Πανετόνε, αγάπη μου: Δυο μύθοι και δύο συνταγές

Το πανετόνε (Panettone), με το ιδιότυπο σχήμα θόλου που θυμίζει την παπική τιάρα, είναι από τα πιο λατρεμένα ευρωπαϊκά χριστουγεννιάτικα και γιορτινά γλυκίσματα στη χώρα μας και την εποχή αυτή το βρίσκει κανείς παντού. Ακριβά ζαχαροπλαστεία, ψαγμένα ντελικατέσεν και συνοικιακά παντοπωλεία, όλοι έχουν από μία εκδοχή του ιστορικού γλυκίσματος της πόλης του Μιλάνου που αγαπήθηκε πολύ από τους Έλληνες, αλλά και από όλο τον κόσμο. Διαβάστε περισσότερα για το πώς γεννήθηκε το πανετόνε, πώς κατέκτησε την Ιταλία, την Ευρώπη και πώς διείσδυσε στην ισπανόφωνη Αμερική πατώντας εδώ.  

Και τι θα πει «Panettone»;

Εδώ τα πράγματα ανακατεύονται γλυκά, καθώς η γλωσσολογία πλέκεται με την ιστορία κι αυτή με τη σειρά της με τους θρύλους. Η λέξη «Panettone» προέρχεται από το ιταλικό «panetto», που θα πει «μικρό ψωμί». Με την αυξητική κατάληξη «οne» μετατρέπεται σε «μεγάλο ψωμί». Έτερη γλωσσολογική προσέγγιση θέλει τη λέξη να προέρχεται από τη μιλανέζικη φράση «pan del ton», οπότε και σημαίνει «ψωμί της πολυτέλειας». Ο θρύλος πάλι θέλει τη λέξη να προκύπτει από σύντμηση της φράσης «Pan di Toni», δηλαδή «το ψωμί του Τόνι». Όμως ποιος ήταν ο Τόνι;

«Το ψωμί του Τόνι»

Σύμφωνα με τον πρώτο μύθο, ο Τόνι ήταν ο φούρναρης που επρόκειτο να επιμεληθεί τα αρτοσκευάσματα για το βασιλικό γιορτινό τραπέζι του Λουδοβίκο Ντι Μόρο τα Χριστούγεννα του 1476, στην πόλη του Μιλάνου. Τον δύστυχο Τόνι τον πήρε ο ύπνος, καθώς περίμενε τις φοκάτσιες να ψηθούν κι όταν ξύπνησε τα ψωμιά είχαν γίνει κάρβουνο. Μες στην απελπισία του, ο φούρναρης του βασιλιά στράφηκε στο ζυμάρι που του είχε περισσέψει, πρόσθεσε σ’ αυτό αυγά, μέλι, σταφίδες, ζαχαρωμένα φρούτα και επινόησε επιτόπου τη συνταγή ενός γλυκού ψωμιού που στη συνέχεια εμφάνισε στο Λουδοβίκο ως μια πολύ ξεχωριστή γιορτινή προσφορά.

Σύμφωνα με τον δεύτερο μύθο, ο αριστοκράτης Ughetto Atellani αγάπησε την Adalgisa, τη φτωχή κόρη ενός φούρναρη που τον έλεγαν Τόνι (πάντα επί βασιλείας του Λουδοβίκου Ντι Μόρο, δούκα του Μιλάνου την περίοδο 1452 – 1508). Ο πλούσιος ευπατρίδης, προκειμένου να κερδίσει την αγαπημένη του, αλλά όχι με τα λεφτά του και τους τίτλους του, ντύθηκε φούρναρης και επινόησε μια υπέροχη συνταγή για ένα γλυκό, αφράτο ψωμί, που το έφτιαξε με αυγά, μέλι και φρέσκο βούτυρο, το γέμισε ζαχαρωμένα λεμόνια και πορτοκάλι και το πρόσφερε στην οικογένεια της νεαρής. Εδώ μπορούμε να υποθέσουμε ότι πατέρας και κόρη λύγισαν από τη γλύκα της προσφοράς κι αφού συναίνεσε και ο Λουδοβίκος να στεφθεί ο γαλαζοαίματος την πτωχή πλην τίμια Adalgisa, έγιναν οι γάμοι -παρουσία μάλιστα του Λεονάρντο ντα Βίντσι- στων οποίων το τραπέζι κυρίαρχη θέση είχε δικαιωματικά το «Pan di Toni», το πλούσιο τσουρέκι που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του πατέρα της νύφης…

Συνταγές για πανετόνε

Μια εκδοχή πανετόνε ίσως όχι τόσο εντυπωσιακή σε ύψος και υφή αλλά πολύ εντυπωσιακή σε γεύση και με διαλεγμένα από εσάς υλικά μπορείτε να φτιάξετε στο σπίτι. Τις δυο πιο αγαπητές συνταγές, μία με σταφίδες, ρούμι και χυμό πορτοκαλιού και μία φουλ στη σοκολάτα θα τις βρείτε πατώντας εδώ.