Διάσημο για τα σαλιάρια του είναι το ζαχαροπλαστείο του Ιωάννη Μαυροκωστίδη (Παύλου Μελά 36, τηλ. 2461036846), όπου βρίσκουμε και χασλαμά, ένα σιροπιαστό γλυκό, που απαντάται στη Μακεδονία και τη Θράκη, και συχνά παρομοιάζεται με μελομακάρονο ταψιού.

Η σερραϊκή μπουγάτσα, με τις πολλές στρώσεις λεπτού, κριτσανιστού φύλλου και τη γλυκιά ή αλμυρή της γέμιση, είναι διάσημη σε όλη την Ελλάδα και μπορείτε κάλλιστα να τη δοκιμάσετε στο ονομαστό Ρεκόρ, που ξεκίνησε το 1952 και σήμερα διαθέτει τρία καταστήματα στο κέντρο της πόλης (Μεραρχίας 1, τηλ. 2321055444). Οι Σέρρες φημίζονται όμως και για τους ακανέδες, μικρά ημισφαιρικά γλυκάκια καλυμμένα με άχνη, που παρασκευάζονται με τεχνική και υλικά παρόμοια με αυτά των λουκουμιών (νερό, νισεστέ, ζάχαρη και καβουρντισμένα αμύγδαλα). Εκείνο όμως που τους διαφοροποιεί εντελώς από τα λουκούμια είναι αυτή η ευωδιά του φρέσκου κατσικίσιου ή βουβαλίσιου βουτύρου που αναδύουν. Τους βρίσκουμε στο καθ’ όλα παραδοσιακό εργαστήριο Ρούμπος (Εθν. Αντίστασης 1 τηλ. 2321023312) και στο ζαχαροπλαστείο Βασάκης, (Εθν. Αντίστασης 10, τηλ. 2321055535), το οποίο, σημειωτέον, προμηθεύει όλη την Ελλάδα με ακανέδες, φτιαγμένους με βουβαλίσιο βούτυρο.

Η Βέροια θεωρείται η πρωτεύουσα του ρεβανί, και η οικογενειακή επιχείρηση Χοχλιούρου (Πλατεία Αγίου Αντωνίου, τηλ. 2331022737), με ιστορία από το 1886, φαίνεται να έχει συμβάλει ουσιαστικά στη δημιουργία αυτής της ταυτότητας. Η τρίτη γενιά, σήμερα, συντηρεί την παράδοση αυτής της επιχείρησης, που αρχικά ξεκίνησε ως γαλακτοπωλείο.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν και οι κουραμπιέδες Νέας Καρβάλης, καθώς η φήμη τους έχει ξεπεράσει εδώ και χρόνια τα όρια του Νομού Καβάλας, ταυτίζοντας το όνομα του χωριού με τους καλύτερους κουραμπιέδες στο Πανελλήνιο. Γνωστότεροι είναι εκείνοι του Ιωσηφίδη (Καράνου 19, τηλ. 2510226854) και των Βικελίδη - Χρυσανθίδη (τηλ. 2510361371).

Χαρακτηριστική απόδειξη ότι στη Μακεδονία διατηρείται η παράδοση είναι το γεγονός ότι γλυκά όπως τα ροξάκια (αυτά του Μίλτου στη Θεσσαλονίκη είναι από τα πλέον δημοφιλή), τα εκμέκ (για τα οποία φημίζεται ο Χατζής), οι καριόκες (αξίζει να δοκιμάσετε αυτές του Χατζηφωτίου, στη Θεσσαλονίκη), τα φοινίκια, τα τουλουμπάκια, τα κουρκουμπίνια και τα υπόλοιπα σιροπιαστά, τα οποία, παρότι οι διατροφικές συνήθειες έχουν αλλάξει, δεν έχουν χάσει τίποτα από τη λάμψη τους. Και βέβαια, θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόμασταν και στον ταχινένιο χαλβά, που στη συνείδηση όλων μας έχει καταγραφεί ως μακεδονικός.

Κείμενο: Άρτεμη Χάλαρη

Πηγή: Eatme Φεβρουαρίου. Το Eatme κυκλοφορεί την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα με το Έθνος της Κυριακής