Ελαιοτουρισμός: Ξενάγηση στον θαυμαστό κόσμο του λαδιού

Ο ελαιοτουρισμός, λέξη που μπήκε στο λεξιλόγιό μας μόλις τα τελευταία χρόνια, ακολουθεί το παράδειγμα του οινοτουρισμού. Μπορεί προς το παρόν στη χώρα μας να μην έχει αναπτυχθεί όσο στην Ιταλία ή στην Καλιφόρνια, τις πρώτες διδάξασες χώρες τόσο στον οινοτουρισμό όσο και στον ελαιοτουρισμό, όμως δεν έχω καμία αμφιβολία πως εμείς οι Έλληνες έχουμε όλα τα φόντα να οργανώσουμε πολύ καλύτερα τον συγκεκριμένο τομέα, καθώς η ελιά και το λάδι βρίσκονται στο DNA μας, είναι η κληρονομιά και η ιστορία μας.

Ο ελαιοτουρισμός δεν περιορίζεται απλώς σε μια επίσκεψη στο ελαιοτριβείο. Καλύπτει όλο το περιβάλλον της ελιάς. Άλλωστε, το πρόγραμμα «Οι δρόμοι της ελιάς», που υλοποιείται σε κάθε μεσογειακή χώρα, αυτό ακριβώς θέλει να προαγάγει, την ελαϊκή κληρονομιά. Ελαιοτουρισμός είναι η «αισθητική» των υπεραιωνόβιων ελαιόδεντρων, το κάλλος που προσδίδουν οι ελαιώνες στο τοπίο. Είναι η ίδια η κουζίνα μας, δεμένη άρρηκτα με τους καρπούς τους. Είναι επίσης η κάθε οργανωμένη δράση στο χωριό ή στην πόλη, η οποία μεταφέρει στον επισκέπτη τη γνώση, την εμπειρία, αλλά και τις εικόνες της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο, μέσα από την κουλτούρα του ελαιολάδου. Οι δράσεις αυτές ξεκινούν από τη βιωματική εμπειρία της συγκομιδής της ελιάς και φτάνουν μέχρι... το κέντρο της Αθήνας – όπως συμβαίνει, π.χ., στην περίπτωση του Olive Oil Bar by GAEA (τηλ. 2109330595) στο εστιατόριο Cookoovaya.

Εγώ επιλέγω να σας ταξιδέψω στην Κρήτη και στην Κέρκυρα, δύο νησιά που για μένα εκφράζουν τις πρώτες μου, εξίσου άψογα οργανωμένες, εμπειρίες ελληνικού ελαιοτουρισμού.

ΚΡΗΤΗ

Η Κρήτη είναι η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα που είδε τον ελαιοτουρισμό ως έναν σημαντικό εναλλακτικό τρόπο ανάπτυξης και προώθησης του ελαιολάδου της στα εκατομμύρια των επισκεπτών της, αναγνωρίζοντας παράλληλα και την ανάγκη προστασίας και ανάδειξης των υπεραιωνόβιων ελαιόδεντρων ως μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.

Ελαιουργία Παπαδομανωλάκης, Στέρνες Ακρωτηρίου Xανίων

Μόλις 20 λεπτά από το κέντρο των Χανίων, στο χωριό Στέρνες Ακρωτηρίου, θα συναντήσετε το ελαιουργείο Παπαδομανωλάκης με το φημισμένο Pallada Olive Oil. Εκεί η Αλεξάνδρα Φωκά και ο Γιάννης Παπαδομανωλάκης, αφού σας καλωσορίσουν παρέα με τα αγαπημένα τους σκυλιά, ξεκινούν την ξενάγηση με περίπατο στον ελαιώνα, εξηγώντας τη φροντίδα που χρειάζεται η ελαιοκαλλιέργεια με σκοπό την παραγωγή υγιούς καρπού καθώς και τις διαδικασίες συγκομιδής. Αμέσως μετά, στο ελαιοτριβείο, θα σας περιγράψουν τα στάδια επεξεργασίας της ελιάς μέχρι την παραλαβή του χρυσού χυμού, με παράλληλη προβολή βίντεο. Το πρόγραμμα συνεχίζεται με γευσιγνωσία και οδηγίες χρήσης του ελαιολάδου στην κουζίνα και ολοκληρώνεται με μια ατομική ζουμερή χωριάτικη σαλάτα με κρητικό ντάκο και μυζήθρα με Pallada Extra Virgin Olive Oil, με φάβα και με άλλα κρητικά καλούδια.

Επιπλέον, με την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου, προσφέρουν στους ενδιαφερόμενους –σε μικρά οργανωμένα γκρουπ– τη μοναδική εμπειρία της συγκομιδής της ελιάς, της μεταφοράς της στο ελαιοτριβείο και της ξεχωριστής ελαιοποίησης των ελιών που συνέλεξαν, σε ένα μικρό ελαιοτριβείο «τσέπης» δυνατότητας 60 κιλών καρπού, που προμηθεύτηκαν ειδικά για τη συγκεκριμένη δράση. Οι συμμετέχοντες φεύγουν με ενθύμιο μια φιάλη αγουρέλαιου Pallada EVOO από τις ελιές που μάζεψαν και ελαιοποιήθηκαν μπροστά στα μάτια τους.

Πληροφορίες: τηλ. 2821063057, www.pallada.gr

Terra Creta, Κολυμβάρι Χανίων

Η Terra Creta ιδρύθηκε το 2001, βάζοντας από την αρχή ως στόχο το ελαιόλαδό της να κατακτήσει τη διεθνή αγορά. Τα κατάφερε περίφημα, αφού σήμερα εξάγεται σε 45 χώρες. Η κρητική εταιρεία, αν και ξεκίνησε να δέχεται επισκέπτες ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, υιοθέτησε επισήμως τις πρακτικές του ελαιοτουρισμού το 2014 εγκαινιάζοντας το Terra Creta Olive Oil Experience Tour, το οποίο βρήκε απόλυτη αποδοχή από τουριστικούς πράκτορες, ξενοδοχεία, σχολεία και μεμονωμένους επισκέπτες, προσελκύοντας μόνο το 2018 12.000 επισκέπτες. Η Terra Creta βρίσκεται στο Κολυμβάρι, μια απόσταση που από την πόλη των Χανίων καλύπτεται μέσα σε 40 λεπτά οδήγησης ανάμεσα σε θάλασσα και ελαιώνες.

Στο πρόγραμμά της εντάσσονται αρκετές διαφορετικές επιλογές. Η πιο βασική διαρκεί μιάμιση ώρα και περιλαμβάνει επίσκεψη και ξενάγηση στον ελαιώνα, στο ελαιοτριβείο και στο τυποποιητήριο, καθώς και ενημέρωση για τον ελαιώνα της Κρήτης από τη μινωική εποχή και γευσιγνωσία ελαιολάδου στην ειδική αίθουσα φιλοξενίας. Επιπλέον, η κρητική εταιρεία οργανώνει τρίωρα εξειδικευμένα σεμινάρια γευσιγνωσίας για επαγγελματίες (εμπόρους, ξενοδόχους, μαγείρους κ.ά.), αλλά και μαθήματα τοπικής μαγειρικής διάρκειας τεσσάρων ωρών. Όλες αυτές οι εμπειρίες μεταφέρονται από καρδιάς στους επισκέπτες, μέσα από τη μοναδική φιλοξενία που οι άνθρωποι της Terra Creta προσφέρουν απλόχερα.

Πληροφορίες: τηλ. 2824083340-41, www.terracreta.gr

ΚΕΡΚΥΡΑ

Στην ομορφιά της Κέρκυρας συμβάλλει σημαντικά και το υπέροχο τοπίο που προσφέρουν οι ελαιώνες της, με τις πανύψηλες ελιές να φτάνουν έως και τα 25 μέτρα, οι οποίες στην πλειονότητά τους υπερβαίνουν τα εκατό χρόνια ζωής.

Olive Fabrica, Άγιος Ματθαίος

Η Κέρκυρα δεν φημιζόταν ποτέ για την ποιότητα του ελαιολάδου της μέχρι το 2013, χρονιά κατά την οποία τα αδέλφια Γιώργος και Σπύρος Δαφνής, εκπρόσωποι της τρίτης γενιάς του ελαιοτριβείου της oικογένειας Δαφνή, παρουσίασαν στην αγορά το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο The Governor. Από τότε ως διά μαγείας όλα άλλαξαν στο νησί, αφού το συγκεκριμένο ελαιόλαδο στάθηκε η αφορμή για να επανατοποθετηθεί η Κέρκυρα στον ελαιοκομικό χάρτη της Ελλάδας.

Οι αδελφοί Δαφνή το 2017, προχωρώντας με σταθερά βήματα, ανακαίνισαν πλήρως τις εγκαταστάσεις τους με σύγχρονο εξοπλισμό και ειδική αίθουσα γευσιγνωσίας και άνοιξαν τις πόρτες τους στον τουρισμό, ενώ πέρυσι ενσωμάτωσαν ένα μικρό μουσείο με παλαιά μηχανήματα στον εξωτερικό χώρο. Βάζοντας ψυχή σε κάθε τους κίνηση, προσφέρουν στους επισκέπτες τους δύο επιλογές. Η πρώτη (διάρκειας μιάμισης ώρας) περιλαμβάνει ξενάγηση στο ελαιοτριβείο και σεμινάριο σχετικά με τα γευστικά χαρακτηριστικά της ντόπιας ποικιλίας λιανολιά Κέρκυρας, καθώς και με τα χαρακτηριστικά του Τhe Governor και την ιδιαίτερη, λόγω των υψηλών πολυφαινολών, γεύση του, με τους επισκέπτες να φεύγουν έχοντας ως επίγευση το πάντρεμα ελαιολάδου με παγωτό. Η δεύτερη (διάρκειας τριών ωρών) συμπληρώνει τα παραπάνω με μια επίσκεψη στον υπέργηρο «δασικό» ελαιώνα της οικογένειας – τα χρώματα του τοπίου σού δίνουν την εντύπωση ότι βρίσκεσαι σε κινηματογραφικό σκηνικό ή μέσα σε κάποιον πίνακα του Vincent van Gogh!

Πληροφορίες: τηλ. 2661075701, www.thegovernor.gr

Ελαιοτριβείο και μουσείο οικογένειας Μαυρούδη Βραγκανιώτικα

Τo Μουσείο Μαυρούδη βρίσκεται επάνω στην εθνική οδό Κέρκυρας-Λευκίμμης και προκαλεί το ενδιαφέρον των περαστικών χάρη στο καλαίσθητο πέτρινο κτίριο και στον μεγάλο αριθμό παλαιών μηχανημάτων που εκτίθενται στους εξωτερικούς χώρους. Ο Σπύρος και ο Βαγγέλης Μαυρούδης ξεκίνησαν να συλλέγουν παλαιά μηχανήματα ελαιοτριβείων από καθαρά ιστορικό ενδιαφέρον, χωρίς να έχουν στο μυαλό τους την τουριστική αξιοποίησή τους. Καθώς όμως ο αριθμός των μηχανημάτων αυξανόταν, ήταν αναμενόμενο να προκαλέσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Έτσι, έπειτα από ανάλογες εργασίες επέκτασης των χώρων και τον εκσυγχρονισμό του ελαιοτριβείου, άνοιξαν τις πόρτες τους στον ελαιοτουρισμό και πλέον δέχονται, ειδικά τους θερινούς μήνες, πάνω από 200 άτομα ημερησίως.

Με την περιήγηση στους χώρους, οι επισκέπτες ενημερώνονται για την ιστορική εξέλιξη της ελαιουργίας μέσα από τα δεκάδες μηχανήματα που εκτίθενται, από την εποχή του μονολίθαρου μέχρι τη σημερινή φυγοκέντριση. Ανάμεσα σε αυτά είναι οι μυλόπετρες (1850), τα ντιζελοκίνητα πιεστήρια, η ξύλινη βίδα (ένα μοναδικό έκθεμα), αλλά και πολλά άλλα που αποτυπώνουν την ελαιοκομική ιστορία της Κέρκυρας.

Πληροφορίες: τηλ. 2661076759

Aπό τη Μαρία Κατσούλη

Πηγή: eatme Σεπτεμβρίου. Το eatme κυκλοφορεί την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα με το Έθνος της Κυριακής.