Μια βαλίτσα γεμάτη Ελλάδα

1. Το ελαιόλαδο Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε με χαρά το ντόπιο ελαιόλαδο να κατακτά τη θέση που του αξίζει στη διεθνή αγορά. Αναμφίβολα, δεν νοείται ελληνική κουζίνα χωρίς αυτό. Το ψωμί βουτηγμένο στο γεμάτο αρώματα αγουρέλαιο, με λίγη ντομάτα ή ρίγανη, είναι κάτι που έχει περάσει στο DNA μας.
2. Οι ελιές Σε μια χώρα όπου τα λιόδεντρα χαρακτηρίζουν το τοπίο, είναι επόμενο οι καρποί των δέντρων αυτών να αφθονούν. Έντεκα είδη ελιάς από διαφορετικές περιοχές, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται οι θρούμπες, οι κονσερβολιές, οι πράσινες Χαλκιδικής, οι ελιές Καλαμάτας, διαθέτουν σήμερα πιστοποίηση ΠΟΠ, με τις τελευταίες να έχουν περάσει εδώ και καιρό τα σύνορα της Ελλάδας.
3. Το θυμαρίσιο μέλι Από την αρχαιότητα τροφή θνητών και αθανάτων, απαραίτητο συστατικό σε κάθε γιορτινό γλυκό, το μέλι δεν έχασε ποτέ τη σπουδαιότητά του. Στη χώρα μας, με τα αμέτρητα και εξαιρετικά σε ποιότητα αυτοφυή αρωματικά φυτά, φτιάχνεται το καλύτερο θυμαρίσιο στον κόσμο, παχύρρευστο, χρυσαφένιο, μεθυστικά αρωματικό.
4. Η φέτα Είναι το κατεξοχήν αγαπημένο τυρί, που σπάνια λείπει από το τραπέζι μας, είτε στη χωριάτικη και στις πίτες είτε ως απαραίτητο συνοδευτικό των λαδερών είτε ακόμη σερβιρισμένο σκέτο με λαδορίγανη ή με μέλι και σουσάμι. Η σύσταση και ο τρόπος παρασκευής της πιστοποιούν/καθορίζουν την ελληνικότητά της, ξεχωρίζοντάς την από τα άλλα άσπρα τυριά.
5. Το γιαούρτι Από το χύμα γιαούρτι στα μεταλλικά δοχεία σ’ εκείνο με την παχιά πέτσα στα πήλινα και μετέπειτα στα πλαστικά κεσεδάκια, πρόβειο, αγελαδινό ή κατσικίσιο, και πιο πρόσφατα με γεύσεις φρούτων, με δημητριακά, με μειωμένα λιπαρά: Όσο κι αν αλλάζει η σύστασή του, το γιαούρτι παραμένει σημαντικό κεφάλαιο στη διατροφή αυτού του τόπου. Ειδικά το στραγγιστό, τα τελευταία χρόνια απέκτησε παγκόσμια φήμη, δημιουργώντας το brand name Greek yogurt.

6. Ο κρόκος Κοζάνης Το χρυσό μπαχαρικό, που παράγεται στο ομώνυμο χωριό της Κοζάνης, ανήκει αναμφίβολα στα καλύτερα του είδους του διεθνώς. Οι κόκκινοι στήμονες αυτού του λουλουδιού συνδυάζουν χρώμα και άρωμα με πολλές ωφέλιμες ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό
7. Τα παξιμάδια Η Κρήτη είναι ίσως η πιο γνωστή περιοχή για τα παξιμάδια και τους ντάκους της, εντούτοις διαφορετικές εκδοχές συναντάμε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, από τα λαδοπαξίμαδα των Κυθήρων στα αρωματισμένα με κρόκο της Ανάφης, κι από το μιρμιζέλι της Καλύμνου με κύμινο και μαραθόσπορο μέχρι τα παξιμάδια της Λευκάδας που μοσχοβολάνε καρυκεύματα.
8. Η φάβα Αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή ορεκτικά μας και σερβίρεται κατά κανόνα κρύα, με λεμόνι, λάδι, ρίγανη και λεπτοκομμένο κρεμμύδι. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες φάβας –Φενεού, Σχοινούσας, Αμοργού, Πελοποννήσου–, με διασημότερη όλων αυτήν της Σαντορίνης, που προέρχεται από το φυτό lathyrus clymenum, το οποίο φύεται στο νησί εδώ και τουλάχιστον 3.500 χρόνια, και φημίζεται για τη βελούδινη υφή, τη γλύκα και τη νοστιμιά της.
9. Ο τραχανάς Φτιαγμένος με αλεύρι και γάλα, ξινός ή γλυκός (ανάλογα με το αν έχει ξινίσει το γάλα), αλλά και νηστίσιμος με λαχανικά ή πικάντικος πολίτικος, ο τραχανάς υπήρχε σε κάθε σπίτι. Η θρεπτική σούπα, χαρακτηριστικό φαγητό της φτωχικής κουζίνας, στις μέρες μας αναβιώνει αλλάζοντας μορφή – συχνά στις κάρτες των εστιατορίων συναντάμε τραχανότο ή κρέμα τραχανά.

10. Το αυγοτάραχο Μεσολογγίου Αυτή η γαστρονομική λιχουδιά με το κεχριμπαρένιο χρώμα, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως «το χαβιάρι της Ελλάδας», φτιάχνεται από αυγά μπάφας (κεφάλου) από τη φυσική λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού κι είναι το μοναδικό αλιευτικό προϊόν ΠΟΠ της χώρας.
11. Η πιπεριά Φλωρίνης Με ιδιαίτερο σχήμα, έντονο κόκκινο χρώμα και γλυκιά σάρκα, αυτή η πιπεριά, χαρακτηριστική στην κουζίνα της δυτικής Μακεδονίας, έχει αγαπηθεί πολύ. Τα τελευταία χρόνια, ντόπιοι παραγωγοί αναβιώνουν τους παλιούς σπόρους και παρουσιάζουν νέα προϊόντα, μεταμορφώνοντάς τη σε ξεχωριστή λιχουδιά.
12. Το φιστίκι Αιγίνης Η φιστικιά ήρθε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στο νησί, όπου βρήκε τον αγαπημένο της τόπο, τις ιδανικές συνθήκες για να παράγει τον πιο νόστιμο καρπό της. Το κελυφωτό φιστίκι της Αίγινας από το 1996 κατατάσσεται στα ελληνικά ΠΟΠ..
13. Το ούζο Αυτό το απόσταγμα με το χαρακτηριστικό άρωμα του γλυκάνισου δεν είναι απλά ένα απεριτίφ. Ταυτισμένο με την πολιτισμική ταυτότητα της χώρας, εκφράζει την ελληνική νοοτροπία. Το «πάμε για ένα ουζάκι» υποδηλώνει τη χαλαρότητα, το τσιμπολόγημα, την κουβεντούλα, το σταμάτημα του χρόνου.

14. Το παστέλιΑπό πολύ παλιά οι κάτοικοι αυτού του τόπου πάντρεψαν το μέλι με το σουσάμι, δημιουργώντας την πρώτη «μπάρα δύναμης». Και επειδή πολύ συχνά η τροφή έχει συμβολικές προεκτάσεις, ένα κομμάτι παστέλι, συνήθως κομμένο σε σχήμα ρόμβου και σερβιρισμένο πάνω σε φύλλο λεμονιάς, συνόδευε τους γάμους και τις βαφτίσεις. Το βρίσκουμε σε πολλές παραλλαγές, με φιστίκι, αμύγδαλο, καρύδι ή κάποιον άλλον ξηρό καρπό.
15. Η σταφίδα Παιδί του αμπελιού και του ήλιου, υπήρξε διατροφικός και οικονομικός πυλώνας για πολλές δεκαετίες – η κορινθιακή μαύρη σταφίδα και η άσπρη σουλτανίνα έθρεψαν γενιές και γενιές Ελλήνων. Μπορεί να έχασε για λίγο τη λάμψη της, αλλά σήμερα έχουμε επανεκτιμήσει την αξία της, δίνοντάς της περίοπτη θέση ανάμεσα στα ελληνικά superfoods.

16. Τα γλυκά του κουταλιού Λαμπερές, με ζωντανά χρώματα, αυτές οι μικρές γλυκές μπουκιές αποτέλεσαν για δεκαετίες το απαύγασμα της σοφίας της οικιακής οικονομίας. Φρούτα, καρποί, λαχανικά μετατρέπονται σε ένα υγιεινό γλυκό, που λειτουργούσε κι ακόμη λειτουργεί ως συμβολική προσφορά.
17. Τα αποξηραμένα σύκα Τα συντηρούμε και τα απολαμβάνουμε όλο τον χρόνο, συνδυασμένα με μυρωδικά και ξηρούς καρπούς. Τα αποξηραμένα σύκα τα συναντάμε, εκτός από σκέτα, σε διαφορετικές παρασκευές, με διάφορα σχήματα και ονόματα: ασκάδες στην Κύμη, παστελαριές στη Σύρο και στα νησιά του βόρειου Αιγαίου, συκομαΐδες στα Επτάνησα, συκοπιταρίδες στην Κρήτη, τσαπέλες στην Πελοπόννησο.
18. Ο χαλβάς του μπακάλη Με ιστορία εκατό μόλις χρόνων, ο χαλβάς του μπακάλη ή μακεδονικός, όπως επικράτησε να ονομάζεται, με λίγο στυμμένο λεμόνι και πασπαλισμένος με κανέλα, έκλεινε γλυκά το γεύμα, ενώ έγινε το κατεξοχήν νηστίσιμο γλυκό. Σήμερα ζει μία καινούργια άνθηση, καθώς όλο και περισσότερες νέες γεύσεις του κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά.

Από την Άρτεμη Χάλαρη

Πηγή: eatme Σεπτεμβρίου. Το eatme κυκλοφορεί την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα με το Έθνος της Κυριακής.