Μεταναστευτικό: Ο κορονοϊός επαναφέρει τη συζήτηση για κλειστά κέντρα στα νησιά

Στις 27 Φεβρουαρίου τα ΜΑΤ, οι κλούβες και οι αύρες της ΕΛ.ΑΣ., που είχαν σταλεί στα νησιά, προκειμένου να επιβάλλουν την κατασκευή κλειστών κέντρων για τους μετανάστες τρέπονταν σε άτακτη υποχώρηση κι επέστρεφαν στην Αθήνα. Είχε προηγηθεί ένας «πόλεμος» τεσσάρων ημερών με τους νησιώτες, που αντέδρασαν σθεναρά και υποχρέωσαν την κυβέρνηση να αναστείλει την επιχείρηση, με εντολή πρωθυπουργού, μπροστά στον κίνδυνο να υπάρξουν θύματα.

Δύο μήνες μετά, η πανδημία του κορονοϊού και ο εφιάλτης πιθανής εμφάνισης κρουσμάτων στις «ζούγκλες» της Μόριας στη Λέσβο και της ΒΙΑΛ στη Χίο επαναφέρει σε νέα βάση τη συζήτηση για το κλείσιμο των δύο ΚΥΤ και τη δημιουργία αντίστοιχων, μικρότερων και ελεγχόμενων δομών καταγραφής-ταυτοποίησης, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Δραματικά γεγονότα που συνέβησαν τις τελευταίες μέρες στα χωριά που γειτνιάζουν με τα hot spots -εκρηκτική Ανάσταση στη Χίο, πυροβολισμοί κατά μεταναστών στη Λέσβο, πυρκαγιά στη Σάμο κλπ- πυροδότησαν νέο κύκλο αντιπαράθεσης, με τους «πολιορκημένους» επί πέντε χρόνια κατοίκους τους, αλλά και τον δήμαρχο Χίου, να βγαίνουν μπροστά απαιτώντας λύσεις «εδώ και τώρα».

Μετά τα πρωτοφανή επεισόδια τη νύχτα της Ανάστασης στο Χαλκειός της Χίου ο δήμαρχος, Σταμάτης Κάρμαντζης, αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην ανάγκη δημιουργίας νέας δομής στη θέση της ΒΙΑΛ. Κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι γίνεται «λαγός» του Χιώτη υπουργού Μετανάστευσης, Νότη Μηταράκη. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση άνοιξε και αναδύονται φωνές που θέτουν σε μια πιο ρεαλιστική βάση την ως τώρα παγιωμένη θέση για «κλείσιμο των ΚΥΤ και καμία νέα δομή».

Από την πλευρά του ο κ.Μηταράκης καλεί τους αιρετούς των νησιών να υποβάλλουν τις προτάσεις τους, όπως υπέδειξαν θέσεις για δομές καραντίνας, και ελπίζει να βρει ευήκοα ώτα.

Η εκρηκτική Ανάσταση στο Χαλκειός της Χίου

Οι 700 κάτοικοι του χωριού Χαλκειός, που απέχει ελάχιστα από τη ΒΙΑΛ, και οι συνολικά 1.200 σε τέσσερα γειτονικά Καμπόχωρα δεν θα ξεχάσουν τη νύχτα της φετινής Ανάστασης, κι όχι μόνο γιατί δεν πήγαν στην εκκλησία λόγω κορονοϊού. Είπαν το «Χριστός Ανέστη» ταμπουρωμένοι στα σπίτια τους, βλέποντας έντρομοι από τα παράθυρα τις φωτιές που είχαν ανάψει στα χωράφια τους εξεγερμένοι μετανάστες του ΚΥΤ, και ακούγοντας τους κρότους από τις οδομαχίες με τις αστυνομικές δυνάμεις. Οι μετανάστες είχαν ξεσηκωθεί από την πληροφορία –που δεν επιβεβαιώθηκε- πως μια 47χρονη που έφυγε από τη ζωή είχε προσβληθεί από κορονοϊό.

«Ήταν μια κατάσταση πολέμου, η χειρότερη που έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα. Αν συνέβαινε αυτό καλοκαίρι με μελτέμια, θα είχε καεί το μισό νησί», είπε στο «Έθνος της Κυριακής» ο πρόεδρος της Κοινότητας Χαλκειούς, Βασίλης Βίγκας, ο οποίος είχε καλέσει τους συγχωριανούς του να μη βγουν ούτε στα μπαλκόνια από περιέργεια. Τα επεισόδια κράτησαν όλη τη νύχτα και το πρωί της Κυριακής του Πάσχα οι κάτοικοι αντίκρισαν εικόνες καταστροφής. Δεκαπέντε μεγάλα φορτηγά χρειάστηκαν –σύμφωνα με τον δήμαρχο Χίου- για να μαζέψουν τα αποκαϊδια σε σκηνές, κοντέινερς, αυτοκίνητα, αστυνομική σκοπιά και μια καντίνα. Η αστυνομία ταυτοποίησε 16 άτομα ως υποκινητές των επεισοδίων και προχώρησε σε συλλήψεις.

Στον απόηχο των γεγονότων, ο δήμαρχος προχώρησε σε μια σαφή τοποθέτηση για άμεσες και αποφασιστικές λύσεις «εδώ και τώρα», διαμηνύοντας πως η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Όπως είπε ο κ.Κάρμαντζης, τα απαράδεκτα, θλιβερά και επικίνδυνα γεγονότα στη ΒΙΑΛ «κραυγάζουν με τον πιο ηχηρό τόνο προς την κυβέρνηση ότι η εν λόγω δομή πρέπει να κλείσει αμέσως. Με ευθύνη της πολιτείας πρέπει να δημιουργηθεί –μακριά από το πολύπαθο Χαλκειός και κάθε άλλη κατοικημένη περιοχή της Χίου- ένας μικρός και απόλυτα ελεγχόμενος χώρος προσωρινής παραμονής προσφύγων – μεταναστών».

Οι περίπου 55.000 αιτούντες άσυλο έχουν κατακλύσει τα 44 στρέμματα της περίκλειστης δομής, καθώς και 110 στρέμματα με ελαιώνες γύρω απ΄αυτήν. «Ο κόσμος δεν έχει πληροφορηθεί σωστά τι συμβαίνει εδώ. Λέει να κλείσει η δομή, αλλά να μη γίνει άλλη, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να χρονίζει στις δικές μας πλάτες. Όλο και περισσότεροι αρχίζουν να το βλέπουν σε πιο ρεαλιστική βάση», ανέφερε ο κ.Βίγκας.

Η ασυνήθιστα ήρεμη Ανάσταση στο Βροντάδο

Διαμετρικά αντίθετη από το Χαλκειός ήταν η εικόνα στο Βροντάδο, όπου η νύχτα της Ανάστασης ήταν ασυνήθιστα ήρεμη. Λόγω του κορονοϊού δεν εκδηλώθηκε φέτος η «βροχή» των φλεγόμενων ρουκετών εκατέρωθεν των δύο ενοριών και μόνο μερικές εκτοξεύτηκαν από μπαλκόνια καθ’ ύψος, για λόγους διατήρησης του εθίμου.

Δύο μήνες πριν, ένας αριθμός ρουκετών είχε χρησιμοποιηθεί κατά των αστυνομικών δυνάμεων, προκειμένου να εμποδιστεί η μετάβασή τους στη «θέση 17» στο Αίπος, όπου είχε χωροθετηθεί το νέο κλειστό κέντρο, 8 χιλιόμετρα μακριά από το Βροντάδο. Ένα μεγάλο «ΌΧΙ» σχηματισμένο με μεγάλα κόκκινα πανιά, βρίσκεται εκεί ως απομεινάρι της μάχης που δόθηκε με τα ΜΑΤ και οι κάτοικοι δηλώνουν έτοιμοι να αντιδράσουν ξανά, αν η κυβέρνηση επανέλθει. «Δεν έχει αλλάξει η θέση μας για το Αίπος. Δε νομίζω πως οι κάτοικοι θα δεχτούν κάτι τέτοιο, ιδιαίτερα μετά το προηγούμενο της προσπάθειας επιβολής», είπε στο «Έθνος της Κυριακής» η πρόεδρος του Βροντάδου, Μαριάννα Πελαντή.

Μουτζούρης: Πρώτα η αποσυμφόρηση

Πιο σύνθετη είναι η κατάσταση στη Λέσβο, όπου η ύπαρξη δύο δήμων και η σφοδρή διαμάχη μεταξύ τους περιπλέκει τα πράγματα. Πρόσφατα είχαν στηθεί μέχρι και οδικά μπλόκα με δημοτικά οχήματα στα όρια μεταξύ των δύο δήμων, προκειμένου να εμποδιστεί η μεταφορά μεταναστών από τον ένα στον άλλο. Η Μόρια -ο μεγαλύτερος καταυλισμός προσφύγων στην Ευρώπη- βρίσκεται στα όρια του Δήμου Μυτιλήνης, ενώ στη θέση Καράβα, στον Δήμο Δυτικής Λέσβου, είχε χωροθετηθεί η κλειστή δομή, η κατασκευή της οποίας επίσης ναυάγησε μετά από τις μάχες του Φεβρουαρίου. Αμφότερα τα δημοτικά συμβούλια έχουν ψηφίσει κατά της δημιουργίας οποιασδήποτε νέας δομής, ωστόσο πρόσφατα υπέδειξαν χώρους για δομές καραντίνας σε νεοεισερχόμενους. Η πιθανότατα κρούσματος στη Μόρια των 18.700 προσφύγων και μεταναστών φαντάζει εφιάλτης. Ο περιφερειάρχης, Κώστας Μουτζούρης, αναγνωρίζει πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο «θα έχουμε ανεξέλεγκτες καταστάσεις», αλλά κρατά την ίδια αδιάλλακτη στάση για τα κλειστά κέντρα, θέτοντας ως όρο για οποιαδήποτε συζήτηση τη ριζική αποσυμφόρηση. «Η θέση μας παραμένει σταθερή: καμία νέα δομή και κλείσιμο των υφιστάμενων. Τώρα γίνεται αποτροπή στη θάλασσα και οι ροές έχουν ελαχιστοποιηθεί. Αν ερχόταν η κυβέρνηση και έλεγε κάνω αποσυμφόρηση και αφήνω π.χ. 3.000 στη Μόρια και 1.000-2.000 στη ΒΙΑΛ, θα το συζητούσαμε», είπε στο «Έθνος της Κυριακής».

Για το περασμένο Σάββατο, 25 Απριλίου, είχε προγραμματιστεί να γίνει η μαζική μεταφορά άνω των 2.000 ευάλωτων προσφύγων από τα νησιά στην ενδοχώρα. Η επιχείρηση ωστόσο ακυρώθηκε για λόγους τήρησης των πρωτοκόλλων διασφάλισης της δημόσιας υγείας και όπως λέει η κυβέρνηση η μεταφορά θα γίνει τμηματικά σε μικρές ομάδες            

Υπουργείο: «Ελπίζουμε σε ευήκοα ώτα»

Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, μιλώντας στο «Έθνος της Κυριακής», παρατήρησαν πως υπάρχουν θετικές ενδείξεις για αλλαγή κλίματος στα νησιά, σημειώνοντας ως τέτοιες τη δήλωση του δημάρχου Χίου, την στάση του περιφερειάρχη Νότιου Αιγαίου Γ.Χατζημάρκου για τις δομές Λέρου και Κω, αλλά και την ανταπόκριση των αιρετών σε όλα τα νησιά στην ανάγκη εξεύρεσης χώρων καραντίνας για τους νεοεισερχόμενους μετανάστες.

Όπως ανέφεραν, ήδη έχει γίνει αντιληπτή από πολλούς η αναγκαιότητα δημιουργίας νέων ελεγχόμενων δομών στη θέση των ανοικτών και ανεξέλεκτων. «Συνεχίζουμε να τονίζουμε την ανάγκη δημιουργίας τους, ελπίζουμε να βρούμε ευήκοα ώτα και περιμένουμε τις προτάσεις της Αυτοδιοίκησης», σημείωσαν.