Συνταγές με χαρούπι – Από «σοκολάτα της Κατοχής» στο «super food» του σήμερα

Μεγάλος δόξες γνωρίζει το ταπεινό χαρουπάκι μετά την απαξίωση των μεταπολεμικών δεκαετιών, καθώς οι ειδικοί έχει αναδείξει τις διατροφικές και όχι μόνο αρετές του. Οι χαρουπιές, με πατρίδα τους την Ανατολή και ειδικότερα της Συρία, έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στη Μεσόγειο ως αυτοφυή δέντρα αλλά και ως καλλιέργειες. Στη χώρα μας είναι η Κρήτη, που σήμερα «ποντάρει» με ξεχωριστή ζέση στο χαρούπι, παρουσιάζοντας μεγάλη κινητικότητα τόσο σε επίπεδο καλλιεργειών/μεταποιήσεων όσο και σε ερευνητικό.

Σε δύσκολους καιρός, όχι μόνο για τη Μεγαλόνησο, αλλά και για όλη την Ελλάδα και τη Μεσόγειο, όπου αφθονούσαν χαρουπιές, οι άνθρωποι στρέφονταν σε αυτές για να επιζήσουν. Το χαρούπι παραδοσιακά καταναλωνόταν αλεσμένο ως είδος αλεύρου ή βρασμένο ως είδος σιροπιού. Με τα πλούσια θρεπτικά συστατικά του έσωσε πολλούς ανθρώπους από την ασιτία στον Ισπανικό Εμφύλιο, ενώ για τους Έλληνες αποτέλεσε τη «σοκολάτα της Κατοχής» (λόγω χρώματος και γλύκας) στους δύσκολους καιρούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον ως υποκατάστατο βασικών αγαθών που βρίσκονταν σε έλλειψη, όπως ο καφές και το αλεύρι. Μπορεί τα χαρούπια, όπου αφθονούσαν, να βοήθησαν τον ελληνικό πληθυσμό να επιβιώσει, ωστόσο μεταπολεμικά απαξιώθηκαν παρά τις διατροφικές τους αρετές, ίσως επειδή ταυτίστηκαν με την πείνα, την έλλειψη, τα δεινά του πολέμου.

Είναι «υπερτροφή»; Η διατροφική αξία του χαρουπιού

Το χαρούπι είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και φτωχό σε λίπος, ενώ περιέχει θρεπτικά συστατικά που το καθιστούν «υπερτροφή». Συγκεκριμένα τα 100 γρ. χαρουπάλευρου αποδίδουν 220kcal, 0,7 γρ. λίπους και 89 γρ. υδατάνθρακες. Το χαρούπι είναι εξαιρετική πηγή φυτικών ινών (στα 100 γρ. αποδίδει σχεδόν 40 γρ. φυτικές ίνες) και πολύ καλή πηγή ασβεστίου (στα 100 γρ. προσφέρει 348mg). Το χαρούπι δεν περιέχει γλουτένη. Μελέτες συνδέουν την κατανάλωση χαρουπιών με απώλεια βάρους, μείωση επιπέδων σακχάρου, αντιμετώπιση της διάρροιας και μειώση της χοληστερόλης. Ωστόσο χρειάζονται περισσότερα επιστημονικά στοιχεία για να τεκμηριωθούν αυτές οι δράσεις. 

Η αποκατάσταση της φήμης του χαρουπιού

Σήμερα η φήμη τους έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό και εδώ και αρκετά χρόνια δεν λείπουν οι επιχειρήσεις -ειδικά στην Κρήτη- που επεξεργάζονται το χαρούπι παράγοντας μεγάλη ποικιλία προϊόντων όπως αρτοσκευάσματα, παξιμάδια, γλυκίσματα, χαρουπόμελο, «καφέ» από χαρούπι και άλλα. Μια τέτοια είναι η Creta Carob του Ηλία Μανούσακα. Το 2005 επέστρεψε στον τόπο του, στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου, και ένα χρόνο μετά ίδρυσε την εταιρεία που χρησιμοποιεί 100% βιολογικά, κρητικά χαρούπια για να δημιουργήσει μια απίθανη γκάμα χαρουποπροϊόντων που μπορεί κανείς να δει εδώ. Από την ιστοσελίδα της (cretacarob.com) και οι συνταγές που ακολουθούν.

Συνταγή για μπάρα δημητριακών με χαρούπι

Υλικά

20 γρ. σπόροι chia
80 γρ. καρύδια
50 γρ. νιφάδες βρώμης
100 γρ. σύκα
100 γρ. κομματάκια μαύρης σοκολάτας
100 γρ. σταφίδες
40 γρ. κακάο χαρουπιού
1-3 κουαλιές της σούπας χαρουπόμελο

Εκτέλεση
Μουλιάστε τις σταφίδες και τα σύκα στο νερό μέσα σ’ ένα μπολ.
Ανακατεύστε τα όλα στο μίξερ για περίπου 2-3 λεπτά.
Προσθέστε σιγά σιγά τη βρώμη, τα καρύδια, το κακάο και το χαρουπόμελο μέχρι να γίνει μια πηκτή ζύμη.
Βάλτε το μείγμα σ’ ένα μπολ καλυμμένο με μεμβράνη πλαστική και αφήστε το στο ψυγείο για 2-3 ώρες τουλάχιστον. Τέλος, κόψτε τη ζύμη σε μπάρες.
Βάλτε τις στο ψυγείο και μπορείτε να τρώτε μια τη μέρα.

Συνταγή για μπισκότα με χαρουπόμελο

Υλικά

45 γρ. βούτυρο
50 γρ. καστανή ζάχαρη 1 αυγό
75 γρ. χαρουπόμελο
225 γρ. βιολογικό αλεύρι από σιτάρι
1/2 κουταλάκι του γλυκού κανέλας
1/2 φακελάκι baking powder

Εκτέλεση

Προθερμάνετε το φούρνο στους 180° C.
Ανακατέψτε το βούτυρο και τη ζάχαρη.
Προσθέστε το αυγό, το χαρουπόμελο, το αλεύρι, το baking powder και την κανέλα. Βάλτε όση κανέλα θέλετε.
Απλώστε τη ζύμη σ’ έναν αλευρωμένο πάγκο ή σε αντικολλητικό χαρτί.
Κόψτε τη ζύμη σε δίσκους με τη βοήθεια ενός κουπάτ της αρεσκείας σας.
Βάλτε τα μπισκότα σ’ένα ταψί καλυμμένο με αντικολλητικό χαρτί και ψήστε τα για περίπου 12-15 λεπτά στους 180° C.
Tip: Μπορείτε να βάλετε τη ζύμη στο ψυγείο για να τη δουλέψετε πιο εύκολα μετά.

Συνταγή για μιλκσέικ μπανάνας με χαρούπι

Υλικά

3 μπανάνες
30 γρ. χαρουπόσκονη
2 κουταλιές της σούπας χαρουπόμελο
250ml γάλα
1/2 κουταλάκι του γλυκού βανίλια
1 φλιτζάνι κομματιασμένος πάγος 

Εκτέλεση

Ανακατέψτε καλά όλα τα υλικά μέχρι να γίνει το μείγμα ομοιόμορφο.
Για να έχετε την επιθυμητή πυκνότητα προσθέστε λιγότερο ή περισσότερο γάλα αναλόγως.

Συνταγή για τάρτα μήλου με ζύμη χαρουπιού

Από το αρχείο του ethnos.gr η συνταγή αυτή για τάρτα μήλου με ζύμη χαρουπιού. Συνδυάζοντας αλεύρι για όλες τις χρήσεις με αλεύρι χαρουπιού, που είναι εξαιρετικά θρεπτικό, βούτυρο και ελαιόλαδο, η τριφτή ζύμη της τάρτας είναι νόστιμη και πιο υγιεινή από τις κλασικές (μόνο βούτυρο και λευκό αλεύρι). Δείτε πώς θα τη φτιάξετε πατώντας εδώ.